België op de Wereldtentoonstelling
van New-York
13
Donderdag
JANUARI 1938
DE BURSER00RL0S
IN-S PADJE
Hei taalslaluut in het leger
Hitler's bezoek aan Rome
Voer het opriepen van een
s'-.atsraad
Amerikaansche 'bouwplannen
PRINSELIJK HUWELIJK
De opzienbarende wending in de Fransche
lerrorislenzaak
KAMER
XXXXIIIIt JAARGANG NUMMER lo
Drukker-Uitgerer J, Van Nuffel-De Gendt, Keikstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN Telefoon 114,
Publiciteit buiten iet Arrondissement AALST Aïentschap HAVAS, Adolf Müuaan 13, te BRUSSEL Rue de Richeleu, PARIJS re Bank Bulding-KinEsway, 20 LOND RES, W. -C.
re, uniiii-Muini- 111 II
II. VERONICA
|Zoa op 7,12 af 10,1"
L. K. 23 V. M. 10
Vervolg cn slot.
In strijd met de jongste Wereldtentoon
stelling van Parijs, die aan de kunst cn tfc
techniek in liet hcdendaagsche leven was
wijd, is deze van New York van algemeens»
a.'ird, met andere woorden: men mag er alles
tentoonstellen wat men wil. -
Als wij nu nog zullen gezegd hebben, dat
dc inrichters ten minste 50 miljoen bezoe
kers verwachten, zal men nog beter het groo-
tc belang begrijpen voor lOnze nijveraars, om
zich op deze Tentoonstelling met de mooiste
en de beste van hun voortbrengselen te doen
vertegenwoordigen. Ten einde allen in de
gelegenheid tc stellen hieruit voordeel te
halen, heeft dc Regeering besloten zelf de
kosten van liet bouwen van het paviljoen te
dragen, cn dc. plaatsruimte voor de tentoon-
stcllcrs beschikbaar tc stellen tegen den uit
erst lagen prijs van slechts fr. 1.000 per vier
kante meter. Het spreekt vanzelf dat. zoodra
zij kennis kregen van deze vo rdccligc. voor
waarden tal van nijveraars onmiddellijk be
langrijke tcntoonstcllingsoppcrvlakten heb
ben doen voorbehouden. Nog- eiken dag ko
men nieuwe deelnemingen of aanvragen voor
nadere gegevens binnen in het Algemeen
Commissariaat, 71, Wetstraat, tc Brussel. De,
beschikbare ruimte is echter zo-o» groot, dat
iedereen naar wcnsch zal kunnen bediend
worden. Het Algemeen Commissariaat ziet
dan ook nog veel meer besprekingen vair
tcntoonstel'lingsoppervlakten tegemoet.
Dat men de Wereldtentoonstelling van
New York echt op zijn Amerikaanscfi, dat'
wil zeggen reusachtig op alle gebied, wil in
richten, spreekt van zelf. Zoo zal er o.in. een
Hoofdweg zijn van 2 kilometer lang, met
aan een der uiteinden een esplanade waar
stoeten van 50.000 personen zullen kunnen
defilccren. In dc omgeving van deze csplana-j
de. zullen 25 van de mooiste paviljoenen der
meer dan 40 deelnemende landen worden op
getrokken. Langs den hoofdweg k-omtMT vrjf
grocte bassins met merkwaardige waterspe-
len. Andere bezienswaardigheden langs dezen
weg zullen zijn een reusachtige bol en een
maaldVormige obelisk, die 230 nieter fioog
zal zijn. Met den bouw van dezen hoofdweg,
is reeds een begin gemaakt. Hij rust geheel
op heipalen en op ontelbare duizenden ton
nen cement.
Dp esplanade zal behecrscht worden door
eenfcolossaal standbeeld van Georges Was
hington, den eersten President der Vcrcenig-
de ^Staten. Men zegt ervan dat het een der
grootste beelden is, sedert de oude Egvptcna-
ren ket standbeeld van Ramses II lr.ngs de
boorden van den Nijl hebben gemaakt. Het
Washington-bceld, dat meer dan 20 meter
hoog za'i zijn, wordt vervaardigd' door beeld
houwer James Earle Eraser. Niet ver hier
vandaan zal een groep van vijf beeldhouw
werken komen te staan van Paul Manship.
Zij zullen de inwerking van den lijd op het
menschdioni verzinnebeelden. Een dezer wer
ken zal een zonnewijzer van 17 meter hoog
bevatten.
Op een andere plaats zullen de Ameri
kaansch grondwettelijke vrijheden van de
pers, het vercenigingswezen, den godsdienst
en het gesproken woord door beelden van
Le Friedlander worden gesymboliseerd».
Het paviljoen tier Regeering van de Ver-
cenigde Staten zal ongeveer 100.000.000 fr.
kosten.
Voor het aanleggen van parken en tuinen
langs de wegen zullen ongeveer 300.000
boompjes worden geplant. Miljoenen plan
ten cn bloemen zullen dat alles op schitte
rende wijze aanvullen.
Natuurlijk zijn tal van feestelijkheden voor-
en. Men is nog volop bezig met het uit
werken van liet programma daarvan.
Reeds van nu af aan mag men zeggen, dat
de Wereldtentoonstelling van New York wer
kelijk iets eeltigs- m haar soort belooft te
worden.
En wat wij ook nu reeds met zekerheid
mogen voorspellen is, dat ons land, daar
eveneens schitterend figuur zal maken, niet
tenlaiid bij uitnemendheid, maar ook van on
zen handel en onze nijverheden, die ginds
nieuwe en belangrijke afzetgebieden zullen
weten te veroveren.
UIT HET STAATSBLAD
MINISTERIE VAN BUITENLAND-
SCHE ZAKEN EN BUITENLAND-
SCHEN HANDEL
Belgisch-Nederlandsche schikking aan
gaande de toelating met tijdelijke vrijstelling
van rechten der automobielen gebruikt voor
betaald vervoer.
Bij een uitwisseling van brieven welke
plaats had te Brussel, op 31 December 1937,
tusschen d'cn Minister van Buitenlandsche
Zaken cn Buitenlandschen Hand'cl, en den
Zaakgelastigde van Nederland, zijn dc Bel
gische cn dc Ned-srlandsche Regecring. over
eengekomen aangaande het regime dat voor-
loopig zal w.irdcn toegepast, in afwachting
dat een definitieve overeenkomst'wordt ge
troffen voor dc autovcertuigen, door trans
portondernemingen van een van beide lan
den gebruikt vctor betaald vervoerd in het an-
cfiere land.
Hieruit v 'Igt dat de Ned'erlandsche onder
nemingen van 1 Januari 1938 af, in Belgie
van een gelijksoortig regime zullen genieten
als datgene aan de Fransche transportonder
nemingen toegestaan, krachtens dc Frausch-
Belgische overeenkomst van 16 Jul: 19J5.
Voor de toepassing van dit regime zullen
d'e bevoegde administraties van het ccnc cn
het andere land, den omvang van de grens
zone. waarvan dc diepte op ongeveer 10 ki
lometer werd bepaald vaststellen.
GEWELDIGE ONTPLOFFING
TE MADRID
Valencia, 11 Jan. Tc Madrid heeft zich
een geweldige ontploffing voorgedaan, waar
bij acht huizenblokken ingestort zijn.
Er zijn honderd doodem.
Londen. 11 Jan. Naar verluidt zou de
ontploffing plaats gehad hebben in den :m
dergrondschen spoorweg'van Madrid, waar
talrijke springstoffen waren neergelegd.
Het noodlot wou, dat op het oogenblrk van
de ontploffing een reizigerstrein kwam aan
gereden. waardoor het aantal slachtoffers
zeer hoog zou zijn.
Tengevolge van de censuur door dc repu-
!>iikc:nsche overheid uitgeoefend, bezit men
echter geen andere bijzonderheden over het
Ongeluk.
Dc Kamercommissie, belast met het on
derzoek van het wetsontwerp betreffende het
gebruik der talen bij het leger, heeft Dinsdag
hare vergaderingen hervat onder voorzit
terschap van den h. Van Iloeck.
Op verzoek der commissie, werd dc h,
VAN HOECK aanzocht om, hoewel onder
voorzitter der Kamer, verslaggever te blij
ven voor dc verdere afwikkeling van het ont
werp.
Generaal Denis, minister van Landsverde
diging^ evenals zijn kabinetsoverste, generaal
Micbem, woonden de zitting bij.
Geheel dc bespreking van den namiddag
liep over artikel 10. waarin sprake is van de
militaire «eipleidingsinrichtingen, cn vooral van
dc Kon. Militaire School.
Men geraakte het erover eens cn de hh.
VAN CAUWELAERT en JEN NISSEN
drukten dienaangaande ook d'e verlangens uit
van elk hunner taalgroepen dat dc Mïïïta
re School in twee net afgeteekende afdteclin-
gen zal worden ingedeeld, met leergangen
theorieën, militair onderricht, alle onderwijs
beheer en bestuur eenerzijds in de Nederland-
schc cn anderzijds in dc Fransche taal.
Men .geraakte er eveneens over akkoord
dat elk dezer afdeel in gen zou bestaan uit een
'getal leerlingen, tc bepalen volgens dc kader-
nocdwcndighcden der taaleenheden. Doch
verzachtingen hoeven aangebracht aan dezen
absoluten regel aldus oordeelt generaal
Dcnis in het tijdperk van een betrekke
lijk korten overgang. Over die verzachtingen
geraakte men het niet volledig eens. Gene
raal Dcnis zal nadere inlichtingen verschaf
fen in de zitting van Dinsdag 18 Januari.
Het stelsel aangeprezen door den Minister
van Landsverdediging.
Indien wij goed ingelicht zijn, wenscht de
minister van Landsverdediging volgend stel
sel te zien aanwenden in geval het aantal kan
didaten in de Vlaamschc afdeeling ontoerei
kend zou wezen. Aan kandidaten, die het
examen in de Fransche taal aflegden, zou
voorgesteld worden om vrijwillig- over te
gaan naar de Vlaamsche afdeeling. In geval
dit aantal vrijwilligers nog ontoereikend zou
blijken, zouden kandidaten die het examen in
het Fransch aflegden, in zekere mate ver
plicht kunnen worden over te gaan naar de
Vlaamschc afdeeling-. Tegen dezen dwang z-cm
van verschillende zijden in de commissie ver
zet zijn opgegaan
ER WORDT EEN NIEUWE STATIE
GEBOUWD
Het D.N.B. meldt da er voor de fcestelrj
ke ontvangst van Afrit Hitler ter gelegen
heid van zijn bczoekfaas de Italiaanschc
hoofdstad reeds druk, voorbereidingen w
den getroffen. i
Zoo is men bcgowfler. met den bouw van
een groote statie in dc plakts van de oude
static Ostiensc irtWE t zuiden van dc
stad.
Het twintigduizend4 vierkante meter groo
te staticplein krijgt eqn nieuw aanzien en er
wordt van hieruit een i euwe veertig meter
breedc straat als vr rbfu« mgsweg niet dc Via
Triumphalïs aangelegd.
Volgens een bericht4 in dc Giornale d'ftalia
zal Hitier tijdenzijn- crblijf te Rome zijn
intrek nemen in het prachtige Palazzo Doria.
VERKLARING DER BIJZONDERE
KAMERCOMMISSIE
De bijzondere commi s.-ic'jier Kamer, ge
last met het onderzoek van het ontwerp be
treffende het oprichten van een staatsraad,
vergaderde gisteren namiddag onder liet
voorzitterschap van M. I'oncelct.
M. Dierckx, minisÜDr van Binncnlandschc
zaken, woonde de vergadering bij.
Tijdens deze, vergadering \verd langdurig
onderzocht het amendement van.M, Eeckc-
leers, volgens hetwelk de 'gemeenten bij den
Staatsraad- tegen dc bt 'uiten die getroffen
worden d:or de bes tend ij c deputatie der pro
vincie, in beroep mo-en aan.
De indiener van liet amendement zou wil
len hebben dat in geval van mecningsverschil
tusschen gemeenteraadsleden en dc leden der
bestendige Deputatie jeu Staatsraad' een on
derzoek diene in te stm-^i.
Dc commissie was he daar niet mede eens
en bleef bij het standpu dat het beroep clp
den Ca- 'E14V'
ben moest.
Tijdens ccnc volgende zitting zullen, de
amendementen- die betrekking hebben op de
taalkwestie, worden onderzocht.
Dc rccderij «American Export L'ncs» wil
9 sn'ellc vrachtschepen laten bouwen, die een
snelheid van 16 zeemijlen per uur «ouden
hebben en ook enkele passagiers kunnen mee
nemen. Anderzijds zal zij zich ook cp het
transatlantic!; vervoer met watervliegtuigen
van New-York naar Lissabon toeleggen. De
ze zouden voor 20 passagiers ingericht woer
den en de mededinging* doen aan de snelle
Duitschc, Italiaanschc en Fransche passa-
giersbooten, die tc veel aan bouw en exploi
tatie kosten.
HET HUWELIJK VAN DEN KROONPRINS VAN GRIEKENLAND MET
PRINSES FREDERIKA VAN BRUNSWICK
Dc kamerleden hebben hun Nieuwjaarsver
lof geëindigd cn zijn Dinsdag in openbare
zitting bijeengekomen 01® de begrooting van
Openbaar Onderwijs, waarvan de bespreking
reeds voor Nieuwjaar werd Tjegonncn, ver
der door te zetten.
M. HUYSMANS heeft de leiding over het
debat.
M. VINDEVOGEL (koth.) hekelt de niet
naleving der taalwet in zake onderwijs. De
minister is gemachtigd n te grijpen door
het schorsen der toelage 1. Als hij zulks vootr
Ronse niet doet zal sprc :cr tegen de bcgroo-
ting stemmen.
M. HOSSEY (soc.) verheugt zich om den
ruimeren steun aan sch uwburgen en too-
necl.
Op zijn beurt handel. M. DELWAIDE
(kath.) over de taaltocs anden en meer be
paald in het onderwijs der Brussclsche ag
glomeratie. Uit de 01 voldoende gegevens
van den minister blijkt dat het er in een
groot aantal gemeenter - van 't Brusselsche
geen vlaamsch omderwi s is. De minister
heeft ons teleurgesteld. Wat de Vlaamschc
Academiën betreft pleit spreker voor volledig
zelfstandige Vlaamschc en Fransche Acade
miën. De redenaar hoot op een spoedige
Oprichting van cultuurr den en handelt over
de eenheid van spellinf in Noord cn Zuid
Nederland.
M. 'MAMPAEY (kat 1.) verdedigt dc be
langen der op rust zij dc onderwijzers uit
het vrij Onderwijs.
M. VAN HOECK fcath.) komt op voor
dc hcrklassecrhig van at onderwijzend per
soneel.
M. VAN GI.ABBEI-F, (lib.) vreest dat
bij ontstentenis der vc éischte kredieten dc
toepassing van de Wet Vandcrpoorten niet
gewaarborgd is.
De algemecnc bespre ing is afgeloopcn.
Daarop ontwikkel^ le h. AL LEW A 7. KT
(kath.) zijn intcrpcllatover dc schoen- cn
borstclnijvcrheid te Isgcm,
ROND DE AANHOUDING DER
DADERS VAN DE PARIJSCHE
BOMAANSLAGEN
De opzienbarende tijding betreffende de
tcrrorislcnzaak heeft groote ontsteltenis ver
wekt in nationalistische kringen tc Parijs»
rr Dortrfoy, ltinn*n.i vaTf bThhcnlandsche
zaken is den minister-president er van op dc|
hoogte gaan stellen^ dat dc daders van d'e
bomaanslagen bij de Etoilc ontdekt waren.
Weldra vernam men, dat d'e hoofddader-
vier ingenieurs zijn, die vroeger tot nationa
listische liga's hebben behoord, en na de ont
binding aan een dissidente actie hebben deel
genomen, welke tot de vorming van d'e Ca-
goulards «n dc C..S.A.R, liet genootschap
tot revolutionisme verdediging hebben ge
leid.
De hoofddader die gevangen is genomen,
cn een volledige bekentenis heeft afgelegd, i
Locuty van de Michciinetabricken tc Cler
mont-Ferrand.
Twee andere medeplichtigen, die hij heeft
aangewezen, zijn de ingenieurs Méténier cn
Moreau dc la Mcuse, die sinds de in tructic
van de zaak der Cagoulards en de C.S.A.K
in voorloopige hechtenis zitten.
De vierde' ingenieur is Jean Macon. Deze
heeft echter reeds dc wijk kunnen nemen
naar Spanje.
Wij herinneren cr aan dat de aanslagen
ongeveer op het zelfde uur op Zaterdag
avond 11 September plaat- grepen, door het
bezorgen van paketten met helschc tuigen bij
de concicrgCs die als bij een mirakel er goed
afkwamen. Maar bij de vernieling van den
gevel van 't gebouw van dc groote. Fransche
werkgeversorganisatie in dc rue dc Press-;
hours verloren twee agenten, die op liet trot
toir .liepen, door de neerstortende nen het
leven.
Het is wel een c'ieptreurigc zaak, «lat ont
wikkelde mencchen en die zich dan nog wel
patriotten noemen, zich hebben laten verlei
den tOit een dergelijke wandaad, die geen an
der oogmerk kan hebben gehad dan het uit
lokken van een ernstig conflict en het moet
wel een opluchting zijn tc weten, dat de po
litie de daders heeft kunnen achterhalen, op
dat zij hun gerechte straf niet zullen ont
gaan.
Minister Dorinoy, die onmiddellijk na het
bekend worden van de bekentenis bij Chau-
temps is geweest, beeft aan (Sc per- vc-chil-
lende mededeclingen gedaan, waarin hij her
innerde aan zijn belofte in de Kamer gedaan
dat ernstig ingegrepen zou worden, wie ook
dc schuldigen waren. Van stonde af aan
de hij overtuigd tc zijn geweest, dat
hier met een aanslag van dc revolut: nna.n n
te doen had, maar met een provokatie
gaandeweg heeft men de zekerheid gekr
dat dc daders van de afschuwelijke daad
andere konden zijn dan die ook dc wapenen
bijeenbrengen voor den burger .or'o
De beide ingenieurs die reeds in hechte
nis zaten stonden in betrekking met Delonc-
kc, die als een van de hoofdpersonen van de
C.S.A.R. wordt beschouwd.
Vjjrder verneemt men nog «lat de ingt
cur Locuty. die de bekentenis heeft afgcl»
heeft medegedeeld dat de opdracht voor de
daad hein werd gegeven door M, Mcténicr,
DE AANGEHOUDEN INGENIEUR
LOCUTY LEGT VOLLEDIGE
BEKENTENISSEN AF
Locuty, door den ndcrzocksrccly»onder»
rraagd zeklc lid tc zijn van de C.S.A.K.groep
Clermond-Ferrand en don eed afgelegd ta
iwMMII IUu, ?>TaH<t~ n r l«j WuUi
gesteld aan drie van zijn nieuwe kamer aden.
Deze waren Vauclavt en *andrcau, werk
zaam in hetzelfde bedrijf waar L cuty inge
nieur was en Mandrcau handelsbediende te
Clermond. Er werden wapens aangeschaft cu
Locuty kon zich herinneren per auto naar
Parijs tc zijn gegaan naar dc tfroning van
Ménéticr, vanwaar tien mitraljctten werden
meegebracht.
VocJr wat de aanslagen in de wijk der Etoi
lc betreft, verklaarde Locuty dat hij 10
September van Yaugel een telefoontje ont
ving, waarin deze hein mededeelde den vol
genden dag om 10 uur in de rue de Pres»
bourg te zijn^ waar hij MénCiier zou ont-
m eten.
Locuty bevond ch op het afgesproken uur
op de aangeduide plaats, waar h.'j Ménéticr
in gezelschap van een onbekende ontmoette.
Er werd wat over p it iele gesproken, waar
na de onbekende vertrok.
Locuty cn Ménéticr begaven zich vervol
gens naar ecu groot restaurant waar ecu
jonge blonde r uw zich bij hen voegdc.YVat
later kwamen er ook nog twee andere on-
bckendcy bij. 0
Op aanwijzing van Ménéticr begaf lx>cuty
zich ten slotte naar een luxueuse woning,
waar hij werd voorgesteld aan iemand, dra
waarschijnlijk M'orcau de la Meusc was. Tc
zatnen met dezen persoon ging Locuty naar
ccn ander huis, waar zij opgewacht werden
door een persoon, die waarschijnlijk Mac -it
moet zijn.
Moreau de la Meusc legde dan aan Locu
ty cn Macon uit wat hij van hen verwachtte.
Het doen in dc lucht vliegen van twee geb.u»
weèi door middel van bommen.
Dc helschc tuigen werden «loor Locuty cu
Macon vervaardigd cn vo rzicn van een uur
werk. Ménéticr was intusschcp gekomen cn
pijkerde zelf ccn der kisten dicht, waarin
de bommen zich bevonden.
Locuty regelde de uurwerken zoodanig.dat
de ontp'. ffing 0111 22 uur móest geschieden,
dat wil zeggen op een oogenblik dat niemand
zich meer in het gebouw aan de rue «le i'rcs-
bourg zou bevinden.
Locuty weet niet wie zich belast heeft met
den aanslag aan de ruc Boi-.-ièrc. Ménéticr
bracht Locuty en Macon per auto naar dc
e uc Frcsbourg.
Daar gaf Locuty het ki-1je met het hcLch
tuig af aan den huisbewaarder met liet ver
zoek het den volgenden dag tc overhandigen.
De huisbewaarder zette het kistje zoolang oa
Zij.
Toen L.cuty het gebouw verliet was de
auto van Ménctier verdwenen.
Hij heeft toen de metro genomen tot aan
de gare de Lyon en is vandaar per trein naar
Clermont-Ferrand gereden.
Locuty v egde er nog aan toet dat tijdens
het vullen van dc bommen, Ménéticr hem
had gezegd, dat de ontploffing geen slachtof
fers zou maken.
Tot zoover de verklaring van Locuty,
