Ontslag van gansch het Kabinet-Renkin
Een dringende oproep
tot alle Kristene Menschel 1
20
Donderdag
Oct. 1932
Zte vervolg onderaan Volgende Kelqn^
Er is voor alle rechtgeaarde Kristenen, geen uur meer te'
verliezen
Morgen misschien staan we reeds volop in den verkiezingsstrijd.
Het voorwerp van den strijd is duidelijk
Krijgen we morgen eene socialistische meerder
heid in het land 1
Meer nog
Krijgen we morgen den hatelijken schoolstrijd
in ons Katholiek België terug
Het gaat er om te weten of ons Katholiek onder
wijs, zal vernietigd worden of onze onderwijzers
zullen gebroodroofd worden, het gaat om de ziel
van onze kinderen.
De strijd zal kort zijn, des le hardnekkiger moei
hij gevoerd worden,
Men haaste zich nu spoedig de Katholieke Kandidatenlijst
samen te stellen, alleen het Katholiek algemeen belang dient
daarbij in aanmerkingte komen.
Wij wachten op het wachtwoord der leiders om ten strijde
te trekken.
Steunkomiteit voor de
fKerklooze Bedienden
BOODSCHAP
XXXVIII JAARGANQ NUMMER 234
Kerkstraat, w élt SI Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen UitgeTer J. Van Nuffel-De Gendt
Publiciteit Culten het Arrond, AALST l Agentschap Havas, Adolf. Maxlaan ,13, te Brussel Rue de Richelieu, Parijs Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. O. 2,
H. Joan. v. Kenty
Zonop6,10Zonal4,52
L, K. 22 N. M. 29
f 'Gisteren 'deden We fff onze L'aalstë'
trijdingen». voorzien, dat in geval van
ontslag der liberale ministers, de ka
'jlholiölce ministers insgelijks hun ont-
glag zouden indienen.
■Wij hadden ons niet bedrogen. Gaïïscli
liet Kabinet Renkin heeft ontslag geno1-
men. De Koning heeft het ontslag aan
vaard en de aftredende ministers aan
zocht de loopende zaken ie blijven af
;te hand-elen 'bot na de benoeming hunne?)
opvolgers.
Het tweede Kabinet Reakiiï, het 13e
sedert den wapenstilstand,. >verd ige-
vormcl op 24 Mei 1932.
Ben heel leger dagbladschrijvers be
woog zich gansch' Dinsdagnamiddag,
zoowel in de Wetstraat oor; het minis
terie. van finanties, als 'in de Beliard-
sraat, in de buurt van de particuliere
woning van M. Renkin.
Staatsminister Segers werd eveneens
gezien cn men vernam weldra, dat hij
een onderhoud had gehad met' deii eer
sten minister en met den Koning.
Tegen 4 ure begaven de' katholieke
ministers zich naar liet woonhuis van
M. Renkin, alwaar een beperkte kabi
netsraad plaats had. Zij waren eenparig
.van meening dat liet liberale voorstel
tot Kamerontbinding door hgji niet kon
worden' aanvaard.
De liberate ministers vergaderen
Te 5 uur hielden de liberale minis
ters hunnerzijds eene vergadering in
het ministerie van buitcnlandsche za
ken.
Uit de bespreking bleek dat zij bij
hun standpunt bleven cn de onmiddel
lijke Kamerontbinding eischten.
Zij werden in kenni§ gesteld met het
besluit der katholieke ministers, Yvhar-
uit volgde dat er niets anders overbleef!
dam het ontslag, in te dienen.
Tegen 5 ure begaf M. Renkin zich
per auto naar het Paleis Ie La eken. om
den Koning mede te doelen dat de ka
tholieke ministers het liberale voorstel
verwierpen en dat het ontslag van het
ministerie dus niet meer kon vermeden
worden.
De laatste kabinetsraad. Te 6 ure.
De Kabinetsraad welke eerst tegen 5
Uur werd bijeengeroepen, werd verlaat
en. had pas te 6 ure plaats.
Berst kwamen per auto toe M. Pe-
titjean, Bovesse en Cocq, bij het woon
huis van M. Renkin, Belliardstraat.
Enkele oogenbltkken nadien vervoeg
den M.M. Hymans en Forlhomme hunne
andere collegas. Ujaar de katholieke mi
nisters m-og steeds bij M. Renkin ver
gaderd waren, werd er dadelijk een al-
gemeene Kabinetsraad gehouden, on
der voorzitterschap van M. Renkltf.
Vastgesteld werd dat de twee stand
punten van beide groepen met elkaar,
strijdig waren en dat er dus geen an
dere uitweg overbleef dan het ontslag
der liberale ministers.
Daarop verklaarde M. Renkin, dat
ook de katholieke ministers besloten
hadden hun ontslag bij den Koning in
te dienen. Dit document wefd daania
door alle ministers onderteekend.
Verder hadden nog besprekingen
plaats met betrekking op het afhande
len der loopende zaken.
Het was 7 uren, toen deze bijeen
komst eindigde. De eerste die buiten
kwam was M. Bovesse, welke er niet er*
tevreden uitzag. Hij zegde enkel «Ont
slag van de gansche regeering»'. Na hem
volgden kort daarop de leder, der afge
treden regeering.
M. Tschoffcn ze#de: «Moest Ik daar
om uit Congo terugkomen, om getuige
te komen zijn van ai die herrie I
Wat de toekomst ia! beengen
■De zonderlinge houding van de libe
rale ministers heeft groole verwonde-
enig gewekt, niet alleen in katholieke
maar ook in liberale kringen.
Zelfs verklaarde ons heden eene II.
Persoonlijkheid, dat die houding
zoo onbegrijpelijk is, dat er moet, ver-
[Vol gelnis 'sommigen zou aan het hóófd
van dit ministerie niemand anders staan
dan M. Francqui.
'Afwachten is dus de boodschap.
Verklaring van Wl. Renkin
- De rede van het ontslag
Na afloop; van den Cabinetsraad wel
ke Dinsdag avond gehouden werd ten
huize vain M. Renkin, werd aan de pers
de volgende mededeeling verstrekt
«Een bericht dat Maandag in de bla
den verscheen meldde dat M. Hymans
en M. Devèze den toestond hadden on
derzocht en dat zij het volkomen eens
waren in hunne rnêening dat het rioo-
dig was het land zoo spoedig mogelijk
te 'raadplegen, ten einde te kunnen
overgaan tot een diepingaand en ern
stig financieel herstel.
M. Renkin heeft te dezer gelegenheid
doen opmerken dat de wetgevende ver
kiezingen en de provincievorkiezm'gen
welke de ontbinding met zich zou bren
gen, alleen het fisnantieel herstel kun
nen bemoeilijken, door. het te vertra
gen, finantieel herstel dat even nood
zakelijk is als dringend.
De liberale ministers hebben niet
temin deze verklaring, gedaan nan den
eersten minister, bevestigd ovm. tij
dens een beslissend onderhoud dat
Dinsdag morgen plaatsxhad tusschen
hen en M. Hymans.
Akte nemende van déze verklaring,
heeft de eerste'minister, den Koning
zijn ontslag aangeboden
Wat zal er nu gebeuren 7
Vooruitzichten
En nu verlaat de berichtgevpn het
terrein van. de feiten voor. dat van de
waarschijnlijkheden.
Immers, hoe zullen de zak'en- nu ver
der verloopen
Hoogstwaarschijnlijk zal de Koning
Woensdag en misschien ook Donder
dag zijn 'raadplegingen voortzetten.
Diaarna zal hij, vermoedt men, do
afgetreden regeering verzoeken, do
loopende zaken verder te beredderen,
alsmede de Parlementsontbinding cn
de nieuwe wetgevende en provinciale
verkiezingen te regelen.
Daartoe zijn Koninklijke Besluiten
vereischt. Wanneer deze in het Staats
blad zullen verschijnen was Dinsdag
avond nog niet bekend.
Geen uitbreiding van het aantal
Parlementsleden
Een ding blijkt zeker de ontbin
ding maakt hot praktisch' onmogelijk
ove.r te gaan tot- do uitbreiding van
het aantal Kamerleden on Senatoren In
verhouding tot den groei van de bevol
king.
Trouwens, verzekerde men ons, zelfs
al was de regeering niet afgetreden,
zou zij geenszins geneigd geweest zijn
om een initiatief in dien geest te ne-
men.
Wetgevende verkiezingen in de tweede
he»lft van November
Zoo met de afkondiging van de Pa'r-
lementsontbinding niet wordt gedraald
zulten de nieuwe wetgevende verkie
zingen plaats hebben in de tweede
helft van November, ten vroegste Zon
dag 20 November, maar- meer waar
schijnlijk nog Zondag 27 November.
Er moeit immers aan de partijen den
noödigen f.ijd worden gelaten voor bet
voordragen van hun kandidaten.
De provinciale verkiezingen zouden
dan plaats hebben veertien dagen na
dien, dus op 4 of 11 December.
Krijgt de H. Renkin een opvolger als
hoofd van het «ontbfndingsminlsterie»
Ten slotte nog dit f:
Welke eigenlijk de bedoelingen van
den koning zijn weet niemand. Alge
meen denkt men, dat hij tot de ontbin
ding zal besluiten.
Echter blijkt de afgetreden- eerste
minister bij zijn standpunt te blijven.
schormA» 1 ep 'u'Mep dej namelijk dat hij het onlbinüingsdekroet
won-Pni»t I0",™ °n S'ebourd zijn,i niet wenscM mede le ondertceksnen
Twee 8 Z']n A00r [l0t PuWlek- DuB de mogelijkheid bestaan, dat
avond ,u 'Jv-f !n wcrdon Dinsdag alle ministers de loopende zaken blij-
avond als mogelijk beschouwd ven beredderen, tot don dag van de
den Kor in M' Renkm Woensdag bijl nieuwe verkiezingen, maar dat Iemand
n Koning worden geroepen om eenanders dam de b. Renkin de leiding van
ogeen katholiek kabinet te vormen, de voorloopige regeering opneem!
wef Z "l ",<»eUjShetd l,oeft ^'en- Twee personen blijken hiervoor in
den 1 1 n'lns om v6rw02an,1lkt te wor-; aanmerking te komen de hh. Ponce-
n. net benoemen van een zakenkabi-, let, voorzitter van do Kamer en
net, .hetwelk aan liet bewind zou zijn tot,TschofTen, minister van Koloniën
aan de verkiezing. «WS de verdoK loop, yam zakea' «tl
uitwijzen in hoeverre dit alles bewaar
heid wordt,
Brusselsche liberalen vergaderen
Dinsdagnamiddag werd onder; voor
zitterschap van den h. Catto.au, een ver.-
gaderi.ng gehouden van liet bestuurs-
koimiteit van de Brusselsche liberale
federatie. Burgemeester Max .was aan
wezig.
'D.e politieke toestand werd bespro
ken maar. igeen besluiten werden geno
men.
Vrijdag wordt een nieuwe vergade
ring gehouden.
De Koning heeft zijn raadplegingen
reeds begonnen
Staatsministers Poncelet en Segers ten
paleize
'Onmiddellijk nadat- do li. Renkin den
koning zijn ontslag had overhandigd
heeft de koning de bij elke regeerings-
krisis. gebruikelijke raadplegingen van
vooraanstaande politieke personalitei
ten aangevat. De vorst ontving achter
eenvolgens den h. Ponceiet, minister
van state en voorzitter, der Kamer, en
den li. Segers, minister van State, se
nator*
"y De aftredende regeering
De regeerifig Renkim volgde, zooals
men zich wellicht nog herinnert, op de
derde regeering Jaspar.
Op 21 M-ei 1931 gaf die "regeerin"g
Jaspar ontslag, ina een heftige bespre
king', waarbij bleek dht- de lieer Eerste
Minister aan heer Marck, inzake lands
verdediging, toezeggingen had gedaan
zonder daarvan de liberale ministers te
verwittigen of op de hoogte te stellen.
Heer Marck christen democraat, name
lijk had gevraagd het orediet van 220
millioen, dat voor landsverdediging
werd gevraagd, te verminderen op 117
millioen. Heer 'Jaepar'. had toegegeven
maar de liberalen gaven niet toe, en
heer Bovesse, pas enkele dagen minis
ter, liep uil zijne bank erf was den eer
sten Minister met zijn* ontslag voor.
De voltallige Regeerïng moest toen
noodgedwongen wel volgen na die kwa
jongensstreek van heer Bovesse.
Die regeering Jaspar, welke toen ont
slag nam, bestond, zooals xïeri woel,
uit 7 katholieken en uit 5 liberalen.
Na lange, ingewikkelde en moeilijke
onderhandelingen, die duurden van 21
Mei tot 5 Juni 1931, dus volle 16 dagen,
kwam de nieuwe regeering tot stand on
der leiding van. heer Rénkfn.
Die-ze regeering was samengesteld als
volgt
Katholieken heer an Renkin, eerste
minister en minister van Binnenland-
sche Zaken; Heyman, minister van Nij
verheid, Arbeid en Maatschappelijke
Voorzorg; Van Dievoet, -minister van
Landbouw; Van Isacker. minister van
Verkeerswezen; Houtart, .minister van
Koloniën; Van Caenegem, minister van
Openbare Werken.
Liberalen heerén Hymans, minis
ter van Buitenlandsóhe Zaken; Petit-
jean, minister va» Kunsten en Weten
schappen; Bovesse, minister van Poste
rijen, Telefonen en Telegrafen; Deus,
minister van Landsverdediging Cocq,
minister van Rechtswezen.
Deze opstelling is slechts gewijzigd
in dien zin, dat heef Houtart, minister!
van Financiën, ont-siag nam, en door!
heer Renkin vervangen werd.
Het departement van Binnenlabdschej
Zaken werd overgelaten- aan heer CarJ
ton, katholiek, die-vroeger reeds minis-1
lór van Koloniën was geweest in een
regeering-Jaspar.
Op 17 Mei struikelde de regeering'
Ronk in over de taalontwerpen, betref
fende de vervlaamsching van het on
derwijs.
Eens te meer waren de liberalen de;
schuld van de crisis. Zij stonden on
verzoenlijk tegenover de genoegdoening
aan de Vlamingen.
Doch" ook eens te meer zouden ze
moeten ervaren dat' onverzoenlijkheid
een houding is die een kleine partij
niet past wanneet ze aan de regeering
wil deelnemen.
Heer Renkin slaagde erin een tweede
regeering te'vormen, waarin vier.van de
vijf liberale ministers uit hef vorige
cabinet, werden opgenomen, nadat ze
aan de rechtmatige eis oh en van do ka
tholieke Vlamingen hadden toegegeven.
Van de liberalen sciïcjp't' alleen heer
Dens- zijn portefeuille in bij dc crisis.
De raad van beheer van het hoofdko-
miteit voor bijstand en leeningort aan
werklooze bedienden is Dinsdag bij
eerxgekomën onder 't voorzitterschap
art staatsminister Theunis.
Ben uitvoerig verslag werd ingediend
over de werkzaamheden der plaatselijke
komiteiten, die ges'toeht zijn le Brussel,
Meehelen, Antwerpen, Luik, .Verviers
Hoei,, Namen. Charleroi. Bergen, Door-
nijk, Gent, Brugge/ Roesclare en Kor-
trijk.
Uit de door deze komibelten verschaf
te inlichtingen blijkt, dat men voor eene
toeneming van de werkloosheid vreest
gedurende de komende wintermaanden
De beheerraad heeft daarom beslo
ten een nieuw beroep te doen op do
werkgevers en b,p de bedienden, die niet
door werkloosheid zijn getroffen.
Groole finantieèle- en nijvérhoids-
instellingen en ook vele andere bedrij
ven hebben sedert bet begin der werk
zaamheid van het komiteit geregeld
maandelijksche stortingen gedaan,
waarbij ook het personeel zijn deel
voegde.
Sommige dezer; bijdragen hadden een
tijdelijk karakter, terwijl van andere
firmas de bijdragen nog steeds voort
duren.
Het ho-ofdkomiteit verzoekt 'Ihans
deze hulj\vorleening te hervatten of te
verlengen tot het aanstaande voorjaar
en reeds dadelijk is aan di'-b verzoek ge
hoor gegeven.
'Die beheerraad heeft verder kunnen
vaststellen dat ori-dangs de ongunstige
omstandigheden een groot aantal-werk-
loozen er in slaagt opnieuw eene be-
trekkiqg te vinden. De noodige maat
regelen izijn gemomen om een nauw
keurig lóezichl hierop uit te oefenen.
Ten slotte werd nog verslag uitge
bracht over de. boekhouding yan' liet
komiteit. i
Hij werd door zijn partijgenoot Fort
homme vervangen.
Die katholieke ploeg der regeering
onder^ng belangrijke wijzigingen; daar
heer Crockaert van het departement
van Koloniën naar dat van Landsverde
diging overging, en de heeren "Van Isac
ker en Van Caenegem vervangen werden
door de heereaüap en Tsehoffen.
IDe regeering, dezelfde die nu ontslag
neemt weer tengevolge van de hou
ding der liberalen zag er dus uit als
volgt
Eerste Minister en Minister van Fi
nanciën heer Renkin (kath.)J.
Buitenland heer Hymans (lib.)'.
Binnenland heer Carton (kath.)l
Landbouw: heer Van Dievoet (kath.)
Posterijenheer Bovesse (lib.)!.
Verkeerswezen: h. Forth omnia (üb.)
Nijverh, en Arb. lieer Heyman (kath.)
Landsverdediging h.Crockaert (kath.)
Koloniën: heer Tsehoffen (kath,);
Rechtswezen: heer Cocq (ub.)
Openbare Work. h. Sap, (kath.);.
Ondcrwijsj fojtlt-jeafl .U'6.51" V
Alle landen vieren vandaag hot Sparen*
Deze viering moet elk jaac herhaald
worden.
Zij moet ingegeven zijn door over-*
wegingen, besluiten, daden en woorden,
welke verband houden met het beoefe
nen van het Sparen.
Het gaat er niet om de genoegens erj
de ledigheid te vieren.
Arbeid eri" Sparen zijn 'immers de
machtigste en zekerste factors van hef
welzijn, van den vooruitgang en van de
waardigheid der menschen. Alleen dooi?
wilskracht kan het Sparen beoefend
worden. Eenvoud van leven en van ze
den lig.t als bet ware aan het Sparen
ten grondslag, daardoor, vergemakke
lijkt Heli Sparen- de toenadering dei;
burgers: het leidt hun arbeid naar!
maatschappelijke uitslagen, welke voor
de gemeenschap de weldadigste voor-
deelen opleveren.
Het Sparen is de band welke ons zoo-*
wel aan onze voorgangers als aan onze»,
opvolgers verbindt. Het Sparen is des
onuitputtelijke bron van do economic
sche kracht der volkeren.
Wij, de vertegènwoordigers van da
Spaarkassen' der heele wereld, veree-*
jd in het Internationaal Instituut
voor het Spaarwezen, wij willen hiep
voor allen een waarschuwing en tevens
een bevestiging uiten.
Aan de eeuwenoude stevigheid onze"?
Spaarinstellingen, die pmwentelingèx^
oorlogen, puinen, crisissen van allen
aard, ja zelfs den waanzin der specu
laties, zegevierend hebben doorstaan,
on tl een en wij het recht die waarschu
wing tot allen te richten.
De oprechte vriendschap, welke' ohst
boven de grenzen onzer, vier en twintig
lauden heen vereenigt in het maat
schappelijk werk da'fc wij gemeenschap
pelijk volbrengen, machtigt er ons toe
die bevestiging uit te drukken.
De waarschuwing heeft ten doel aj
degenen aan wie, in de openbare en par
ticuliere instellingen, .de spaarpennin
gen van h«t volk worden toevertrouwd,
er aan te herinneren dat zij tot plich'j<
hebben, ze met de strengste eerlijkheid
en in volle geweten le beheeren over
eenkomstig de wetten van elk land en
volgens den wil en de behoeften dep
spaarders. -
De bevestiging is die onzer solidari-y
e it, de solidariteit van al de spaarders',
der wereld, voor wie de Vrede onder, dëy
volkeren de eenige waarborg, do eenigej
doelmatige bescherming Is van de ge-'
heiligde spaarpenningen, door den ar
beider moeizaam bijeengebracht, etfj
van de stoffelijke, zedelijke en geestes-^
rijkdommen, wélke het vermogen zijm
yan het Mensfchdom. j
«Onderteekend door de yertëgënwoöfw
diger§ der Spaarkassen van alle lan-;
den, leden van het Bestendig Comitei^
van hét Internationaal, Instituut yoqfr
het Sjaaarwezefi^
