Een Muzikale gebeurtenis to Aalst
28
POLL-VERGADERING
Vrijdag
Oct. 1952
De Heilige Elisat>etli
DE VLAAMSCHE
RECHTERZIJDE
Aanslag op het Vrij kath.
Onderwijs te Koekelare
LEGERMEVAI S
De Vreemde Handen
arbeid in Frankrijk
De daling
van het Pond Sterling
Het Fransche
Ontwapeningsplan
Rood-Kniis van Belgie
XXXVIII JAARGANG NUMMER 241
Ktrtaslraat, 9 en 21 Aalst. Telefoon 114. DAGBLAD 20 Centiemen Uitgever J. Van Nu«el-De Gendt
Publiciteit Sulten het Arrond. AALST 1 Agentschap Havas, Adolf Maxlaan 13, te Bi-ussel Rue de Richelieu, gnrlje Bank Buidlng/Kingsway, ZO Londrei W, O, 2,
H. Simon
Zonop0,32Zon af 4,37
N. M 29 E. K. 5
Op Zondag 6 November, te 3 u. en Zondag 13 November te 5 1/2
Ure, in de zaal van Katholieken Werkmanskring, Zonnestraal.
Uitvoering van het groot oratorium
van Joseph HAAS.
Eerste uitvoering in Belgie.
Voor solo, spreker, gemengd koor, mannenkoor, kinderkoor en vol
ledig orkest 150 uitvoerders.
Sopraan-solo Mej. Toussaint.
Spreker Heer Florel Van Mollé,
De koren van de «Derde Orde» met andere zangafdeelingen der
stad.
Groot symphoniscli orkest.
Dérigent Theo Eeman,
Deze uitvoering is een muzikale gebeurtenis, zooals Aalst er sinds
lang meer heeft gekend.
Reusachtig sukses in het buitenland
Kaarten 10, 7, 4 fr. (taks inbegrepen).
te bekomen hij M. Janssens-De Greef. Ledehaan, 113, Aalst.
bij G. Vande Putte, drukker, Korte Zoutstraat, Aalst.
bij P. Gardiaan der Capucienem Capucienenlaan (postch 113255).
gelaten boosheid van dc mensehen. En
daar stormen opnieuw de wrekers aan,
De heilige Elisabeth in de kunst
Het jaar 1931 bracht ons de herden
king van twee groote heiligeneden h.
'Antonius van Padua en de h. Elisabeth.
700 jaar geleden stierf te Marburg, in
n bouwvallige huit, de Hongaarsche
koningsdochter Elisabeth, arm, verstoo-
icn, bespot. Maar vier jaar later komt
ï'eeds de keizer van Duitschland haar
•grafsteê be2oeken, de roem van haar
heiligheid verbreidt zich meer en meer.
ji kathedraal rijst op boven haar laat
ste rustplaats en 't Duitsche volk trekt
daarheen op bedeyaart reeds zeven eeu
wen lang. Pie kunst wordt niet moede
haar te verheerlijken. De Duitsche
Schilder Wohlgemuth, de Nederlander
Memlinck. de Italiaan .Fra Angelico, de
Spanjaard Murillo wedijveren om ze
ons in wonder kleurenspel voor. oogen
te tooveren.
Standbeelden van haar. vindt men in
de katholieke kerken van alle landen ter
wereld. Ook is haar vroeger reeds 'n
'groot muziekwerk gewijd De legen
de van de h. Elisabeth.» van Liszt.
De viering van 't zevende eeuwfeest
heeft daaraan weer nieuwe levensbe
Schrijvingen toegevoegd, benevens dra-
ïnatisclie bewerkingen ervan en cok een
ander «Elisabeth-oratorium» van Jo
seph Haas.
Nieuwe opvatting
Wij zien de h. Elisabeth anders 'als
de romantiekers. Ons zegt min het ro-
zenwonder dan 't bloote feit dat 'n ko
ningsdoch'têr huishoudster van arme
mensehen heeft willen worden. We le-
Ven ja in 'n tijd cfie veel gelijkenis ver
toont met den tijd van de h. Elisabeth",
*n tijd van 'tweespalt op godsdienstig,
staatkundig en sociaal gebied, 'n tijd
.die 'n schreeuwenden nood gevoelt aan
heiligen en helden, onversaagde voor
vechters tegen de macht der duisternis.
Daarom vergeten wij graag de liefelij
ke idylle voor 't heldendicht van naas
tenliefde dat het leven van deze heilige
geweest is.
En in heldinnegestalfe rijst ze voer
ons op in dit werk van J. Haas, getoon
zet op woorden van Wilhelm Dauffen-
bach; we krijgen er 'n stuk geschiede
nis van het Rijk Gods waar de zonde
vernietigd wordt door de genade. Het
oratorium van Frans Liszt bood 'n iei behouden blijven.
Van tafereelen waarin die kamp tus-| Daarom liet hij den tekst nergens
schcn goed en kwaad zicli van verre.laifg onderbreken door louter, instru-
weerspiegel't. Maar hier hebben we doventaal tusschenspel; de tekst
botsing zelf, het eigenlijke drama speelt l hoofdzakelijk koorzang het stuk be-
eic-h af dat we 't zien, de strijdende par-'vat slechts ééne solopartij, die der
Vergadering te Brussel
De Vlaamsche leden van de rechter
zijden van Kamer en Senaatijn Woens
dag namiddag te Brussel vergaderd on
der het voorzitterschap van M. yan
Cauwelaert, hun groepleider.
•Na de vergadering werd verklaard dat
de vergadering ten doel had een ak
koord to bereiken in verband met de
taalkwestie en met het oog' op den ver
kiezingstijd ten einde eenheid in de
actie te verzekeren en de houding welke
zij te dier zake zullen aannemen ten op
zichte van andere partijen.
Zij onderzochten den toestand met
betrekking 'tot de verkiezingen in hunne
wederzijdsehe arrondissementen uitge
nomen voor Brussel en Leuven waar
voor geen verslagen waren neergelegd.
Zij hebben in alle bijzonderheden de
eischen onderzocht in zake de voort
zetting van de vervlaamsching van het
h oog-er onderwijs, namelijk betrelfcnde
de Veeartsenijschool en de handcis
school.
Men was het eens om alie verbond
met de frontisten van de hand :te wij
zen.
Wat de gebeurlijke appartementen
betreft, werd verklaard dat deze kwc-s
tie ntet hun groep, maai de katholieke
partij in haar geheel aangaat'.
Op Maandag 24 Oktober werden 87
leerlingen aan de Lagere Aangenomen
Meisjesschool en 13 aan de Bewaar
school onttrokken en overgeplaatst
naar de Gemeenteschool.
Langs dezen weg worden de Katholieke afgevaardigden reeds
verwittigd, dat de Poll voor de Katholieke kandidate a plaats heeft
Zondag a. s. 33 October, om 2 u. namiddag stipt,
in de Zaal der Parochiale Werken, Zonnestraal, ook ingang
langs de Korte Zoutstraat lokaal Katholieke Kring De Vriend
schap
Alle katholieke vrienden houden dien dag vrij.
Het Bestuur van 't Verbond.
onder Mi geleide nu van den ruiter op
het zwarte paard, den IIongersnood.De
mensehen worden van wanhoop en
angst tusschen vloeken en bidden heen
en weer geslingerd.
Ditmaal helpt Elisabeth" als Voor
beeld van liefdadigheid. Zolder en
schuur maakt ze leeg en geeft, al wat
ze bezit aan de armen.. Het is bij haar
de ware christelijke liefde die niet 'en
kel om 't lichaam bekommerd is, maar
veel meer nog om het heil der zielen.
Ir. 't derde deel verschijnen nogeens
de ruiters om de verblinde mensehen Aldaar werden drie nieuwe lecr-
op den weg van de boete naar Christus krachten ad interim benoemd en
terug te drijven. De ruiter op bet vale werd de Hoofdonderwijzer tot Sehool-
ros brengt'de pest. Nu oefen.. Elisabeth bestuurder zonder klas aangesteld
de volmaakte liefde, bezoekt de pest-1 Dit. is gebeurd door hét toedoen van
lijders, wascht hun wonden, begraaft diet liberaal fanatiek Gemeentebestuur
de dooden. voor twee jaar den beruchten aan
In 't vierde deel wordt het volk' door .slag op de Katholieke Jongens-"'-"
Elisabeth tot Christus bekeerd dat pleegde en de onderwijzers broo
is de zegepraal der christelijke naas
tenliefde. En daar komt aangedraafd,
aan 't hoofd van zijn schare, de over
winnaar op het witte paard. Waf; God
tegenstreefde ligt verslagen; ruit
volk zingen eer aan God en lof aan Eli
sabeth de heilige dienstmaagd des Hee-
retu
De tekst
De verhalende gedeelten worden ge
sproken, wat de verstaanbaarheid zeer
ten goede komt. Anders zou wellicht 't
verloop der handeling en meteen
de
spanning in de muziek verlor in gaan.
De spreker, de chronist neemt hier den
rol over van den «testo»" uit de oude
oratoria, van den Evangelist bij Bacli,
van den spreker in Slrawinsky's «Oedi-
poes, rex».
De 'taal van de zangen is zoo na mo
gelijk bij den trant van het volkslied
gehouden: eenvoudig, kort en krachtig.
De muziek
Ook de toondichter heeft liet volks
lied tot voorbeeld gekozen. Hij wil dui
delijk verstaanbaar zijn en verlangt dat
ook andere als beroepszangers zijn werk
zouden kunnen uitvoeren. Ook in dit
opzicht moet het 'n volks-oratorium
worden en niet, gelijk het werk van
Liszt, aan de groote concertzalen voor
tijen bestijgen het tooneel: het volk dat
.van God afgeweken is, de ruiters der
'Apoikalyps, verpersoonlijking van Gods
Strafgericht, en, als middelares, Elisa
beth die door naastenliefde 't volk be
keert.
Zoo opgevat is het 'n leerend stuk,
'n muzikale les van christelijke naas
tenliefde; en zoo komt dan het orato
rium tot zijn oorspronkelijke gedaante
weer; want de eerste oratoria waren
niets anders als onderwijzende voor
stellingen van het Verlossingswerk in
den aard der Autos sacrament ales van
Calderon.
Inhoud.
Het stuk heeft vier deelen, naar de
Vier ruiterscharen uit liet Boek dcf
.Openbaring.
In het -eerste deel zendt God over
't volk dat Hem verlaten heeft zijn
Wraakruitërs aangevoerd door een reu-
zegrooten ruiter op vuurrood paard,
den Oorlog. Elisabeth snelt 'n eerste
ïöaal ter hulp door op te wekken tot
God en menschenliefdc.
Maar wederom wordt God vergeten.
Het tweede deel schildert ons de uit-
Elisabeth. Eentonigheid evenwel is ont
weken door gedurige wisseling van
mannenkoor, vrouwenkoor, gemengd
koor, kinderkoor. De solopartij ver
schaft, de ryjodige rushpoozen aan kooi
en toehoorders.
Vaak is de zang "eenstemmig of zin
gen mannen en vrouwen in octaal'.Zelfs
in de echt vierstemmige stukken ligt
de polyphonic toch meer bij het or
kest. De orkestmuziek zelf is echter
evenzeer betrekkelijk eenvoudig en kan
met meerdere of mindere bezetting
uitgevoerd worden.
Dat alles laat toe «1e toehoorders
mee in de uitvoering te betrekken. Do
hymne tot Elisabeth die elk deel be
sluit is zoo gemakkelijk getoonzet,zoo
sober en plastisch begeleid, vooral met
koperinstrumenten, dat de menigte
meezingen kan.
Dit Elisabeth-oratorium vereenigt
aldus de gewenschte 'eigenschappen -orn
in heilige dramatiek Kerk en Theater
weer aaneen te schakelen. In 'n ei
genhandig schrijven aan het Duitsch
Episcopaat heeft de Paus de H. Elisa-
Zie vervolg onderaan volgende kolom
nsschool
broodroof
de, maar dat nu in de jongste gemeen
teverkiezing de nederlaag geleden
heeft. Wat dit Bestuur van zin was te
doen. indien het de meerderheid b
ruiters en haald had, heeft het nu in der haast
willen uitvoeren, om de hoogere bestu
ren voor een voltrokken feit te stel
len.
Gansch dit manceuver werd in 't ge
heim voorbereid en'is eersfo ruchtbaar
geworden Zondag laatstleden na oen
politieke vergadering gehouden in de
lokalen der Gemeenteschool.
Een looze trek dus. eeh laffe aanslag
te meer op het Katholiek Onderwijs
een onverdiende smaad aan de Eerw
Zusters van Koekelare, die sedert meer
dan 50 jaren op onberispelijke wijze
en met de meeste toewijding het on
derwijs gegeven en de christen opvoe
ding der kinderen behartigd hebben.
Wat moet men denken van zulke om
wenteling in de scholen teweeg ge
bracht, als het schooljaar" volop aan
den gang is Had de Katholieke school
zoo iets moeten aandurven, dan zou
den al de banvloeken der Inspectie op
haar neergekomen zijn.
Is dat ook bezuiniging, als omwille
van polilieken haat en antiklerikalisme
zooveel leerkrachten meer in het werk
moeten gesteld worden Voor. twee
jaar bestond het onderwijzend perso
neel in Koekelare-dorp uit 20 leden
hu echter zal het 28 leden lellen.
En wat 'te zeggen van een gemeen
tebestuur, dat «in extremis»' nog zulke
maatregelen treft, als weerwraak van
ijn nederlaag in de verkiezing
Oe vraag dient hier gesteld of men
van hoogerhand dit alles zoo maar
goedsmoeds zal laten gebeuren en gel
dig verklaren, spijts do aangehaalde
bezwaren die ermede verbonden zijn en
de snoode inzichten waarmede dit
schandelijk maïKEuvejg op louw gez-
werd.
Ondertusschen mag hel kiezerskorps
der Vlaamsche steden en dorpen de les
trekken uit dit staaltje van liberaal
fanatisme en onverdraagzaamheid ten
opzichte van he<L Vrij Katholiek Onder
wijs.
Krijgsgevangenen en Frontstrepen
De militairen die door den vijand in
eervolle omstandigheden werden ge
vangen genomen, alsook de oud-gein-
terneerden die genoodzaakt waren naar
een onzijdig land te vluchten na, 1uj de
grens te hebben gestreden, of or wer
den naartoe gevoerd toc-n zij zich ter
verpleging in een gasthuis bevonden en
die de bij de w-et van 2 Juli 1932 ver
leende frontstrepen verlangen te beko
men, moeten een schriftelijke aanvraag
richten lot het. ministerie van Lands
verdediging, algemeen bestuur van mi-
lflbair personeel en werving, 4e bestuur,
3e bureel B, Leuvenschesteenweg. 1,
Brussel. Deze aanvraag moet vermel
den: familienaam, voornamen, plaats
"en datum van geboorte van den belang
hebbende, regiment cn stamboeknum
mer, de eenheid-, waartoe hij op het
oogenblik zijner gevangenenung be
hoorde, de plaats en de omstandigheden
zijner gevangenneming, den naam zij
ner toemalige oversten. De aanzoeker,
moet zijn aanvraag slaven met al de
stukken welke hij kan verzamelen en
waaruit de echtheid zijner verklaringen
mochten blijken.
De belanghebbenden of bun recht
hebbenden worden verzocht geen aan
vraag om de rente- wegens frontstrepen
in te dienen, vooraleer verwittigd le
zijn geworden dat' deze onderschei-
dingsleekehs werden toegekend.
Het eerste dekreet afgekondigd
Het eerste dekreet lot toepassing
der wet van 10 Augustus laatst, be
treffende den vreemden handenarbeid
in Frankrijk, is afgeko.i iigd geworden
te Parijs. Het is de voorbode van ande
re dekreten welke eerlang zullen ver
schijnen over de toegelaten percentee-
ringen.
Het is van het grootste belang over
de Belgen, die in Frankrijk gevestigd
ijn, of voor dezen die er zich zouden
willen vestigen. Voor wat deze lialsten
bettreft, zal een baas, -vannasr irj oen
reemde arbeider wil in dienst nemen,
er de gelijklallige deparLemenlskom-
missie van verwittigen, welke zijn dos
sier zal overmaken aan de regionale
kommissie en de laatste aan het minis
terie van arbeid te Parijs.
Het is alleen in geval er in den stiel
an den aanvrager geen Fransche
werkloozen zijn, dat de toelating zal
verleend worden aan den vreemdeling.
De toestand van den vreemden werk
man, die haar Frankrijk gekomen is
zonder regematige toelating, zal moe
ten aangegeven worden door den werk
gever, op straf een er boete voor deze
laatste, van 2.000 tot» 3,000 frank.
Het dossier zal den hierboven aange--
duiden weg volgen en de werkman zal
juist aan dezelfde voorwaarden onder
zocht w-orden als deze die zijn aanvraag
doet. om naar Frankrijk te mogen ko
men wecken.
Een tijdelijke toelating zal kunnen
Londen, 26 Oct. Verscheidene bla
den spreken nog over de daling van
het pond.
Volgens de «Financial Times» zijn. er
ongetwijfeld seizoeninvloeden in 't spel.
Het blad doet. opmerken, dat. men de
noteering van bet pond moet beschou
wen in verband met zijne koopkrachten.
Dalen dc prijzen, dan toont het pond
neiging' om de beweging te volgen.
De «Daily Herald» wil dat de Bank of
England 'een juiste verklaring doe, om
een eind te maken aan de door specu
lanten' in het buitenland uitgestrooide
geruchten, volgens welke het fonds van
150 millioen pond sterling, bestemd
voor de gelijkmaking van de wisselkoer
sen, thans verminderd zou zijn tol 20
millioen.
Dienstplicht van 12 op 9 maand
teruggebracht
De Hooge Raad voor Landsverdedi
ging zal heden Vrijdag het onlwape-
ningsplan van de regcering onderzoe
ken.
Oe voornaamste bevelhebbers van de
legermachten te land, le water en in dc
lucht zullen tijdens die vergadering ge
raadpleegd worden.
Volgens het blad «Le Quotidien» zou
het Fransche plan de volgende gege
vens bevatten
De diensttijd wordt van 12 maand op
9 maand teruggebracht. Die \erminde-
ring wordt- evenwel afhankelijk gesteld
van de waarborgen in zake veiligheid
die te Geneve zullen verkregen worden.
Het aantal legerafdeeelingen wordt
van 20 op 12 gebracht.
Anderzijds zal het Fransche leger, op,
grondslag van het beginsel van het mi-
lilieleger worden heringericht en wordt
meteen ook een verhooging van den rc-
serve-duuur voorzien.
Ook wordt bepaald dat de joijge 1 ia
den een militaire vooropleiding zullen
genieten.
Afdeelin-g Aalst.
ASEPTIE en ANTISEPTIE
Kiemvrijmaking van kleederen en
beddegoad
1) Al de voorwerpen in wol, haar of
pluimen en al de lijnwaden en katoe
nen stoffen worden ontsmet door wa
terdamp in een damp oven, zonder dat
men moet vreezen ze ernstig te be
schadigen, zoo de warmtegraad van
den damp de 115° niet overtreft en
de bewerking ten hoogste twee uren
duurt. Doch de zijden en de fluweele.n
voorwierpen en de pelterijen mag men
door heeten damp niet kiemvrij maken,
omdat «zij door de werking van den
damp te zeer zouden beschadigd wor
den. Hun ontsmetting kan slechts ge
beuren door verwekking van formo!-
dampen in een volledig gesloten plaats.
2) Wanneer er geen dampoven is,
kah de ontsmetting van kleedcren.lin-
vergund worden aan vakmannen welke men en beddegoed (niet van zijden en
voor een bepaalden tijd naar Frankrijk fluweelen stoffen of van pelterijen)";
komen, bijvoorbeeld voor het montee-
ren van machiencfi wrelke in den vreem
de vervaardigd zijn. Diezelfde 'toela
ting kan verleend worden, voor de sei-
zoeharbeiders.
Voor wat. de vreemde werklieden be-
gebeuren door dooping in een kiemdoo-
dend bad.
(Deze bewerking kan geschieden in
een warme of in een koude oplossing.
1) Warm bad. Men dompelt dc Li
ontsmetten stoffen in een sterke op-
treft, welke ten minste sedjrt vijf jaar lossing van pheniekzuur of van Cfezol-
in Frankrijk gevestigd zijn en wier zeep, welke men voorafgaandelijk doen
verblijfsverlof in regel is, deze moeten koken heeft. Men laait ze gedurende 1
beth «Duitschlands roem geheelen.en
hij zegt daar Deze tijd heelt be
hoefte aan 'n lofzang op haar heerlijke
deugden Schooneren, dieperen lof
zang dan dit oratorium van Haas kan
men zich niet inbeelden. Dit kunstwerk
viert on prijst niet alleen, het vermag
daarbij 'n innig godsdicnstbeleven to
verwekken het is waarlijk 'n mu
zikale les van ChristelijkQ natten
liefde.
zich niet ongerust maken. Nochtans
moeten zij gedurende die tijdruimte den
zelfden stiel uitgeoefend hebben.
Onze "Vlaamsche arbeiders die zin
nens zouden zijn naar Frankrijk te ver
trekken, zullen dus best doen zich goed
in te lichten.
Zij kunnen inlichtingen bekomen bij
de naastgelegen, consulaten of Yertcgcn-,
woordigors»
uur in bet bad met. een deksel er op,
verwarmt nog lichtjes en spoelt ze
daarna overvloedig uit in zuiver water.
2- Koud bad. Gebeurt de ontsmet
ting in een koude oplossing van phe
niekzuur of crezblzeep, dan is de wer
king van de ontsmeltingsstof veel
langzamer en de weefsels moeien daü
minstens 12 uren in hit koud bad blij
ven staan. Daarna worden, zij good ill
'zuivcE wnt&r gespoeld,