van den IJzer
Dinsdag
Sept. 1928
Het Eucharistisch
Congres le Sydney
Een opzienbare beheering
in Japan
Huldebetoon aan
Mgr Luytgaerens
Een Van Dyck ontdekt
De electrificatie der
buurtspoorwegen inOost-
Vlaanderen
Na de reis der
Vorsten in Congo
De Engelsche invalieden
te Gent
CONGO
Priesterlijks benoemingen
Guilbaud en Amundsen
Over Hoenderteelt
XXXIVe JAARGANG NUMMER 201
Kerkstraat, 9 en 21. Aalst. -Telefoon 114. - - 2Q Centiemen Uitgever J.-Van Nuffel-De Gendt
Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13 te Brussel i Rae de Richelieu, Parijs Breams Buildings. 6 Londres, E. C 4.
H.Emilfaniis
jZonop5,22Zon af6,11
Nieuwe Maan den 14
Binnen enkele dagen zal eene groot'
sehe plechtigheid plaats grijpen aan de
boorden van den IJzer: de inhuldiging
en de wijding van den Kalvarieberg van
den IJzer te Caeskërke-Dixmude.
't Is niet de eerste maal dat wij over
dit monument, over dezen Kalvarieberg
spreken overigens, 't is voor niemand
geen geheim meer dat sinds verschil-
lige jaren een komiteit aan 't werken is,
om het kwestige gedenkteeken op te
richten. En juist omdat in de naaste
omgeving een ander gedenkteeken in
wording is, wordt wel eens eene
verkeerde opvatting geopperd over den
Kalvarieberg aan den IJzer
Wat is dan eigenlijk deze Kalvarie
berg? Met welk doel werd hij opgericht.?
De Kalvarieberg van den IJzer heeft
alleen ten doel, al de soldaten, tot wel
ke nationaliteit, tot welken godsdienst,
zij ook behooren, te gedenken in onze
gebeden, zonder reeds bestaande in
richtingen in het minste te willen
schaden.
Vier lange jaren streden alle solda
ten, niet alleen de Belgische, maar ook
de Fransche,Engelsche,Amerikaansche
en ook veel andere soldaten verwoed op
deze plaats; zij streden daar, trotsch
op die akelige brokke gronds, door den
dood bestendig bedreigd, op dien grond,
verhakkeld door de obussen, in de be
nevelingen van den rook der bestendige
ontploffingen.
Hoeveel duizenden en nog duizenden
zijn daar niet gevallen 't is een over
groot kerkhof de bodem dekt er dui-
zende helden. En op dit enorme kerk
hof op dien gruwelijken doodenakker
behoort de Kalvarie Chtisti.
Heden, tien jaren na de gruwelijkhe
den van den oorlog, geraakt zooveel
vergeten; destreek is opnieuw groe
nend en vruchtbaar, de egge doorploegt
onbekende grafsteden. H ier en daar een
enkel afzonderlijk gedenkteeken: veel
bezoeken aan de overgebleven puinen
worden gedaan; de daar gevallen helden
worden soms wel, ter dier gelegenheid,
herdacht, doch: wordt er gebeden
Wordt wel eens gedaoht aan de zielen
dier gesneuvelden
Dat te verkriigen is het groote doel
der stichting van den Calvarieberg van
den IJzer.
In 1922, dus zes jaren geleden reeds,
werd het komiteit gesticht, dat zich
beijverde om het beoogde doel te
varwezentlijken. Zes jaren zeggen we,
dus vóór er sprake was van het nabij
gelegen huidemonumentzulks alleen
getuigt reeds dat er geen verband, geen
naijver kon bestaan tusschen beide
alle werkingen om onze gesneuvelden
öls Christenen te gedenken, wordt
geëerbiedigd. Ook heeft het komiteit
zich wel gewacht vóór de laatste plech
tigheden van Diksmude, iets te willen
doen voor hare plechtigheid, ten einde
geen nadeel te berokkenen aan het
eerstgenoemde.
Het Komiteit van den «Kalvarieberg
van den IJzer» staat onder de hooge
bescherming van Z. D. H. Mgr Waffe-
laert en had alswerkdoal zich ingebeeld
langs den IJzer tusschen de Minoterie,
den Bloemmolen en den Loopgracht
der Dooden een gedenkmaal op te
richten dat een blijk zou wezen van
erkentelijkheid voor de gesneuvelde
soldaten en tevens een oproep tot gebed
voor hun zielsrust, 't Zou een Kalva
rieberg zijn levend en welsprekend
zinnebeeld: de groote Martelaar, het
Christikruis zou zijne gebenedijde ar
men uitstrekken over de duizende
martelaars een Kalvarieberg zou zich
te midden van dit uitgestrekte Kalvarie
verheffen.
Over deze roemrijke plek zou de Kal
varieberg van den IJzer uitstralen in
een gebaar van opperste zegening. En
voor allen die daar rusten zonder kruis,
zou zich een reusachtig kruis verheffen;
in zijn vreedzame grootheid en schoon
heid, zou het de eerbiedwaardigste der
doodenstedenbeheerschen: het zou den
laatsten wil verwezenlijken van deze
groote dooden, die, vooraleer zich te
slachtofferen op het altaar van het
Vaderland, begeerden te rusten, zooals
hun vaderen, onder de schaduw van het
Kruis.
Daarom is deze Kal varie-bede vaart
van grootsche en diepe beteekenis ep
eene uitsluitelijk godsdienstige bede
vaart. Het worde da uiting van de
Belgische volksziel, de uiting van me
degevoelen in al den rouw, in al de
smarten onzer gesneuvelden, de uiting
van dankbaarheid om het gebrachte
offer, de uiting eindelijk van de smeek
bede aan de Moeder van Smarten, om
bij haren Goddelijkon Zoon ten beste
te spreken voor de duizende zielen, die,
mogelijks, om erbarmen roepen.
Thans is dit doel bereikt geworden.
Over da brug aan den IJzer rechts,
een 200 tal meters ver, op hoogstens
10 meters van den IJzer zelf, staat de
Kalvarieberg gereed.Hij heeft 13 meter
hoogte; benéden eene soort kapel of
bidplaats; boven deze kapel een over
groot kruis, van 8 meters, waarop een
bronzen Christus van 2,60 meter hoog
te.
Het geheel is gemaakt naar de plan
nen van den bouwkundige Beyaert, van
Iseghem; het werd uitgevoord door de
heeren Lepeire en zonen, van Roesse-
laere; de groote bronzen Christus is
het werk van AL De Beule, kunstenaar
te St Amandsberg,
Het Cristibeeld; het initiatief en de
uitvoering zijn het merkwaardig en het
eere-v/erk van den grooten kunstenaar
die er zijn gansche ziel in uitstortte, wij
zeggen van M. Al. De feeule.Dit pracht
werk zet de kroon op de gansche ver
zameling kunstwerken door M. De
Beule tijdens zijne lange loopbaan ge
maakt.
Hoe schitterend in de naaktheid van
het Cristilichaam, in de naaktheid van
de omgeving, der overgroote IJzervlak-
te, hoe schitterend, zeggen wij, straalt
de Cristi over die vlakte. Als in een
edel gebaar van hoogste liefde en
hoogste smartnoodigtde lijdende Chris
tus uit tot nederknielen, tot diepe
overweging en gebed,
t Geheel is buitengewoon indrukwek
kend en beheerscht de gansche vlakte.
Vergeten wij niet dat in de kapel onder
het kruis, de Moeder van Smarten de
geliefkoosde plaats moet worden., waar
de troostbehoevende moeders zullen
komen om troostte zoeken in den nood.
Op de plechtigheid der inhuldiging
en Wijding van den Kalvarieberg van
den IJzer dienen aide moeders, wedu
wen, weezenen familieleden onzer duur
bare gesneuvelden aanwezig te zijn
Alle christenen zullen er komen om
een gebed te storten, voor dezen, voor
wie niemand bidt*
De inhuldiging en wijding van den
Kalvarieberg, doorZ. D. H. Mgr Waf-
felaert,Bisschop van Brugge, zal plaats
hebben op Zondag 23 September.
De plechtigheid zal vereerd worden
door de tegenwoordigheid van H.H.
K.K. H.H. de Hertogen Hertogin van
Brabant en H.H. D.D. H.H. de Bis
schoppen van Belgie.
PROGRAMMA:
Om 10 1/4 vergadering in de parochie
kerk.
Om 101/2 ure, vertrek van den stoet,
Om 10.45 ure :Wijding van het Gods
dienstig gedenkteeken.
Om 11 ure H. Mis voor de gesneu
velde soldaten, opgedragen aan den
voet van het Kruis door Z.E.H. Kanun
nik Dugardyn, hoofdaalmoezenier van
het Belgisch Leger.
Na de Mis, Kanselrede door Z.E.
Pat5r Albert, Overste van de Abdij te
Orval, (Geniekapitein Karei Van der
Cruyssen).
De Profundis en Libera.
In den namiddag te 3 ure, vergade
ring in «Onze Kring» Wilgendijk, voor
al de familieleden der soldaten, Ver
minkten en Oud-Strijders. Aanspra
ken door minister Baels. E. Pater H.
De Groote, Aalmoezenier van le Jagers
te voet, en E.P. Albert (Geniekapitein
K. Vander Cruyssen).
Maandag 24 September te 9 ure, zal
de eerste H. Mis inde kapel van den
Calvarieberg door E. Pater H. De
Groote opgedragen worden voor onze
gesneuvelden.
N.B. In geval van slecht weder zal
de H. Mis en Kanselrede in de kerk
gedaan worden.
De plechtigheden van Zaterdag
30.000 hinderen namen deel aan de al-
hinder communie
Een doubter van 'den Japanschen mil-
lionair Baron Kawada, is onlangs tot do
katholieke kork overgaan. Na kotten
tijd gaf zij den wensoh te kemnen om
hare intrede Le doen bij de Trappist!n-
nen in Hokkaido, die een klooster heb
ben in de nabijheid van de villa van
Baron Kawada. Deze adelijke patrieiers-
dochter heeft haar bekeering te danken
aan de Zusters van het H. Hart waar zij
evenals zoovele andere heidensohc kin
deren hare op-leiding genoot.
Deze bekeering heeft in Japan fn de
kringen der adelijke families de bijzon
dere aandacht getrokken.
Toen 'de dagbladen het geval in hun
kolommen bespraken en een der kran-
tcnmonscbcn de modder gin!g inter-
vieuwen, antwoordde dezo ik ben al
tijd heel tevreden geweest over mijne
dochter, zij was steeds eenvoudig en
oprecht. In het begin vond i!k het jam
mer dat zij naar een klooster ging en
jwas ik zeer bedroefd- Maar nu zie ik
heel goed in dat het zoo het beste voor
haar isik gaf haar dan ook mijne vol
le toestemming want daar heeft zij haar
geluk gevonden.
gemeene
Sydney, 8 Sept- Om 8 uur heden
morgen was de St. Mary Cathéctral ge
vuld met eon waar leger \an kinderen-
een massa, zooals Sydney en Australië
nog nooit bijeen hebben gezien. Het
aantal kleinen overtrof verre dat van
gisteren, toen op de Show-grounds door
Zijne Eminentie Kardinaal Bonaven'-
tura Cerretti de Pontificale Hoogmis in
de openlucht werd! gecelebreerd.
T,oen schatte men het aantal kinde
ren op twintig duizend. Thans echter be
droeg dit evenwel minstens «dertig dui
end.
En ook nn werkte het weder, in te
genstelling met do eerste dagen van het
Eucharistische Congres buitengewoon
meidie. Een vriendelijk zonneLc scbeeii
buiten, zijn blijde stralen werpend dooi
de hooge ramen van de machtige ka
thedraal.
De aanblik van «5e dertig duizend
kleinen was onvergetelijk. De goheele
keih werd al in den vroegen morgen
door kinderen bezet. Slechts tien dui
zend konden er het gebouw binnentre
den.
Bij den aanvang van dc H. Mis be
vonden zicli nog meer dan tien tdluizeiid
jeugdige communicanten buiten, ge
knield op steenen en stoepen en gedul
dig wachtend en meezingend, toen do
kinderen in de Kathedraal de misge
zangen inzetten.
Het was een plechtigheid, Idie tot de
schoonste vaii het negen cn twintigste
Eucharistisch congres gerekend worden
kan.
150-000 vrouwen brengen hulde aan de
II. Eucharistie.
De vrouwendag was intussdlien een
prachtig vervolg van dleze manifestatie
van kinderlijke vroomheid.
Te tien uur hedenmorgen kwamen op
de Showgrounds in hot Moore-Park,
waar een Pontificale Hoogmis werd op
gedragen, de duizenden moeders en
groote zusters bijeen van de kleine! jon
gens en meisjes, die gisteren hun huldo
aan de TI. Eucharistie waren komen
brengen.
Ook bij deze gelegenheid was Zijne
Eminentie Kaïtiinaal Bonaventura Cer
retti, de Pauselijke Legaat, de hoofd
persoon.
Lang voor het aanvangsuur was de
stroom deelneemsters aan den vrouwen
dag beginnon te vloeien. Duizenden en
duizenden togen naar de Showgrounds.
De massa groeide steeds aan en bereikte
ten slotte den omvang van een ontzage-
lijk leger, dat door 'bevoegde beoordee
laars op ruim honderd vijftig duizend
werd geschat.
Ook thans bood het speciaal opgesla
gen altaar een schitterenden aanblik.
De leden van verschillende congrega
ties en godsdienstige vereenigingen
droegen een bijzondere (kleederdracht.
Zoo waren de «Kinderen van Maria
in het blauw gekleed, terwijl een ande
re vereen iging als dracht geel-witte (dus
in de Pauselijke kleuren uitgevoerde)
mantels gekozen had. Hiertegen staken
de eenvoudige zwarte gewaden van de
talrijke kloosterzusters wel zeer af. Tus
schen de ruim honderd duizend belang
stellenden, die zich rond de Show
grounds hadden opgesteld, bood de
mengeling van de gewaden der deel
neemsters een zeer eigenaardig en ka
rakteristiek schouwspel.
In totaal was er een half miljoen
menschen bijeen, wat een record is, zelfs
voor dit zoo succesvolle congres.
(Ontleend aan cle «Maasbode»)
</V
Twee duizend vijf honderd afgevaar
digden der boerinnengilden aangesloten
bij den Belgischen Boerinnenbond af-
deeling van den Belgischen Boerenbond
zullen baden Dinsdag 11 September te
Leuven Mgr Luytgaerens vieren, den
stichter van dcii Boerinnenbond. Deze
telt 'heden hij de 80.000 leden over net
gansche land verspreid. Hieronder volgt
een beknopt programma van dit hulde
betoon
Om 10.30 plechtige H. Slis in de
Collegiale Kerk van St. Pieter, opgedra
gen door Mgr Jansen, vicaris-generaal
van het Aartsbisdom.
Om 3 ure, groote vergadering in het
Alhambratheater, Vital Decoeterstr.,
vaar het woord zullen voeren
!E. TT. Van Olmen, bestuurder van den
Boerinnenbond, Mej. Cardijn. hoofdop-
zianster; afgevaardigden der hoerengil
den en der jeugdafdeelingenMgr Jan
sen en Mgr Luytgaerens. Daarna 'hulde
zangen uitgevoerd door eene gilde van
iedere provincie.
Verkocht aan een uildrager voor een
spotprijs
Een uitdrager te Londen had cenigo
maanden geleden voor 3 V-i pond (onge
veer 625 fr.) een oud schilderij gekocht,
waarvan het linnen op 4fcrsdhillende
plaatsen doorboord was en bedekt met
een laag vuil. Het schilderij stelt den
graaf van Arunderi en zijn kleinzoon
voor.
Dit portret nu, is onderzocht door
een deskundige, die van meening is. dat-
het hier een Van Dijck betreft, van een
waarde van verscheidene duizenden pond
.sterling.
Voor de eleetrifioalie der Buurtspioor-
gen in Oost-Vlaandcren cn bijzonder
ronld het Gcntsehe. werd in het gocver-
nementshotel te Gent een vergadering
gehouden, waar tal van burgemeesters
en schepenen der belanghebbende ge
meenten aan deelnamen.
De heer gouverneur de Kcrcnove "le
Dentergem zat de vergadering voor. Het
doel dezer bijeenkomst was: .le gemeen
ten aanrolden om ten spoedigste de noo-
dige kapitaalsverhooging te steunen, om
de werken aan te vangen.
Kaar gezegd werd zullen dc werken
,oor 1930 moeten voltrokken zijn. AI
de tegenwoordige gemeenteovei'heden be
loofden de tussdhenkomst le bespoodi-
gen.
De gemeenten die zich aan de t.us-
sdlienkomst onttrekken cn naar hei
schijnt zijn er zouden uitgesloten
blijven-
Straffen verminderd
Ter gelegenheid zijner reis in Con-
fro lieeftT do Koning, bij koninklijk be
sluit van 4 September, degenen die Boor
de rechtbanken dor kolonie verwezen
waren tot een dienstbaarheid van ma
ximum 6 maanld en tot een boet van
maximun 1.000 fr., oen maand vermin
dering van straf en 100 fr. vermindering
van boet toegestaan.
Deze maatregel is toepasselijk op de
veroordeelingen, uitgesproken door ate
rechtbanken, van Ruanda-Urundi.
Dezelfde vermindering woitdit verleend
noenmaal aangeboden, in het Poet-Ho-j op straffen die vroeger op 0 maand o
FT 11.000 fr. boet ten hoogste gebracht wet-
Do namiddag werd overgebracht, op den door andere genademaatregelen.
Zondag gansch den dag door werden
de Engelsühe verminkten op de harte
lijkste "wijze te Gent ontvangen. La-ge
de straten en lanen werden ze toege
juicht en begroet-
Om 10 uur, vertrokken ze per rijtuig
van het Post-Hotel naar de Abdij 'ier
Bijkcke. alwaar ze het Museum (beach-
tigen rondgeleid door den heer an
Wervekc.
Daarna wcifJen zii in de Stedelijke
Schietbaan ontvangen. Rond 11.10 uur,
kwamen een twaalf-tal rijtuigen aan,
gelokl door het Komiteit der Gentsohe
Invalieden, MM. De Kauw, voorzittoi
Constales De Pauw, ondervoorzitter;
Van Daele, schrijver; Desmidk, schatbe
waarder. Daar werden ze opgewacht door
het Komiteit der Politieke Gevangenen.
Langzaam en ingetogen, trdkken ze naar
de plaats waar zoovelen weiden neerge
schoten. 't Was een korte en aandoen
lijke pledhtigheid.
Vervolgens brachten de invalieden etn
bezoek aan het Gravenkasteel en de
hoofdkerk van Siut-Bavo, alwaar ze
door Z.E. Kan. Vanden Gheyn worden
ontvangen en rondgeleid. Met veel be
langstelling werd de kerk bezichtigd en
'bijzonderlijk «Het Lam Gods,-), van do
Gebr. Van Evck.
Om 1.30 uur, werd hun dan
Vliegtuig verbinding tusschen Bel
gisch- en Portugeesch Congo
Men meM't, uit Saint-Paul de Lonnda;
De Belgische maatschappij «Sabena»,
die sedert, eenigen tijd het inrichten
een er luchtlijn bestudeert tusschen Bel-
giseh-Congo en de Portugceedhe kol»,
nie deed door een harer vliegtuigen een
proefvlucht ondernemen.
Het vliegtuig verliet Bom'a op 29 Au
gustus en kwam na drie uren vliegen te
Loanda, too. Do terugtocht had plaats
op 4 September.
Gedurenid'e het oponthoud te Loanda
ondergingen 240 Portugeesdhe kolonis
ten den luchtdoop, evenals al de gewes
telijke overheden. De overheden en de
liet kasteel van don Gouverneur te
Boer v elde.
'sAvonds om 20.30 uur, werd een
prachtig vuurwerk afgeschoten op 'het
Gravenkasteel.
Gent heeft aan de Engelsdlie ver
minkten een gulhartig onthaal geboden.
bisdom gent
iZ.D.II. de Bisschop heeft benoemd
Tot bestuurder van Be Zusters Fraii-
ciacaneraen te Melle-Vogelhoek, den E.
H. M. De Decker, professor in het
Klein Seminarie te St. Kiklaae;
Tot hulp-bestuurder der Brodders van
O.L. Vrouw van Gourdes te Oostakker,
den E.H..J. De Buck, onderpastoor te
Beveren.
tot onderpastoor te Basel den E, 11.
M. Verbrugghe, professor in 'het college
1e Audenaarde.
tot Professor in liet Klein Seminarie
te St. Kiklaas den E. H. G. Bruyninekx
student aan de Hoogescliool te Louver.:
In het Aloysiusgesticht te Ninove den
E.H. A. Trenians, priester in het Semi
narie.
De Fransehe kruiser «Strasbourg» en
het Nooiseh schip Midhael Sars», die
deel hebben genomen aan <fe opsporin
gen naar de «Latham», het watenlieg-
tuig van Guilbaud, Amundsen en gezel
len is Zaterdag aangekomen te Trom-
soe. 'Zondag is een dienst te Tromsoo ge
celebreerd geworden voor de zielerust
van de leden der bemanning van do
«Latham».
De Russische legatio to Oslo, heeft
vanwege de «Krassine» een telegram
ontvangen, waarin de Russische hulp
expeditie aan de Nborsclio en. Fransclio
regeeringen hare groote treurnis uit
drukt over don dood van Amundsen en
Guilbaud, wier gedachtenis in eere zal
Portugeesehe bevolking hebben de Bel- |£Uj cn „elden als een groot voor-
gfeche vliegers geestdnltig onthaald, y. - - - -•
[beold aan de komendegeslachten.
Eone der voornaamste oorzaken die
hot neerhof weinig of geen winst doen
opleveren is wel het houden van te oude
hennen. De ondervinding heeft geleerd,
en de boekhouding van ernstige kwee
kers bevestigt het nog alle dagen, dat
hennen het grootste getal eieren voort
brengen tijdens 'het eerste iegjaar, dit
vanaf den ouderdom van 0 tot 7 maan
den tot 18 en 19 maanden.
Het volgend jaar vermindert het ge
tal eieren met 10 tot 20 c/o en dio ver
mindering is dikwijls het gevoeligst bij
de bc-ste legsters.
Het derde Iegjaar treedt nog eens on
geveer, dezelfde minderopbrengst in en
die eieropbrengst. komt dan zelden lot
110 stuks. Ondertussclien zijn de hen
nen ouder geworden en hebben alzoo
minder waarde gekregen voor Sten ver
koop of voor eigen gebruik.
Voor sommige hennenhoudere is nou
moeilijk elk jaar hun gansch neerhof to
vernieuwen dodh voor iemand die zied*
gemakkelijk kielcons of jonge hennen
weet aan te schaffen is het zeer aan te
raden geene hennen te ihouden die meer
dan twee jaar aan den leg zijn.
In de grootste hoenderhoesven vani
ons land worden bijna uitsluitend één-
jaarsdhe hennen gehouden juist omdat
er aan tweejaarsclio minder en aan dries
jan-rsche weinig of geen winst meer vast»
is. Dc twee- en «driejaarsche hennen dio,
in onze groote kweekerijen gehouden
worden dienen hoofdzakelijk tot- het be
komen van broedeicreuhet is immers
geweten dat eieren van volwassen hen
nen grooter on sterker van ktem zijn
clan eieren van poeljen. Doch als het er
om gaat de hoogst mogelijke winsten to
trokken uit (1e eiorvoortbverigst van het
neerhof dan komen enkel jonge hennen
in aanmerking en dan hoeft men do
dieren Qny^i'bilddelijk van kant tc ma
ken,
