57" Congres der Katholieke Kringen
en Vereenigingen.
Na de Eeuwfesslen
28
Dinsdag
Oclob, 1930
Eene nieuwe Mijnramp
in Duitschland
Het Indexnummer
XXXVI JAARGANG NUMMER 249
DAG8LAÓ 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De GenJt.
Publiciteit binten
Kerkstraat, 9 en 21, Aalst. Telefoon 114.
het Arrond. AALSH i: Agentschap Eavas, Adolf Maxlaan 13,te Brussel Iiue dc Richelieu, Parijs— Bank Building/Kingsway, 20 Londres W- C. 2.
mat
H. Simon
Zonop6,32Zonaf4,37
E.K. 29 V. M. 6
Zoo hebben de Belgische Ooafhan-
keüjkheidsleesten nu bun verloop
gehad. En laat het ons ronduit zeg
gen ze zijn overal luisterrijk gevierd
geweest in het geheele land, in ste
den en dorpen was het een geestdrif
tig gedrang bij alle plechtigheden. En
do vaste en fiere wil om nooit, onder
geen voorwendsol, onze herwonnen
vrijheid prfjs te geven, eu steeds met
een eenigen Vorst, ook een oenige
Natie te blijven, werd op alle toonen
bevestigd.
In die eeuwfeesten zijn zekere
waarheden met een volle klaarte aan
het licht gekomen. Zij kunnen als
zooveel lessen dienen, die niet meer
mogen vergeten worden.
De oerste waarheid ie dat wij ons
zelf zijn en blijven moeten. Eu vooral
naar binnen is er tusschen al de ge
westen, in een gemeenschappelijk
Staatshuishouden, een echte samen»
werking noodig, die tot het alge
meen welzijn strekt,
Die nationaie samenwerking moet
voortspruiten uit de Eendracht der
geesten, die ons allen de gezamenlij
ke belangen van hot gansche land
doat ter harte nemen.
In hst licht van die algemeene
feestviering, hoe erbarmlijk komen
die woordon nu te voorschijn, uitge
sproken door het heerschap Leuri»
dan «De Vlamingen lieten u begaan
zonder meer, in 1830. Wij zullen uw
feestroes echter bedorven.»
Men heeft hem dat anders aan zijn
verstand gebracht en 't is weer go-
gaan zooals met alles waar die hoeren
Nationalisten hun handen naar uit
steken ondienst bewijzen aan de
zaak die zij beweren to beminnen en
te verdedigen. (Vertoonden zij ook
niet zooveel schreeuwerig «toupet» bij
de plechtige opening der Gentscho
Hoogeschool, wier totale eervlaam
sching zij niet stemden
Het Vlnamsche volk heeft hen laten
stikken in het slijk, dat zij naar Bel-
gie werpen en het Eeuwfeest rneege
vierd op een wijze die alle verwach
ting overtroffen heeft, Waar zij het
modder wierpen, heeft ganscli het
Vlaamsche volk geantwoord met
bloemen en festoenen.
Dat is het antwoord van 't Vlaam
sche volk geweest. Het is in het
Vlaaausche land dat de Wereldten
toonstelling, te Antwerpen, het
meest grootsche monument tot ver
heerlijking van ons Honderdjarig
Onafhankelijk Bestaan, een bijval
behaald heeft die fabelachtige afme
tingen heeft genomen. Gansch het
Vlaamsche volk kwam naar Antwer
pen met die grandiose hulde aan
Bvlgie, welke onze Tentoonstelling
is, wat zij bedoelde te zijn en wat zij
in ons aller oogen blijven zal.
Wantin de Vlaamsche Metropool
hebben wij 's lands eenheid, zijn vrij
heid en onafhankelijkheid, met de
middelen eener grootstad kunneu
vieren. Maar de kleinste der Vlaam
sche gemeenten deden het, met haar
geringe middelen en met dtnzelfden
geestdrift als wij.
Aan allen don oprechten dank van
de Vlaamsche gemeenschap die, door
baar medeviering getoond heeft geen
uitstaans te hebben met dien trisle
siren, die daar de onafmeetbare pre
tentie had te durven zeggen dat hij
sprak in naam van do Vlamingen
De Vlamingen van zijn soort mis
schien, doch niet in naam van heel
dit volk, hetwelk zijn taal gewraakt
heeft met den roep, dia ovoral weer*
klonk, tot in de kleinste gehuchten,
Leve Eielfjië Veritas.
EERSTE BERICHT
Een grauwvuurontploffing heeft
plaats gehad in. een mijn van Waybacth
bij Qu-ierscheid (Saargebied'.
S7 arbeiders zijn nog in de mijn «op
gesloten; reeds werden vijf gekwetsten
boven gehaaid.
NADERE BERICHTEN
Van de dooden vertoonen degenen die
het eerst gevonden /zijn afschuwelijke
verwondingen door steekvlammen. Zij
zijn vrijwel onherkenbaar verbrand.
De later gevonden slachtoffers zijn
alle aan gasvergiftiging bezweken. Mijn-
beambten, die in de mijn een onderzoek
hebben ingesteld, deelon mede, dat er
nog steeds, dooden gevonden worden.
Het reddingswerk, kan slechts - tear
langizaam geschieden, daar er nog
steeds gas in de mijn is en de veronge
lukten door een ver weg gelegen
schacht bovengebracht moeten worden.
Men vreest, dat hei getal van 90 doo
den. nog overschreden zal worden.
WIE KONDEN GERED WORDEN
Van de 3 afd-eelingen. mijnwerkers,
die zich- tijdens de ontploffing in de
mijn bevonden, hebben, voor zoover
tol nu toe botend is., 2 afdeelingen bo
ven kunnen komen. Uit de schacht
waar hot. ongeluk plaats' had, stijgen
voortdurend wolken rook op.
MOEILIJKE REDDINGSWERKEN
Aan de ingangen van de mijn ver
dringen zich duizenden nabestaanden
van de bedoilven mijnwerkers, Slechts
met moeite kunnen die brandweorLiicden
reddingsmanschappe'ni en mijn/beamb
ten het gedirang ancestor blijven.
In de groote K.aa/1 van het mijnge-
bouw waar de journalisten vertoeven
en waar af en toe eein korte mededee-
ling -over cfen toestand wiordt, gedaan,
heeft men alles gereed gemaakt om dc
dooden neer te leggen.
De omvang van bet ongeluk is in
de verste verte nog niet te overzien.
Het lid van de regeringscommissie
van het Saargebied, Mlorize, en het be
stuur van de mijnen zijn op de plaats
des onheils aangekomen.
Volgens de betrokken afdeeling 9
wordt vermoed, dat hejt ongeluk te
wijten is aan een ontploffing van een
benzol-locomotief in een dwarsgang
der vierde vordicping.Dit zou een mijn-
gasontploffing ten gevolge gehad bob
ben.
DE OORZAAK VAN DE RAMP
Naar verluidt waren er in l/cxtaal 778
mijnwerkers afgedaald in de mijn
Mavbach en van licn hebben er 687
veilig de oppervlakte bereikt zoodat er
nog 91 ingesloten waren.
De oorzaak van het ongeluk le Frie-
driobishal is de ontploffing in een ben-
7.oI-Iocomotief op de vierde verdieping
van de mijn, onim/iddellijk gevolgd door
een explosie van mijngas.
Hierdoor werden groote verwoestin
gen aangericht.
Nadat legen 6 uur de eerste doode
geborgen was steeg het aantal slacht
offer tegen 21 uur tiot 19 en te 22 uur
's avonds werd medegedeeld, dat de in
gesloten arbeiders waarschijnlijk op
gegeven moeten worden.
Een groot deel van de arbeiders, die
de schacht verlaten hebbed, heeft zich
vrijwillig opgegeven om aan het red
dingswerk deel te nemen. Het oprui-
mingswerk is in vollen gang. Dte ramp
heeft, zooals begrijpelijk is, te Frie-
d-erichtshal groote verslagenheid ver
oorzaakt.
DE BOVENGEHAALDE
SLACHTOFFERS.
Ten elf uur rs miorgens was de ba
lans der ontploffing van de mijn \an
'Maybach de volgende
82 lijken waren bovengehaald. Wa
ren nog boven tc halen 6 of 7 lijken.
Drie gekwetsten stierven in bet
gasthuis. Men telt 21 gekwetsten.
In het geheel dus 112 of 113 slacht
offers.
Goede lektuur is ons volk zoo noodig
Aantrekkelijk en goedkoop.
Beide hoedanigheden bezitten de boeJcen
verkocht in de Boekhandel
J. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat 21,
Aalst,
Zaterdag namiddag werd le Brussel, De redevoering van M. Segers werd(cicp dat sedert honderd jaren een dei?
het 37e Congres van bet Verbond der herbaalde malen door luidruchtige toe-
Katholieke Kringen én Vereenigingen Ijuichingen onderbroken.
HULDE AAN DBN PAUS
geopend.
Te half vier neemt Staatsminister
Segers plaats aan lvet bureel, omringd
door MM. Ryckmans, Dubost Impériali,
graaf de la Barre d'Erquelinses en He-
rinckx. In de zaal zijn een groot aantal
Senatoren en Kamerleden aanwezig, o.a.
M.M. Carton de Wiart, Koelman, Ficuil-
lien, Waucquez, Crockaert, Poncelet, De
W inde, Qoc-lst, Van den Corpet, Vila in
XIV, Wauwermans.
De vergadering wordt geopend met
hel. gebed.
M. Dubost, voorzitter der Katholieke
vcreeniging van Brussel wenscht de
aanwezigen welkom.
Daarna noemt M. Segers het woord
om de volgende redevoering uit te spre
ker.
REDE VAN STAATSMINISTER
SEGERS
Na een woord vari dank gericht te
De secretaris M. Herinckx leest daar
na een adres van hulde voor aan Z. H.
den Paus. -
M. Segers stelt daarna voor een lele-
gram van hulde te zenden aan den
Paus en Koning.
Spreker leest brieven van veront
schuldiging voor vap Ministers de Bro-
queville, Heyrnan en eer groot aantal
Kamerleden, Senatoren en andere per
sonaliteiten.
DE TAALKWESTIE
De voorzitter deelt, nnede dat nu een
debat zal gehouden w(orden over de
kwestie van het onderwijs in de lagere
en middelbare sohiolen. i
Het woord wordt gegeven aan !M.
grondvesten was der Katholieke pari ij.-
Tevens dient men op te lelten dat eri
geone ministerieele crisis komt, want
aKorens een regeering ten val te brcn-fJ
gen moet men weten hoe men lraar zotu
kunnen vervangen.
De tegenwoordige combinatie is wel de
eenige die thans denkbaar is.
«Het Congres der KalhoLickc Vereein-
gingen drukt zijne gehechtheid uit aan
het. princiep van de vrijheid van den fa
milievader. Het verzoekt het parlement'
en de regeering, de princiepen le doen
zegevieren, die de basis vormen van do
betreffende het middelbaar en lager on
derwijs, ingediende wetsontwerpen.
Die motie wordt met algemeene steniw
men aangenomen.
DE LANDBOUWCRISIS
Ten slotte leest IMJr. Poncelet, onder
voorzitter der Kamer, eene uiteenzet-
TEMMERMAN, stokhouder der 0<r>de der
advokaten te Antwerpen, Spreker zal de voor' waarin hij de landbouwcrisis
zaak behandelen als advokaat, niet als beschrijft en de middelen die tijdig door
politicus. Van de Vlaamsche kwestie de regeering werden getroffen tot be-
hebben lot de leiders van den Brustsel-jheeft men te vaak een gevoelskwestie^ Jn8 dezer^ crisis. Ilij verklaart on-
schen Ka tbolieken Kring, zegt sprekergemaakt,
dat deze vercenigiaig buitengewoon
bloeiend is
In de Brussolsche agglomeratie iheeft
zij rondom zich- weton te groopieeron
talrijke katholieke kringen, in volLen
groei en bloei; landbouwvereenigiiigen
der. andere dat dc Soviets van 10 Au
Spreker zal zich enkel door de rede'*flls',l!s *7 September 1.1., niet min-
lal.en leiden in zijn bewijsvoering. De r n 15 duizend lou graan hebben
gansche kwestie wordt bebeersetvt door
liet volgende princiep.
Tot dusver was de voertaal de moe
dertaal van het kind. Volgens de nieuwe
met vertakkingen over heel het lande-^ontwerpen zal de taal der streek de voer-
lijk gedeelte van bet arrondiissemerit taal van het .onderwijs zijn. Het vorige
vrouwenwerken, bestuurd door damen,stelsel gaf geen aanleiding tot. klachten,
met kiesche, edelmoedige en liefderijke alleen te Brussel oordeeien de Vlamin-
gevoelens, zooals Mcvir. de Benin de'gen dat hun rechten miskend worden.
Boussu-Walcourt en Mevr. Lutens- Spreker zet vérder de draagkracht uit
Woeste.ïk groet deze. damen met eer- van de regeerings.voorstellen die we
bied. hier roede meermalen ibebben uiteenge-
Maar, de vcreeniging heeft ook dCjZet.
jeugd aan hare zijde vooreerst, in dit
uitgevoserd tegen dumpingprijzen.
Spreker brengt hulde aan M. Baels,
minister van Landbouw.
De zitting wordt daarop gelieven.
ZITTING VAN ZONDAG
Het Verbond van Katholieke Kringen
zelle Zondag zijn beraadslagingen*
voort, Op de vergadering van Zondag
voormiddag^ werd dc/cg ve/rsclvjllondo
redenaars een ovenzicht gegeven van
de honderdjarige katholieke werking.
Na een mis in Sle "Goedele en de
wijding van dc vlag van de Katholieke
Associatie van Brussel, door Mgr Lc-
graive, begaf union gich stoetsgewijze
naar het Martelarenplein, waar bloe
men werden neergelegd.
Nadien ving de vergadering in de
Patiriazaal aan onder voorzillersicliap
van den h. Segers. Aan het Bureel heb
ben plaats genomen behalve de perso
naliteiten vermeld van de vergadering
van Zaterdag, de bil. Jaspar en de mi
nister Heyrnan, minister van Nijver
heid en Arbeid, Tibbaul, voorzitter van
de Kamer; Uoutart, minister van Fi
nancies; Berrfar en Braun, minister^
van State.
De h. Segers opent de vergadering
met het gebed, nadat die muziek do
Vele Vlamingen oordeelen dat hunne
huis zelf, de «Autorité», welke onze'cultuur zou bedreigd zijn indien in ie-
politiekc leering in het licht wil stel-jdere gemeente die familievaders van 20
Ier. en onze partij wil leeren nadenken;kinderen het recht zouden hebben een
het groepement der Politieke Jeugd, IFransche school op le ridden. Spreker
vol leven en verlrouwen, dat, samen rrwH'oordeelt dat innen op dit gebied het be
de hoogeschooljeugd, onze partij wiljstaande stelsel bac! kunnen behouden,
loeren strijden; en daarnevens de A. C. Wat het middelbaar (Onderwijs betrelit
J. 13. en K.A.J., welke onze partij willen heeft men in het Vlaamsche land reke
leeren bidden. ning gehouden met de noodwendigheden
Gebed, studie en aktie, ziedaar de,Haast in alle scholen worden een derde
drievoudige waarborg voor onze toe- der lessen in het Fransob gegeven, be
komst. jhalve in het Atheneum van Antwerpen.
Deze drie woorden zijn tevens de jBus, het middelbaar onderwijs geeft in
uitdrukking van de drie verheven deug- 'bet algemeen voldoening aan de minder
den, welke ons worden voorgehouden j heden van Frajische taal.
door dit kleine .levensboekje, den cafc-: Volgens de nieuwe voorstellen zou de
chismois, tot denwelke wij steeds en in franschtalige minderheid een onderwijsj «Brabangortne» gespeeld heeft. De h.
alle omstandigheid in den ootmoed van lk,",ftr'' A"
ons christelijk geweten onzen toevlucht,
moeten nemen.
"Mijne heeren, ziedaar de ge-dachten
welke ik U ter overweging geef. In hun
leoken moet dit 57c Gongnes slaan.
Verspreidt die gedachten rondom U,
tot meerder wolzijn onzer verceoiigin-
gen. tot glorie van God en tot vrijwaring
van wat ons het duurbaarst ter wereld
is: bet heil der Kerk in de schoonheid
en in de grootheid van het Vaderland.
DE VLAAMSCHE VRAAGSTUKKEN.
Hel is met een groot genoegen dat ik
onze Vlaamsche vrienden wil verwolko
men, en dat ik ze bedank voor de blij
ken van genegenheid en vriendschap,
welke zij cais schenken, met deze ver
gadering door hunne aanwezigheid op
te luisteren.
Ik ben des tc gelukkiger ze hier le
zien, omdat wij binnen korte oogonbliik-
ken een vraagstuk zuillen te bespreken roePt
hebben, dat toet grcotsle belang oplevert Weg met de Fransüaljions (Tu-
voor het "Vlaamsche volk. Ik bedoel bet mu^)- De betreffende staat op, zet zijn
gebruik der taal in het lager en bet koed op en we8» terwijl trier en
1 punt gestegen voor het Rijk
liet Indexnummer op 15 October is
be;ekend geworden op 875 tegen 874
np 15 September.
Voer de provincies bedraagt liet. ge
tal:
Priovincie Antwerpen
Provincie Brabant
Provincie West-Vlaanderen
Provincie Oost-VIaanderen
Provincie Henegouwen
Provincie Luik
Provincie Limburg
Provincie Namen
Provincie Luxemburg
Sept.
Oct.
888
889
882
882
851
852
865
864
901
900
862
863
872
873
874
870
875
8.76.
middelbaar onderwijs.
Mijne Heeren, wij zijn er in gelukt,
gij weet hel, dank aan verstandhouding
hebben in hetwelk zestig p.h.' der leer-1 ers gebruikt de twee talen. La
gangen in het Fransob en 40 p.h. m séance est ouverte. De zitting is geo-
hel Vlaamsch zouden gegeven worden, jPen(h
Spreker zegt dat de franschtalige min..I De eerste spreker is de h. RENKIN,
dorheid recht heeft op dit onderwijs, enjd'0 ,eei* °verz,cht geeft van de gesohic-
hoopt dat die eisch zal ingewilligd wor-|d0n's der katholieke partij sedert hot
den. Men mag toch niet. verzaken aan l-^edcrlandsch bewind,
het princiep van de vrij beid van deiLj. De RIJCKMANS, senator, spreekt
famiLievader. jin Nederlandsch en wijst eerst op
Wat het vrij onderwijs betreft lreb-'',e^ hieesrlTjjke (eucharistisch Congres
ben de geestelijke overheden onlangs van ^Iecfie'6n daf zulk een verblijden-
een regeling ge troffen volgens dewelkoj^0 was van den katholieken zin
60 p.h. der cursussen in het Vlaamsch was en blijft het kailvo-
zuilen gegeven worden in de middelbarei''e^ 'and bij uitstek,
inrichtingen, en40 p.h. fransch. Het' ^Pr' Herinnert aan den verwoeden!
vrij onderwijs beeft dus de bepalingen !sc,1-ooloc.rI°g van 18S4. Die strijd is
der nieuwe voors,tellen reeds toegepast, ^'ans voorloopig geschorst. En het ka-
vocraleer die ontwerpen zijn besproken 'bolieke leven hlooit als in geen ander
of aangenomen. 'land ter wereid. Hot katholiek onder-
Wanneer spreker verder gaat en het graden bloeit on aan den
standpunt van de meeste Vlamingen'koP ae hoogeschool vaji Leuven. Toej.
uiteenzet, staat een aanwezige recht en k),f: bloei van het katholieke onderwijs
is de gnootste eer van Belgie.
1 h. CROKAERT, senator, zal voor
al handelen over wat de katholieken in
de afgeloopen eeuw op sociaal gebied
hebben tot sland gebracht.
De h. VAN DEN BOSCH spreekt ov-oi}
de katholieke partij on de bevordering
van kunst en weienschap. Uit de toe-
daar wordt gefloten.
Er moet een formule van een/draeht
worden gevionden, zegt spreker verder.
onder degenen die .op dit oogenblik de J^Ï0n ma^ ook ^een imPorialief mandaat ,- h(
meerderheid uitmaken in de Kamers en np e££en aan do openbare mandataris- - vpripri^nrio V
hei. Staatsbestuur eene Uooeeschoolj8"1-,0® w'Ih#1rd famme^er!^'t pranMh uulrak
lot stand le brengen, Vlaamsch van kop!moel Seeorihiedigd worden. Spreker zegt,,,,st- ran3ch uitsprak,
tot teen en welke aan dr Vlaunsnhwdat men bet land in twee will
!snijden, indien het Vlaamsche land een- ).m Jaar geleden De tijd is voor-
Een Vlaamsceh publicist schreef.
burgers, indien zij het verlangen, mioiet
toelaten een hooger onderwijs gansch
in hunne taal te volgen.
Maar nu dienen de ondiere Vlaamsche
vraagstukken opgelost le worden.
Mijnheeren, ik zeg het u uit bet diep
ste mijner overtuiging. Het is slechts
door w-ederzijdsobe toegeving dat wij
eene gunstige oplossing zullen kunnen
vinden, en het is enkel eene degelijlte
oplossing, welke dc eenheid onzer par
tij aal handhaven, eenheid, welko zoo
hoogs.t noodzakelijk is, tot vrijwaring!
talig Vlaamsch wordt. (Toej.)
De vergadering spreekt zich' uit voor
de voorstellen der regeering.
M. VERHAEGHE (Gent) hoopt op zijn
beurt dat de vrijheid van den familie-
bij, dat men, onder voorwendsel de
Belgische ziel te verheerlijken, begon
met er de helft van te verloochenen on
af t.e schaffen»'.
Dioior een prachtig samentreffen
vader zal gewaarborgd worden. Spreker jbewÜs der hernieuwing van gansch do
sluit zich aan bij de formule. .natie ging in de jaren 1880 de her-
Spreker hoopt dat. hun recht door de levin? van onza Fransche letterkunde
wet zal worden bekrachtigd. Igepaard met een heerlijken en wonder-
M. COELST, Kamerlid. Ge gaat lever lbaren boropbloei onzer Vlaamsche let-
M. P.' Segers verdedigt de wetsont- ,erkimdc- Het was ecn Leuvensohe,
ir;werpen der regeering, betreffende hctikc>0^s^udG:n^ Albrccht Rodcnbach, difo
middelbaar en bet lager onderwijs. Due ™eL vorlokkcnde stem dn
leuennv vers.ererair en veoranoea vaniw0taontwerPe11 ziin gebaseerd op do Vlaamsehc gedachte naar «Hooger T.e-
878jons diépjbelmmcl yadorland, .(TtaojyU jvrijheid van den familievader, een priu-jven»- *leP.l Albrccht Rodenbach. do üe-c