10
-i
Donderdag
Decern 1926
lïe Ikatóolieke Joogü
Wachten
CONGO
De
benoemingen
de
Manifestatie van koffie-
huishouders te Brussel
Nationale Bank
Alfred Nobel ea
de vredesprijs
Zuster van Liefde
Boktores
Vkiamsche schilder
overlede»
Het soci.ilismus
iü toepassing
De CliineescSie
Bisschoppen te Brussel
01a den Volkenbondraad
Schoolgelijkheid in
Nederland
De Duilselie iuvalieden
De mist te Parijs
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114.
Publiciteit buiten hst Arr. AALST Agentschap Kavas
XXXIIV J A A R G A N G N U M M E R 233
20 Centiemen
Adolf ftlaxlaan, til, èe Brussel.
Uitgever J. Van Nuffel-De Gondt
Rue de Richelieu, P.&ffU®.
Breams Buildings, 6, Loadres E# O. 4.
H.Evrardus
Zonop7,40Zon af3,53
Volle Maan den 19
Films als Credo Lourdes
Het Mirakel der Heilige Theresia
De doodstrijd van Jerusalem e. a. wij
zen duidelijk aan dat er een uitgespro
ken neiging bestaat om, minder mystische,
maar zuiver godsdienstige en in het bi
zonder katholieke banden te verwezenlij
ken. Hetgeen wijst op een radikale om
wenteling in de verhouding tussclicn kerk
en kinema.
Aan de abt Loutil (Pierre l'Ermite), die
een der baanbrekers is van de nieuwe,
verzoenende opvattingen, werd zijn mee-
ning over deze belangrijke aangelegen
heid gevraagd. Hierop antwoordde hij
Het is alsof men mij zon vragen
Waarom voert de Kerk iederen Zomer
zwermen kinderen mee naar liet zeestrand?
Of waarom sticht zij patronaten V/aar-
om maakt ze gebruik van de telefoon en
van de luidsprekers
De Kerk acht zich draagster der eeuwige
waarheden en ze kreeg als eerste opdracht
van Christus, deze te verkondigen door
rle eeuwen heen en over heel de wereld.
Ill de middeleeuwen,wanneer hetvolk niet
lezen kon verspreidde ze de waarheden
door middel van het WOORD, van de
beelden op de kerkramen, van de beeld
houwwerken barer kathedralen.
Later kwam de boekkunsten liet eerste
boek dat van de persen kwam was de
bijbel.
Het dagblad, in den aanvang van onbe-
duidenden of revolutionairen aard heeft
langen tijd eer, onvermijdelijk wantrouwen
ingeboezemd. Ze heeft ook lang gewacht
er gebruik van te maken. Dit treuzelen
heelt ze duur moeten betalen. Want het
is niet de koning, niet de keizer, niet de
president der republiek die liecrscht doch
'H. M. de openbare meening.
En die openbare meening die maakt
men zelf. Wie maakt ze De pers
't Is daarom dat men de dwaling, be
gaan tegenover de pers, iieeft ingezien en
ze thans overal geldt als eerstc-rang
apostolaat.
Voor den kinema mocht men niet in
dezelfde fouten hervallen. Het is dan ook
om mijn kollega's aan te zetten in de
juiste richting to gaan dat ilt-zelf een rol
'in den film Hoe ik mijn kind heb ge
dood heb willen vertolken. Die film
lieeft veie kinema bestuurders vrees aan
gejaagd. Toch werd die band, zelis in de
meest vooruitstrevende en vrije middens,
toegejuicht en juist bij de gcwenschte
gedeelten. Sedertdien hebben wij De
Vrouw met de geslotene Oogen» gedraaid:
film waarvan het doel was allef aandacht
tc verhoogen op de noodzakelijkheid van
het jonge meisje te wapenen tegen het
het harde moderne leven. Het was ander-
maai de bijval. Nu is het De groote
vriendin naar mijn roman voor een der
tigtal jaren geschreven De verheerlij
king van Gods vrije natuur die de verlo
ren zoon wacht, vluchtend het leven der
steden en die zijn gekwetst hart zal her-
opbeuren, het bloed zuiveren, hem tot
nieuwen strijd vaardig maken.
Voeg aan deze films, bestemd voor het
groot publiek, een reeks anderen van
niiddelmatigen omvang voor de Wer
ken Voeg er ook aan toe banden als
De tien geboden »-Het treurspel
van Lourdes De ontbladerde roos
enz... en ge zult wel degelijksden indruk
krijgen dat langzamerhand een biblio
theek, van godsdienstige films word'
gevormd. En we zullen in den kinema
hebben wat we in de schilderkunst, de
letterkunde, de beeldhouwkunst bezitten:
echte, godsdienstige meesterwerken, voor
dewelke ieder gezin zal kunnen nadenken
wanneer overal de filmbibliotheken hun
plaats zullen hebben naast de boeken
bibliotheken.
En eens te meer zal de Kerk gedoopt
en tot haar dienst gebruikt hebben een
vreeselijk propaganda-middelde kinema
die in den aanvang haar zoo verontrust
had en die reeds door zoovele handen ver
minkt werd f
Deze beschouwingen van Pierre l'Er
mite Abt Loutil, is dc gezonde rede zelf
cn teeltenen een verheugende kentering
aan in dat midden dat steeds sceptiscli en
eerder vijandig tegenover de film stond.
Het is alleszins een verheugend rer-
schijnsel en toont tevens aan dat de
groole macht we zouden haast schrij
ven de Almacht van den kinema niet
meer tc ontkennen is. Gisteren nog was
al wat rolprent betrof uit den boze deze
opvatting heeft nu plaats gemaakt voor
een nieuwe, verruimende conceptie die
een nieuwe tijd meebrengt.
Het bezoek van zijn Eminentie Kardi
naal Dubois, aan een Parijzer studio, cn
i!c uiterst gunstige indruk welke hij van
een filmopname heeft meegedragen, mag
dan ook aanzien worden als een beslis
sende slap in de moraal en het geloof.
Werd vorige week zelfs geen specifiek-
godsdienstige film 111 Frankrijk afgerold
- Les Religieux Verklaarde Kardinaal
Dubois nietDe kinema is een groot en
schoon iets. tic heb de belangstelling wel
ke ik er voor gevoel zonder schroom aan
getoond en ik ben verzekerd dat hij mor
gen onze verwachtingen nog zal over
treffen dat hij werkelijk de groote
stilzwijgende stem zal zijn voor alle men-
schen, en dat door hem de wereld beter
zal worden
Heerlijke woorden van een hoogbegaafd
Man en die zonder eenigen twijfel den
sterksten invloed zuilen hebben op de
opvatting van velen zij die hardnekkig
en zonder reden, haast met een heiligen
haat, de kinema bekampen, in at zijn
uitingen, deze die ter bewaring van mora-
len godsdienst die echter nooit werke
lijk werden aangevallen in een kinema
de kinema schuwden geene die onver
schillig bicven aan de, met de radio, be
langwekkendste uitvinding dezer eeuw.
Vergadering in e. Patrio. te Brussel.
Hot .Verbond der Katholieke Jonge
Wachten van het arrondissement Brus
sel Maandag in «Patria» vergaderd, doet
zijn. verontwaardiging kennén tegenover
de onhandelbaarheid der liberale en so
cialistische partijen, in zekere gemeen
ten, ten opzichte van het vrij onderwijs;
drukt zijn overtuiging uit dat de ge
meentemandatarissen der rechterzijde in
hun onderhandelingen voor de samen-
leid werden door de zorg en dc verdedi-
steliing der schepenkolleges, steeds ge*
ging van dat onderwijs stemt oen
wensdli dat de katholieke
overal waai' zij tegen een sektarische
meerderheid staan, van alle gelegenhe
den en omstandigheden zullen gebruik
maken om de rechten der vrije sdliolen
op te eischencn gaat over tot de dagor
de.
Goudmijnen van Kilo Moto
De productie der goudmijnen van
Kilo Moto bedroeg in November 314
kil. 695 gram, voor de 11 eerste maan
den van het jaar 33.19 kil- 517 gram, te
gen 3125 kil- 627 gr. in de 11 eerste
maanden van 1925 dus 193 kil. 890
gr. meer in 1926.
Nemen wij de gemiddelde opbrengst
voor h^el het jaar 1926 op 3630 kilos,
dan krijgen wij de volgende tabel
1921 2,228 k. 053 gram,
'19*22 2,311 k- 550 gram.
1923 3,146 k- 602 gram.
1024 3.605 k. 804 gram.
1925 3.432 k- 311 gram.
192G 3.630 4c.
Dc paket-boot Thysville op 10
December uit Matadi naar Antwerpen
vertrokken, heeft 297 kil.861 gram goud
ingescheept en. wordt met die. kostibare
lading op 28 Dec. in onze haven ver
wacht.
De Elisabeth ville over enkele da
gen te Antwerpen aangekomen had 126
kil- 502 gr. aan boord, yoortkomstig van
Moto.
INCIDENTEN'.
Dinsdagmorgen heeft M- Max ten
stad'huizc van Brussel een vaandel over
handigd aan deri Bond van Koffiehuis-
en Hotelhouders dor Brussels che omge
ving-
Met muziek aan 't (hoofd en vergezeld
van een aantal Brussefadhe maatschap
pijen vertrokken de koffiehuishouders
van de Beurs.
Eene tegemnanifestatie begon op de
Anspaohlaan, waai' een camionette met
opschriften ten voordeele van de wet op
het alkoolvedbod aau 't hoofd van den
stoet kwam.
Leden der Socialistische Centrale van
het Personeel van het Hotel bedrijf deel
den vlugschriften uit met dc woorden
Weg met do cereles privé? Leve de
sluiting der koffiehuizen te 1 uur
'*s nachts 1
Op het stadhuis verklaarde de burge
meester dat het gemeentebestuur mét de
eischen der (koffiehui sh ouders tegen de
alkooi wet instemde. Wij zijn het eens
met de bestrijding van het alkooÜsme,
maar wij protesteeren mee tegen de pla
gende wetgeving, dio u krielt en haar
doel totaal mist}
Gedurende de ontvangst op het stad
huis hadden er weer incidenten plaats op
de Groote Markt- De menigte jouwde de
camionette der logeman 11 i fee tan ten uiten
scheurde hare opschriften in stukken.
De polieie was verplicht er tussehen te
komen.
lil
Vier senateurs en twee volksvertegen
woordigers in de Nationale Bank zullen,
indien zij deze benoemingen aanvaar
den hun onsiag moeten geven in het
Parlement.
Inderdaad, art- 21 van 't koninklijk
okozenen! fresiuitwan 25 October op de verlenging
ftVtürHspShA van den duurtijd.dei' Nationale Bank
zegt uitdrukkelijk, dat de leden der
Wetgevende Kamers het ambt van 'be
stuurder, regent of censor niet kunnen
uitoefenen.
De vier benoemde senateurs zijn MM.
I.iebaert, Thèunis, burggraaf Öimonis
en baron Descampsde twee volksverte
genwoordigers MM. Pol Boël en Max
ïlallet
Tot hiertoe, H. alleen het. ontslag van
M. Theunis in den Senaat ingekomen-
EVn' ZusUr Jules-Marie.
Voor dc eerste maul was er dees jaar
tussehen de mededingers voor de studie
beurzen voor geneeskunde eene klooster
zuster, de Eerw. Zuster .Tules-Marie, der
Zusters van Liefde van Gent, bestuurd
door ü.D.H. Mgr Van Keekom, Oiulp-
bisschop van Gent-
Zuster JulessMarie is eene gewezen
ziekendienster van liet Belgisch leger.
Zij studeerde aan de ilioogesdhool van
I-euven en behaalde er op sputterende
wijze haar doctoraat in geneeskunde.
Zij nam doel aan den prijskamp voor
de studiebeurzen, alleenlijk om dfc oer
der wetenschap en van hare kloosteror
de. In dezen prijskamp beeft de zuster-
doetoros zie'n flink onderscheiden en een
der belangrijkste studiebeurzen behaald-
Zij zal echter geene reis ondernemen,
want zij is weergekeerd, naar- Gent, waar
zij professor benoemd is in de sdhool der
ziekendiensters, welke daar door de Zus-
tors van Liefde gosliolrt js.
Alfred Nobel, de groote stichter der
prijzen voor vrede, voor literatuur en
wetenschappen, zag in de vredeszaak
zooais in dc ontwikkeling der wetenschap
cn der literatuur een volmaking onzer
samenleving.
Hij wensehte dat de eenigc oorlog
dien do mensohen zouden voeren, die te
gen de microben zou zijn.
Nobel zelf was een ziekelijk man met
een zwak lidbaani- van temperament een
pessimist, hij was een eenzaam man. Hij
was een cosmapoüetzijn leuze was dan
ook waar ik arbeid, is mijn vaderland
Bovendien was 'hij een practisdh man
een uitvinder eu industrieel inrichter
n Sioogen rang; maar tevens ook een
droomer, 'een fantast, en in t diepst van
zijn wezen Óen pacifist. Zijn lievelings
auteurs waren Byron, Shelley, Bjofnson
cn Victor Hugo.
l'n 1802 sprak ltij tegenover Borliha
van Suttner reeds over de gedodhte, groo
te bedragen als premiön beseMbfbaar te
stellen voor personen, opdat zij vrij van
economische jongeren, zidh geheel aan
dc vredeszaak wijden, en ltij verklaarde
toen reeds, dal wanneer zulke mensohen
te vinden waren, bij zc van gansdtier
harte zou steunen-
Eu de gedsuflite werd verwezenlijkt
Alfred Nobel droeg de beschikking over
liet uitreiken van een Jaarlijksohe vre
desprijs over aan tiet land van Bjornson,
een voorvechter (lor vie.deSzaak, en liij
nam zijn besluit in een tijd toen *de ver
standhouding liièsehen Noorwegen en
zijn eigen land (Zweden) zeer gespan
non was- Mogelijk lag daarin ook een
wijze bedoeling opgesloten.
(Dit legt ook uit 'boe het komt dat de
(Nobelprijs voor den Vrede uitgereikt
wordt door Noorwegen, terwijl do ande
re Nobelprijzen door Zweden toegekend
worden.)
Sedert do Ie vredesprijs in 1901 aan
den', stichter van bet Roede Kruis. Vlen
Zwitser H. Diinant werd uitgereikt, zijn
aan 29 personen en instellingen de vre
desprijs uitgereikt, terwijl in 7 gevallen
de prijs in tweeën gedeeld werd-
'Zes maal werd de prijs niet uitge
deeld. en werd bc-t bedrag voor een fonds
ter zijde gelegd- De laatste maal dal de
vredospri.is werd looeekend, was in 1022
aan prof. Fridtjof Lansen.
Te SainGdair, in diet Var-cteparte-
ment, waar hij sedert jaren teruggetrok
ken werkte, is de Viaamsdhe schilder
Theo Van Rysselherg'he overleden.
Van Rvsselbergihe werd geboren te
Gent in 1862 en was leerling der Gent-
sche A-kademie, waar nog tal van zijn
eerste doeken bewaard worden-
Onder den invloed van een reis door
Marokfko en Spanje, nam 'hij de neo-im-
pressionisüsche techniek aan- Ilij was
in Belgic een der voornaamste beoefe
naars der stippelkunst. Hij was een vol
geling van Scurafc en Lignae.
Zijn voornaamste werken zijn Jon
gt,' vrouwen aan het strand «De vrouw
met- het amberen halssnoer en het
schilderij waarop hij Verhaven heeft af
gebeeld omringd van andere sdhrijvers
all- Maeterlinck, André Gidc, enz.
Kinderellende in Rusland
Bezichtiging van het kindertehuis n-
101. en van de sdhool n. 127, te Lenin
grad.
De slaapzalen waren onbeschrijfelijk
smerig. De keuken is een zwijnepan, de
closets werken niet- De wasdhgelegcn-
lieid is in gebruik als varkensstal- De be
stuurder van de scihool Demiu, is in geen
enkel opzicht in staat dc hem opgedregen
taak te vervullen. S onderwijzeressen be-
hooren zich volgens het leerplan met de
kinderen bezig tc houden, maar er waren
er sleoliis vier ter plaatse, toen wij de
school bezichtigden. De kinderen zijn er
nooit zeker van of er sdhool zijn zal of
nietgeen enkele op voed kruidige be
zigheid of arbeid wordt in deze school
beoefend.
Krasjna Ga ze la, dagblad van de ar
beidersraden van Leningrad, 2-10-26,
avondeditie-
Bezoek aan Sic Gtidula.
Op 26 December zullen de Ohineesdhe
Bisschoppen te Brussel zijn en er een
bezoek brengen aan dc kollegiale kerk
van iSte-Gudula. Ten 10 ure zal er door
Mgr Tcliao eene pontifikale mis gezon
gen worden. Het koor zal voorbehouden
worden aan de missionarissen. Ten 5 ure
's avonds zal er een ponti fikaal lof ge
zongen worden door een der Ohineesdhe
Bisschoppen, waarschijnlijk Mgr T Ghen
Het sermoon van 's morgends zal gehe
el ikt worden door don I'kP. Thomas, O-
M.dit van 5 ure door E- P. diaries.
M- Vanderrcld-e terug uil Geneve
LM. Vanderveldc is teruggekeerd uit
Geneve. Dinsdagnamiddag deelde hij
aan dc dagbladschrijvers de draagwijdte
mede van de genomen besluiten te Ge
«eve.
Boe dc overeenkomst gesloten werd'.
Een jaar geleden reeds te Locarno
hadden de geallieerden reeds beloofd dat
de militaire controol zou opgeheven
worden, indien Duitscliland zich zou ge
dragen volgens de voorschriften der-
Conferentie der gezanten inzake ontwa
pening- Die voorschriften betroffen 101
punten.
Welnu, in haar vergadering vart 9
Dec- stelden de gezanten vast dat do
Duitsdhers voldoening hadden gegeven
op alle punten, uitgenomen één de ex
port van oorlogsmateriaal. En voor deze
kwestie bestaat het meeningsversehil niet
zoo zeer tussehen de regeeringen dan tiis-
eehen de Britsdlie en Duitsdhe zwaar-in-
dustrie. De kwestie zal echter licht kim
;ncn opgelost worden-
Doch sedert November 19*25 'had zich
een nieuw feit. voorgedaan. De militaire
••ontroolcornmissie 'had vernomen dat dc
Duitsdhers te Koenigsberg sedert maan
den nieuwe verdedigingswerken hadden
.'bouwd; doch anderen beweerden dat
de werken offensieve doeleinden najaag
den. De mogendheden der Entente oor
deelden dat die werken tegen den geest
van liet verdrag van Versailles indruisch-
ten- Dit. verdrag zegt dal bedoelde wer
ken in denzelfden staat moeten blijven
waarin zc in 1918 waren.
De Duitschers antwoordden dat ze
die werken niet vergroot- hadden, doch
enkel in overeenstemming hadden ge
bracht met dc eischon der inoderne
[krijgskunst.
De geallieerden waren \an oordeel dat
de kwestie door een arbitragehof moest;
beslecht, worden zoowel als de kwesti®
van den uitvoer van oorlogsmateriaal
De Duitsdhers verklaarden daarop dat
zij die oplossing aanvaardden.
Doch (het kabinet van Parijs verzette
zich tegen arbitrage. Men besloot dan de
kwestie door onderlinge besprekingen te
Genève op te lossen. Men besloot indien
ioor 31 Januari op dien datum zal
de controol com missie afgeschaft worden'
er geen overeenkomst is gesloten tus
sehen de twee partijen dan zal het ge
schil voor dén Volkenbond gebracht wor
den. In dat geval zou dan ten slotte het
internationale Scheidsgerecht van Den
Ilaag het vraagstuk oplossen-
De Camelois du Roy jouwen
Bricnd uit.
(Havas). Op het oogénblik dat do
heer Briand in de gare do Lyon aan
kwam (om 22 uur 50), stonden eenigo
Camelois du Boy gereed om tegen
hem te (botoogen. Zij slaakten vijande
lijke kreten on floten- De politie kwam
onmiddellijk tussdhenbeide. -Er ontstond
een kleine botsing, en 15 personen wor*
dén aangehouden.
M. Stresemann naar Italië-
De c Daily Chronicle meldt dat M.
Stresemann, door zijn geneesheer verge
zeld, binnen enkele dagen naar do Ita-
liaansehe meren afreizen zal
Over de plaats waar hij M- Mussolini
ontmoeten zal, wordt nog niets meege
deeld.
In Nederland heeft men, zooals men
weet, de volledige gelijkstelling tussehen
hetvrije gemeentelijk onderwijs tot
stand gebracht.
Het Rijk verleent daar evenveel toe
lagen aan de vrije scholen als aan da
gem eentescl ïolen-
Onder het. huidige Belgische stelsel
worden de gebouwen der vrije scholen
zonder eenige tusschenlkomst van den
Staat gebouwd, doch toelagen worden,
verstrekt voor de wedden der onderwij
zers. In Nederland betaalt 'het Rijk ook
voor dc schoolgebouwen.
En wat. wel opmerkelijk is, dio wet
werd in Nederland gestemd onder een
liberaal ministerie, cn in de Kamer ver
dedigd door den gekenden... Cort Van
dor Linden. Dit gebeurde gedurend®
den oorlog. Deze mi mister sprak alsdan
cctii zeer merkwaardige rede uit, waarin
hij o-a. zegde dat. het bestaan van God
ir. de school dient onderwezen te wor-»
den.
t (Eronder eenige aan dq Journal of.
Physology ontleende gegevens omtrent
de vreede gevolgen van den oorlog voor
JtuitecMaud en die wellicht zwaarder
nog dan het Dawesplan op onze vroego-
re vijanden drukken.
Op andcFhalf millioen soldaten van
den oorlog teruggekomen (anderhalf
niillioen sneuvelden er bij) zijn er tilian»
080.000 die een pensioen genieten van
'a invaliditeit die onder de 25
werden gekapitaliseerd t-t. z. men
heeft ze ineens betaald.
Onder die invaliedon-massa telt men;
2734 'blinden3900 tubereuloselijdera,
3000 zenuwzieken. 4400 venninkten dia
voet of been verloren22,000 vermink
ten die arm of hand verloren: 570,000
maag en dyspepsie lijders of onderhevig
aan musculaire pijnen. Benevens zijn er
305,000 weduwen en 962,000 weezen.
Jaarlijks beloopen de tegemootkeinin-
veu van Rijkswege nnderdralf milliard
goudmark of 30 van het I'ijksbudgeL
'Parijs lieeft tilians een mist gekénd
velke de Londensdhe mist evenaarde.
Ten 1 uur 's namiddags was liet zoo
donker dat men in de koffiehuizen
licht moest maken.
Op do Bom's was het onmogelijk kwo-
iata'es te doen wegens de duisternis.
Ten 1 ure riet. de Bcvirskoromissie do
iiulp der pompiers in. dewelko groot*
gloei lampen kwamen plaateen om klaar
tc zien in de Beureverridhtingon. De mist
.lie op Parijs is. neergekomen, is zondier
voorgaande in de gesohiedeiris der stad.
Het was donker als bij winternacht.
Overal brandden er op den middag
gaf- en dektrieke lampen.