Drie jaar geleden...
KAPITALISTISCHE STAAT
De Kerkvervolging
in Duitschland
De Reuzen gingen uit te Ath
9 Oktober 1938
Gemeenteverkiezingen van Het H. Bloed—Spel te Brugge
De Slag bij Aarschot
DE VOLKSSTEM
XXXXIIIIe JAARGANG NUMMER izr
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN Telefoon 114.
Publiciteit bptcn het Arrondissement AA 1,5T Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan, 13, te BRUSSEL Rue de Rieheleu, PAKIJS Bank Buldmg-Kingstyay, 20 LONDEN, VV. C. 2.
^Maandag 29 OOGST
H. JOA.NNfiS ONTI1.
l'/on op 5,04 Zon af 18,39
Dinsdag 30 OOGST
1938
H. BOZA VAN LIMA
IZon op 5.05 Zoo af 18.37
VM. 9 L. fai. 1
Heden Maandag was het reeds drie jaar geleden hoe snel gaat de tijd dat
de door alle Belgen, vooral door de armen en noodlijdenden hartstochtelijk bemin
de koningin zoo brutaal uit het leven werd gerukt, onuitwischbare herinneringen
nalatend in ons land waarvan zij weliswaa r de vorstin, maar inzonderheid de wel
doenster was. Haar gratievolle gestalte, haar lieftalligheid, haar edelmoedigheid,
haar voorbeeld van moeder en koningin, bedeeld met rijke gaven naar hart en geest,
dat alles vergeten we niet, kunnen we niet vergeten. Haar verschijning ten onzent is
kort geweest maar langdurig genoeg om ten allen tijde frisch in het geheugen te
blijven.
HERDEfeLIJKE BRIEF WIJST OP DE
TOENEMENDE VIJANDELIJKHEID
VAN HET NATION AAL-S OCIALISME
Het Havas-agentsclu p verneemt uit Ber-
lijn
De herderlijke brief, opgesteld door de
conferentie van de Duitsche bisschoppen te
Fulda, is Zondagmorgen voorgelezen in al
le Duitsche kerken.
In dezen herderlijken brief worden de aan
vallen tegen de kerk en den katholieken
godsdienst in het nationaal-socialistische
Duitschland opgesomd en voor dc openbare
meening van de ganschc we-reld wordt ge-
eiseftt een einde te maken aan den strijd te
gen het kristendom.
Verder wordt betoogd da/t de ideologische
strijd binnen en buiten de grenzen van het
voormalig rijk, onder -anderen in het gewe
zen Oostenrijk, openlijk en in het geheim
wordt voortgezet mat al de middelen van
vroeger, die reeds mlde vorige herderlijke
brieven zijn aangeklaagd
De herderlijke brief sluit als volgt
Menige ervaring heeft bewezen dat de
aanvallen gematigder noch verdraaglijker
zijn dan vroeger, maar dicgendeel een vijan-
délijker, heftiger en duidelijker karakter aan
nemen.
Het doel van déze aanvallen is de Katho
lieke Kerk verdrukken en te verzwakken, het
volk ervan te verwijderen, en een leer in te
voeren, welke niets meer te zien heeft met
het geloof in God en het eeuwig leven.
Later wordt gemeld
De herderlijke bfief welke hedien in
Telkenjare wordt te Ath een stoet gehoud den waarin de reiuen der stad opstappen.
De foto geeft ons het beeld van Mijnheer en Mevrouw Goliath.
De kapitalistische staat is
dezer begrippen waarrond
EEN NIEUWE BIJZONDERE OPVOE
RING OP WOENSDAG AANSTAANDE
j Thans zijn de vijf vooraf aangekondigde
KONINKLIJK BESLUIT VAN OPROE- opvoeringen van «Sanguis Christi» met een
PING VAN HET KIEZERSKORPS ongehoord sukses afgeloopen. En zoowel dc
geestdrift der uitvoerders als de perfectie
Het staatsblad! van heden bevat het ko- yae het spel en de toeloop van 't volk gaan
ninklijk besluit van 23 Augustus, waarbij de steeds in een stijgende lijn. Het inrich-
gemeenteverkiezingen van g October gere- t€nd komitek heeft dan ook ingezien dat
geld worden jeen enkele speciale vertooning onvoldbende
Antikei 1. Onder voorbehoud der toepas- zaj zjj,j om a| de belangstellenden plaats tc
de snug van artikel 4 van dit besluit worden de verieJ.nen cn heeft dan ook besloten een
kerken van Duitschland voorgelezen werd is kiescolleges van al de gemeenten des Rijks tweede bijzondere opvoering te laten door
een krachtig document dat getuigenis aflegt opgeroepen tegen Zondag 9 October 1938 gaan 0p Woensdag a.s. 31 Oogst, om 8 uur
van den wil der Duitsche Kerkvorsten, niet tusschen 8 en 14 uur, om over te gaan tot de 30 >s avonds.
te wijken voor d'e schrikaanjaglngen waar- algeheele vernieuwing der gemeenteraden en Deze vertooning wordt vooral ingericht
aan zij blootgesteld worden. om ieder het getal raadsleden te verkiezen, ^en c;ncjie de familieleden van dé medewer-
Het nieuws1 van het ^oorlezen van dit do- bepaald in de bij de wet van 22 Juli f932 kers aan het spel en de gansche Brugsche en
cument in de kerken verspreidde zich spoe- gevoegde rangschikkingstabel der gemeen- voorai de minder vermogende Brugsche be-
dig p-i-iM-ftHen -L-oGrr -! wiuLu-itn, j voiKing toe te laten aan bijzondere voor-
er heel wat meer geloovtgen. Art. 2. De candidaten moeten vootfgedra- waardcn Van deze eenige kuituurprestatie tc
De brief werd! te Berlijn door een zeer gen worden voor Zondag 25 September. 'genieten. Te dezer gelegenheid zullen de
aandachtig auditorium gevolgd. De zeer d'ui- i Iedere candidaatstelling moet ondertee- staande piaatsen verkocht worden aan de
delijke zinspeling op den maaregel die den kend zijn door minstens 100 gemeenteraads- prjjs van 2 fr. De prijzen der andere plaat
bisschop van Rottenburg trof, welke zijn j kiezers, in dc gemeenten van 20.000 iriwo- sen hlijvcn ongewijzigd (25, 10 en 15J en
bisdom werd uitgedreven, maakte diepen in-Jners en meer; door minstens 50 gemeente- kunnen onmiddellijk worden besteld bij den
druk. raadskiezers, in de gemeenten van 10,000 tot Dienst voor Toerisme, Markt Brugge, past
in politieke middens- stilt men vast dat de 10.999 inwoners; door minstens 30 gemeente- check 4092.73.
bladen der nazistische partij, na zich eenige raadskiezers, in d'e gemeenten van 5.000 tot j j-je hijZOndere vertooningen van Woensdag
een Van daar ook de haat der socia-
de listen tegen den kapitalist, omdat
volksgedadhte dwarrelt, iets dat hij privaatbezitter is, alhoewel zon-
niet gunstig is voor verstandhou- der dezen bezitter er geen kapitaal
ding en verbetering. meer zou zijn.
Wat men er tegen heeft (ons| Dat men redetwiste over wat de
doel is verre van hem wit te wil- kapitalist (en de patroon) mag heb-
ien wasschen) komt terecht te- ben, en anderszijds wat het deel (of
gen kapitaal en tegen den kapita- loon) van den werkman moet zijn,
list, wat ongewettigd is. dat- is een andere kwestie; dat is,
Want kapitaal is er noodig, men zoo men wil, de loonskwestie. A. i -
11 1 li 4- I TV»/.iB L-ünifool L-gni+nlicf qlo maanden onbetuigd" te hébben gelaten, met 9.999 inwoners, door minstens ZO gemeente- Donderdag zijn onherroepelijk de laatste
denke sleöhts aan een zijn» rot-1 Doch kapitaal en kapitalist als heft|ghEid de Kerk ;aanvallen. j raadskiezers in de gemeenten van 2.000 lot ondcr c;kelc ;.oorwaardï zu„cn er
men het krediet. En wat den ka- zuikdanig aanvallen, is al zoo wei- Men hccft den jndruk dat de «wapenstil- 4,999 inwoners; door minstens 10 gemeente-
pitalist betreft, is hij ZOO te verket- jnig ernstig als uitvallen tegen au-|stand» weucc ;n acht werd genomen na den raadskiezers in de gemeenten van 500 tot
teren, omdat hij dit noodige kapi-.tos en de automobilisten, om reden «Anschluss» in de hoop van een gebeurlij- 1,999 i
A'oners; en door minstens 5 gemeen
de Katholieke Kerk, door tus-schenkomst 500 inwoners,
der Oostenrijksche bisschoppen, heden
gehouden heeft.
taal verschaft Ivan de auto-ongevallen. Indien er
Zeker is kapitalisme in den zin wat minder hard gereden werd vol-
v-an misbruik van kapitaal niet gens de lokale toestanden, en voor-
te verschoonen, onder den algemee- a" indien wat minder gedronken
nen vorm waarin het bestaat, 't Is «'erd, zouden er zooveel ongeluk
die vorm die eigenlijk den geken k«i.met ^"^^le mito s de orde m ge.
den kap.tahst,sdien staat, uitmaakt. »t d-e moetoi^erdwgnen o^van 6^ staatre_
Nochtans, als definite zijn voor l^tt^ ve^toen als- Iglementeering uit. Ze stuwen zoo
"SSfuSSverkeerswegen «P mts aan dat, ze zouden willen
delen moeten in de handen van wei-1 Hij die denkt den grooten vluchten, zagen ze het goed, maar
nigen zijn, terwijl de overigen in kapitalist te treffen, zal eigenlijk
doorsnee goederloos of proletariër vooral veel arme spaarders treffen,
zijn. Ten tweede, die twee katego-
rieën van leden moeten politieke
vrijheid bezitten.
Maar nu moet, men aanstippen
dat in zulken sociaal-ekonomiselien
toestand graden zijn. Engeland is
de tvpe-staat van het kapitalisme,
en dit is daar geboren uit het pro
testantisme. In andere landen be
staat het, min of meer.
en onder geen enk
nog andere wordlen ingericht allen die dus
willen het Heilig Bloedspel in zijn eenig
decor bijwonen, warden derhalve vriende-
ke toenadering tusschen het Ille Reich en teraadskiezers, in gemeenten van minder dan ijjk verzocht hun voorzorgen te nemen.
Wij trekken er een laatste maal de aan-
Het is ijdel tegen het kapitalisme
ten velde te trekken, en goede uit
slagen te verwachten, zoo men het
De kwalen echter van den kapita-
listisc'hen staat zijn echt. Ook hij
is duchtig aan 't veranderen. Hij
is niet stabiel en brengt geweldige
spanning teweeg tusschen zijn le
denbezitters en niet bezitters.
Doch hier moet ge letten op het
tweede kenmefk ran den kapitalis-
tisehen staat, de politieke vrijheid
zijner leden. Verandert de kapita
listische staat, wat met de kwes
tie van eigendom en de kwestie der
politieke vrijheid
Alleen de kristene demokratie
volgens de Encycliek Rerum No
varum, in de hand werke. Zonder
niet. aanpakt van de zijde van den (0f kristen solidarisme) kan hier de
katholieken godsdienst. [goede oplossing brengen. Daartoe
Dit is het geval niet met. de socia- js noodig dat men in de praktijk,
listen die tegen het privaatbezit J<> gepaste vereenigingsmiddelen
zijn, of de produktie (met de ver-
leelings-) middelen in de handen
van den staat te willen brengen.Dit
'aatste is echter eene onmogelijk-
leid, en ook bij iedere gedeeltelij
ke poging daartoe komt men tot el
lende. waarvan men dan de oorzaak
ap anderen wil schuiven. De socia-
'sten vergeten wat men kan noe-
•en de «overgangsperiode».
De candidaten mogen de lijst, waarop zij gacj,t Qp gat fa twee bijzondere vertoonin-
als zoodanig -voorkomen met onderteekenen. ^en aanvan-cn om 8 1!ur 30, en niet om 9 tl.
In de gemeenten met minder dan 5.000 zie- aooals voorllien. Ook willen wij de bczoc-
Icn. en in deze alleen, mag de candidaatstel- kcr. rr eens ,e meer om verzoeken ten min
ding, benevens dc lijst van de werkelijke 8(e om g w jj aanwez;g le zij„ opdat ic-
j candidaten, een lijst van drie bijzondere dereen v;ul p,j den aanvang van het spel zijn
[candidaten voor de opvolging omvatten, dit pjaats zou hebben ingenomen het spel
1 voor het geval van verkiezing zonder stem- eisc]lt immers vanaf de eerste oogenblikken
ming. vnllcflicr(> aanri
Een candidaat mag niet terzelfdertijd als
candidaat-titelvoerder cn als bijzonder can-
didaat-opvolger worden voorgedragen.
Art. 3. In iedere gemeente maakt dc
voorzitter van het hoofdbureel der verkiezing
door een uiterlijk op Maandag I9 September
waarmede men gestraft, zit, als het
te laat is. Neem het hitlerisme, 't is
de vijand van socialisme gezien het
de vijand is van 't« komniunisme of jafgekondigd bericht, bekend dat hij de can
didaatstellingcn op Vrijdag 23 en Zaterd'ag
24 September, van 13 tot 16 uur, ontvang*.
Art. 4. In de gemeenten met minder
dan 5,000 zielen, worden de regelmatig vog^
gedragen tkelvoerendé candidaten, wanneer
hun getal dat der te begevenmandaten niet
overtreft, door het hoofdburcel voor verkol
zen verklaard. Bovendien worden er dtoor le,
2e en 3c opvolger aangewezen de voorgedra
gen bijzondere candidaten voor de opvoL
ging, zondier dat hun aantal evenwel dat van
de verkozencn der lijst mag ovretreffen.
In dc andere gemeenten, worden de regel
matig voorgedragen candidaten, wanneer hun
getal dat der tc begeven mandaten niet
overtreft, door het hoofdburcel voor verko
zen verklaard.
Deze verklaringen geschieden op 25 Sep
tember 1938, onmiddellijk na afloop van het
tijdsbestek dat bij artikel 26 der gemeente-
kieswet is bepaald voor het indienen van be
zwaren tegen de candidaatstcllingen; in dit
geval heeft de bij artikel 1 van dit besluit ge-
totaal socialisme. Maar toch draagt
dit Duitsche stelsel den naam van
Nationaal Socialisme. Zijn er nu
twee kleüren in het socialisme
Landén, zooals Ierland, waar de
katholieke geest den ondergrond
der beschaving uitmaakt, zijn in
princiep gevrijwaard tegen zulke
afdwalingen, spijts ook socialisti-
sehen invloed, als in Frankrijk.
Om deze korte uiteenzetting van
een belangrijk onderwerp te slui
ten, bemerken we dat men hier de
eigendomskwestie niet moet. bekij
ken langs den kleinen kant. Het
gaat. hier niet om kleinzieligheid of
afgunst, maar wel om een element:
eigendom; als faktor van stabiliteit
de meest volledige aandacht en het is- on
duldbaar dat de toeschouwers zouden wor
den. gestoord gedurende de opvoering zelf»
en zekerheid. Proletarisme (goe-
lie middelen blijft er maar kritiek dcrloos zijn) der groote massa (al- [laste opkomst van het kiescollege niet plaats.
en onmacht; men ziet het ten zij- hoewel er altijd armen zullen zijn) gp—m■"■'gB
nen koste alle dagen. .van weildieden en burgers, is eene. DE fransche taal.
De socialisten zien heel froed het, vnicllt van 't ongeloof Op gods- Practische leergang, ten dienste van de
10e sociansien ZI. u ncci HCU i„rt4.0f'1, Nederlandsch- of Vlaamschsprckenden, die
gevaar voor de vrijheid (en noemen dienstig.gebied dei laatste honderd jzondcr meester het Fransch verlangen
dat fascisme), maar hun onmoge
lijke leering op gebied van privaat-
Zie hiernevens.
jaren. Doch daar "verhelpt men niet
degelijk aan in een honderd jaar,
en absoluut, niet door socialisme. X.
leeren, door L. Vervarcke. In 3 deelcn Prijs
per deel 24.00 fr. Te verkrijgen in den
bockhandel J. Van Nuffel-De ftendt, Kerk
straat, 21, Aalst
Zondag had te Aarschot de jaartjksche
betooging plaats ter eere van de helden en
slachtoffers van den oorlog I9I4—1918.
Om 10. u. 30 werden de verbroederingen
van de oud strijders van het 6e en 9e linie-
regimenten aan het station afgehaald door
een stoet die met de koninklijke harmonie
«De Cirkel» op kop naar dc Groote Markt
toog, waar bloemen neergelegd werden aan
let standbeeld voor de gesneuvelden.
Na een herderlijke plechtigheid in dc ka
pel van den «Ourodcnberg» had op dc be
graafplaats een indrukwekkende doodenhulde
plaats.
Na de naamafroeping van de gesneuvelden
werden bloemen neergelegd op de graven.
De bevelhebber van het 4e linie herinnerde
er aan hoe zijn regiment deelgenomen hccft
I aan den slag bij Aarschot. Ook kapitein-
kommandant Gysen herdacht het groote
wapenfeit.
Na deze aandoenlijke doodenvereering had
aan de zuil opgericht op de plaats waar dc
slag geleverd w.erd, de traditioneelc herden
king plaats tijdens dewelke de voorzitter van
de Verbroedering van het gc linie het woord
nam. Een afvaardiging van de twee Verbroe-
detingen begaf zich vervolgens op dc twee
plaatsen, waar talrijke burgers der stad in
Aug. 1914 werden neergeschoten en brach
ten er een bloemenhulde.
Deze plechtigheden werden besloten met
een dcmokratisch noenmaal.