21
Een brief van ien Koning
aan dan beer Renkin
HET LIBERAAL CONGRES
TE BRUSSEL
De toelagen 05 bet Vrij Onderwijs
Dinsdag
Juni 1952
Cijfers die spreken
Het Eucharistisch
Congres te Dublin
De Oud-strijders
te Washington
Koloniaal gedenkteeken
onthuld te Bergen
Vliegtocht Kongo-België
Uitreiking der beiooningen fan den Prijskamp van Veeteelt
XXXVHI JAARtiA»6 NÜfïlrïlcR |^4
Kerkstraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-D# Gench
publiciteit bulten het Arrond. AALST Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 13, te Brussel Rue de Richelieu, Parijs i-* Bank Buiding/Kingsway, 20 Londros W. C. 2,
J H.AIoysiui v. Gonz.
I Zonop3,49Zon af 7,56
L. K. 25 N. M. 3
De Koning heeft aan den heer Renkin,
jfccrsten Minister, den navolgenden
brief doen geworden [i.
KONINKLIJK PALEIS.;
Brussel, den 17n Juni 1932
Si Geachte heer Eerste Minister,
Sedert het einde van den oorlog heb
ben al de deskundigen die door de Re
geeringen geraadpleegd werden op on
veranderlijke wijze de meening uitge
drukt dat de welvaart der volkeren en
Jvunne vreedzame betrekkingen onder
$vorpen zijn aan eene grootere vrijheid
in het verkeer der koopwaren, der ka
pitalen en der werkkrachten.
Sedert de crisis hare uitwerking doet
Voelen, werden de aanbevelingen van
bevoegde zijde al meer en meei; drin
gend.
Ongelukkiglijk heeft men naar deze
ernstige verwittigingen niet geluisterd.
Elke Staat heeflb afzonderlijk gehan
deld en alle middelen waarover.hij be
schikte te werk gesteld om de nationale
'economie aan de uitwerking van a>
•crisis te ontrekken. Door de aanhou
dende verhooging van de tolrechten,
door supertaksen, verboden, contingen
tecringen, door de controle op den de
viczenhandel, schijn't men zich er over
pl op toegelegd te hebben om den in
voer te verminderen. Daaruit moet on
vermijdelijk eene inkrimping yolgen
ran den uitvoer.
De uitwerking van deze politiek van
Inkrimping is nadeelig geweest. Derge
lijke politiek, om de uitdrukking te
herbalen van het financieel komiteit
van den Volkenbond, heeft tot uilslag
gehad «het verwurgen van den interna
tionalen handel».
Sedert drie jaar is de waarde van de
internationalen handel verminderd met
de helft en, eenieder weet het, deze ver
mindering is slechts gedeeltelijk toe te
wijten aan de daling der prijzen. De
Stalen wier buitenlandsche afzetgebie
den steeds nauwer werden, hebben trou-
iwcns op de nationale markt geene com
pensatie gevonden; het verbruiksvermo-
gen van bedoelde markt daalt. Geduren
de dezelfde periode van drie jaar is het
aantal werkjoozen verdubbeld.
Alzoo wofdt. op definitieve wijze het
bewijs geleverd dat geen enkel land in
plaat is door eigene middelen te zijnen
yoordeele den loop van de economische
evolutie af te wenden. Slechts eene ge
concerteerde actie van de Staten in het
iteeken van internationale solifclaritei't
zou kunnen, verhelpen aan den moei
lijken toqs'tand waarin de wereld zich
bevindt.
Het wordt tijd dat deze solidariteit
tot uiting kome anders dan door rede
voeringen.
Het blijkt mij dat Belgie niet aarze
len moesit in dezen zin het initiatief te
nemen dat de omstandigheden schijnen
noodzakelijk te maken zich te dien ein
de de médewerking te verzekeren van
de Staten die zooals ons land er zouden
,van droordrongen zijn, dat een omme
keer in de economische politiek noodig
In 1850 telde Belgie 4,3 millioen in
woners, waarvan 6500 protestanten en
1300 joden. In .1930 integendeel telde
men 8. millioen inwoners, met 50,000
protestanten en 75,000 joden. Terwijl
de bevolking met 36% toenam, ver-
De plechtige opening van het congres
heeft plaats op Woensdag, 22 Juni des
namiddags om 3 ure in de Pro Kathe
draal van 9b Mary. Terwijl het koor,
méerdè"de"cleras* enkel mi 33%. Van do h>™ne E°f Sacerdos zingt,tre
de ongeveer 6000 priesters staan er^en de cardmalen met hun gevolg m
25% in het onderwijs 1 Van de 54,500 de Processie de kerk. binnen, voor-
ordespersonen zijn er 21,000 vrouwe
lijken en 2300 mannelijke in onder
wijs en opvoeding werkzaam.
Niettegenstaande dat alles hebben de
godsdienst-vijanden zeker succes be-
afgegaan door Z., H. Exc. Mgr. Dr T.L.
Heylen, president van het Bestendig
Comiteit en Z. II. Exc. Mgr H. Byrne,
aartsbisschop van Dublin, die Z. Em,
den cardinaal-Legaat zullen begelei-
haald, dit bewijst o.m. de industriestad den' *adat allen zijn gezeten, houdt
Charleroi, waar op de 119,000 kinderen:11^, B>'r,ne c,en l°fPraak; welke zal
12,200 niet' gedoopt zijn, ï°rUen ^antwoord door, Card. Laun.
Dit godsdienstig verval heeft meeïP®penmgspleoMagheid zal worden
zgdelijke gevolgen, die zic-h uiten op het;,nri= „nn=™=e
geboortecijfer zelf. Op duizend inwo
ners in 1930 kwamen er 21,3 voor de
provincie Antwerpen, 15,7 voor Bra
bant, 22,8 voor West-Vlaanderen, 20,5
voor Oost-Vlaanderen, 15,1 voor Hene
gouwen, 15,3 Voor Luik, 18,6 voor Lu
xemburg, 17,0 voor Namen en 29,7 voor
Limburg. Het gansche geboortencijfer
voor het Rijk is gedaald van 32,3 in
1830 op 18,6 op duizend inwoners in
1930,
Dit is een merkelijk verval, waarvan
wacht houden, wil Belgie niet vervallen
tot een ontvolkt en verkracht gebied.
iWant met Tilla Vulhopp verklaren
wij da:t zoo dc huwelijken in Belgie en
kel 2,06 kinderen per koppel voortbren
gen, de bevolking van Belgie met hon
derd jaar van 8 millioen zal gedaald
zijn op 3 millioen 600 duizend 1 B.
In het van den regen doorweekte
kamp van de oud-strijders
sterke verslag
in den Bondssenaat van het crediet van
twee- en een-half milliard dollar voor
de bonusbetalingen zulks met "62 stem
men legen 18.
Gisteren avond beproefden zij op-
Haris Hostia en het Tantum Ergo»,
waarna de zegen met het II. Sacrament
zal worden gegeven.
In de Kathedraal van St Mary zal
echter maar een zeer klein getal der
Congresgangers een plaats kunnen
vinden, daar deze kerk nauwelijks
voldoende ruimte biedt voor de aan-
jwezige geestelijke en wereldlijke over-
j heden. Door middel van luidsprekers
jzal het echter mogelijk zijn in de om
liggende straten de plechtigheid te
j./it ia een ïueiKuiijK vervul, waarvan i m-i i
Wallonië vooral, de schuld draagt. Wens de Congresdagen zul-
Vlaanderen en vooral Limbzurg schib-jph ^n..e ma'eJ1 in ,ie^
teren uit door hun geboortencijfer, al-j^®,^^Pont,f,cale hoogmissen
hoewel ook hier den invloed van hei-j.. ?^enJ m JerS(^hU-
densche theories zich langzaam doet f. TT __r s a zu^en dagelijks
gelden. Vlaanderen moet ook hier de H- M/^en worden opg-edra-
gen, waartoe alleen de kinderen zul
len worden toegelaten. iDie verschil
lende gezangen zullen ook door de kin
deren zelf worden uitgevoerd, 'terwijl
tot slot van den dag een grootsche
kinderhulde aan het H. Sacrament zal
plaats hebben.
Het hoogtepunt van het geheele
congres is ongetwijfeld gelegen in den
sluitingsdag, Zondag 26 Juni. De dag
zal beginnen met een plechtige H.Mis
door don Pauselijken Legaat, Card.
Lauri op te dragen in het Phoenix-
park, waarbij naar schatting eon mil-
lieersotll!joen personen tegenwoordig zullen
-°.V-ru-f Voor de H. Wis van den Pause.
lijken Legaat is een geheel nieuw al.
taarklecd vervaardigd van zuiver
Iersch vlas, hetwelk door de Zusters
van den Goeden Herder te' Belfast
geborduurd. Dit kleed, hetwelk zeer
nieuw naar het Kapitool op te rukken. kusrtbaar is bewerkt zal aan bet Con
Zij werden echter door de policie legen-lgres worden aangeboden door de
gehouden, die alle drie de bruggen, die werknemers van het Falls-Riad district
van het kamp naar de binnenstad lei-'te Belfast, die hot ook hebben gegeven
den, had afgezet eb mot knuppels en Tijdens deze H. Mis zal de Missa Bre-
traangas urenlang gereed stond, tot de vis van palestrina worden gezongen
veteranen het eindelijk opgaven. |door een koor van 400 k 500 mannen
Men rekent or op, dat groote groepen en jongens. Na afloop der H Mis wor
thans spoedig zullen aftrekken, temeer den de deelnemers
In
verschillende
groepen verdeeld, waarna eiken groep
zich langs een verschillenden weg be
geeft naar de O'Connelbridge, vanwaar
de zegen met het H. Sacrament wordt
gegeven. De stoet dergenen, die het
H. Sacramen't zullen vergezellen, zal
aanwezigheid van Prins Leopold bestaan uit een 1000-tal priesters en
en Prinses Adtrid (religieuzen, een 15tal cardinalen en een
(De stad Bergen viert thans de jaar- 300tal bisschoppen en andere prelaten
daar het bonusplan voor deze zi'bting be
paaldelijk heeft afgedaan.
Ik weet', geachte Hoer Eerste Minis
ter, dat mijne bezorgdheid dP
lijksche kolon. dagen.Ter dezer gelegen
heid vertoefden Prins Leopold en prin
ses Astrid in gezelschap van minister van den Ierschen Vrijstaat, de Valera"
Tschoffen, Zondagochtend, te Bergen, de Vice-pres. Sean O'Kellv' W' t Cnc
In deze processie zal het
worden gedragen door den
baldakijn
president
pres. Sean O'Kelly, W>T Cos-
De hooge bezoekers werden ontvan.-grave, de leidor van de Oppositie Al
gen door burgemeester Maistriau aan;fred Byrne, de eerste burgemeester
deze van gansch mijne Regeering, Ik 'ie grens van de stad en vervolgens van Dublin, en Dr Denis Goffev de
reken op U en op uwe kollega's om na naar het stadhuis begeleid waar eene rector der Universiteit. Men veron-
te gaan welken maatregelen vereischt
worden door een toestand die hoe lan
ger hoe meer onrust verwekt.
Steeds blijf ik, geachte heer Eerste
Minister, uw zeer toegenegen.
(get.) ALBERT.
v
Men seint ui't Lausanne dat de brief
van den Koning aan M. Renkin, aldaar
bekend gemaakt den besten indruk in
jde conferentiemiddens teweegbracht.
M. Jamar, voorzitter van de Aero-
Club van Katanga, is Zaterdag op hel
ylicgveld van Evere aangekomen.
Aldus zal een schoone vliegtocht ein
digen die in werkelijkheid de eerste
Kongo-Belgic-verbinding per toerisme-
vliegtuig belcekent.
M. Jamar, advokaat te Elisabethvillc,
vertrok aldaar op 22 Mei en volgde van
Bi-oken-Hill (Rhodesie) af de Engcl-
sche luchtlijn van de Kaap naar Kairo.
Hij vloog boven Soedan, den Hoogon
Nijl, Egypte,, Palestina, Syrië, en Tur
kije. Hij landde verder le Zurich en tc
Parijs.
M. Jamar heeft de reis alleen ge
daan: hij heeft de uitgestrekte woes
tijnen en moerassen overvlogen waar
geen mensehen wonen en het minste
defekt aan zijn toestel voor hem nood
lottig w-are geweest. v
prinselijke derslclt, dat deze processie welke om
streeks 2 ure in den middag zal aan-
"angen, eerst om 6 ure zal geëindigd
zijn..
geestdriftige menigte de
bezoekers opwachtte.
De burgemeester sprak in zijn kabi
net de prinsen toe, waarop prins Leo
pold dankend antwoordde voor de
vriendelijke onltvangst. Daarna tee- nfl Wprklflfl«hairi lil Pr9nVriilf
kenden de voorname gasten het Gulden Uö "BIRIUUOllülU lil H <111*1 IJK
Boek en namen vervolgens plaats op Geen vreemde arbeiders meer toegelaten
een tribune voor het gedenkteeken, op. Het ministerie van arbeid deelt een
de Gróote Markt, opgetimmerd, waar nota mede waarin gezegd wordt dat in
ook de koloniale en vaderlandsche ver-'verband met de in Frankrijk licer-
eenigmgen, de schoolkinderen, en af- schonde werkloosheid het ministerie al-
vaardigingen van het leger hadden post le aanvragen heeft geweigerd om nieu-
gevat. .we vreemde arbeiders in Frankrijk toe
Onder het voorportaal van het Stad- le laten,
huis is een gedenkteeken opgericht,! Sedert enkele weken worden vele
werk van den beeldhouwer Renier, met vreemde arbeiders naar hun land terug
de namen der 19 inwoners van Bergen, gestuurd.
de
die in Afrika overleden zijn, vooc
naasting van Kongo bij Belgie,
Na eene redevoering van den h. bur-
Onder hen bevinden zich talrijke
Belgen.
In sommige gevallen dienen de werk-
gemeester w*erd het gedenkleelven door'gevers de arbeiders, die zij hebben moe-
Prins Leopoald onthuld en met eene ten ontslaan te steunen om hun moge
bloemengarve gesierd. Ilij'c te makeft de terugreis 'te doen.
Minister Tschoffen en lieer Arnold,1 IntusscheCi wijzen de statistieken op
voorzitter van den «Kongoleeschen Her- een vermindering van de werkloosheid
denkingsbond» voerden nog hot woord; in Frankrijk,
het vaandei van Tabora werd begroet;; Ongeveer 300,000 vreemde arbeiders
de schoolkinderen en de vereenigingen hebben Frankrijk verlaten sedert Ja-
flefileerden. Kinderen gaven bloemen nuari 1931.
aan de prinses.
Vooraleer de stad te verlaten bezoch
ten Prins Leopold en Prinses Astrid
In de laatste vijf maanden zijn er
slechts 14,000 toegelaten.
Het aanta'i wer.kloozen vermindert
nog de tentoonstelling van de leorlin-'elke week met ongeveer 8000 arbeiders,
gen yan het Blindeninstituut tc Gnlin^Men teil. nog 200,000. werkloozcn,
Zelden werd een congres met zooveel
omhaal voorbereid als het liberaal con
gres dat Zaterdag zijn werkzaamheden
te Brussel begon. Een lijvig boekdeel
met allerhande verslagen werd aan de
afgevaardigden en aan de bladen toe
gezonden.
De liberale partij gaat eens haar pro
gram vaststellen. Geen enkel punt bl ij ft
onaangeroerd.
Zaterdag hebben de verschillende
afdeelingen vergaderd met gesloten
deuren.
Voor ons katholieken is vooral van
belang te vernemen welk besluit door
de liberale partij zal getroffen worden
in zake de toelagen aan het vrij onder
wijs en de oplossing van de nog han
gende vraagstukken in zake het herstel
van dc Vlaamsche kuituur.
Het verslag van heer De Laveleve dat
tot grondslag dient van de behandeling
rep't evenwel niet over de toelagen aan
het vrij onderwijs noch over het voor
stel van heer Mundeleer luidens hetwelk
in het officieel onderwijs geen andore
leerkrachten moigen benoemd worden
dan deze die werden gevormd in het of
ficieel onderwijs.
Wel wordt het gezegd datt de liberale
partij de huidige regeling in zake het
vrij onderwijs als voorloopig aan
schouwt en daaraan nooit hare prinoi-
pieele goedkeuring gehecht heeft.
Ook wordt gevraagd dat het ministe
rie voor kunsten en wetenschappen
van onderwijs werdt bekrachtigd en de
geldelijke steun van den Staat alleen
aan de officieele onderwijsinrichtingen
mag worden toegekend.
De geleidelijke elappengewijze terug
keer tot den toestand die bestond voon
1920 moet tijdens den aanstaanden zit
tijd verkregen worden binnen het kadetf
van een regeerinigsprogram waarbij het
krediet, de welvaart en de veiligheid yan
het land worde gewaarborgd.
Het inrichten van het openbaar on
derwijs moet anderzijds gepaard gaan
met een heele reeks maatregelen name-
Hjk
1) vrije keuze voor de gezinshoofden
van de school zelfs in die gemeente
waar, slechts een vrije school bestaat;
2)" de ouders mogen niet verplicht
dienstonderwerp voor hunne kinderen
aan te vragen;
3) al de onderwijstakken vakonder
wijs inbegrepen, moeten samengebracht
worden in een enkel ministerie dat hee
ler. zal Ministerie van Openbaai; O i->
derwijs
'4) al de pogingen moeten gedaan"
worden om den schoolstrijd te voorko
men.
Er was dan nog de bepaling dat in
het officieel onderwijs enkel leerkrach
ten die uit het officieel onderwijs ko
men, mogen benoemd worden. Doch
hier heeft de vergadering geoordeeld
voortaan heeften zou ministerie voor dat de Landsraad der partij er over uit.
openbaar onderwijs en dat steeds een spraak zal doen.
liberaal minister de portefeuille zou
waarnemen.
Dit belet niet dat de kwestie van de
toelagen aan hot. vrij onderwijs toch be
sproken word1., Wij wachten dan ook
met belangstelling het besluit van het
congres af.
Een liberaal uit Luik, heer Horrent,
stelt voor dat de toelagen aan het vrij
onderwijs na een zeker aantal jaren
zouden worden afgeschaft en hij meent
dat om daartoe te geraken een alliantie
me't de socialisten zou kunnen afgeslo
ten worden.
Enkele opmerkingen. Zooals de libe
ralen gewoon zijn te doen, hebben zij
hier weepal een onduidelijke motie
goedgekeurd.
Eers't en vooral laat die motie toe dat
de uitvoering er van enkel aanvangen
zal na den verkiezingsstrijd. Dan nog
moet zij geleidelijk doorgevoerd wor
den.
Doch er staat wel in de motie dat de
afschaffing van de toelagen aan het
vrij onderwijs moet doorgevoerd wor
den binnen het kader van een regee-
ringsprogram dat van aard zijn zal de
Heer Petitjean, minister, neemt niet welvaart, de pust en de veiligheid yan
aan dat men de toelagen op brutale wij-(bet land 'te waarborgen.
ze afschaffen zou. Wel neemt hij aan
dat de toelagen «door uitsterving» zou
den verdwijnen. Zoo zouden b.v. de
jaarwedden van de nieuw benoemde
vrije onderwijzers niet meer door den
Staat betaald worden.
Doch de minister neemt niet aan dat
geen andere onderwijzers dan die uit
het officieel onderwijs komen zouden
mogen benoemd worden zooals het
voors'tel Mundeleer voorziet.
De commissie heeft ten slotte een
motie aangenomen bij algemeenheid
van stemmen en twee onthoudingen.
Die motie luidt als volgt 'i
«Dc liberale partij bevestigt opnieuw
de grondleer van de partij in zako art-
17 van de grondwet waarbij de vrijheid
Dus al wij goed begrijpen zou de af
schaffing van de toelagen aan het vrij
onderwijs enkel kunnen goedgekeurd
worden door een regeering die gevormd
wordt door liberalen en socialisten*
Maar dan blijft de vraag open of dia
regeering van aard zijn zal de rust, de
welvaart, het krediet en de veiligheid
van het land te waarborgen. Met de
woorden «krediet en veiligheid van het
land» wordb ongetwijfeld de socialisti
sche partij bedoeld. Indien dus eon
dergelijke regeering kan worden tot
stand gebracht, kan er ook niets terecht
komen van het liberaal besluit de toe-'
lagen af te schaffen.
Dit schijnt ons het achterdeurtje le
zijn waarlangs de liberale partij altijd
aan haar besluit de toelagen al tQ
schaffen zal kunnen ontkomen
I
In het Eeuwfeestpaleis werden honderden hoorndieren tentoongesteld,
bestemd voor den Veeteelt en die er aan het vonnis van een bevoegd jury
onderworpen waren. Prins Leopold en de Minister van Landbouw hebben
Zondag namiddag de uitreiking der prijzen en belooningen bijgewoond
