28
Vrijdag
Nov. 1924
Lezen tot zelfvolmaking
Mossels
Schunnige kiuema-
plakbrieven
De Katholieke Sport en
Tui'iivereenigingen in
Frankrijk bedreigd
Eene Relikwie van
den II. Alberlus
Uit het Vaiikaan
Onze geleerden in
het buitenland
Voir ÏVathusius heelt
genade verkregen
Duitsche kolenlevcringen
aan Belgie
Ministerie van Landbouw
en Engelsehe
Fijn nagcmaakle Amcri-
kaansclie
Ijiljetlen
Slad Aalst
d. briooto.
Assisenhof van Oost-Vlaand.
Kerkstraat, 9 en 21, Aat.st. Tel. 114
XXV JAARGANG NUMMER 275
DAGBLAD I a CENTIEMEN WEKELIJKS 0.75 Uitgever: J. Van Nuffel-De Gend?
H. Sosthenus
IZon op 7,21 Zon af .3^57
Eerste Kwartier den 2
Publiciteit buiten bet Air. AAI-ST i: Agentschap Havaa, Adolf Maxlaaa, 18, te Brussel. Place de la Bourse, 8, Parijs, Broam'a Buildings, 6, Lon drea E. C. 4.
Het onderwijs in ilc moedertaal
jvordt titans met de meeste zorg oj>
de lagere school gegeven, daar het
de eerste plaats na het onderricht
in den fiodsdienst en de zcdeleer
bekleedt.
Een goed leerling die regelmatig
al de graden der lagere school door
loopen heeft is dus in staat gesteld
om niet alleen wat in zi jne taal ge
•/egd geschreven worden te ver
staan maar ook zijn eigen gedach
ten kennissen en gevoelens aan an
deren in die taal mede te deden.
Hiertoe kan nog. na het vaarwel
zeggen aan de lagere school, het le
zen van goede boeken vakboe-
keu voornamelijk machtig veel
bijdragen. Zulke lezingen, wel aan
gewend. zijn voor de aankomenden
jongen ntensch een voorname bron
van technische woorden, uitdruk
kingen en wendingen, zoowel als
van nieuwe kennissen en edt le ge
waarwordingen. Opdat het verko
zen boekwerk echter al die voordee-
len opleveren kunne, dient het on
berispelijk te zijn in opzicht van
vorm en gedachten, goed verstaan
baar, aantrekkelijk, zedelijk, chris
telijk wezen.
Leesboeken en welgepaste keus
verhandelingen uit de beste en
aanbiedende van onderwerpen en
meestgeke'nde Vlaamsche of Neder-
landseiie schrijversgetrokken,
kunnen insgelijks zeer leerrijk en
nuttig ter hand worden genomen.
In bijna elke gemeente bestaat
er thans eene volksboekerij, eene
verzameling daarstellende van ver
edelende en geestvereffende wer
ken welke de leergierige jeugd in
lezing kan bekomen.
De in lezing gevraagde hoeken,
om nuttig te zijn, moeten het lezen
waard zijn. ze moeten ook onberis
pelijk zijn zoowel in opzichte van
V-ojm, als.van inhoud. In beginsel
gev;e men de voorkeur aan den rij
ken schat onzer Vlaamsche en Ne-
derlahd'selie meesterstukken of
kunst en vakopleiding.
Belmoren de te lezen boeken
eenerzijds schóón te zijn, verstaan
baar en geschikt om te behagen
anderzijds dienen zij met zorg uit
gekozen te worden, zoodat ze te ge
legener tijd gelezen en om zoo te
zeggen stap voor stap de ontwikke
ling der ziel van de opkomende
jeugd in hare verschillende toe
standen volgen kunne.
't Lezen is voor de meeste lieden
het groot onderrichtsmiddel der ei
gen volmakipg. Is het bock niet het
voornaamste'voertuig der mensehe-
lijke gedachte
Door herhaalde enverstandige
lezingen. leert de jeugd niet enkel
goed lezen, zij leert ook, wat voor
zeker niet minder belangrijk is, stn-
deereii en zich zelf onderrichten.
Een jongeling die gemakkelijk en
goed leest, zal gaarne lezen cn de le
zing zal voor hem niet enkel een
aangenaam tijdverdrijf wezen,
maar tevens een milde bron van
nieuwe technische kennissen en
schrandere beroepsbekwaanrheden.
Al wie bet wel meent met onze
aankomende jongelingschap, dien
de er naar te streven in onze jonge
lieden een gezonde leeslust te ver
wekken. Wie gelezen heeft, zal nog
lezen, heeft men terecht gezeid. Als
onze jonge lieden geregeld lezen,
zullen de groote mensclien die uit
h. n opgroeien ook lezen.
Vele schrandere en vooraan
staande mannen, hadden aan het le
zen hunnen rang te danken.Veel le
zen en eigen studie zijn hefboomen
tot "bevordering cn lotsverbetering
m bet maatschappelijk lever., Ve
lerlei voorbeelden kunnen die
zienswijze staven.
ie heeft onder andere, niet
hooren spreken van den beroemden
Benjamin Franklin, vernuftigen
uitvinder van den bliksemleide
Zijne schitterende loopbaan beeft
hij grootendeeh te danken aan zij
ne wilskracht en zi jnen iever voor
de studie.
Benjamin Franklin werd te
Boston (Ver. St. van Amerika) in
ITO(i geboren. Toen hij tien jaar
oud was, moest hij reeds de school
verlaten om te gaan werken. In zijn
ledigen tijd legde hij zich toe op
allerlei nuttige zaken, vooral wis
kunde en levende talen.
Om zich de noodige boeken aan
te schaffen, leefde zeer zuinig, zoo
dat hij zich des middags zelfs ver
genoegle met lu-ood en water.
Door moed en volharding wist hi j
het zoover te brengen dat hij op
twee en twintig jarigen ouderdom
aan het hoofd stond eencr belang
rijke drukkerij.
De onvermoeibare Franklin be
steedde verder zijne vrije stonden
aan natuurwetenschap en kwam al-
zoo tot-de uitvinding van den blik
sem leider, waardoor bij de eeuwige
erkentenis van liet gansche mensch-
dom verdiende.
Hij stierf in den gezegencien
ouderdom van 84 jaren, toen hij
liét-toppunt van den roem bereikt
had.
Zulke voordeelen van lees- en
leerzucht doen ons heter dan alle
lange redeneeringen het belang en
de zedelijke voordeden vatten van
het oordeelkundig lezen van .gepas
te leer- en vakboeken.
-Een goed hoek is een helangloo-
ze en trouwe vriend
Uit Brumïsae (Nederland) werden de
vorige week veraonden 11 nar Engeland
300.000 kilos mossels, in Holland zelf
werden er 000,000 kilos geleverd tegen
1 50 gulde'r^tot- 2.30 gulden
Naar Duiilsrihlnnd vertrokken er
200,000 kil tegen *2. 50 gulden en naar
België 011 Frankrijk verzond men
2.000.000 kil. togen 15 tot IS.fr. de
1000 kilos.
Daj- is dus 15 tot 18 ceriiiernen per
10 kil.
Neem nn liet dubbel van den inkoop
voor transport, da:- zou op 50 centiemen
kom er» of 5 centiemen per kjlo.
Wie mossels koop) weegt ze oens. hij
zal dan weden hoeveel dc (tiusséhcnpers*)-
r.en er nog hij winnen.
"Vit ij G ESPROKEN
Voor M Heet veld, vrederechter van
het tweede kanton Schaarbeek, stonden
vi.iPucn personen terecht, ervan be-
cohuldigd door geroep cn gebaren eene'
samenscholing of opstootje* vorwehit te
hebben op den openharen weg, Jo-,
suphalstra.nl
In werkelijkheid hadden chic men
schen niets anders dan oen vreedzame
briiooging ingericht tegen oen kinoma
plakbrief, welke oen schandalig^ film
aankondigde. Voor hot 'k in cm a.gebouw
/.tongen die menselven volksdeuntjes,
waarvan de woorden op dc: omstandig
he id aangepast waren.
Getuigen verklaarden aan den vrede
rechter, dnit een politieagent op de
beffoogcTs toesprong en mat ra'ksil agon
uitdeelde. Eene dame, aangehouden
met anderen, zogdc dalt zij niet onder
de betoogers was cn niet voor dcri
kiincma stond. Deze twee venkl a ringer
werden door verscheidene getuigen be
vestigd.
Een jongeling deelde nice, dat kij
matrakslagen vanwege con agent ge
kregen hooft. D:,c agent wilde nog oen
ander toeschouwer silnan die protest
uitbracht tegen zijn ruw optreden^ De
matrak viel 'ten gronde on do persoon
in kwesFie werd naar het ibureel
opgeleid.
Wanneer M. IToetveld het openbaar
ministerie en de advqkaiten dor verdedi
ging gehoord had. sprak hij onmVlde-
ïijk Ie vrijspraak uit der viijfticn
betichtenj
De Federation Gymnastique e*
Sportive de France» is een der mach
tigsto katholieke vereen igingón in
Frankrijk. Zij werd gesriicr1: door Dr
Miehaud, een Elzasser. die na 1870
naar Parijs kwam. cn telt nu meer dan
300.030 leden. De jonge leden ervan
worden opgelcril tot den militairen
dienst nog voor zij bij het leger worden
ingelijfdHal van onderofficieren zijp.
oud-leden der pnironale turnvereem.
gingen. Aan den groeten oorlog heb
ben 120,000 leden dor vereenig ngert
deelgenomen40.000 zijn gewond,
35.000 gesneuveld.
Velleden jaar heeft er te Parijs eerv
groo; turn feest dier patronale vereen!
gingen plaats gehad. Er v/erd ook eei.
stoet ingericht, waaraan 20.000 katho
lieke tumors deelnamen.
In dc linksche bladen toonde men
zich tamelijk ongerust over de actie
uier clerical e turners; men sprak zelfs
van ccir fascistisch leger.
De niiOuvve rogeering schijnt nu ook
de ontwikkeling; misschien zelfs het
f estaan in den hu'digen worm van
die vereeniging te bedreigen. Cliau.
temps, do zec-r antbclcricalc minister
van Binnenlandse]ic Zaken. lieef»l nu
laten mcdedeelen. dat 'alle sport ver-
ceniglngcn, die blijkbaar een an.de 1
ctoel nastreven dqn daiigene, hetwelk !iri
haar statuten is yastgeriekl, niet langer
mogon bestaan mot verlof van de
legcering.
De voorzitter der federatie schrijft
in dc «Echo de Paris» wel is waar, dat
lrij niet kon aannemen, dat do
rogeering inderdaad con aanval zou
willen doop op dc katholieke turnfede-
ïatic. maar erkertt tevens, dat veilen
wel mecnen, dat dk hel doel der
ministerieel? medcdecling ii;s. Wan
neer dit werkelijk hot geval is zal dc
federatie echter aldus dc voorzitter
ziel» weteïf m'verdedigen, zonder
iets prijs 'ie geven van haar gehechtheid
aan haar godsdienstige on sociale
idealen.
KONING AI,BERT AANGEBODEN
DOOR KARDINAAL MBRCIE.R
Tijdens de opruimings werken der
door de Duitsahors stuk geschoten
kathedraal van Reims, heeft men in
1020 aldaar hot «.loffelijk overschot
ontdekt van den II. Alberfcus. van
Leuven. Z. Em. de Kardinaal Aarts
bisschop van Reims had (loze kostbare
relikwie ter beschikking gesteld van
Kardinaal Moreiier, die zc, bestemd heeft
cm te berusten in do nationale basiliek
van het II. Hnw- te Koekelberg.
Door eene vrome ëntentic gedreven,
heeft Z. Em. Kardinaal Merci er een
wervel genomen uit het lidhaam van
den H Albertkis,. Die rolilkwie, inge
werkt in een prachtig kunstvoorwerp,
ir.ct do naamletter van A Uk-rins. de
wapenschilden des Koning® en van don
Kardinaal, 011 rustende tqgen het me-
lauweren omstrengelde zwaard zin
nebeeld van 'het martchiarsohapis
Z. M. den Koning heden, dag van zijn
naamfeest' aangeboden geworden.
MCr.U VAN UYTVUN TE ROME
Men weet dat dc aposlolie'kc Pref eik
tuur van West Uclle, in Congo, onlangs
tot den rang van anostoliek Vikariaai;
werd verhoogd; en dat f'e H Vader lot
apo-t.oüok Vikaris heeft benoemd Mgr
Van Yvtven, missionaris der abdij van
Tongerloo, die tevens titel voerend
bisschop van Mégare weid benoemd
In September laatst, werd Mgr van
Yytvcn plechtig gewijd in de abdijkerk
van Tongerloo.
Mgr Van Uvtven heeft nu cenige
dagen i'.e Rome doorgebracht. Al\orens
naar Congo weer te keeren, verlangde
de dappere missionaris den zegen van
den h. ^'adcr to ontvangen cn verschil
lende kwesties betreffende «ijnc mis
sie <e regelen. Gedurende die dagen,
ij? Mgr Van Uyoven de gast •goweest bij
^l»gr Noots, algemeen procurator van de
orde van Prcmonstrejt. wi de prwuri
der via Urbana. Hi j? werd door Z. H
don Paus in bezon der gehoor ontvan
gen. De HoiRigc Vader stelde bijzonder
belang in het missiewerk der paters van
Prpmonstreit, in Belgisch -Cor:2o; cr:
schonk zijn bij zonderen zegen aan d-*
rnisries, ann de kloosterlingen die cr
z'ch opofferen cn aan de katholieken
die het missiewerk steunen.
Mgr Van Uwen is uit Rome afee
reisd cn zal Zondag avond in België
weergekeerd zijn. Hi) hoopt den 6
Januari voor Congo scheep te gaan.
Zaterdag zal in de Soihonnc ds
plechtige vergadering worden gehou
den van de opening chtr Pa r ijzer
Hoogesciiool. in den Ifflftp van welke
zitting de titel van doet er honoris-
cau-lv zal worden tjoegekend aan
buiiierilandsche geleerden, onder welke
de hoogiccraren Vand-en heuvel, var*.
Leuven cn Lorcuz, van Luik
Pat ijs. 20 Nov. Op voorstel van
generaal Noliet, mmistev van Oorlog,
iieeft de Presidcnit der Republiek
generaal von Nathusius genade ver
•eend. De generaal heeft dozen mer
ge nd Rijs el verlaten, en wordt tegen
19 uur ie Eorbaeli verwacht.
DE WAARDE IN GELD
Volgens verstrekte inlielijtingen heeft
Dai-tschland aan België, in vorm van
oorlogschadCN de volgende hoeveelheden
kolen D-elcverdrn 1921. 2,808,645 ton;
.n 1922, 2 miilioen 829,213 ton; in
1923, 1.574,379 <!ou; in 1924^ (le
semester), 2.275,555 ton; zijnde
0,487,840 ton.
Er werd den mmister van finances
gevraagd, welk bedrag in geld deze
leveringen vertegenwoordigen. En hei
antwoord luidt*
Op liet krediet van Duiischland
werden de volgende sommen igebraeht:
1920 85,850.66*2 40 Belg. fr.
1921 148.717.681,93
1922 121,737,922,04
1 tot 12 Janu
ari 1923 2,909,187,47
':§0§-'
TUIN BOUWDIENST
BEREIDING VAN ALCOHOLVRIJE
VRUCHTENSAPPEN
De rijpe vruchten worden gezuiverd
111 zonder water in een gcëma'Hlecrdcri
open pot gedaan. Deze pot wordt
goplaais* in een ketel, die half met
water gevuld is ori die met een deiksci
wordt dicht gesloten.
Dit waterbad plaatst men op een
vuur.
Na ecnigen tijd zakken de vruchten
en het sap vloeit naar den bedem van
den pot Zonder drukking op dc-
vruehtcn u\t te oefenen g'et mm dit
vruchtensap af en laat wat overblijft
opnieuw koken.
liet bekomen sap is zeer lekker en
cromatiseh en daarbij heel helder. Om
te verzoeten voegt men 1 kg. suiker
pc-r liter water cn laat het daarna nw
c-on kwaituurs koken. Eens hot sap
afgekoeld giet men het in goed ge-
kuisehte, licht- gezw-aveldie flessdhrin,
Om te bewaren iin koelen kelder.
Om gelei te bereiden handelt men op
dezelfde wijze, doch men laat veel j aanzienlijke technische moeilijkheden
langer kokenv 1 opleverdg cn de cor^e zorg der kom
Tritaai- 359.221.453.90
A'oor het tijdvak na 12 Januari werd
tot nu toe niei's op het krediet van
Duitsehland .gebracht door de kommis
sie van hers'el aan wie het behoort
bewuste rekeningen vast te stellen.
Aan vorcnvermcldc inlichtingen kau
men evenwel toevoegen, dat België in
.1923 (na 32 Januari). 1,508.057 ton
kolen cn in 1924 tot 31 October
3.863,533 ton kolen onltvangen heeft
Het is onmogelijk bij voorbaat het
bedrag op te geven waarvóór de kom-
rnw van herstdl 'Dititschland ^al
krediteeren.
Men woet dat, volgens het Verdrag
van Versailles, de in rekoriing te
brengen prijzen gelijk ziin, hd'zij aan
den Duilsehen prijs aan de mijn
betaald 'aan Duitsche onderboorijgen,
verhoogd met de vrachtkosten tot aan
de Belgische grens, hetzij aan den
prijs aan de mijn van de Etigclsche
steenkool voor den uitvoer, indien
iaa'lstgemelde lager is.
Men begrijpt dat de vaststelling van
don Duitsriten prijs aan de rrUÏn tijdens
den bezettingstijd en het lijdelijk ver-zo
riDissie van herstel moet zijn de gc.valleu
te bepalen waarin de Duitsche prijs
an toepassing is cn chegene waarin de
Engelsehe prijs moet gelden
Vooraleer die studj& zal voltooid
zijn is het niet ïr.ogelqk het U-dra-j* lo
bepalen van Duitschlands kr<diet.»
Berlijn, 26 Nov. Dc Ireroomdc
Russische schilder Ivan Miascyedofl,
\an -wieii stukken iri dc* Ermitage U
Leningrad hangen, en dio een pers ooi?
1 jkc vriend var. den overleden tsaar
geweest, is te IWlijn itoi 6 jaar gevan
genisstraf veroordeeld, wegens het ma
ken van Engebeh en Amerikaanseh
bankpapier en bel i;ii ornhx^j bi enger,
van groote hoeveelheden daarvan.
Dc door Miassojedoff vervaardigde
bankbiljtilcn waren van echte .nauwe
lijks te onderscheiden en dc politie U
dan ook alleen door verraad op l-.ct
spoor gebracht van dez-e veiwalsohin-
gen. Dn verrader in kwestie, een
Engebch de~kuudige op het gi bied van
valsch bankpapier, verklaarde voor do
rechtbank, dat de nagemaakte bankno
ten zoo fijn en zoo goed waren dat
•zelfs bij de enkele merkbare afwijkin
gen van dg echte eerst 11a veel
moeite en per- .riot van rekening nog
hij toeval ook had gevonden
D0 Rus werd verrast door de politie,
terwijl hij bezig was een Ameriknanseli
'00 dollarnoot het zijdaehiüiig uiterlijk
to geven, dat deze wonderbare oaoit-r-
t;es ken melk1;.
LANDBOUW ONDERWIJS
Een tijdelijke Landbouwschool zal
dit jaar tc Aal.A: ingericht wordert. De
leergang zal twee jaar duren cn zal dit
jaar handden over:
Kennis van den Grond Grondbe
werking Grondverbetering.
Scheikunde cn Bernes^irg?1 or<r
Plantkunde cn Algcmcenc Planten
teelt.
B ij zon dere P i a r> ten teelt.
Kcnn:s der I.andbouwgetuigen.
Elect riciteit.
Voorname Plantenziekten cn Ge-
zondheidslec-r
Landbc uwhuiehoudk u ndc.
De lossen worden gegeven 1 maal
per week, van 5 tot 7 ure- of van 4 1/2
ure lof 6 1/2. Ze zullen nanvaoiren on
MAANDAG 1 DECEMBER 1924. om
5 ure. in de- Gemeentesdli->ol van de
Kat. Vrijheidstraat,
De leerkrachten zijn sa men gesteld
uil: HH. D. BRICÓUT, Staatriand
bouwkundige, Ercmb^ogem, Be
stuurder der School: ALEXANDRE,
Landbouwingenieur. I.eeranr te Qua-
lrechtSUvS cn CORNELTS Onder
wijzers cn LandbouwdeeraarsE
BA YENS cn SCHELFOUT-DF SMET
Gediplomeerde bVerktuigkimdigenA.
BA YENS en C. VINGX, Leeraars aan
de Middelbare School.
De inschrijvingen dienen onmidde-
lijk genomen bij M. BRICOUT,
Staats! andtouwk u 11 d ïge, Ere 1 itbode-
gem.
Op aanvraag der ouders, zou ook
wekelijks eene Frans-che les gegeven
worden, 'toegepast op Landbouw.
Nadere bijzonderheden zullen de
belanghe.bVcndcn toegereikt gorden.
De Staatslanrlbonwkundige.
N.B Op aanvraag der belanghebben
den zullen de lessen gegevu-n wórden
van 6 tot 8 ure De opening der sdhool
l lijft vastgesteld op Maandag le Dec.
Om 5 ure.
Lijst der zaken te 'beoordeelcn door
het ass^fnhof van Oost-Vlaanderen,
gedurende don 4e zi'ltiijd. tweede
reeks, onder voorzitterschap van raads
heer -Jalien Poll.
Maandag 8, Dinsdag 9 en Woensdag
10 December, zaak ten laste Jan Jozef
Van Wynsberghe, aangehouden, be
schuldigd van erge feiten.
Onder voorzitterschap van raadsheer
de Cocqucau des Moties:
Donderdag 11, Vrijdag 12 en Zater
dag 13, December, zaak ten laste van
Alfred Vogel nero. beschuldigd van
mqord te Geni'lbrugge iu den nacht van
5 tot 6 April 19*24?
Onder voorzitterschap van raadsftieer
Jul ion Poll:
Maandag 15 December cn volgende
dagen, zaak ten lasüe van Gnstaaf Do
Ras, van Aalst, beschuldigd van crjjo
feiten.