GEWETENSONDERZOEK
21
DE REGEERIMGSCBISIS
Nog een woord aan
den Heer Vandaele'
Vrijdag
Oct. 1932
Hoe bomt hel dat vete Christene Werklieden
voor de Socialisten hebben gestemd
AAN ONZE LEZERS
Storm en overstroomingen
in de Ardennen
De plotselinge daling van
het Pond
Uuitsche
Oorlogsvoorbereiding
XXXVIII JAARGANG NUMMER 235
Kerkstraat, S «n 21 Aalst. Telefoon 1141 DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nuffel-De Qendt
Publiciteit bulten het Arrond. AALST Agentschap, Havas, Adolf. Nlaxlaan ,13, te Brussel Rue de Richelieu, Parijs s= Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres VVh O.
H. Ursula
Zonop6,20Zon af 4,50
L. K. 22 N. M.29
meesters in de demagogie
hebben zij een heele serie mensehen den
sohrik op het lijf kunnen jagen.
Van Brussel uit kwam twee dagen
voor, de kiezing het schrikwoord Als
de kiezingen ongunstig uitvallen voor
de socialisten, is 't gedaan met het
goedkoop leven, wordt de werkloozen-
onderstand verminderd, wordt "net ou
derdomspensioen afgeschaft, wordt
de kindertoeslag ondec het derde kind
afgeschaft enz. enz.
'Biat ger.oep sloeg in
't Ging een beetje als op den vlië-
gehiden Maandag, toen men riep De
Duitschers komen.»
.Vergeten we niet, dat vele werklieden
reeds twee jaar. leven van den werk-
loozenonderstand, dat de menschen
dagelijks bijeen scharen en klappen,
klappen ondereen, over den slechten
tijd, over den langen duur 'der crisis,
over, «den onderstand, over de ouder
domspensioenen. enz.
Vergeten wij nie't>, dat voor, velen
van hen één frank minder, of. meer,
groota beteekenis heeft.
En ons volk, weet och" I-Iéere toch
zoo weinig Het is tegen zoo weinig
bestand. Het laat zich tóch zoo gemak
kelijk meeslepen [l En, vandaar dien
zwenk' naar links die goedgeloovige
vreesaehti-geti, die met een goede mea
ning gestemd hebben tegen de
vermindering van di't, en de afschaffin
van d&t
Te Brussel werd het Zondag gezégd
op de vergadering van het Algemeen
Christen Wcrkersverb.pnd *t is een
kiezing van den schrik geweest'.; :;^r
Al die menschep, moetéri wij teriig
winnen.
Beste vrienden, kunnen we dat L?
Ja
Vervolg.
De hoofdreden of hoofdoorzaak ligt
In het oude, -welbekende feit, dat.,vele
kristen werklieden bij de socialisten
gesyndikeerd zijn en dus ook den; in-
jvloed der, socialistische partij onder
gaan.
Het is oprecht bedroevend, menschen
te kennen, komende uit oude katholieke
families; zij zelf heel hun jeugd en oen
stuk van hun rijperen leeftijd slaande
in onze kristen organisaties, en nu ver-
eenigd bij" de socialisten -
Hoeveel" huishoudens waar, vader en
•pioeder voorbeelden zijn van christen le
venswandel, en waarvan de kinderen
yerecnigd zijn in de roode vakbonden!
Hoe kwam dat
Was dat door overtuiging
Was dat omdat ze in onze partij hun
verdediging, of hun voldoening niet
.vonden
Neen Negen keeren op tien gebeur
de zulks uit gemis aan karakter.
O! zoo dikwijls hoorden wij dezelfde
•flauwe klacht «7a..t ik stond daar op
•'t, fabriek tusschen. een ploeg socialis
ten... en wat doet ge of «de we'rk-
makkers zochten me of ze lachten
met mij», enz. enz. enz.
En'ze lieten zich inschrijven...- ze
kregen «Ilecht cn Vrijheid». Ze woon
den de verga-deringen bij... de mee
tings... ze stapten eindelijk m-ee in de
s'toeten... en slemden rood !!!..t Na
enkele jaren zijn ze vol gepompt met
socialistische proza en staan zc tegen
ons...
Ik ken veel socialisten vdp dat kali
ber en gij ook
P,at is het groote sehof kristcné, werk
lieden, hetwelk voor do socialisten
heeft gestemd en dat we moéten terug
winnen.
Er is-een tweede soort, 't Zijn de
cliristene werklieden (ook burgers)', die
maar half en lialf vasthangen aan de
partij de zoogezegde twijfelaars- die
bij elke kiezing gewonnen of verloren
worden, volgens het waaien van. den
wind. Het zijn menschen zQnder, over
tuiging, waarvoor ik rechtuit' ge
zegd niet de mins'te achting heb.
Het -zijn geen Pilalusseri, -die de waar
heid zien en niet durven belijden, want
ze trekken zich de zaak zoover niet aan
het zijn geen judassen die het hoog
ste goed verraden voor -een zilverling,
want ze werden nooit oprecht door een
hoogc liefde beheerscht heb zijn vod-
deventen, zokken, zuipers, zee-veraars,
merchandise uit een kermiskraam te
koop' aan den prijs van de markt.
Het ellendigste van heel de historie
•is nu, dat die lage soort bij menige kie
zing den doorslag- geeft.
Dat is een van de donkerste schaduw
kanten van de democratie.
Wij, katholieken, moeten er -voor
zorgen... dat wij deze soort kunnen
missen.
Machtposilies op zulken grond ge
bouwd storte onvermijdelijk in duigen.
iDe derde categorie, die in 1932 voor,
de socialisten gestemd hebben, zijn wel
de goedgeloovigc lieden uit ons kamp,
die zich op liet laa'bste oogenblik door
de socialisten liebben laten beirivloeden
ofte beetnemen..
Ik meen, dat hun getal ditmaal de
verwachting, der socialisten zelf heeft
overlroii'en.
Ik spreek soms al eens met socialis
ten. Hunne hoop op een schitterenden
uitslag stond waarlijk niet .hoog. Er
woekert reeds geruimen tijd giftige on-
eenigheid tusschen de voormannen, wat
zich sterk doet gevoelen onder de le
den! De eene benijdt den andere.
De ouderen zeggen «In onzen tijd de
den wij alles voor niets! We liepen met,
^ons gat, door ons broek en honger in
de kaken, maar we streden voor een
ideaal Nu rijden ons voormannen
pér auto, witten col, fijn manchetten,
hoed op liet hoofd, sigaar in den mond,
nog beter dan de beste burgers van de
stad En de jongens benijden elkanders
weelde... in de partij der proletaron
'I Vuur is er uit! 't Apostolaat vanl Zoolang Belgie, Belgie blijft, zullen
voorheen wordt gedoofd nder den £u-jde. Katholieken er zich kunnen op roe-
mm il van plaatskens eb postjes. Do'men, aan dit land de schoonste sociale
partij krijgt clen ouden man. zoódat het'wetgeving van de wereld 'te hebben ge-!
communisme cr op kletst, als de on-|geven, wetgeving, die nog jaren, w-el-
taarde zoon op zijn sukkehichtigen va- licht nog
der...
Neen. de soeialis'beu hadden
hoop niet hoog gesteld.
Doch. meestérs in leugen,
meesters in, het volksbedrog.
De eerste soort moeten wij terug
krijgen in onze organisaties. Onze or
ganisaties s'baan dagelijks open om ze
te ontvangen. Ze ondeigaan geen een.
tiem verlies hetzij ze treden in onze
vakbonden h-et zij ze treden in onze
mutualiteiten, van het eersye oogenblik
genieten ze hun volle recht.
Zeg niet He'b zal niet meer gaan
de kristen overtuiging is cr uit .1,
O, dat gaat zoo rap niet
Deze week werd een gekend socialist
geopereerd... een gevaarlijke opera,
tie. -en tot ontroering van al do
omstaanders, maakte hij zich een groot,
kruis... 1-Iij -die wellicht sinds jaren
geen kruis'beeken meer had gemaakt
Neen, de kristen overtuiging gaat ei;
zoo gemakkelijk nioc uit Wat moe
der aan brave kinderen leerde is. goud
in den grond, goud dat. wel bedolven
kan worden maar toch goud, kqslelijk
goud
Alle katholieken zouden het als
plicht moeten beschouwen langs don
kant der organisaties hun propaganda
te rich't-en. Veel, oneindig veel i
langs daar te winnen.
Menige twijfelaar ook kan met
vrucht worden aangesproken. Men
moet liein wijzen op zijn eigenwaarde,
cn zijn verantwoordelijkheid.
De derde categorie moet heelemaal
terug in onze rangen. Ze hadden niet
de minste reden om tegen ons te slem-
men
Wie dreef héb ouderdomspensioen
zoo hoog op De katholieken
Wie zorgde voor een redelijken werk-
loozenstéun P,'e Katholieken.
Wie voerd-c de wet in voor de ver
minkten De Katholieken
Wie vatte liet gedacht op van den'
kindertoeslag De Katholieken. De'
socialisten waren er in rt begin gewelJ
dig tegen
En 't -zijn de katholieken' die 't werk'
zouden afbreken, dat ze hebben opgeJ
bouwd
Allons done...
Neen-, zoo dwaas zijn we niet.
De socialisten zouden het wel wen-
schen om dan later met wat anders to'
pronken, doch, 't zal niet waar. zijn.
zal zijn
eeuwen oen zogen
voor ons volk.
Zulks moeten wij aan de werklieden
meer -e-n beter bekend maken. Met dat
wapen in de hand, winnen we alles te-
ju 8' l
EEN NIEUWE REGEERING ZONDER
KAMERONTBINDING
Woensdagnamiddag heeft de Koning
in het paleis te Laek.en.te 2 uur M. Van
Ganwelaert ontvangen. Daarop, M. De-
vóze. Te 7,30 uur, ontyiiig de Koning M.
Vandervelde.
Deze persoonlijkheden hebben weinig
aain de dagbladschrijvers medegedeeld.
Eerstgenoemde verklaarde dab hij
niet over het toekomstig .ministerie kan
spreken omdat er geen .is.
Een verklaring van den H. Segers
De h. Segers, die in den voormiddag
een onderhoud had in het ministerie
van Buitenlandsche Zaken, was de laat
ste persoon die Woensdagmorgen doof,
den Koning geraadpleegd werd.
Hij verklaarde aan de journalisten
Ik werdi gewoonweg geraadpleegd,
zooals ander1© personen. Ik donk -niet
dat er al een oplossing is. Een ding
s'baat vast bat ministerie heeft ontslag
genomen en er moet een ander worden
gevormd; dit lijdt geen twijfel.
Hoé -kan men do moeilijkheden te
boven komen
Volgens mij zijn ér twee moge
lijkheden, Ofwel kan or een ministerie
worden gevormd1, dat een financieel
plan kan opmaken, zonder Kameront
binding. Maar die mogelijkheid hangt,
af van de personen, die in die regee
ring zouden zetelen, cn van haar pro
gramma; ook moet zij sterk genoeg
zijn om bet krediet vani Belgie in het
buitenland te vestigen. Ofwel wordt er
een ministerie gevormd, dat in op
dracht van den Koning lot do ontbin
ding overgaat. Van de veertig dagen, die
haar scheiden van de nieuwe verkiezin.
gen kan zij gebruik maken dm een plan
van financieel herstel voor te bereiden.
Die regeering zou zelfs aan het bewind
kunnen blijven na de verkiezingen, zoo
deze in haar voordeel -uitval!en. In elk
geval is eep oplossing, dringend noodig.
Het land heeft kredi.ek poppig. Een fi
nancteel herstel kan niet uitsluitend
steunen op belastingen, -maar moet
eveneens geschraagd worden door in
krimpingen en leeningen. Voornamelijk
vertrouwen en krediet zijn dus noodig.
Samenstelling van het nieuwe
kabinet
MM. de Broqueville, Jaspar, Van
Overbergli, langs katholieken kant
Hymans, Janson, Devèze on Masson, van
liberalen kant.
Van' dien aard zullen er misschien "nog
wel meer combinaties in het brein van
vindingrijke journalisten ontstaan.
Eene verklaring van M. Vandervelde
Op liet oogenblik dat M. Vandervelde
zich gereed maakte om naaf liet, paleis
van Laeken te vertrekken, ziegde hij tot
de journalisten
Ik kan enkel herhalen wat ik vroeger
heb gezegd de uitoefening van bet ge
zag door de 'socialisten is ondenkbaar,
tenzij in voorwaarden die ben toelaten
werkelijk te regeeren cn hun program
ma te verwezenlijken.
Er mag ten dien 'opzichte geen- dub
belzinnigheid bestaan. Dit heeft dc al
giemeene Partijraad heel goed begrepen
bij het opstellen van het kiesprogram-
ma dat heden- avond zal verschijnen.
Ook in den loop der bespreking in den
algemeenen Partijraad, zegde de heer
Vandervelde:-wij treden niet, in hét1 mi
nisterie van moFgon zoo wij het stuur
niet in handen krijgen.
Weigeringer. Vii
De '«Libre Belgique.v weet te melden
dat M. Francqui niet. zou aanvaard heb
ben -deel te maken van een ministerie,
en dat. van zijben kant M. Segers bet
aanbod, om een Kabinet te vormen, van
de hand heeft1 gewezen.
Plit blad weet nog te melden dat in
de vergadering van het bureel der chris
ten-democratische gr.oep dé leden
geenszins dë~gebeurlijkheid over liet
hoofd zagen eener homogene katholieke
regeering, die de ontbinding zou voor
bereiden.
Op een vergadering van de Vlaam-
sche groep, naar dewelke M. Van Gau
welaert zich begaf na zijn onderhoud
met. den Koning, nomerkte men héëren
Poullet, Staatsminister; Sap en Hey-
man, ministers Van Isacker, oud-mi
nister en verscheidene Kamerleden.
Cabinetsvormers en Cabinet
Woensdag avond blijven voor de
vorming van een nieuw cabinet nog
aanmerking hoeren dc Broqueville en
Garton.
Zie vervolg onderaan volgends kolom
i^Vfj .verheugen er ons over, dat een
groot aantal nieuwe medewerkers zijn
bijgesprongen; edoch, enkele vrienden
hebben ons ongeteekende aptikels la
ten geworden.
[Wij verzoeken hen vriendelijk zich
kenbaar to maken aan de redactie.
Anders .kunnen wij hunne bijdragen
niet opnemen.
De Ardennen zijn geteisterd gewor
den door, een "geweldigen, storm en on
afgebroken stortregens. De Lcsse is
buiten haar oevers getreden en heeft
op 'tal yan plaatsen o\erstrcom.ngen
veroorzaakt.
Te Wanlin kwam een ontwortelde
populier op de draden van een elektri
sche centrale terecht. De stroom werd
verbroken en het dorp in de, duisternis
gedompeld.
De overstroomingen, strekken ziclï uit
van Eprave tot Houyot over Lessive,
Giérgnon en Havrenne. Aan héb gat- van
Belvaux, dat toegang verschaft tot de
grotten yan Han heeft de bruisende
Losse groote schade veroorzaakt.
Ook te Namen is de Samber buiten
haar oevers gatreden. De jongste be
richten zijn echter gerus'bstellend; liet
waterpeil zakt overal.
4
New-York', '19 Oct De plotse daling
van het pond sterling aan de New-
Yorkscihe .beurs, h.eeft groote opschud
ding verwekt in financieels kringen. Het
pond is gisteren 3 tot 4 punten 'terug-
geloopen en sloot met 3,40 1/10.
Deze snelle'daling wordt te New-York
toegeschreven aan de afwezigheid van
elke ondersteuning door de Bank van
Engeland en men vraagt, zich af, of de--
zie houding niet te beschouwen is als
een voorteeken, dat de Britsche regee
ring wil overgaan tot stabilisatie van
liet pond op-een koors, die nog lager
ligt, dan Waarop' het zien reeds een
geruimen tijd gehandhaafd heeft.
Volgens een bericht in den Bayrische
Völkszeitung heeft men oen wreedaar
dige proefneming gedaan met 2000 kat
ten om de uitwerking vast le stellen
van een nieuw soort giftgas, dat voor
oorlogsdoeleinde is vervaardigd. De kat
ten werden afgezonderd in een goed af-
esloten ruimte, waarbij men door
dikke glasruiten de uitwerking van net
giftgas kon gadeslaan.
De gevolgen waren vreeselijk. De ar
me beesten sprongen wild in bet rond
en trachtten tevergeefs naar een uit
weg 'te zoeken-.
Uit. mond en oogen werd een akelig
slijmvocht afgescheiden en men ken
zien hoe- de arme dieren tevergeefs met
hun pooten de pijn die in bun oogen
veroorzaakt wierd, trachtten te lenigen.
De dieren, poogden hun kop, zoo hoog
mogelijk op te richten om beier, adem
te kunnen halen hetgeen zijn verkla
ring vindt in héb feit, dat het gas zwaar
dier is dan lucht en de katten wilden
zuivere lucht inademen.
IDaarna drukte de professor, op een
knop, waardoor een ventilator in wer
king werd gesteld, zoodat weer versche
lucht werd toegevoerd. De bek van deze
arme dieren stond wijd open cn een dik
ke laag schuim stond erop. De adem
haling werd steeds langzamer en zwak
ker, zoodat de eene ka'b na de andere
van uitputting neerviel, onder heftige
krampen en zenuwschokken.
Zelfs toen .de dieren uit dc vergiftig
de lucht na$r buiten, werden gebracht,
sliei'yen de meesten nog na 24 uur. Een
der b'eesten stierf eerst na 14 dagen
Dafc het gfuwzaam lot, hetwelk hier
2000 katten moesten ondergaan, ook
bij menschenoorlogen is weggelegd
voor menschen zal velen wel pacifis
tisch kunnen stemmen.
Heer de Broqueville zou 't, meeste kans
liebben, daar heer. Garton enkele bc-zwa-
'nen oppert.
De niéuwe regeering zou 'ais mi
nister van Financien hebben, heer Van
Zeeland, directeur dqr Nationale Bank
Deze regeering zou ofwel de ontbin
ding voorbereiden tegen de maand No
vember, of eerst en vooral het finan
cieel ontwerp afhandelen en dar tot de
Kamerontbinding overgaan in Januari
aanstaande^ - v
Voor da tweeda fhaal, MP Ranaat,!
dwingt gij ons ovar U te spraken. Gij!
hebt u zelf in 't gedrang gebracht mal;
openbaar uwe medewerking te verlee-!
nsn aan aan blad dat u ophamalde als'
een martelaar omdat gij gaan ge«!
meonteontvanger benoemd aijfe gewor-
■don, en de katholieke gemeenteraads
leden het verwijt toastuurdat. dat zij;
voor den kandidaat dar socialisten ge
stemd hadden,.,
Daarom hebben wij in ons nummer!
van 9 dezer de gelegenheid te baat ga-;
nomen om do puntjes op de i's ta zet
ten, Wij bestatigen met genoegen, dat
gij in DE WERKMAN van 12 dezer
verklaart, dat u op onze uiteenzetting
niets af te dingen hebt, en dat u het
met ons eens zijt dat u niet meer
recht hadt dan de andere
kandidaten om benoemd te
worden.
Dat vooraanstaande katholieken u
het tegendeel zouden verklaard heb
ben, dat weten we nietHebt u ze
wel begrepen Hun subjectief oor»»
deel heeft overigens niets met de zaak'
te zien,
Een enkel besluit dringt zich op, dat
namelijk de fronters de menschen heb
ben misleid wanneer ze u voorgesteld;
hebben als waart gij het slachtoffer van
een onrecht door de Katholieken gepleegd.
Ia uw artikel van 12 dezer stelt gif
ons drie vragen...
Wij antwoorden u goreedelijk.
In uw eerste artikel In De Werk
man verschenen reageerdet gij op
hetgeen wij geschreven hadden in ons'
blad van 6 dezer.
Wij hebben geprotesteerd omdat gij
bewaerdet dat wij u persoonlijk hadden;
willen treffen.
Wij hebben met uw persoon niets te
zien.,, en beschouwen de zaken uit
leuter objectief standpunt.
Wij zeggen dus
1. Dat menschen die dag In dag uit
op Belgie schelden.,, en onomwonden
verklaren dat zij België kapot willen,!
niet logisch handelen wanneer zij an*|
derzijds het Icon aanvaarden dat zij
verdiend hebben in den dienst van he6(
land dat ze noemen de vijand van
Vlaanderen Wij zeggen meer, wijj
zeggen.,, dat dezen die de opbrengst1,
ven hun pensioen of van de wedde die!
zij van den Belgischen Staat trekken,
gebruiken om dienzelfden Staat te be
vechten-.. een misselijk gebruik ervan,
maken-
2. Wij zeggen dat wij niemand het
recht ontkennen, eerbied te hebben
voor menschen die mat goede bedoe
lingen fouten begaan, die hun offers
kosten maar dat wij het'een misdaad hoe-
ten de dienstweigeraars en ook de dienstwei
gering openbaar op te hemelenzoodat
noodzakelijk de bedreven fout als sym-,
pathiek voorkomt en tot navolging!
aanspoort.
Men kan niet eonefzijds roepen «lt-i
ve de dienstweigeraars en anderzijdsj
rechtzinnig zijn, wanneer men beweer|>
dat men tegen dienstweigering is.., of!
ten minste de jongens niet wil aanzet-!
ten tol dienstweigering.
Idealisme is heel mooi maar del
waarheid is nog mooier... Waar beiden';
niet gepaard gaan, sticht men wanorde.'
Ook anarchisten, ook kommunisten-
kunnen idealisten zijn... maar misdadi-i
gers zijn ze niettemin*
Wij kunnen de dienstweigeraars niet;
gelijk stellen met de oorlogshelden.,
omdat zij niet zijn iri de «waarheid»*
Wij beklagen hen...en wij klagen de
zen aan die hen rechtstreeks of on-,
rechtstreeks tot hunne noodlottig*
daad aanzetten en aldus die onbezon*
nen jongens in 't verderf storten.
Dat is ons antwoord Wat UI Mijn-/
heer Van Dnele, over die vraagstukken:
denkt, gaat Ons niet aan. t
Wij spreken van dezen die openbaar
optreden, en dus eene verantwoorde-*
1 ijkheid dragen. j
Wij hopen dat deze korte gedachten-
wisseling er zal toe bijgedragen heb^j
ben om dezen die misleid werden doOr!
de organen van de frontpartij. de;
waarheid te doen inzien.
U hebt door uw laatste artikel daar*i
toe bijgedragen.
Dat ieder thaoi tijti besluit er uit
trekke« j
