Socialisten verklaren den oorlog aan liet Vrije Katholieke Onderwijs
Ons Missie-hoekje
Dinsdag
Dec. 1931
Een Socialistisch Congres
H, Elijlus
|Zonop7,23Zonaf3,55
L. K. 2 N. M. 9
Kerkstraat. 9 en 21, Aalsi.
XXXVII
Telefoon 114. DAGBLAD
NUMMER 274
Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-Ee Gendt.
Publiciteit buiten het Arrend. AALST
e -■ -jb.skaa
Agentschap Kavas, Adolf Maxlaan .13, le Brussel Rue de Richelieu, Parijs t—Bank Building/Klngsway, SO Londres W. C. 2.
In ons hoofdartikel van Vrijdag- 2y November drukten wij er reeds op dat de socialisten een offensief hadden ingezet tegen onze Katholieke Vrije Scholen, en we vroe*
gen ons dan af of eindelijx de oogen der Katholieken zouden opengaan
De oorlog gaat intusschen voort hevig en woedend... In het socialistisch congres gisteren te Brussel gehouden, werd met eene overgroote meerderheid van stemmen
beslist iedere toelage aan het Vrije Katholiek Onderwijs te verwerpen en de bestaande plaatselijke overeenkomsten onmiddellijk op te zeggen.
Eens te meer vragen wij zullen de oogen opengaan zal ons volk eindelijk begrijpen dat de socialisten oorlog voeren tegen de heiligste onzer rechten, dat ze
de zielen onzer kinderen willen dooden.
Katholieke ouders, allen hand in hand den vijand tegengewerkt, alle krachten vereenigd om den vijand, die weer eens zijne k'auwen uitwerpt om te vangen wat ons hei
ligst is, te verpletten en zonder meedelijken neer te vellen. Leve ons Katholiek Vrije Onderwijs I
Het standpunt dor socialisten inzake
onderwijs.
Het congres spreekt zich uit tegen de
toeiagen
Zondag' hebben de socialisten hun
!45e Congres gehouden. Aanwezig wa
ren MM. Vandervelde, Huysmans, Tro-
flet, Hoihin, Eekeiers, enz.
De voorzitter was M. Balthazar.
De bespreking ging over het onder
wijsvraagstuk en, in 't bijzonder, de
afschaffing der toelagen aan de vrije
scholen. M. TrocleL heeft daarover een
verslag ingediend waarin hij o. a. be
toogt dat aan het vrij onderwijs jaar
lijks ceri bedrag wordt verleend door.
den Slaat van ongeveer 300 millioen
frank. Zijn besluit luidt als volgt
Wij zijn van meening dut de oplos
sing van dit brandend vraagstuk van
onze congressen de discussies zal we
ren, die toch elk jaar, aonder gevaar
voor de goede faam onzer zittingen,
niet 'nroigen ontstaan.
Na den ltïf te hebben gemaakt van
de openbare wereldlijke school, gaat
spreker voort
Onze vurigste wensch, met duidelijk
ons doel te bepalen en rekening hou
dend met hel bestaan van een over
gangstoestand, was het behoud van dc
eenheid in dc Beljgischc Werklieden-!
partij door rond ons ontwerp van
senoolprogramma de groote meerder-]
heid der socialistische kameraden uit
alle streken van het land te scharen.
Het programma der partij
Het partijbureau stelt de volgende;
oplossing voor
Vrijheid van onderwijs behoud van!
het beginsel van vrijheid van onder-]
wijs in alle graden, voorzien in do
Grondwet (art. 17),
Schoolplicht a) geloidelijke uit
breiding van den schoolplicht tot en
.rniet het tiende schooljaar
b) stoffelijke hulp aan de ouders
tijdens de verplichte schoolgaan der
kinderen;
Inrichting van het schoolstelsel in
den zin van de eeriige school a) Op
richting van kindertuinen in alle ge
meenten
b) Lager ondorwjjs aicht jaar,
Handenarbeid in alle graden. Diensten
voor beroepskeuze voor de beide ge
slachten. Speciale leergangen voor
abnormalen en paedaigoisoh achterlijke
leerlingen.
c) Middelbaar- en beroepsonderwijs
middelbaar onderwijs van den lageren
graad twee jaar na hot achtste
schooljaar van het lagier onderwijs of
vier jaar na het zesde schooljaar. Be
roepsonderwijs twee jaar minimaiin
na liet achtste schooljaar; van het la-
gei onderwijs van hoogeren graad J
zes jaar minimum na het zesde lage-*
re-schooljaar.
d) Inhaling's- en v,o 1 makmgsl.eer,-*
gangen voor volwassenen.
e). yerplichling voor, alle schoolin-
stiilingen zonder onderscheid, oen deel
van den uurrooster, aan de algemee-
ne cultuur van de leerlingen te wij
den
f) Oprichting van hoogore nor-
maaTleergangen tot h'cit vormen van
leeraars voor het middelbaar onder
wijs
•g) Inrichting van een technisch huis
houdkundig onderwijs. Toevoeging
van een huishoudkundig onderwijs
aan het programma van alle middel-1
hare of heroepsscholen door meisjes
bezocht
li) Recht voor do vrouwen en de jon
gelieden de leergangen te volgen van
alle beroeps-, technische en nijvejj-j
h'eiöscholen zonder, ondersohefid, na
pleging van de syndicale organisaties,
en van de diensten voor, beroepskeuze,
iInlassching in het programma
M. MISSIAEN (Iepéren) stelt voor
heden niet te st&mimen doch de reso
lutie naar de partijfederaties te zen
den daar oen groot aantal afgevaurdig-
dor middelbare en vakscholen van de den reeds vetrokken zijn.
studie dor wetten op de maatschappe
lijke verzekeringen.
Inrichting van het vakonderwijs dcor
de openbare machten, in samenwer
king mei do arbeiderssyndikaten en de
oooperatieve, commercieele en nij-
verheidsvereenigingen.
a) Toekenning Van een leertijdver-
gooding; uildeeling van gereedschap én
werk'kleedere-n; uitbetaling van
M. IIUYSMANS Zegt dat de stem
ming die gaat plaats hebben... een on
gelukkige gebeurtenis zal zijn. Het is
een aanval tegen een deel der partij...
M. Vandervelde en andere protes
teeren heftig. Men gaat over tot de
stemming.
De stemming
De motie van de commissie voor fe-
M. DESMARET (Limburg) In
Lïrnlburg zijn er 256 gemeenten waar
de katholieken de meerderheid hebben
en slechts vier andere. Hij klaagt er
over dat de gemeenten hun gemeente
scholen stelselmatig vervangen door
vrije scholen.
De Limburgsche socialisten stem
men tegen alle foelagen aan de vrije
scholen.
"RL Buset zegt dat de steimiming niet
algemeen mag zijn; de toelage aan
sociale werken moeten behouden blij
ven. Hij stélt voor de algemeene raad
een tekst zou opstellen die daarmede
een soiufies tekst, hierboven, wordt ter
loon aan d*È leerlingen en leerjongens, slamming gelegd en aangenomen met rekening zou houden,
die, hetzij afzonderlijk, hetzij gemeen- j 4 15.052 stemmen tegen 11,790, 69.810 j M. RENARD (Brussels is gelukkig
schappelijk een voorwerp hebben ver- hebben zich onthouden en 95.000 heb- dat er eindelijk een meerderheid is
vaardigd,'dat kan verkocht of gebruikt ben hun stem voorbehouden. Al de voor de afschaffing der toelagen. Hij
worden Jwaalsche federaties hebben voor ge- hoopt dat het besluit van het Congres
b) Invoering van den halven dag in stomd en ook de Vlaamschc federaties verplichtend zal zijn voor alle afdee-
de nijverheidsinrichtingen voor de van Turnhout, Leuven, Brugge, Oos- lingen.
jongelingen, die vakscholen of werk
huizen voor leerlingen volgen;
c) Verplichting, de technische avond-
of Zondagleergangen te volgen, daar
waar zij ingericht zijn, tot 18 jaar
dl Inrichting van nijverheidsmusea
en van normaalleergangen tot het vor
men van leeraars voor het technisch
onderwijs.
lende, Hasselt, Tongeren en Dender-1 Geen toelagen meeé aan de vrije
montle. schiool'. «Indien de Congreganfstiscihe
Antwerpen gaf 7000 stemimen voor) scholen daardoor sterven, dat ze ster-
2.000 tegen 31.000 onthoudingen. jven, het is tijd» (Toej.)
Mechelen gaf 979 stemmen voor enj Ook de Woordvoerder der Luiksche
9,770 onthoudingen. (socialisten verklaart dat de Luikenaars
Gent met zijn 70.05*0 stemmen heeft voor de afschaffing der toelagen zul-
zich onthouden evenals Aalst, Oude-,len stemimen: Het onderwijs mag niet
naarde, St. Niklaas en Kortrijk.
Indio Congres van Katholieke Actio
Karatsji :(Britsch Indie). Op 25
Oct. 11. werd te Karatsji na een con
gres van Katholieke Actie een prachtig
•standbeeld ingehuldigd van Christus
Koning. De Apostolische Delegaat zat
de plechtigheid voor. Priesters en pre
laten uit Noord-Indie waren aanwe-r
zig. Het 9landbeeld, in Carara-mar-
mer, is opgericht bij de Sint Patrik's
kerk. De geschiedenis van die kerk
loopt op tot in 1845. Het standbeeld
kost 25.000 Dollar.
Onder de verschillende punten die
op het oongres besproken werden, tolt
men «Hoe dc K. A. organiseeren in
Indie? «Problemen van sociale
opvoeding» «Kath. sociale actie
«Leeken-missieactie en propagan
da in Indie». Getrouwheid aan de ka
tholieke gedachte en het katholieke
principe is het doel der beweging. K.
A. wil de geesten doordringen met
katholieke principes, die hen dan ook
in hot dagelijksche leven en als ka
tholieke persoonlijkheden beinvloeden.
Alleen maar Wanneer de katholieke
onzijdig zijn, zegt spreker; want de
Instelling der openbare kosteiooze De radikale eisch van den H. Deiattre nieuwsgierigheid van het
wereldlijko school dlo de wijsgeerige, eveneens aangenomen
overtuiging van eenieder eerbiedigt. I De motie van den h. Deiattre wordt
a) Rechten van alle speciale scho- 'aangenomen met 323.101 stemmen te-
individu doordrongen is van katholie-
kincl |moet|ke geest zal hij een actief en krachtig
voldaan worden. apostolaat ontplooien, tot verdediging
IV!. Huysmans aan 't. woord van de katholieke principes, zoo gees-
M. Huysmans sluit zich aan bij dë]tolijke als zedelijke, en tot versproi-
lcn beroeps- nijverheids-, landbouw-'gen 207.198 stemmen en 20.000 ont- verklaring van Bouohery. Hij wil nie-jdin? van een gezonde en weldoende
colomale scholen, aan hetzelfde Minis- j houdingen. mand overtuigen; hij zelf is niet over- sodele actie onder de leiding van de
terie van Kunsten en Wetenschappen, Hier was de splitsing tussclien de tuiigd geworden door de redevoeringen igeestelijke overheid. (Fidos)
ten einde zo aan dezelfde algemenee Walen en Vlamingen volledig. Alle Spreker betreurt dat de kwestie der china De dood van een
regels to onderwerpon ]yiaamsche federaties behalve Limburg toelage als de voornaamste werd be-
b) Het onderwijs moet op alle trap-(«temden tegen. |D|e Waalsche en de hancfeld die vandaag moet behandel^
pen wereldlijk zijn en de politieke fi-iBrusselsche voor. (worden (Tegenspraak)
losofische en godsdienstige opvattin
gen van opnieder eerbiedigen
De namiddagzitting
Ik ben hier niet om uw gedacht uit
De zitting wordt hernomen te 2 ure te spaken (gelach), De gansche
missionaris
In handen van de bandieten
Een telogra'mi uit Sjang-Hai meldt
de dood van Pater Checcoci, sedert
bijna zes maanden in de handen van
de Chineesche bandieten in de Hoe-
o) Volledige kosteloosheid voor alle Naast M. Balthazar zitten thans Mevr, kwestie van liet ondorwjjs had paen|Pei provinoie In Mei lï"drongen V-nn
kinderen, die de bewaar-, en lagere- Spaak, Senator Van Roosbroeck, ka- moeten behandelen. |vers bjnnen ,n de mia8ie" rflli'T
en de heroepsscholen volgen meelid Bouohery en Vandervelde. De- Wat zult »e doen indien we ln delKeoe Apostolisch vikariaat Lao Ha
d) Over 't algemeen moeten de be-(ze laatste neemt het woord in 't "gering moeten treden (Geroep).'Ke0()i phmderden hot 8emipiirie dobd-
dieningen als onderwijzers en onder- vlaamsch om een amendement te ver-I Welnu, denkt ge dat ge de meerder- dcn drjo Chineeac,he pries[ors
wijzeressen, enkel bogeven worden aan dedigen van dc Meehelsche Federatie. !leid zuIt hebben.
de kandidaten, die hun studiën hebben Ilij zegt o.a. dat degenen die van mee- EEN TOEHOORDER. Een nieuw
volbracht in do door de openbare be- ning zijn dat de loelagen aan het «mariaige mystique
sturen opgerichte normaalscholen [vrij onderwijs niet moeten afgeschaft M- HUYSMANS. Dit huwelijk heeft
e) Op aanvraag van ouders, die sa-(even zoo zeer het openbaar onderwijs schooner kinderen gehad dan het uwe.
men 25 kinderen van minder dan 15- verdedigen als de partijgangers der We zijn verwezenlijkers geweest,
jarigen leeftijd hebben on in gevil van onmiddellijke afschaffing De" meening! TOEHOORDER onderbreekt,
tekortkoming der gemeente. ambt- van den verslaggever is slechts een M- HUYSMANS En gij zijt een
halvo oprichting door den bta-it van persoonlijke meening. De vraag of dicliter (gelach),
een openbare school, die eenieders toelagen moeten gegeven worden aan Kunt ge nu beslissen wat zal gedaan
filosofische en godsdienstige opvat- het vrij onderwijs moet een vrije kwes- worden na de aanstaande kiezingen
ting eerbiedigt: (tie blijven; het is geen kwestie die Zi-'n onze syndikaten in 't Antwerp-
f) Afschaffing van de formeelc aan- het wezen van 't socialisme aangaat. 8chü achteruit gegaan Zijn de oeni-
vraag tot ontheffing van de gods- De vrijheid van onderwijs moet blij- ga d'8 stet>ds zijn aangegroeid,
dienstles derwijze, dat de godsdienst- ven bestaan. Er zijn le Antwerpen veertig vrije
les derwijze, dpt het godsdienstonder-1 Die vrijheid sluit niet in dat de toe- horoepbehoien waarvan eentge soeia-
wijd facultatief worde en dat het nog lagen aan het vrij onderwijs moeten "slische. Wilt gc al die toelagen af-
masr alleen gevolgd worde door de afgeschaft worden. Volstrekt niet We 6cliaffen Pas op voor uwen tekst,
kinderen wier .ouders er den wensmh nüSeLen de vrijheid behouden toelagen want anderB moet Se hem |naorgen her-
loe uitgedrukt hebben !le verstrekken aan vrije scholen. Een zien'
g) Toelagen van den Staat en van de vrij onderwijs dat niet gesubsidieerd Spreker zal tegen het verslag Tro-
wettelljke geconstitueerde machten, wordt zal ook niet gecontroleerd wof- °'et stemmen. We hadden ai die kwes-
Uitsfultend voor de openbare soholen den. 'dn de zaal protesteert Imsn daar ''es boter moeten hestudeeren.
voorbehouden. de spreekbeurt fs verstreken). I WCYDERVELDE. Zij zijn vol-
M. DE VOORZITTER. M. Bouche- doen"de bestudeerd JVe moeten een
iy is de eenige 3prèker van de min- Pun' P,aa'sen.
Na een paar woorden van M. Van
Walleghemn zegt M. Troclet dat de dorheid. Ik verzoek U hom wat ianjger
M. HUYSMANS.
Commissie der resoluties het eens
geworden. Niemand zal het onderwijs
van den godsdienst volgen indien de
ouders dit niet aanvragen.
Ik twijfel. Ik
aan 'f. woord te laten. han rekening houden met bestaande
M. Bouchery gaat voort. Itoestanden... ik ben geen fanatieker...
Uwe stemming zal weinig belang HUBEN. Geen sectaire...
hebben daar ge op den steun der li- M. HUYSMANS.Ja geen sectalro...
De socialisten zullen tegen 'iedefe'bcralen niet kunt rekenen en ook niet Zfl' 'ffeklopt wonden, dat weet ik.
verhooging voor de vrije onderwijzers op een aanzienlijk gedeeltte del', open-i M' BRUNFAUT. Ieder zijn beurt,
stemmen. De partij spreekt zich uit bare opinie. I M. HUYSMANS. Doc-h de toe
voor de vorwerping dor toelagen van Moest het congres .een stemming te- P01"5' geeft mij misschien gelijk',
de vrije scholen. 'gen ons uitspreken dan zouden we uit (Enkele toejuichingen.)
M. BOUCHERY Doch' er is eon tucht, ons bij do uitspraak neerleggen. Tegen het veranderlijk loon der
minderheid die zich tegen .dit besluit I M. ERNEST verdedigt de thesis der Katholieke Onderwijzers,
verzet.. volledige afschaffing der toelage. Do 'n lien tekst van de imotie komt ook
M. TROCUET Inderdaad, ditmaal afschaffing zal door liet Congres ge- eeu bepaling voor vragende dat dc
Is er geen eenparigheid: er is een stemd worden, zegt hij, ik kan dus socialistische parlementsleden in de
men als gevangene mede Migr Ricci,
Apostolisch Vikaris, Pater Lazarri, be
stuurder van het seminarie, Broeder
Santini, econoom, en de paters Cheo-
caci en Maggini, allen rtaliaanscho
Franciscanen, Pater Magigini gelukte
erin, de vrijheid terug te winnen tij
dens onderhandelingen om geheel dén
groep te verlossen. Broeder Santini is
onder de gevangenschap aan ziekte en
ontberingen gestorven.
Mgr Ricci die reeds ziek was toen
hij gevangen igen'omen werd, is Sn
Seplrtmtoer II. in hopeioozen toestand
vrijgelaten. Alleen Pater Lazzari is
nu nog in handen van do bandieten.
Hij werd samen met Pater Hugo
Sands, van de Iersche missionaris van
6t. Colomba, gevangen genomen op
15 Augustus, in hot Vikarlaat Hanyang
provincie Hoe-P'ei, (Bideai)'.
meerderheid en een minderheid^
^kort zijn,
Zie vervolg onderaan volgende kolom.geen sprake zijn,
kamer moeten stemmen togen het
ontwerp van de reigeering aan de on
derwijzers een veranderlijk salaris
van 6 l. h. per stijging van het indeg
met 35 punten uit te betalen.
Het congres werd te half zeven op
geheven.
Een vlaag van anticiericalisimc is
over. de socialistische partij losgeko
men zoo verklaarden ong vela
Vlaamsche socialisten.
Andeven zegden nog. Ofwel Zullen
wij ons onderwerpen en dan loopen
wij bij de verkiezingen een davering
op, ofwel zullen wij ons niet onder
werpen en dan is het de scheuring in
de partij.
Va:i onderwerping kan 1
