Week voor den Volkenbond
Vredewensch
Rond Sint Marten
en de tl Novemiier
Ons Missie-hoekje
Universiteit van Gent
VERZOENING - VREDE
Ksrkstrjuf, 9 sn 21, Anlat.
XXX VII JAARGANG NUMMER 258
TeUfoou 114. DAGBLAD -20ftllinna Uitgever J. Van Nuffe!-De Gendt.
WOENSDAG II NOYEMB,
H. Martinus
Zonop6,54Zonaf4,15
DONDERDAG I2N0VEMB.
1931
H. Livinua
Zonop6,55Zonaf4,14
E. K. 17 V. M. 25
Publiciteit buiten het Arrond. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 33, Je Brussel r— Rue de Richelieu, Pai'lja
mesma
Bank Bullding/KIngsway, 20 Lo ndres W. C.
De Katholieken en den Volkenbond
Moeten de Katholieken den Volkenbond steunen
Op deze vraag antwoord ik «Stel
lig ja en ik versta zelfs niet dat som
migen onder hen in dat opzicht twijfel
kannen koesteren.
Hun godsdienstig ideaal moet er hen
niet van verwijderen, integendeel, want
het gaat om een werk bezield door.
eenen geest van samenwerking en sa-
menhoorigheid. Hunne sociale gevoe
lens kunnen niets anders dan hen aan
zetten om de werking voor het alge
meen welzijn te bevorderen.Het wettig
verlangen om hunne eigene inzichten
te doen gelden en aannemen, le,gt hiun
de plicht op door hunne medewerking
den invloed te verzekeren die aan de
katholieke wereld toekomt, in een in
ternationaal organisme van zoo verhe
ven belang als de Volkerenbond.»
Aldus luidt fet oordcel van den Heer
Albert Janssen, Leeraar. aan de Ka
tholieke Hoogeschool van Leaiven,
Voorzitter van de Belgische Vereeni-
Ring voor den Volkenbond.
Deze redelijke taal vindt nochtans
niet gemakkelijk ingang in vele Katho
lieke middens.
Tol voor enkele jaren waren de Ka
tholieken achterdochtig...
Dat wantrouwen berustte op het feit
dat dc Katholieken met leede oogen za
gen dat de Paus niet uitgenoodigd was,
om plaats tc nemen in dat internatio
naal organisme.
We meenen dal, na do offic-ieuse
verklaring in Valicaansche middens
gedaan dat gevoelen van wantrouwen
en spijt bij de Katholieken moet ver
dwijnen.
«We kunnen de verzekering geven,
schrijft E. P. Yves de la Brière, S. J.
een sommileit in zake Christelijke In
ternationaal Hecht cn dat aan de
hand van de meest authentieke en ver-
h evens Ie gegevens, dat de Paus Pius
Xr geenszins begeert in" den Volken
bond plaats tc nemen. Veeleer, dat in
dien. (wat niet te verwachten is) imen
hem aanbood van er bij te tneden, hij
beslof en is volstrekt dergelijk voorstel
van de hand te wijzen».
Waarom
Omdat de Paus er noodzakelijk op
donzelfdcn voet zou behandeld worden
als de vertegenwoordigers van de vijf
tig andere mogendheden die reeds lid
zijn van den Volkenbond, en dat dit
or.vereenigbaar is met zijne opperste
waardigheid.
Omdat de meeste vraagstukken dis
(ie Volkenbond moet oplossen tof. het
domein beliooren van het tijdelijke en
hef profane waarin de Heilige Vader
oordeelt ernstige redenen ie bezitten
am. niet lussch™ te komen, en zijn mo
reel en geestelijk gezag mede te com-
prolm'if teeren.
Artikel 10 van het Pact van don Vol
kenhond Legt aan de contractcercnde
partijen op. de juridische verplichting
van Rolidairlijk deel ie nemen aan
or beteugeling van de mogendheden
die hunne internationale verplichtingen
zouden overtreden hebben, door een
crimineelen aanslag.
De Paus wil volstrekt niet aan maat
regelen van beteugeling deel nemen.
Het karakter van z>;jn gods
dienstige zending laat zulks niet toe.
De natuur van zijne apostolische zen
ding verbiedt hem van le voren het
wachtwoord te aanvaarden van eene
rnenschelTjke vereenïgingj T/lfs van
eene internationale vereeniging.
•Deze houding van"" den Paus strookt
te zeer -mei hel. wezen van de Katholie
ke kerk zelve oprial zij bij ingewijden
eenige verwondering zou kunnen ba
ren.
Deze houding brengt volstrekt niet
mee dat de Paus geen belang stelt
in het werk van internationale
samenwerking en vrede door den Vol
kenbond aangevat.
De Paus blijft de igroöle Vredes
Paus. Hij is en blijft het grootste
geestelijk gezag op deze wereld, en dat
gezag weel hij te gebruiken Ion bate
van den Vrede.
De wereld heeft er alle belang- bij
dat dit gezag onaangetast blijve zon
der fn t gedrang gebracht te worden.
Wij Katholieken, moeten er iU.it be
sluiten dat de opwerping die we tegen
den Volkenbond opperden, omdat de
Paus er niet in zetelt, geen steek
houd*
Wij moeten den Volkenbond steunen
uit al onze krachten, omdat zijn doel
volledig overeenstemt met onze innig
ste betrachting. Deze steun belet niet
de waakzaamheid, do Volkenbond
wordt eene geweldige macht, hij hoeft
in zijne bevoegdheid de oplossing van
tal van vraagstukken waarin wij Ka
tho'l'ieken 'de grootste" belanjgen heb
ben zooals bijv. dc toestand van het
Heilig Land, de koloniale aangelegen
heden. de bescherming dei5 minderhe
den. de herziening van bet kalender,
enz.
Wij moeten ef voor zofgen dat de op
lossing ervan niet tegen ons keere.
Maar daarom moeten wij er zijn. God
dank vele vooraanstaande katholieke
Vnann'en hebben dat. begrepen, onder
de afgevaardigden bij den Volkenbond
zijn menige katholieken w.e noemen
slech'ts heeren PouJlet. Carton de
Wiart. Frans Van Cauwelaert, Mgr.
Kaas, de Hongaar Apponvi. De secre
taris van den Volkenbond is Katholiek.
Overal gfioeit de belangstelling aan
katholieke middens.
Welke ook de einduitslag weze van
de bewonderenswaardige inspanning
van den Volkenbond om den vrede te
behouden, aan de grootheid van de op-
gendmen taak. aan de oprechtheid
waarmee ze WiOrdt aangevat, valt niet
le twijfelen. Het mag niet gezegd wor
den dat dc Katholieken onverschillige
toeschouwers zouden blijven waar zoo
nuttig en met zooveel IJver wordt ge
werkt aan den opbouw van den Vrede.
Vertrek van Missionarissen
Op 25 November a. s. zullen te
Antwerpen scheep gaan vijf Missie
zusters van de Congregatie van de
Zusters van Maria (Moederhuis to
Plitem, West-VIaanderen). Ben nieu
we zesde post wordt in Congo gesticht
onder de hoede van Maria, Koningin
der Harten. De vijf reeds bestaande
pusten smceken om versterking, ter
wijl het «Mostaardzaadje» in weligen
grond geworpen honderd voor één op
brengt I De oogst is overvloedig e
de arbeidsters zijn klein» in getal.
Daten we den Heer bidden om meer
arbeiders...
De nieuwe post van Luabo in Ka-
tanga zal bediend worden door E. Z.
Maria-Leona, Stc Kruis E. Z. Maria-
Madeleine Koekelare E. Z. Maria-
Gaudentia, Brugge E. Z. Maria-
Theodora, Roeselare E. Z. Maria-
Salome uit Wevelgem.
Tien melaafcschcn 'genezen cp de
Fidsji-Eilanden
Cowaci-Ovalau (Fidsji-EUandon).
Het leprozenhuis van Makogai, be
diend door de Zusters van de Derde
fteguliere Orde van Maria, heeft tien
melaatschen als genezen weggezonden.
Vrede Vrede! zal de kreet zi.j.u
van duizenden mönsehen.
Wij katholieken zullen er eerst
etj vooral voor bidden.
Den Vrede, wij wensoken hem van
harte toe aan eenieder.
Moge de Vrede, o God, heer-
schen in ons lahHeke eerst en voor
al.
We hebben een zoo groote nood
aan broederlijkheid. 'Wat baat het
Ons te roepen: «weg met. den oor
log» als we in eigen huis geen
vrede stichten...
Moge de vrede heersohen ook, o
God, tussohen staten en volken
Dat. de vijanden van gisteren el
kander wederom verstaan, dat al
de natiën broederlijk samenwer
ken.
Neem, o Heer, de haat weg uit
de harten der menschen, en laat er
de I .iel'de in tronen.
Ontwapen de opgehitste gemoe
deren, dat zij den ikzucht, afleg
gen, den nationalen overmoed..
Ontwapen de volkeren. Geef
aan onze staatsmannen het noodig
beleid en den noodigen durf, om
oprecht den vrede na te streven.
Zegen het werk van den Volken
bond. Herstel den Vrede in het
Verre Oosten.
Schenk den vrede aan alle men
sehen en maak dat Uw Naam, o,
Koning van den Vrede, gezegend
worde door alle volkeren.
Motie der Vlaamsche Hoogleeraren
De y.Vereeniging der Vlaamsche
Hoogleeraien der Ljiiversibeit van
Gent», heeft de hiernavolgende motie
gestemd
«Gezien dc vcrvlaamschinig dor Tech
nische scholen verdaagd is geworden
tot 1935 op grond van het feit dat er
le Duik geen voldoende lokalen be
schikbaar waren om de studenten van
Gent, die hunne studies in het Fransch
wenschen te doen, op le netmien, en de
ze toestand thans niet meer bestaat,
zooals ten duidelijkste blijkt uit v?r-
klaringent van de bevoegde academi
sche overheden te Duik, is d.e «Verce-
niRing van Vlaamsche Hooigleeraren te
Gent» van meening, dat de vervlaam-
sching der Technische Scholen van af
het academisch jaar 1932-1933 moet
beginnen.
De Vereeniging wijst er verder op,
dat ook de verzamelingen der Techni
sche Scholen -voor die afdeelingen, die
vroeger te Luik niet bestonden, geen
bezwaar opleveren, daar met toepas
sing van de wet op aeaddmisc.he gra
den, alle wettelijke afdeelingen dienen
ingericht te worden in de twee univer
siteiten en dat voor wat de weten
schappelijke graden betreft de even-
tueele inrichting te Luik geen bezwaar
^an opleveren, daar ze er tot in 1923
bijlhebben bestaan,
ver-l Ér dient op gewezen te worden, dat
De oud-burgerfijke <5evar.gcr.0r. cn gedeporteerden van Hcizmindcr, Scnela-
ger en Diest (Citadel), hebben Zondag do vlag ingehuldigd, welke hen door
0e stad Brussel was geschonken. - Men ziet ze hier een bezoek brengen aan
net Graf van den Onbekenden Soldaat.
Niet alléén de \olkeiïbond cn dc vriendschap
't. is nog maar een mostaardzaad
maar de Staten en de volken op
zich zelf. ja, ook de enkelingen,
moeten ééns en voor goed den
vrede teUien betrachten, bewerken
en er rechtzinnig naar streven.
Maar zoolang dat streven ge
steund is en blijft op wapengeklet
ter en machtige legerscharen, is de
vredesactie uit den boozc.
In de harten en de geesten moet
de zucht en het- verlangen naar den
wereldvrede vastgehamerd wor
den.
Men mag nooit vergeten dat
de beste waarborg van den vrede
'niet is een iootid van bajonetten,
maar het wederzijdsch vertrouwen
XI).
Den dan
(Paus Pius
0, waarop alle vredelie
vende lieden der samenleving in
een groot en machtig verbond zul-'
len vereenigd zij n- dan zal ook de
maatschappij paraat staan om den
oorlogsdrang te smachten.
De Belgische Vereeniging voor
den Volkenbond wil zoo een mach
tig verbood in 't leven roepen.
Laat. ons dan die poging steunen
en medewerken opdat haar streven
moge lukken
De wapens neer
Nooit meer oorlog
Vrede en verzoening onder de
Volken
De hoofddokter van de kolonie
zijn bezoek aan het gesticht vei-i jm- uiem. op gewezen te worden, dat
klaarde hen genezen. Ze weerden naar de Fransehe afdeeling le Gent dê onl-
btiin verscheidene, dorpen gezonden, [wikkeling der Vlaamsche afdeeling be
waar ze ioch nog onder de controol lemmert, dat verder door het bestaan
dor medicale overheden zullen staan,
die hun regelmatig zullen onderzoeken
om zich te vergewissen dat de gene
zing voortduurt.
De hoorddokter drukte zijn bewon
dering uit voor de zorg waarme.de do
zieken behandeld worden en voor de
doelmatigheid van het hospitaal dat,
hoewel rechtstreeks onder het gezag
van de regecring, bediend worden
door Europeesche en Fidsjische zus-
ters.
Japansche priesteressen brengen
nieuwigheden in het Boeddhisme
Imahari (Sjikokoe, Japan) 23 Ja
pansche vrouwen die in dienst treden
van den bijzondersten Boeddhisti
sch™ tempel le Kioto hebben met de
traditie gebroken ze hebben hun
haar niet afgesneden. Vrouwen toela
ten tof den tempel was reeds een
nieuwigheid sinds de stichter van het
Boeddhisme zijn discipoien niet al
leen waarschuwde voor de vrouwen,
maar zijn bonzen verbood te huwen!
In het midden van de Xnie eeuw, liet
der tweetalige Technische Scholen de
administratieve tweetaligheid tot, in
into op de gansche Universiteit blijft
drukken.
v Eindelijk dat het voortbestaan van
de Fransehe sectie der Technische
Scholen de normale ontwikkeling van
de Vlaamsche Fakulteit der Weten
schappen in den weg staat.
Gezien de wensch beslaat eindelijk
de Vlaamsche kwestie in hei onderwijs
van laag tot hoog in haar (geheel op te
lossen en tot gezonde toestanden te
komen is de «Vereeniging der Vlaam
sche Hoogleeraren te Gent» van (rn.ee-
ning dat zou moeten overgegaan wor
den tof. de trapsgewijze volledige ver-
viaamsching van de Technische Scho
len van af het academisch jaar 1932-
1933»,
Zie vervolg onderaan volgende kolom.
een .Tapnnsohe bonze, Shinram, de
«Luther van liet Boeddhisme»' gehee-
len, aan de bonzen van zijn secte too
te trouwen. Korten tijd daarna deden
de priesters van de andere seclen
.jOvenzoo, (FIpESU
VfOeger reeds was het Sint Martens-
feesfc esn volksfeest en thans nog meer
den weleer want da wapenstiisfand en
de gelukkige vredesinval doen hot
vieren overal. Sint Marton dia reeds
de patroon was van zoovele streken en
gouwen,van talrijke steden en dorpen,
van menigvuldige kerken en heilig
dommen en voor do kinderon van
sommige oorden SintNikolaas on Petit
Noël vervangt, heeft met het einda
van den wereldoorlog zijn soldaten-
naam en ambt uit zijn jongelingsjaren
niet te kort gedaan maar zelfs als zoo
danig zijn vollen luister verspreid.
Daarom mogen wij eene ferme dikke
keers ontsteken ter zijner eere en hem
bidden omdat hij in 't vervolg de oor-
logsgeesels zoude van ons afwenden,
In de folklore staat St Marten hoog
geboekt. Met Sfc Marton zoowel alc
met St Jansdeg en St Pietersfeest
ontstak men vreugdevuren. En cp den
buiten gingen de jongens rond om afval
van hout te bedelen en zongen.
Sint Marten'heeft zoo'n kou,
Geef ons maar zoo groot als een boom
Onze Lieve Heer zal 't in den hemel loonen
En rond den vuurstapel danste de
jeugd al zingende
Stookt vier
Maakt vier,
Sint Marten komt alhier
Met zijn bloot e armen
Hij zou hem geerne warmen.
Te Geeraardsbsrgen is nog een ander
gebruik in gang en zwang Daar kan
men een stoet zien voorbijtrekken
waarin de meisjes een pspicren toren
dragen in dewelke talrijke openingen
zijn gesneden. Voor dia holen plakt
men gekleurd papier van alls kleur,
met olie overstreken om zo door
schijnend te maken.
Te midden van dien toran brandt
eene Users en zoo trekt men door de
stad en de omliggende dorpen-
Uitgehaalde rapen en blikken doozen
worden dasrb j gebruikt als wierook
vaten waarin houtskool of «en wainig
vermolmd hout ligt te veinzen. D® zang
vergezelt dat rondloopen
Op Sint Martenavond
den toren gaat naar Gent,
en als mijn moeder koeksn bakt
dan ben ik er geern omtrent
Ik kruip al onder de tafel,
al om een beetje wafel,
ik kruip al op den blauwen steen
en moeder smijt mijn kop in tween.
Hier wil Rond den Hoard (II, 24)
absoluut hebben dat er spraak Is vaa
den St Martenstoren van Kortrijk die
te Antwerpen gemaakt, door Gent'
langs da Leie naar Kortrijk kwam.'
Dri's nog al iets dat zou kunnen mis
verstaan zijn en men mag veronder
stellen dat er spraak is van eene roli-
kwi&kas met een tor3n versierd, die
men zoo overal ter vereering stelde.
Van daar het gebruik van de Fiertel
van Ronse en de ommegang van Gar-
pinnes in Henegouw -en van andere
ruitersprccessies halve en geheele uren
ver die men thans nog doet in sommige
gouwen van Brabant.
Te Asper tusschen Gsnt en Aude*
naarde, bestaat ook eene ruitersgilde
van Sint Marten. Alles spreekt en ge
waagt in die kerk en dat dorp van on
zen heiligen. Vele kapellekens te zijner
cere, zoo oud als de straat, slaan langs
de wegen op die parochie. Zijn ge
schilderd houten beeld prijkt in de kerk
't Is eon soldeat te paerd en daarne
vens een bedelaar met een houten
been, die de aalmoes van zijn halvsn
mantel ontvangt ten geschenke.
Te Woubrechfcegem staat er een
beeld ook wonderbaar antiek en komiek
in de kerk. Daar ook gelijk in zoovele
anderebidplaatsen den heiligen toege
wijd kan men zulke afbeeldsel aan-»
treffen. To Aalst in de St Martens-
hoofdkerk en te'Kcrtr.jk zoowel als te
Yp r n de kathldp&lenbewondards men
vroeger zoo een ruiter boven het altaar.
Van Tours, Po.tiers, Amiens, waar'
St Marten dsn helft van zijn mantel
wegschonk, Akkergem vroeger buiten
'hms binnen Gsnt, en talrijke andere
steden sn dorpen te lang om te melden,
zullen we later wel eens beschrijven
wat onze heilige er te woge bracht of
wat er spreekt van hem en van zijn
werken en wonderdaden.
Da H. Martinus werd als patroon
gekozen door d« wijnhandelaars en de
neringen dar kuipers en kraankinde
ren, dit omdat die liedon meest handel
drijven in de streek van Tours in
Frankrijk waar de heilige bijzonderlijk
vereerd wordt en 't Bissohopsamtb
eens uitoefondo. Ontelbare gebruiken
afkomstig uit den overouden gods»
dienstzin onzer voormonschen, teni
(losla geweerd, en ten deels geheiligd
door het christendom vonden we ook
tegen op Sint Martensdag. Martijn,
Martin, Martens, Mortens, Wonter-
maertens, Mertinsenna komen voort
St Mariensnaam.
St Martens gsoft een zomerken.Da's.
veel weerd.
Do misse van Sinte Marten.
brengt org dan winter in 't herte.
Sinte Martijn
vier en warmen wijn
MARC.