Interview met E. P. Uten S. J.
10
Studentenbedevaart
naar St Jan Berchmans
[Woensdag
lOOOST 1938
op 3 Oogst e. k.
Onze Reis naar de Zeekust
H. Bloed-Spel te Brugge
op Donderdag 25 Augustus
De laatste protestantsche
kerk te Moskou gesloten
In Hat Verre-Oosten
Leeningen met loten
Spanje in Opstand tegen het
Gemmuüisme
Dood van Warner Oland
Het tweegevecht
Spaak-Vandervelde
Dit Duitschland verdreven
zusters gaan naar de Missie
Kostbare juweelen gestolen
te Antwerpen
VOLKSSTEM
XXXXIIIIe JAARGANG NUMMER 4 *3 s
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel-I)e Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 1 2o CENTIEMEN Telefoon 11
Publiciteit buiten het Arrondissement AALS'f Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan, 13, te BRUSSEL Rue de Richeleu, PARIJS Bank Buiding Kingsway,
H. LAUItENTIUS
IZoa op 4, 37 at 19, 15
V. M. 11 L. K. 18
In het vooruitzicht van de machtige stu-.de zoo beminde bisschop van Luik, een ge-
dentcnbedevaart op 13 Augustus ^erstko- zagvol woord tot de studenten spreken, er
mende, waaraan zeer vele onzer katholieke cp verzoek van den spelleider, namens al die
studenten zullen deelnemen, hebben we ons jonge vereerders van St Jan tot den gevier-
ttr inlichting gericht tot het secretariaat den jeugdpatroon zijn bisschoppelijk gebed
van de SINT JAN BERCHMANS-be j richten
devaart te Diest. We troffen er aan den
.leeds zoo kranigen Pater Uten, S.J. bijna
volledig hersteld van het zoo jammerlijk
ongeval dat hem bijna zijn rechterarm kost
te, en zooals naar gewoonte moeilijk te be
dwingen wanneer hij over al de ondernemin
gen begint te praten waaraan hij het beste
van zijn krachten wijdt.
Op den man af stelden we hem enkele
vragen waarop hij ons graag ten antwoord
ston 1.
Langs verscheidene zijden hebben we
gehoord, Pater Uten, dat de Berchmansïees-
ten dit jaar een grootsch karakter zullen
hebben. Mogen we daar iets meer over ver-
uemeft
Diest dacht sedert lang aan de viering van
de vijftigste verjaring der heiligverklaring
van zijn edelsten zoon, maar bij het begin
van dit jubeljaar, heeft Zijne Eminentie de
Kardinaal Aartsbisschop vooral de aandacht
va" de studenten op St Jan BechmaniS' ge
trokken.
Diest heeft vroeger reeds luisterrijke
Berchniansfeositen gekend. Daarover werd
reeds elder in dit blad geschreven.. Wij heb-
en het ons tot taak gesteld uit al ónze
Mag ik verder eemige inlichtingen ver- bureel.
EN HET
Bericht aan de achterblijvers
Het Bestuur vfin het H. Bloed-
Spel te Brugge, heeft ons nog voor
een paar dagen eenige genummer
de kaarten gezonden, welke wij zoo
spoedig mogelijk moeten kunnen
plaatsen.
Wie nog de reis wil mede maken,
schrijve onmiddellijk in op ons
nemen over het feestspel
De tekst van het feestspel werd geschre-
door E. P. Brauns, mijn confrater. De
Zij die thans hun inschrijving
toesturen zullen tijdens de vertoo-
rc^ie is in handten van den kunstenaar Anton jlUng in de groep huillleu plaats ne-
Van de Velde, die tevens het decor en de
kostumeering ontwierp, het spel wordt uit
gevoerd door de studenten van het St Jans
Berchmanscollege van Diest, die er een
grootsche hulde willen van maken ter eere
van hun stadsgenoot.
Is daarmee de bedevaarrt afgeloopen,
Pater Uten
O neen al dfe felikwieën van Sint Jan
Berchmans, daags te voren uit de verschil-
'lige heiligdommen van het land in de St.
Sulpitiuskerk -samengebracht, worden in een
triomfantelijken optocht naar de St- Jan
Berchmanstentoonsteffing gedragen. AI
wordt die tentoonstelling slechts' officieel op
14 Augustus geopend), in aanwezigheid van
Zijne Eminentie den Kardinaal-Aartsbis
schop, toch zal ze voor de studenten reeds
EEN NIEUWE GOLF VAN
KERKVERVOLGING
DE JAPANNERS BOMBARDEEREN
CANTON
Uit Canton wordt gemeld dat negen Ja-
pansche vliegtuigen. Maandagmorgen dertig
bommen op de stad geworpen hebben. Dc
bommen vielen in de nabijheid van de re-
gccringsbureelcn, van de Electrisch.' Cen
tra tc, de brug over dc Pearl-rivier cn de
Franschc Kathedraal. Deze laatste werd zeer
ernstig geraakt door bommcnscherven en
men meldt ook dat een dertigtal
chen
De nieuwe golf van kerkvervolging m de
Sovjet-Unie heeft thans ook de laatste pro
testantsche kerk te Moskou getroffen.
Nadat, nu bijna twee jaar geleden, de laat
ste predikant, dominee Sfcrick, aangehouden
was, waren de geloovigen toch nog iederen
Zondag in de kerk bijeengekomen. Zondag
morgen vonden de kerkgangers het gebouw
eensklaps gesloten. Voor de kerk stonden
vrachtauto's van de Gepeoe gereed om den
inventaris van het bedehuis weg te halen.
Het sluiten van de kerk, is naar het D.N.;
B. bericht, geschied zonder wettelijke moti
veering, daar de evangelische gemeente de
belas-ting, welke zij voor het kerkgebouw I gr0ot zou zijn.
verschuldigd was, steeds beeft opgebracRt. Deze vrees werd dan ook bij een vol-
Enkelc dagen geleden is trouwens ook de L.tn(i telegram nog bevestigd. Hierin wordt
laatste Poolsche katholieke kerk te Moskou gezegd dat het aantal dooden reeds tot 71
binnen de kerk zouden gedood ge»
zijn. Buiten de kerk zouden er ook 'n
dooden en gekwetsten gebleven zijn.
Bij dit eerste bericht had men nog
zekerheid over het aantal slachtoffers
arden
;antal
doch
nen was algemeen van gedacht dat dit zeer
krachten mede te werken om -dit jaar ook de moeite loonen.
toegankelijk zijn op den dag hunner bede- Ebro geheel hebben gezuiverd. De 42ste di-
yaart. -visie van de republikeinen, die dit gedeelte
- Naar ons reeds werd gemeld', Pater
Uten, zal het bezoek aan die tentoonstelling
gesloten; ook een der laatste groote Russi
sche kerken de Hemelvaartkerk is on
langs gesloten.
Vier lotingen zullen in den loop van de
maand Augustus in het openbaar plaats heb
ben, ten zetel der Nationale Bank van Bel-
gie, te Brussel, telken male om 10 uur, te
weten
Op 10 Augus-tus 195ste loting der 2de
ieening van bet Verbond der Samenwerken
de Vennootschappen voor Oorlogsschade
(1q22) één lot van 250.000 fr. en twee lo
ten van 100.000 frank.
Op 18 Augustus--: 59ste loting der leening
met* loten 1933: één lot van vijf millioen
fr. en zeventig loten van 25.000 Ir.
j Op 20 Augustus 183ste loting der 3de
bezet hield, werd geheel vernietigd, en velen Ieening van het Verbond der Samenwerken
men, gezien de nummers dezer
kaarten volgen.
De personen welke reeds inge
schreven zijn en Dog niet betaald
hebben, worden verzocht dit onmid
dellijk te doen.
DE NEDERLAAG AAN DEN EBRO
De officieele mededeeling van Salamanca
meldt dat de nationalisten de zone, gelegen
tusschen MequincnzaJ en Fayon, aan den
an de studentenbedevaart een bijzondere
gebeurtenis te maken.
Mogen we vernemen waaruit deze zoo
grootech aangekondigde hulde der studenten
zal bestaan
Voorzeker. Voor enkele dagen reeds ver
scheen* er in dit blad een overzicht van al
wat de tentoonstelling zal bevatten ge-
'SJchiedkundiige herinneringen uit het leven
$t. Jan, fotografische voorstellingen van
In het historisch kader van de Groote het oude Diest, een overzicht van'de ont-
Markt, naast de St Sulpitiuskerk waar Sint wikkeling der Bcrchmansportretten, kerken
Jan Berchmans werd gedoopt, wordt reedis en onderwijsgestichten aan hem toegewijd,
elke bezoeker getroffen door een ongewoon herinneringen aan vroegere Berchmansfees-
errassend decor. Daar heeft ten 10,30 ure ten, enz.
de plechtige hoogmis plaats, want zelfs de Een stemmige uithoek van de zaal toont
ruime St Sulpitiuskerk zou het aantal stu- J oma «het geheim van zijn leven», namelijk
denten-bedevaardiers niet kunnen bevatten, het belang van de Maria-vereening voor St.
Zijne excellentie Monseigneur Kerkhofs jan en een kapel met zijn voornaamste reli-
assisteert pontificaal. Monseigneur Cruys- j kwieën. Ook wil ik er aan herinneren dat
berghs zal met zijn hartegloed den lof van op de tentoonstelling zullen prijken de be-
onzen heiligen student verkondigen.
Op deze historische markt zal 's namid
dags de feestvergadiering plaats hebben.
Dat woord feestvergadering Pater
Uten, schrikt me e£n weinig af.
Wees gerust, we kennen onze studenten
en weten dat er veel vergaderd wordt. Daar
om alles kort, levendlig, inslaand. Na een
kroonde ^letterkundige werken die dit jaar
door de leerlingen van de katholieke onder
wijsgestichten geschreven en met veel smaak
verflucht werden.
Voorziet ge, Pater Uten, een talrijjce
deelname aan de bedevaart
Een zeer talrijke. Wij verwachten duizen
den studenten. De inschrijvingen die wij tot
der manschappen zijn gevangen
Anderen zijn verdronken.
Het aantal gesneuvelden is zoo groot, dat
men het juiste getal nog piet heeft kunnen
vaststellen.
Ook heeft de natist.ische luchtmacht
en groote activiteit 'aan den dag gelegd in
den sector van den Ebro door de bruggen te
vernielen die door de regeeringstroepen wa
ren gelegd'.
DE ROODEN GEVEN HUN NEDER
LAAG TOE
Ook de roede oorlogsmededeeling uit Bar
celona geeft toe, dat de gebieden ten Noor
den van Fayon-Altosdeauts veroverd zijn
door het Oostelijk leger der nationalisten,
dat er, met steun van. 75 bommenwerpers,
tanks en artillerie, in slaagde, onder groote
verliezen, Altosdcauts te bezetten. In den
sector van Gandesa zouden echter andere
aanvallen volkomen mislukt zijn.
Vennootschappen voor Oorlogsschade
(1923): twee loten van 100.000 fr. drie loten
van 50.000 fr. en 15 loten van 10.000 fr.
estegen is, terwijl binnen de kerk niet min
der dan 3p personen den dood vonden, ter-
jl er 58 anderen gekwetst werden.
VOLGENS DE BERICHTEN UIT
HONGKONG
Het bovengemelde feit wordt ons breed
voeriger gecommentcerd verhaald van uit
Hongkong, waaruit gemeld wordt
Heden namiddag Maandag dus heeft
dc Japansche luchtvaart schrik cn paniek
gezaaid rond de groote cn schoone Franschc
Kathedraal van Canton. Deze laatste, op
wier dak een groote Fransche vlag wapperde,
staat in een kwartier van de stad waar de
bevolking zeer dicht gezaaid is en waar ziel*
geen het minste militair gebouw bevindt.
Ncgen-en-dertig personen, welke een toe
vlucht gezocht hadden in voornoemde kerk
ten einde te ontkomen aan ccn van dc vrecse
lijkste bombardementen welke men kende,
werden gedood en oet1 vijftigtal anderen ge
kwetst door een drietal bommen, welke ont-
On 25 Tuuutstus' 78ste loting der leening ploften in een kring van 25 nieter op de
1 J V..L.J1
enthousiaste optocht door de straten van nutoe mochten ontvangen, laten Voorzien dat
>le stad en de feestelijke intrede van de vlag
gen, worden de overheden op de Groote
Markt onthaald op blij klaroengeschal,waar
mee al dadelijk feestvergadering en feest
spel inzetten. Daarom ook geen academische
toespraken, maar wel het levendige woord
van jeugdlkenners en jeugdvrienden in de di
recte belangstelling van de toehoTVrders.
Wie spreekt tot de bedevaart-studen
ten, Pater Uten
Als een voorrede van liet eigenlijk feest
spel zal de beken-die redenaar en studenten
vriend, E.P. Lode Arts, S.J. het hebben over
«Romantisme? Neen Heroïsme». Ik ben
er zeker van dat zijne woorden aanstonds
de geestdrift nog hooger zullen doen oplaaien
Daarna zal Zijne Excellentie Mgr Kerkhofs
de bedevaart een waar succes tegemoet gaat.
Wiij zijn trouwens klaar om ze goed te ont
vangen. Anderzijds zullen al de studenten in
het bezit zijn van de bedevaartbrochure die
al de noodige inlichtingen bevat Waar deze
niet volstaat,, verstrekt het secretariaat van
de St. Jan Berchmansbedevaart al de ge-
wenischte inlichtingen.
Eerwaarde Pater Uten, we zeggen u onzen
oprechten dank omdat ge ons zoo bereidwil
lig te woord hebt gestaan. We drukken den
wensch uit dat ten bate van onze zoo duur
bare katholieke Vlaamsche jeugd en van
gansch ons volk, de studentenbedevaart ter
eere van St. Jans Berchmans, vooraT' tot een
geestelijk sttccesi moge uitgroeien. Nogmaals
dank
Naar Reuter uit Wesft Harford (Connec
ticut) verneemt, is de bekende filmspeler
Warner Oland, die beroemd is geworden
door zijn vertolking van de rol van den Cha-
neeschcs detective Charlie Chan, in dien leef
tijd ra* 58 jaar overleden.
Oland leed gedurende de laatste maanden
?an een ernstige zenuwziekte.
Eenigen tijd geleden werd de wereld door
een zonderling bericht verrast Warner
Oland was de studio van 20 t.h. Fox - uit ge-
ioopen, terwijl hij bezig was met de opna
men van zijn laatste Charlie Chan-film. Blij
verdween spoorloos en werd hier en daar
gesignaleerd zonder dat het iemand lukte
met den acteur in contact te komen.
Na dit incident werd bekend, dat ernstige
erschillen van meening in den huize Oland
I ij den kunstenaar een inzinking hadden
«DE LANDWACHT», naar aanleiding
van het jongste artikel van den heer Vander-
vclde in «Le Peuple»
«Eens te meer willen wij erop steunen,
dat er twee uiteenloopende strekkingen be
staan in de socialistische partij: deze van M.
Spaak, die meer de nationale belangen van
Belgie schijnt te willen behartigen, en deze
.n M. Vandcrvelde, die de belangen van
de Internationale en van het marxisme bo
ven alles stelt.
Biet duel Spaak-Vandervelde schijnt ons
dan ook roerende dagen te zullen brengen,
want beide leiders zijn van dit gehalte, dab
men den slag als ernstig mag aanzien.
Wij hebben ons in de innerlijke twisten
der socialistische partij niet te mengen, maar
wij hebben het reoht en den plicht hieruit
Z4jn
veroorzaakt, waarvoor hij in Zweden,
geboorteland genezing zocht.
Het lot wilde, dat hij daar door een flong-
onsteking overvallen werd, die nu een einde
maakte aan zijn leren.
Warner Oland werd geboren te Umea, in
Zweden, op 3 October 1880. Op dertienjari
gen leeftijd namen zijn ouders hem medt
naar de Vereenigdc Staten.
Na verscheidene harde mislukkingen, die
zijn vroege jeugd kenmerkten trad hij op
22-jarigen leeftijd op bij een rondreizend too-
neelgezelschap, in stukken, van Shakespeare
cn Ibsen.
Zijn faam was weldra gevestigd^ maan de
zaak ging failliet en Oland, die er stcedsi van '<*n tracht, onder het mom van het nationa- 'trouw(jei
met loten 1q32: 'e<éri lot van 250-000 tr.
vijf cn twintig lptcn van 25.000 fr.
De Dominicanessen van Ludvvigshafen en
Spesyer, die gedwongen werden hun opvoe
dende werkzaamheid te staken, hebben be
sloten zich aan de missie-actie te wijden.
Twee en twintig zusters hebben reeds een
arbeidsveld gevonden iri Peru. In Juliaka
zijn zij op 3800 M. hoogte begonnen met (te
bouw van een school en een internaat.
In de stad Albacay zijn reeds voorberei
dingen getroffen otn een middelbar^ meis
jesschool op te richten. De Duitsche zusters
maken op hun reizen in dit grootendeels
woestijnachtige land meermalen gebruik van
vliegtuigen.
In Brazilië hebben de zusters van hetzelf-
d'e genootschap een ziekenhuis, een naai
school en een internaat voor studecrende
meisjes overgenomen.
Het gerecht is er in gelukt op heel spoe
dige en onverwachte wijze de hand te leg
gen op den dader van het even spitsvondig
a.s stoutmoedige schelm-stuk dat zich heeft
voorgedaan in het Sint Camiliusgasthuis en
waarvan de juwelier M. Mertens het slacht
offer werd.
De politie van Mericsem, vermoedens heb
bende op een persoon aldaar woonachtig,
verwittigde de politie van Antwerpen, welke
dadelijk op onderzoek uitging en den ver-
zekere gevolgen te trekken dachte aanhield in zijn woning, gelegen Van
1) Ofwel is M. Spaak rechtzinnig en dan I p tL
moet men vaststellen, dat een socialist, die
nog altijd aangesloten is. bij dc lie Interna
tionale, niet op eene voldoende wijze be
schikt over de volledwge politieke vrijheid,
die als een eerste vercischte voorkomt voor
de personaliteit, die de hooge bediening van
Eerste-Minister waarneemt. Meer dan eens
hebben wij onze meeniug laten kennen, dat
M. Spaak, willens of onwillens, onder de
plak staat vai} de bonzen van het Brussel-
schc «Maison dHi Peuple».
Schoonhovestraat.
Het is dé 52-jarige Fe-rd. E. uit Mechelen,
en meubelmaker van beroep. De man loo
chent natuurlijk hardnekkig.
DOOR HET SLACHTOFFER EfJ
VERSCHEIDENE GETUIGEN
HERKEND
plaats rond de Kathedraal.
Een twintigtal bommen die in de nabij
heid gevallen zijn," hebben meer dan hon
derd burgers gedood en maakten, voor zoo
veel men reeds meldt, meer dan 200 gekwet
en.
Onder dc gekwetsten die in de onmiddel
lijke nabijheid van de kerk geraakt werden,
bevonden zich ook een groot aantal kinde
ren en vrouwen.
De bisschop die in zijn bureel zat te
schrijven op het oogenblik van het bombar
dement, werd niet geraakt. Een vrouw die
binnen in dc kerk zat, werd op slag gedood.
De ondereen liggende lijken zijn zoowel
binnen als buiten de kerk bedolven onder
de stukken steen.
Verscheidene der beuken van de kerk wcr-
'der deerlijk gesteld en overal liggen zware
afgeschoten situkken steen en arduin.
De kostelijke kerkvensters zijn droevig ge
steld, terwijl een beeld der Bleilige Maagd
ook erg verminkt is geworden. Het hoogal
taar is gespaard gebleven van vernieling.
Groote reddingsploegen werken om de
slachtoffers van onder het puin te halen cn
de plaats zooveel mogelijk te ontruimen.
DE WEEKLACHT VAN EEN
GEESTELIJKE
Na het vrcesclijk bombardement der Fran
sche Kathedraal te Canton, zegde Mgr An-
toine Fouquettc, die sedert 43 jaar Canton
bewoont, terwijl hij de lijkjes beschouwde
van dc kinderen en ook van de groote per
sonen, welke tegen den kerkmuur werden
gelegd
«Ik vraag mij af waarom men zooiets heeft
kunnen doen In heel deze streek zijn er
geen kanonnen, noch bewapeningen, nocU
soldaten. Ik zal weigeren deze plaats hier te
verlaten..De kerk hier zal een toevluchtsoord
blijven voor allen die uitwijken en een on
derdak moeten zoeken.
De eerste verpleger van het Roodc Kruis
die in de kerk is doorgedrongen na het bom
bardement, vond daar eene vrouw die door
het bombardement verrast was geworden
terwijl zij godvruchtig zat te bidden en die
door het schrikken zinneloos geworden
was.
Door de politie wérd M. Mertens, het
slachtoffer van den diefstal, dadelijk ontbo
den. Deze herkende dadelijk in den aange-
2) Ofwel is M. Spaak het in den grond jloujcne den .persoon aan wien hij het va-
eens met de leiding der socialistische partfj liesje met zijn kostelijlcen inhoud toever-
gedroomd had opera-zanger te worden, maar
zijn muziekstudies had moeten opgeven we
gens geldlgebrek, trok naar Hollywood, met
den dood in het hart.
Tenslotte verwierf hij roem en fortuin
door de film, en vooral dan, dank fcij z'n
meesterljike creaties v^n Chineesche typen,
lismc, het werk van het marxisme door te
drijven. In dit geval zouden M. Vandcrvelde
en IM. Spaak het eens zijn omtrent de be
grippen van het marxistische doctrine, alleen
de methode, aangewend om het doel te be
reiken, zou eenigszins verschillen en van uit
zicht veranderen.
Ook dc portierster van het gasthuis her
kende in hem den persoon die zij met het
valiesje onder den arm het gasthuis had zien
verlaten.
Dc politie is daarop dadelijk overgegaan
Zie hiernevens,
.et een huiszoeking. Deze leverde frtcts op.
Ook de vrouw van den aangehoudene werd
ondervraagd. Zij verklaart echter van niets
te weten.
Vermoedt wordt echter dat de kerel niet
alleen heeft gewerkt en dat de buit door me
deplichtigen elders werd verstopt.
Iu afwachting van het verder onderzoek
werd dc aangehoudene opgesloten ter be
schikking van den procureur des Koningg.
