De Regeeringscrisis opgelost
GEWETENSONDERZOEK
25
Dinsdag
Oct. 1932
hringe
Verbond der Katholieke
^en en vereenigingen
De Herdenking van den
Ijzerslag te Brussel
XXXVIII JAARGANG NUMMER 238
Kwkstraat. 9 «n 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgeeer J. Van Nuffel-De Gendt
publiciteit bulten het Arrond. AALST 1 Agentschap Havas, Adolf Blaxlaan 13, te Brussel Rue de Richelieu, Parijs
Bank Buiding/Kingsway, 20 Londres W. C. Z.
H. Crispinus
Zonop6,27Zonaf4,42
N. M.29 E. K. 6
De ministerieele crisis is dus eindelijk opgelost.
Heer de Broqueville is Zaterdag namiddag, om 4 ure, bij
den Koning gegaan om hem de samenstelling van het nieuwe
Ministerie te onderwerpen.
Dit is als volgt samengesteld
Heer DÉ BROQUEVILLE, Eerste Minister en Minister
van Landbouw.
Heer HYMA.NS, Buitenlandsche Zaken.
Heer POULLET, Binnenlandsche Zaken.
Heer JASPAR, Finantiën.
Heer. TSCHOFFEN, Coloniën.
Heer FORTHOMME, Verkeerswezen.
Heer BOVESSE, Post en Telegraaf.
Heer HEYMAN, Nijverheid, Arbeid en Soc. Voorzorg.
Heer SAP, Openbare Werken.
Heer THEUNIS, Landsverdediging.
Heer JANSON, Rechtswezen.
Heer LIPPENS, Kunsten en Wetenschapoen.
De laatste onderhandelingen
Op Zaterdag heeft heer, de Broquevil
le zijn laatste en krachtige pogingen
gedaan om zijn regeering kost wat kost
samen te stellen. Het bleef lang\twij
felachtig of heer.èn Poullet' en Sap zou
den aanvaarden. Gaarne had hij ook
heer "Van Cauwelaert en Franqui in de
(regeering gehad. Doch beidon weiger
den. Heer Segers bleef ook weigeren.
Heer Van O verberg eveneens. Toen ont
viel heer r.evèze en moest men zoeken
naar eon Vlaamsch liberaal.
Een verklaring van heer de Broqueville
Tc half vijf kwam heer, de Broque
ville bij .de journalisten en kondigde
hun het blijde nieuws mede dat da re
geer ing geboren was. Hij deelde de lijst
•van zijn medewerkers mede en de ra
den waarom lieer Devèzc niet in de
jcombinatie trad.
Heer Devèze hield ar aan, zoo zei hij
verder, leider van dc Liberale .Federa
tie te blijven-evenals heer Sogers er aan
hield voorzitter van het Verbond van
Katholieke Kringen te blijvqn vooral nu
do kiesstrijd nakend is.
De Kamer niet bijeengeroepen
Eveneens zei hij dat de Kamer niet
'zal worden bijeengeroepen wat dus de
bevestiging is dat de ontbinding onver
wijld zal worden afgekondigd. Heer Staatsminister Frans Van Cau-
Naar wij vernomen zal de ontbinding wolaert, burgemeester van Antwerpen
itVnsdag oen voltrokken feit zijn en zul- na zijn laatste onderhoud met heer de
len. de verkiezingen wel op 20 Novem- Broquev?;ie, door journalisten geïnter-
her plaats hebben. vieuwd.
59c Zittijd
Zaterdag werd te Tongeren' liet ,59e
'jaarkon,gres geopend van höt> Verbond
der Katholieke Kringen en Vereeni
gingen».
Die openingszitting werd gebonden
om 4 uren, in de zaal Concordia, Leo-
poldlaan, onder voorzitterschap van
M. SEGERS, Staatsminister, voorzit
ter der Federatie.
Bij den aanvang der, Vergadering
(richtten de heer baron Meyers, Senator
voor het arrondissement Hasselt-Ton
geren-Maeseyck, alsook ridder A.
Sehae-tzen, voorzitter van den katho
lieken Kring, een hartelijk woord van
welkom to-t het bureel der Federatie
,en de opgekomen Kongressisten.
M. SEGERS, voorzitter van het Ver
bond, dankt in heit- Vlaamsch en daar-
na in het Fransch Baron Meyers ei
Ridder de Schaet.zen om hunne wel-
komwenschen. Hij wenscht hen geluk
om hunne persoonlijke actie en om
hunne verkleefdheid aan de gedachten
van het Verbond en van de partij.
Dan handelt de heer voorzitter over
liet vraagstuk' dat aan de dagorde van
het kongres s'taat de schoolkwestie.
Hij herinnert aan de jongste liberale
en socialistische kongressen.
De katholieke partij bezit in sehool-
zaken een ideaal dat wij onwrikbaar
trouw blijven.
Dit ideaal is li iet alleen een ideaal
van vrijheid maar ook van rechtvaar
digheid en gelijkheid.
M. Segers ontwikkelt bondig deze
pUnten.:
Adres aan den Paus
Vervolgens werd door den schrijver
M. Jacques Robin, lozing gegeven van
helt' adres van eerbiedige hulde en kin
derlijke vereering en trouw aan Zijne
Heiligheid Paus Pius XI.
De schoolkwestie
De vergadering aanhoorde dan een
zaakrijk verslag over de schoolkwestie
door M. du Bus de Wa'rriaffe, waarin hij
aantoionde boe bet vrij onderwijs be
dreigd wordt door de socialistische en
liberale resolution' terugkeer tnt het
regiem van 1879.
Hij stelde dc katholieke thesis tegen
deze der tegenstrevers, zij zijn onver-
eenigbaar, omdat zij op tegenstrijdige
princiepen rusten. Men moet er uit be
sluiten dat. principieel de schoolkwestie
onoplosbaar is. En nochtans moeit er
eene modus vivendi gevonden worden.
Hoe? In den wederzijdschen eerbied van
de vrijheid en van de rechtvaardigheid.
Heer volksvertegenwoordiger KOEL
MAN behandelde op zijne beurt, hetzelf
de onderwerp en legde vooral nadruk op
het belang van het sehoolvraagstuk.
Spreker stelde ook de houding en in
zichten der liberale en socialis'Iisplie
tegenstrevers aan den kaak en herin
nerde om te eindigen de prachtige woor
den met dewelke M. Pierre Verba e geil
in 1905, zijn merkwaardig boek «La
Guerre Scolaire cn Belgique» besloot
die heden nog van pas zijn en den iiui-
digen toestand kenschetsen.
Een bondige bespreking de;er ver
slagen volgde, waarop na een dank
woord van M. SEGERS.de zitting ge
heven werd.
Om 8,30 u. des avonds greep ecne
schouwburgvertooning plaats de kori-
gresledcn aangeboden.
Zondag
D,e dag van Zondag begon met een
Mis in de kapel van hef Lieve Vrouwe
College te 10.15 ure.
Dc nlgemeene vergadering werd daar
na gehouden ia de feestzaal van het
college,
De voorzitter, M. SEGERS, brengt
hulde aan graaf de Broqueville, d;e ei*
in geslaagd is een schitterende minis -
terploeg samen te steilcn. (Toej.))
M. Jaspan en anderen verontschuldi
gen zich aan de zitting niet te kunnen
deelnemen.
De voorzitter deelt dan de besluiten
mede die genomen zijn als gevolg der
bespreking van gisteren.
Daarin wordt verklaard dat de ka
tholieken volgens de grondwet recht
hebben op toelagen, daar de vrije
scholen anders niet kun hen bestaan.
P,e vijheid van liet onderwijs zou als
niet-bestaan moeiten beschouwd worden,
indien men het de middelen ontneemt
om die scholen in te richten.
Van 't oogenblik dat het onderwijs
verplichtend is, heeft de Staat als
plicht d-i't onderwijs te steunen.
Anders zonden de arme ouders aan
hun kinderen liet onderwijs van hun
keuze niet kunnen geven.
Deze besluiten wórden eenparig aan
genomen.
Kan. BROEGKX, senator, dankt de
aanwezigen wegens het feit dat 'de
schoolkwestie op dc dagorde werd ge
plaatst. Hij brengt hulde aan den heer
Koelman die gisteren een prachtig' ver
slag over die kweglt-ie heeft ontwikkeld.
Als afgevaardigde van Mgr Kerkhofs,
bisschop van Luik, dankt spreker de
talrijke aanwezigen, die t.oonen, dal de
katholieken van dit land nog steeds
•ijveren voor die hoofdkwestie, die het
heele openbare leven bcheerschiJ ii
Belgie.
Het recht op het vrij onderwijs 'i:
voor de Belgische katholieken een na
tuurlijk recht, een historisch recht en
een grondwettelijk recht (Toej.)'
De katholieken zijn nog sterk in Lim
burg, op 1027 raadsleden zijn er na de
laatste gemeentekiezingen, slechts 53
liberalen en 29 socialisten. "(Toej.jl
M. SEGERS dankt spreker.
M. TEMMERMAN SPREEKT
De gewezen stokhouder der Balie van
Antwerpen neemt dan het woord om
hulde te brengen aan Staatsminister
Sogers (Toej.).
Het princiep der vrijheid Wordt le
dikwijls vergeten.
Wanneer spreker daarna in weispré
kende bewoordingen de eenheid van
Wallonië en Vlaanderen aanpredikt
wordt hij door de vergadering geest
driftig toegejuicht.
Vervolgens ontwikkelt 'spreker de
thesis dat het recht der ouders om oen
onderwijs van hun keuze aan hun kin
deren te geven, een natuurrecht is.
D(e Limburgers vormen de keurbende
van het katholieke leger. (Toej.)J
M. CROGKAERT AAN 'T WOORD
Spreker herinnert aan do inhuldiging
van het standbeeld van De Theux en
zegt dan dat- dc verdienstelijke mannen
in Belgie niet worden gceerd zooals 't
moet.
De tijd waarin De Theux leefde, was
zoo zorgwekkend als thans. Wat hij
voor het welzijn van het land deed, is
enoor-m. Verder zegt hij dat. het moei
lijk is een land 'be besturen wanneer de
menschen de offers weigeren die noo-
dig zijn. (Toej.)';
In den tijd van De tTeux handelden
de Staatslieden in 't belang van 't land
en gingen niet aan de menigte vragen
welke wetten er noodig waren. (Toej.)'
D(e katholieke partij is de partij der na
tie, niet de partij van een stand, doch
van alle standen. Het algemeen belang
de verdediging van onzen godsdienst
moet de drijfveer zijn van onze daden
M. SEGERS verklaart dat de gemeen'-
tekiezing te Bupen en Malmedy oen fir
asco is geweest voor den Heimatbund en
teizelfdertijd een gunstig referendum
voor het behoud dezer gebieden door
Belgie. (Toejuichingen)'.
Men heeft gevraagd dat men de kwes
tie zou onderzoeken van de onderlinge
twisten die gedurig tot. uiting komen in
de katholieke bladen. Men zal die zaak
later behandelen.
Na enkele woorden door graaf d'As-
picmont-Lynden wordt de zitting ge
lieven.
Het feestmaal
II aar hebben tie Fr ontere hunne plaatselijke
uantcinst gehaaid
2de Vervolg.
Bij de Katholiek-en.
Het werd reeds geschreven in andere
Vlaamsche bladen: dc fronters trekken
niets af van de tegenpartij: socialist of
liberaal.
Al hun werk, al hun geschrijf, kan
nog enkel dienen om de katholieke par
tij uiteen te rukken en te verscheuren.
Van waar dien baat
Van waar die woede legen al wat ka
tholiek is
Als wij een oogenblik terug naar het
verleden gaan, dan vinden wfj de beste
verdedigers der Vlaamsche Zaak in de
katholieke rangen.
De eerste vlaamsche voorvechters
waren katholieken.
Coremans en De Laet in dc eerste
jaren; Van Cauwelaert en zijne vrienden
in lateren tijd, waren katholieken.
Wel stonden eenige liberalen en "en
kele socialisten in de Vlaamsche Bewe
ging, maar de groote last van den strijd
werd gedragen en gevoerd door dc Ka
tholieken.
Zonder dc Katholieken en 't werd
ons van de overzijde meer dan eens
verweten, was er nooit geen vlaamsche
strijd, dus geen Vlaamsch Recht ge
weest De'oude liberale partij was ge
kend als «le pa'rti de la France»
Nog eens van waar komt die woede
der fronters tegen de katholieken
Volksvertegenwoordiger V inde vogel
drukte eenigen «tijd geleden er nog zijn
beklagv over uit, dat de fronters zoo
hard zijn voor de katholieken en zoo
mollig en malsch voor liberalen en so
cialisten...
Ligt de reden dan in den tcgenwoor-
digen tijd
Ook niet.
Van 1918 lot 1932 stonden dc katho
lieken geruimen tijd bijna alleen tegen
de liberalen en tegen de socialisten bm
ons Vlaamsch recht te bepleiten. (Her
innert u -maar d-en strijd om de ver-
vlaamsching der .Gentse he Ilooge-
school
Wat al slagen hebben wij moeten le
veren om ons Vlaamsch recht te doen
zegevieren
Op wat grond kunnen de fronters
zich steunen om dc katholieke partij
aan te vallen
Verschil van methode, misschien t?
Ja, dat wel.
Verschil van bedoeling
Ook al.
Maar te dien opzichte staan de ande
re partijen toch in dezelfde positie of
jdis'ter gezegd, in veel slechter positie!
O we weten het wel Méthode, be
doeling, kamen hier minder in 't ge
drang en hier leggen wij den vinger op
de wonde de concurrentie, de concur
rentie alleen, speelt hier de hoofdrol.
P,e fronters leuren mefTum marcliari-
dise waar er, volk is.
Ze zeggen: Katholieke grond, is
Vlaamsche grond... en ze komen er op
af
Woede... haat... 't is al berekening...
en kleine, zeer kleine berekening... on
der den sierlijken mantel van groote
woorden en wondere idealen...
Het. kan hun weinig schelen, dat. de
Katholieke partij verscheurd worde dat
de verdediging onzer godsdienstvrijhe
den in gevaar worde gebracht. Hun ka
tholicisme heeft daar niet hef. minste
ongemak van. Hun Vlaamsch Ideaal
(boem boem overheersch* het al.
Maar dat Vlaamsch Ideaal rekt ge
lijk een kous, of verspringt als een
film.
Hier is het federaal gezind, én ginder
Groot-Nederlandsch Hier democra
tisch, ginds HU'leriaansch! Hier grond
wettelijk, daar revolutionnair...- Met nog
een bJ'eede gam me van tinten eri kleu
ren, volgens menigerlij persoonlijken
dunk.
Oorzaak van dit alles: de frontp'artfji
hooft geen vaste beginselen.
Ze wordt daarbij aangevoerd doolï
menschen, die hemelsbreed verschillen
van levensopvatting: liberalen, soeia-,
listen, communisten, en katholieken, al-*
len dooreen
aad wat meer in liet leven
hoe belangwekkend het:
Een schitterend feestmaal waar aan
zoowat al dc leden deelnamen, besloot
dit zoo goed geslaagde congres.
De zelfde eendrachtige en opgewekte
stemming welke men had kunnen waar
nemen tijdens de zitting en de bespre
kingen bleef ook aan den smaakvol op
getooiden feestdisch niet achter wegen.
Nogmaals ontstond er een vuurwerk
van welsprekendheid, vuurwerk dat werd
ingezet, door eene schiftende rede yan
M, Paul Segers, Staatsminister
Er is inderda
dan taalbelang
ook zij. 1
Een partij opbouwen on een oenig.
beginsel en de -rest in de ruimte laten'
zwieren, gaat niet.
Zulke opbouw kan bij 'l begin enkë-:
len verbazen, maar stand houden niet it!
De gevel kan hoog oprijzen maar hei:
geheel houdt niet aan een en insLorleg;
moet liet.
Dqt vele katholieken zich' door do
frontpartij hebben laten verleiden, ver-;
wondert ons, ofschoon wij liet van den
anderen kant begrijpen.
Heit verwondert ons om al hetgena
reeds voorgaat, het verwondert ons om
dat onze katholieken vrienden de anti
katholieke uitslagen van al de herrie
der frontpartij heel klaar zien opdagen
en zij den einduitslag van zulke politiek
heel gemakkelijk kunnen bevorderen
Hef verwondert ons, omdat zij, vijan
den van Frankrijk, en bewonderaars van.
Nederland in deze de Franscbc me
tbode volgen, die op versnippering der
katholieke krachten uitloopt en niet de
Nederlandsche die door eendracht en
tucht, aan de katholieke gezindheid eert
stevige macht wist te geven.
Wij begrijpen het omdat men le
Brussel jaren lang niet wilde luisteren
naar onze billijke vraag om Vlaamsch
Recht cn in Vlaanderen de mentaliteit
werd geschapen (en gevoed) «Zonder;
macht of bedreiging zal liet niet gaan.»]
We begrijpen het van de jongeren,
die als nieuwelingen in de politiek, ge
makkelijk door den stroom meege
sleept worden.
Maar duren mag het niet
Hét kwaad dat de front.partij aan de
katholieke partij heeft veroorzaakt, is
neg niet te meten. Moest dit kwaad
voort tieren, en wellicht verergeren,
dan is 't gedaan met de verdediging
onzer heiligste belangen als Katholie
ke Burgers en allo christen geloovigenj
Blind, slokke-blind is de man die dat!
niet- ziet.
Zou dit dan liet slot zijn der gulden
geschiedenis van onzen Vlaamscbenj
.^lkssfrijd
Wij durven het niet denken.
De kiezing van 9 October moét een
les zijn.
Dc Vlaamsche vrienden, 'óT.S óm al
lerlei redenen voor dc fronters stemdeïf
moeten zich bedenken. y
Boven de personen, boven de Moüé-
lijk-e belangen, boven de taal en lands
belangen. staan de hoogore belangen
van onzen heiligen godsdienst.
La'ten wij ons leiden door de gebeur
tenissen
Liberalen eri socialisten nadeien
meer en meer tot elkander. Icderecri
weet liet. IJunne progamina's verschil
len hemelsbreed. Slechts op een gebiedj
raken zij op het onzinnig gebied van
het anti-klerikalismc.
Vroeg of laat wellicht in de eerste,
volgende weken komt het tussohen
die twee tot een verbond.
*Onze plicht is het, naar het voor
beeld onzer diep-katholieke voorvade
ren, alles te vergeten wat óns ver
deelt, en de handen in elkaar te leggen^
De- tijd der beuzelingen is uit Deï
groote strijd begint.
Zullen wij den vijand in onze ves
ting laten binnen dringen door onder
linge verdeeldheid
Burgers, Middenstanders, Werklié»
den, het antwoord is aan U
Indrukwekkende optocht der oudstrij
ders en scholen
Zondag half elf trok een machtige
stoet voorafgegaan, door eene ai'deeling
bereden gendarmen bij prachtig weder
en gevormd door het Verbond der Oud-
strijders met medewerking der Brus-
selsc.he scholen, door de straten onzer,
hoofdstad. Dit geschiedde ter gelegen
heid der „lSclc .Verjacing van den lJzop
slag,
Koning Albert en prins Leopold 'eï£
hun gevolg, waaronder minister. Tbetl-.
r.is en generaal Tasnier, namen plaats
op de koninklijke tribune. Het defileft
ving onmiddellijk aan. Talrijke gene
raals omringden den Koning en den,
prins. Waren verder aanwezig: burge
meester Max cn gouverneur Dens. 1
Na afloop van het defilee, ging "de;
Koning :en de. prins de rogimentsvaaü-j
dels en de groot-invalieden begroeten"*
Aan den Onbekenden Soldaat had eeft
nieuwe bloemenhulde plaats, plechtig
heid waarmede de herdenking aan' dej|
Roemrijken Ijzerslag besloten, wjsïd*
