Oproep tot den algemeenen
MISSIEZONDAG
Ob Financieele Crisis
in Engeland
8
Redding van Europa
door Ontwapening
Donderdag
[Octob.1931
CONGO
Het Taairegiem in hel
Middelbaar Onderwijs
Een fortuin opgegraven
in het Henegouwsche
■wv
A
Eerklaringen van den
Gouverneur-Generaal
M. Snowden over de
Engelsche Socialisten
VOLKSSTEM
XXXVII JAARGANG NUMMER 229
K«fkslmt, 9 an SI. Aalst. Taletoou 114. DAGBLAD -2OG»0«Min UitgaTer J. Van Nuf/al-De Gaodt.
H- Brigitta
|Zonop6,00Zonaf5,J6
N. M. U E.Ka 18
Publiciteit bm'ton het Arrond. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 33, te Brussel Rue de Richelieu, Parijs Bank Buildlng/Kingsway, 20 Lo ndres W. C. 2.
liet is dit jaar. den 18e October, den
yastgestclden dag, waarop, over heel
de Kaholieke wereld, vanwege alle ge-
ioovigen zullen worden verzameld de
aalmoezen, die onze katholieke Miiasien
moeten helpen in het leven houden en
Kmmer uitbreiden.
In alle streken van de wereld, dat al
daar op ïïooge torens van kathedralen
of op sclfammele hutten het Chrisli-
Kruis rijze, overal is het deze dag een
geschiedkundig gebruik geworden en
wordt hïj met warme geestdrift en al-
gomeene sympathie begroet.
Dag van gebed en actie van propa
ganda en organisatie, zal hij niet al
leen het -slapende (geweten van zoovele
Katholieken wakker^ schudden, maar
ook den ijver aanvuren van hen, die do
grootheid en de verhevenheid van het
missie-aposlolaat hebben begrepen.
Dc noodwendigheden van de Missies
zijn onmeetbaar. Kijk maar eens naar.
China, het nu nog met bloed gedrenkte
China, waar voortdurend moet worden
gewerkt om in haast de schade te her
stellen veroorzaakt door .het gedurig
verwoesten van kerken, scholen, ge
stichten, weeshuizen en missieposten
door de bandieten. Alle middelen die
hen er beraamd om in aller ijl, yoor
dat land, leniging tc brongen aan den
angstwekkenden nood veroorzaakt door
altijd lerutgkeerende plagen, zooalis de
sprinkhanen, die den oogst, waar
van de Bevolking moet in hoofdzaak
beslaan, vernielen, of de overstroo
mingen, die ontzaglijk uilgestrekle
streken order water zetten en totaal
verwoesten, en de zoo dichte bevolking
aan de ontzellendste ellende ten prooi,
lalen.
Edelmoedige en overvloedige steun
is er noodig voor de milsslonnarissen,
oin de Religieuzen en de inlanders ter
hulp te komen, daar het geloof en de
beproeving ze nauwer in eenzelfde so
lidariteitsgevoel vereenigt. Het brood,
dat "de missionaris met die ellendige
inlanders deelt, wordt als de band, de
'éénwording, waaruit het zedelijk
stoffelijk welzijn der natiën geboren
wordt
'n Indicrf de bakermat eener aloude
beschaving, wanr.de nieuwe godsdiens
tige en intcllectuecle cultuur de loc-
komst van oen wonderbaar volk helpt
rijpen, is het dringend noodig vele
en overgroole kerken te bouwen, waar
gebed en ingetogenheid de vruchtbaar
mak ing van ieder goeden daad verwer-
Aankomst van de st. «Thysvlile»;
De Belgische sloolmboot «Thysville» I
van de Comp. Mar. Beige, is Dinsdag
namiddag, te 3 uur, onder, bevel van
nieuwe scholen op te richten,{kapitein Heiremans te Antwerpen van!
De senjatorieelc eomjmiissic verga
derde Dinsdog namiddag onder, voor
zitterschap van M. Vcrmeylcn.
Dc zitting werd besteed aan eene
princiepsbespreking, doch eene belang
rijke stemming liad plaats.
Dan terwijl hef. aan de leden van den
Senaat uitgedeelde wetsontwerp ecu
speciaal regiem voorzag, bestemd voor
de Fransche minderheden in het
Maamsch gedeelte des lands en geen
gelijkaardig regiem voor de Vlalmingen
in 't Waalsch gedeelte, heeft "de Com
missie met 12 stemmen voor cri 2 ont
houdingen (M.M. Inigenbleek en Dicrckx
liberalen) liet princiep aangenomen,
huldigend een regiem van vrijheid en
gelijkheid voor de twee gewesten.
De kwestie der minderheden zal hl
zake middelbaar onderwijs enkel opge
lost worden nadat de Kaïmer zal uit
spraak gedaan hebben over het ont
werp betreffende Tiet lager onderwijs.
Al de leden deelden den indruk me
de dal de commissie den. vnlrigsten
wense-h koestert om te komen tot eene
nplossing die beide landsdeelen bevre
digt.
Dit was 'oolc hel gevoelen van M.
Dierckx die zegde dat de zitting het be
staan eener gedachtenstrooming ten
voordeele eener verzoenende oplossing
had bewezen.
Vrijdag komt de commissie, opnieuw
mjeen om de foiimiuul op le stellen, in
overeenstemming met het gisteren ge
stemde princiep.
b'a afloop der zitting zijn Pater Rui
ten, im. iDierckx en M. Ingenbleek den
minister van wetenschappen en kuns-
en op do hoogte gaan stellen van het
°!um derj commissie.
ven;
waar, de jonge generaties aangetrokken
dooi: een degelijk onderwijs, de waar
heden van het heilig Evangelie leeren
begrijpen; weeshuizen en hospitalen
te stichten, waar ten dienste gestctd
van de ongelukkige de schatten der
christelijke liefdadigheid aan de onge-
loovigen en aan de verdwaalden den
weldoenden en opbeurenden invloed
van het Ghristianisme naar, waarde
doen achten. Hcele dorpen van het In
discfi schiereiland zien met welgeval
len op naar de Missies. Wat zouden die
zielen geimjakkelijk ie veroveren zijn.
indien hot aantal missionarissen en dc
middelen waarover ze beschikken,
evenredigheid waren met de nooden
van die bevolking
Ook voor Afrika, niet meer, het Zwar
te Afrika, ziooal's het eertijds weid ge
noemd, maar. het lichtende Afrika,
sinds het door. onze Evangeliepredikers
in bfjna alle streden werd belicht, zijn
aanzienlijke inkomsten verei-scht.
Met het oog op de nieuwe schoolwet
door de koloniale gouverneur inge
voerd. zal het aan onze Missionarissen
niet meer toegelaten, worden nog on
derricht te geven in houten of in stam
paarden opgetrokken barakken, maar
moeten er. van het eene tol het andere
uiteinde van dit werelddeel overal on
telbare scholen oprijzen die, zoo door
hun stevig materiaal als door, hun hy
giënische verbeteringen en ook door de
voorwaaden aan hun onderwijzend per
soneel gesteld, aan de nieuvv.gestelde
wettelijke voorschriften beantwoorden
Dit. alles vergt én oveugroote onkosten
én eene (grondige beroepsvorming voor
meesters en meesteressen, opdat de
katholieke scholen het, kunnen uithou
den tegenover die van Protestanten en
Muzelmannen. In naam van ons heilig
>Evange.fisatierecfüt «moeten wij hun
voet voor voet betwisten den grond
door zooveel sacrificies geëdold en ge
drenkt met het zao gulle bloed der
martelaren van Oeganda.
Een algemoene heropbouw tmoelcn
we met een ruimen blik beoogen, her
opbouw die niet gebeuren kan zonder
de middelen aan deze onderneming
aangepast. Te meer, als wc nagaan,
dat hier en daar in die uitgestrekte
missieveldcn, er colleges oprijzen, uit
gangspunten eener zedelijke en be
schavende opvoeding der jemga.
Morgen vervolg en slot.
Den laatsten lijd ontdekte men aan
de Fransoh-Beljgisqhe grens een on-
deraardscjie gang welke in dc Xe eeuw
gebouwd werd on- de abdij van Cysomg
(Er.) te verbinden met een klooster, tc
Her tain op Belgisch grondgebied
Naai: verklaringen van Belgische en
Fransche geschiedkundigen moest
hierin een schat te vinden zijn. Men
deed daarom beroep op den gekenden
natmirvorscher en bronzoeker abbé Le
grand, bestuurder, van het college lo
Arras. De geleerde kwam en zijn op
zoekingen weraen met succes bekroond:
door middel van speciale tuigen kon
hij de aanwezigheid vtn een geldschal
vaststellen.
Sedert Zondag -loog -mten aan H werk
Maandag reeds werden goudstuk
ken bovengehaald. De arbeid wordt,
ijverig voortgezet, daar men vermoedt
dabde geborgen schat wel 100 millioeh
frank bedraagt
Deze ontdekking lfoeft begrijpelij
kerwijze de belangstelling gaande ge
maakt en men is benieuwd te welen aan
wie de schat zal toehooren.
De landerijen waaruit ac schat opge
dolven werd behooren aan Belgische
boeren*
TEN BUREELE DEZER, schoons keus
van kerkboeken en paternosters In aile
prijzen. Boeken leert fransch zonder
meester, 21.00 fr. Duiven cachetten In
doosje en ffeschje Inkt, twee rebels,
aan 12.50 fr.
Congo toegekomen. Het schip was reeds
van voor middernacht te Vlissingen
toegekomen, doch was binst den nacht
op stroom blijven liggen, om de vele
familieleden van den terugkeerenden,
de gelegenheid te geven d§ze bij hunne
aankomst te begroeten.
Er ontscheepten '49 passagiers van
eerste, 81 van tweede qn vier van lus-
schenklas, die de reis Congo-Anlwer-
pen medemaakten, terwijl er nog 21
van eerste, 21 van tweede en 32 van
tusschenklns to Lcbito aan boord wa
ren gekomen.
Tevens waren er onder de ter ïgkee-
rende twee van Teneriffe en 11 van
Lissabon, deze laatste dagbladschrij
vers, die ofwel liet congres der kritiek
hebben bijgewoond of afe privaat aan
Portugal een bezoek hadden gebracht.
De lacflng bedroeg 2305 'ton, ver
deeld als volgt 42 ton palmisten, 714
Ion copal, 257 ton katoen, 739 ton ko
per, 98 ton koffie, 40 ion cacao, 3 ton
ivoor, 300 ton suiker, 19 ton was, 2 ton
huiden, 2 ton hout, 14 ton olie.
Nieuwstijdingen uit de Kolonie
De passagiers brengen dc ivolgende
tijdingen mee [i
De gouverneur-generaal, M. Tilkenis,
bracht aan de in onbepaald verlof zijn
de, in de kolonie vertoevende militai
ren van het Belgisch leger tér kennis,
dat de minister van landsverdediging
13 reservisten ouder, de wapens had
geroepen, omdat de verplkhtigen opge
legd aan militairen in onbepaald ver
lof gemachtigt om zich naar de ko
lonie te begeven.
1Op Zaterdag 29 Augustus had tc
Elisabethstad, vlak voor. het Grand
Hotel, eene botsing plaats tussehen een
vrachtauto, gevoerd door een neger en
eene personenauto, waarin gezeten wa-r
ren Eerw. Pater Grégoiro, van de Be-
nedietijnsche Missie en de Eerw. Moe
ten Overste van de inlandsche Missie
der Zusters en gevoerd door een (mili
tairen chauffeur.
Deze laatste moest naar het gasthuis
worden gevoerd; Pat-er Grégoire en dc
Eerw. Moeder werden door glasschei-
ven der gebroken ruiten in het gelaat
gekneusd.
De echtelingen Valgab'en hebben
op 1 September te Elisabethstad hun
zilveren hruiloft gevierd.
M. J. H. Vcasy, een der piloten
van den Aero Club van Katanga, heeft
op Vrijdag 27 Augustus M. Bandeira
Compos langs den luchtweg van Elisa
bethstad naar Texeira in Angola, 450
kil. afstand, vervoerd. Zaterdag 's mor
gens keerde hij terug naar Katanga.
Eene prachtige vlucht op het actief
van M. J. II. Veasy.
Dr. Brulsaert, z-oon van den volks
vertegenwoordiger en Mev. Bnutis-aert,
te Elisabethstad, melden de geboorte
van eenen zoon.
Men meldt het overlijden in Ka-
tanga van Mevr. Marie-Madeleine ea
sier, eclitgenooté van den adjudant der
openbare macht Casier.
Bij een pachter van dc Munama
in Katanga, is er strijd geleverd tus
sehen negers van twee verschillende
Stammen; als 't gedaan was lagen er
op liet slagveld 1 doode en 3 zwaar
gewonden.
Eerw. Pater Gérard, de eerste
pastoor van Jadclstad, vroeger Likasi,
is door zijne ovorlieid aangeduid voor
den post van Sampwe, lot groot spijt
zijner parochianen, die hem nog lang
hadden willen houden.
Op 21 Augustus fisl M. Beelaert,
werkToezichieï: op de Trabeka, le Al-
berlstad, op de droogdokwerlcen van
verscheidene meters hoog gevallen en
doodelijk gewond opgenomen: schedel
breuk, vijf ribben gebroken en door
boorde long.
Twee dagen nadien werd te Al-
berlsUid M. Stuerbaut, in dienst van M.
Van Obber.ghem, aangereden door een
vrachtwagen en ook me£ een schedel
breuk opgenomen; men hoopte zijn le
ven le redden.
De Sprinkhanenplaag
Die ongenoode gasten hebben zich
nu ook in Katanga vertoond. Op 9 Sep
tember streek er een wolk neer in de
buurt van Elisabethstad, evenwel zou-
der er. groote schade aan te riehljn,
vefraits zij \va§ neergekomen Pj> den
Prachtig aanbod van President Hoover aan
de schuldenaars van Amerika
Stratford (Ontario), 6 October.
De Beacon Herald brengt vandaag de volgende opzien
bare mededeeling-President Hoover zal binnenkort een
Conferentie beleggen, om den Natiën, die schulden hebben
aan Amerika, aan te bieden, hare Oorlogschulden te vernie
tigen, op voorwaarde, dat die Natiën bereid zijn, in overleg
met Amerika tot algeheele Ontwapening over te gaan.
weg en in de aanpalende brousse.
Nabij de Ster, cp 13 kilom. van Eli
sabethstad, zag men eene ontzaglijke
wolk, die twee uien noodig had om
voorbij 'te trekken en die zich bewoog
in de richting van Rhodesie.
Mgr. Sak, apostolisch prefekt van de
Bovcn-Luapula, ontving uit de missi
der Salezianen te Kiniama, op 100 ki
lom. van Elisabefhislad, bericht dat
spriiikhanenwolken waren neergestro
ken nabij de mréssie. In de missie zelf
kon men het neerdalen der, gevleugel
de bandieten beletten door een oorver-
donvend lav/ijd te maken met alles wat
onder de banden viel.
De toestand in de kolonie
In een persgesprek met iden «Essor
du C.ongo» heeft de heer Tilkens het
volgende verklaart. ,j
.Wat de crisiis aangaat, er is niets
anders 'te doen dat het uit te houden en
daarom bezuinigingen te doen. Overi
gens, ik meet wel; ik moet. de begroe
ting vnn de kolonie met, 80, anillioen
verminderen.
In die voorwaarden is er geen kwes
tie van grootc werken uit te voeren
men moet zich bepalen bij die werken
welke volstrekt onontbeerlijk zijn; de
wegenis verbetering moet een tijd lang
eschorst worden, want het bestuur,
kan geen millicenen helsteden voor 'toe
ristische doeleinden.
De gouverneur-jgeneraal ontveinsde
het zich niet dat er onder de negerbc-
volking zekere gisting merkbaar, was;
'getuigen de gebeurteniss m 111 Kwan
go, de toestand van onbehaaglijkheid
in de streek van het Leopold H-meer,
dc malaise in dc Sankuruslreak.
De territoriale dionslen, aldus de h.
Tilkens, kunnen noch verminderd, noch
uitgebreid worden, er dient echter, aan
hunne actie meer. doeltreffendheid ge
geven te worden.
Door eone gebiedshoofdplaHs of
(wee af te schaffen, doch niettemin de
•twee administrateurs in functie te
houden, is het mogelijk er een te ver
plichten voortdurend op rei»$ te zijn in
hel gebied, -terwijl de andere uitslui
tend bet administratief werk zou ver
richten.
Dc -thans aan de distrietccmmissa-
risscn opgelegde verplichting eene
rondreizende bedi ijvijgheid aan den
dag te leggen, zal aanprikkelend wer
ken op de ondergeschikte territoriale
ambtenaars van hun district.
De gouverneur-generaal heeft overi
gens in zijne inspectiereizen kunnen
vaststellen dat sornjmige gewesten on
voldoende bezocht werden door. de dis-
stielcommisisarissen. Hij kende er een
waar, in geen zeven jaren de district-
commissaris ooit een voet gezet had.
Als de administrateurs en agenten
goed hun plicht vervullen, heeft dat
niet een groot belang, al is het niet te
verontschuldigen; maar. waar. er, lij
kortkomïngen zijn, begrijpt men ge
makkelijk" welke toestanden kunnen
ontstaan, ten nadeele van het gezag
van t bestiuur en ten nadeele der blan
ken.
Eene groole onafhankelijkheid van
den districtcommïssaris zal aan zijne
De wisselkoersen van Dinsdag
Dinsdag werden te Brussel, de vol
gende officieele noteeringen geboekt i
een pond-sterling 136.50 frank
een Fransche frank 1.4046^ frank;
een dollar, 35.6862V.'» frank;
een guide 14.3525 frank;
een Zweedsche Ikroon 8,3875 frank;
een Noorsche kroon 7,8750 frank;
een Deenscho kroon 8 frank;
een KanadcescKe dollar 30.50 frauk4
Te Parijs werd bij de opening geno
teerd
een dollar 25,39 fit;
een pond-sterling 97 fr.f
een Belgische irank 0,7065 fr1.
Te Londen noteerde men bij de opo-
ning der. beurs i
Belgic 136,25 frank voor een pond-
slerTimg; Frankrijk 97 frank; Amster
dam 9.55 gulden; Duiischland 17,25
mark; New-York 3,825 dollar; Ivana-
da 4,25 dollar*
DE BESTE REKLAAM voor de Pas»
siespelen die gij kunt verrichten is zoo«
veel mogelijk de fotopostkaarten naar
den vreemde te sturen.
Onverstandige babbelaars
Dc Engelsche minister, dei; Schatkist
M. Snowden, gekozen dooi' de Labour-
partij, doch thans dooi; dc. socialisten
verloochend, omdat hij zijn land boven
zijne partij heeft gesteld; heeft deze
gelegenheid waargenoimien, om in eene.
grootc redevoering do socialisten hun
zaligheid le zeggen. M. Snowden doet
er geen doeksikens om.
In zijne redevoering in het Lager
huis, bij de behandeling van de finan
cieele hervormingen, verklaarde hij
over de socialisten
Mijne grootste moeilijkheid is ge
weest, dat die lieden nooit iels van den
toestand begrepen hebben, en dat ik
hun altijd heb moeten zoggen en her
halen wat deze hu-vormingen beteeLc-
nen. Zij hebben er nooit iets van vol
staan.»
Met dit brevet ^an slimheid kunnen
de Engelsohe socialisten liet stellen.
M. Snowden heeft onk zijne verachting
uitgesproken voor het partijprogram
«Labour and "the Nation», dat om zoo
le zeggen de keure der Labourpartij
uitmaakt. M. Snowden heeft dit stuk
nooit in zijn geheel willen lezen. Ilij
heeft alleen kennis genomen van den
beknopten inhoud. En hij heeft er geen
spijt over. Uit den beknopten inhoud
heeft hij Tronnen opmaken, dat de ver
wezenlijking van het socialistisch pro
gram eene meerdere uitgave van een
miljard pond sterling zou vergen. Het
is dwaas om er zelfs een gedachte aan
te wijden, zegt M. Snowdne.
Verder beklaagt de minister zich'
over de onkleschheid van de Labour
partij, welke niel eens het geheim kan
bewaren van vertrouwelijke uiteenzet
tingen. j
«Welken steun heb ik daar gevon
den i? vfaagl M. Snowden. Geen enke
le Wat hebben zij van den toestand
begrepen Niets!»
Onverstandige en dwaze babbelaar?*'
die niets begrijpen van den trajgischen
toestand, in donwelke Engeland ver-
jkeert Zoo schildert M. Snowden d«
Aldus de ycjjiliiringen van dqjx hee£.isocjaIisten af. In alle geval alles ba?
Tilkens, 'halve vleiend ygoj; <j£ze laatstee
tusschenkomst een rechtvaardigen en
heRz.amen invloed bezorgen voor den
goeden loop van het territoriaal be-
'stuur en de weikzaamheid aanwakke
ren der agenten, die met het plaatselijk
bestuur zijn belast.
