Het Parlement in Buitengewone Vergadering 6 FONSKEVAN DE MAELE Donderdag OCT. 1938 KAMER SENAAT van den werkman-Dichter De toestand in Tsjecho-Slowakije XXXXIIIIe JAARGANG NUMMER sa J. Drukker-Uitgever X Van Nuffel- De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN Telefoon Ïli. Publiciteit buiten het Arrondissement AALST Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan. 13, te BRUSSEL Rue de Rtcheleu, RAKI)3 Bank Bulding-Kingsway, ZO LONDEN, W, C. 2. H. BRUNO Zon op 5, 58 aï 17,19 V. M. 9 I,. IC. 16 VERKLARING VAN DE REGEE RING OVER DE INTERNATIONALE GEBEURTENISSEN EN DE HOUDING VAN BELGIE VERDAGING TOT 16 OKTOBER van de GEMEENTEVERKIEZINGEN De vergadering der Kamer had on gewone belangstelling gelokt. Van de volksvertegenwoordigers ontbreken er haast geen ook heer Van Zeeland is 1 aanwezig en neemt plaats op de kath. i banken. Het bureel werd zonder stemming herkozen en voorzitter HUYSMANS; houdt voor de rechtstaande vergade ring (alleen de communisten blijven zitten) onderstaande rede De voorzitter zegt Ik dank de Kamer voor de stem ming die zij heeft uitgebracht. Ik zal de redenen niet toelichten die de regeering er toe gebracht hebben het Parlement in buitengewone zitting bijeen te roepen. De eerste-minister zal hieromtrent de noodige uitleggingen verstrekken. Toen wij elkaar voor enkele weken verlaten hebben, vleiden wij ons met de hoop dat de buitenlandsche politie ke toestand niet zou verergeren. Maar de ontwikkeling der gebeurtenissen heeft zich eensklaps toegespitst en wij zijn ternauwernood ontsnapt aan een crisis, waarbij gansch Europa te vuur en te zwaard had kunnen gebracht worden. Wij zijn dan ook alle staatslieden er kentelijk die door hun pogingen en hun opofferingen een algemeen conflict 'hebben' vermeden. Thans kunnen wij de hoop uitdruk ken dat de kalmte overal weerkeere, dat door een duurzamen vrede de ecó- nomischen toestand heropbloeie, ten slotte, dat in de toekomst voor alle ge schillen, een rechtmatige oplossing door middel van onderhandelingen worde verkregen. Langzamerhand is de wereld van he den tot die conclusie gekomen die reeds in den grooten oorlog werd voor uitgezet, maar niet overal werd begre pen, te weten dat de inhoud van den vrede zoo belangrijk is als een militai re overwinning en dat de na-oorlogsche periode van onzekerheid zoo ramp spoedig worden kan als de oorlog zelf. Hoe gelukkig we ons ook wanen aan het oorlogsgevaar te zijn ontsnapt,toch blijft er nog een duister punt dat het voorwerp uitmaakt van de bezorgdheid van allen die nog willen nadenken. De eerste minister van Groot Brittannie zinspeelde er op in de bewogen rede die hij uitsprak in het Lagerhuis. Wij durven hopen dat, moest dit vraagstuk morgen opgeworpen worden de oplossing er van niet zou worden opgevat en opgedrongen ten nadeele van de kleine staten, die iedere toe vlucht tot geweld afwijzen. Deze toespraak, waarvan ik den omvang wensch te beperken om rede- i?en die U allen duidelijk zijn wil ik niet beëindigen zonder hulde te bren gen de soldaten van allen graad, die zich bij hunne regimenten hebben ge voegd om onze grenzen te bewaken, alsmede aan de burgerlijke bevolking die op doeltreffende wijze heeft bijge dragen tot de uitvoering der maatrege len van veiligheid, die door de verant woordelijke overheden werden ge troffen. Ik heb den indruk opgedaan dat in dit land, dat leven wil, maar niemand haat en niemands goed begeert, alle in woners eensgezind waren om ons ge meenschappelijk bezit te beschermen, de gaafheid van ons grondgebied te vrijwaren met den noodigen eerbied voor eene grondwet, die wij vrijwillig hebben aanvaard. De Kamer is samengesteld. Er zal kennis van gegeven worden aan den Koning en aan den Senaat. (Toejui chingen). De h. Huysmans herhaalt deze toe spraak in het Fransch. Heer MERLOT, minister van Bin- nenlandsche Zaken, legt het ontwerp neer tot verdaging der Gemeentever kiezingen tot 1 6 Oktober. Hierop beklimt de h. SPAAK, onder luide toejuichingen van alle volksverte genwoordigers, behalve de communis ten, het spreekgestoelte. Vooral herinnert de heer Spaak aan Belg'e's buitenlandsche politiek die reeds vruchten heeft afgeworpen, en brengt hulde aan Tsjecho Slowakije en aan President Roosevelt. De Belgen hebben zich, als steeds in de ernstige oogenblikken hunner tradi tie, waardig getoond. Hun ontroering heeft hun niet doen vertwijfelen. Hun yadetlandsliefde moest niet onderdoen voor deze van 1914 en wat een be moediging, welk een vreugd* Vlamin gen en Walen te zien opstaan nauw verbonden, eendrachtig voor de verde diging van het gemeenschappelijke va derland. Het leger heeft bewezen dat het op de hoogte van zijn taak was. Bij de groote maneuvers van Augustus jd.had ik reeds zijn kranigheid, zijn ver trouwen en zijn tucht bewonderd, als mede den geest der oversten en den ijver der manschappen. Dat alles heb ben wij weergevonden tijdens de jong ste dagen. De ervaring die wij aldus verplicht waren op te doen zal niet teloorgaan, al de lessen die zij ons bracht, zullen benuttigd worden. De maatregelen die de Regeering verplicht is geweest te nemen, vooral van het oogenblik af dat het leger op versterkten voet van vrede werd ge plaatst, -hebben aanleiding gegeven tot aanzienlijke uitgaven. Kredieten werden, door in den Ka binetsraad beraadslaagde Koninklijke Besluiten beschikbaar gesteld in het de partement van landsverdediging, in binnenlandsche zaken en volksgezond heid en in het departement van econo mische zaken. Voor het oogenblik is het nog niet mogelijk te zeggen welke bedragen, op die kredieten zullen aangerekend wor den. Een katholiek dagbladschrijver deed een dezer dagen een oproep ten bate van de eendracht der geesten. Die een dracht kwam tot stand. En wel, rondom den Koning, aan wien, ik zal niet ophouden 't te zeggen, wij zooveel verschuldigd zijn den Ko ning, bij wien allen die hem gedurende deze dagen benaderden, ongetwijfeld de verheven deugden van kalmen moed, vurige vaderlandsliefde, ge trouwheid aan, het gegeven woord heb ben gevonden zooveel hoedanigheden die, in Augustus 1914, van Albert den Eerste, het centrum van onzen weer- tand maakten. (Toej. bij kath., rex, lib. en een viertal soc. Rondom Belgie, het vaderland, al wat het vertegenwoordigt door onze instellingen, door onze christelijke en menschelijke overleveringen, door on zen zin voor gematigdheid, door onze liefde voor vrijheid en vrede. De eendracht der geesten moge voortduren. Wat schijnen onze twisten klein ten overstaan van de groote vraagstukken die nog op te lossen blijven. Dat de eendracht der geesten ook ria de tragische uren blijve voortbe staan. Dat zij ons allen beziele, de grootheid van Belgie en het welzijn van ons volk ten bate. (Toej.) Minister MARCK leest daarna in het Vlaamsch de verklaring van de re geering voor. Daarna wordt gestemd over de ver daging der Gemeenteverkiezingen. Deze wordt aangenomen met 195 stemmen tegen 1 De Kamers zullen op 18 Oktober opnieuw bijeenkomen. Na de samenstelling van het bureel dat ongewijzigd wordt herkozen neemt heer MOYERSOEN, plaats in den voorzitterszetel. EEN VERKLARING VAN VOORZITTER MOYERSOEN De h. MOYERSOEN, voorzitter,legt daarna volgende verklaring af Het parlementair reces werd ver somberd door de zwaarste bezorgd heid. Weken lang heeft de wereld met stijgende angstvalligheid de ontwikke ling van den internationalen toestand in Europa gevolgd. Deze onrust is thans verdwenen. La ten wij de Voorzienigheid daarvoor danken. Gewis, gaf de politiek van onafhan kelijkheid die Belgie had aangenomen in een indrukwekkende gemeenschap van gevoelens, ons de gewettigde hoop dat wij aan den oorlog zouden ontko men, want deze politiek steunde niet alleen op de herhaalde waarborgen van de Mogendheden, maar in hoofdzaak op een talrijk en tuchtvol leger, dat de gelijk is uitgerust, voorzien van een moderne bewapening en bereid tot al de offers voor onze veiligheid en voor de handhaving van de integriteit en van de onschendbaarheid van ons grondgebied. Maar zelfs indien wij persoonlijk aan de ramp waren ontsnapt, hoe zouden wij niet gesidderd hebben bij het zien van al de akelige afschuwelijkheden, waartoe zij aanleiding zou hebben ge geven, alsmede bij het zien van het lijden van miljoenen menschelijke we zens, van de stoffelijke en zedelijke verwoestingen die er het gevolg zouden van geweest zijn. Laten wij hulde brengen, aan diege nen die er hebben toe bijgedragen de ze nachtmerrie te verwijderen, doch vooral aan den uitstekenden staatsman den h. Neville Chamberlain, eerste-mi nister van een bevriend land dat, 24 jaar geleden, om onze onafhankelijk heid te redden en zijn woord gestand te doen, zooveel zijner zonen opoffer de de h. Chamberlain had den hel denmoed de diplomatieke tradities te trotseeren om den vrede te redden.Hij is een groot weldoener van het mensch- dom. (Toejuichingen, de socialistische banden uitgezonderd.) Laten wij hulde Lrengen aan diege nen die in deze beroerde tijden het land hebben geleid en zijn verdedi- fciiHs" - -j Aan den Koning Belgie mag fier zijn over zijn dynastie. Vier geslachten vorsten volgden elkaar op den troon op sedert 108 jaar. Zij waren even groot zij beheerschten hun tijdperk zij leidden het land met zekerheid, wijsheid en vooruitzicht. Leopold III verheft zich tot de hoogte zijner beroemde voorgangers. Het Bel gische volk vergeet niet dat zijn helder doorzicht het land heeft geleid naar deze politiek van onafhankelijkheid die in deze beroerde dagen onze vrij waring is geweest en die de eensge zindheid van onze medeburgers heeft verworven (toej. behalve op de so cialistische banken). Hulde eveneens aan de Regeering aan onzen Eersten Minister, Minister van Buitenlandsche Zaken, die met kalmte, met gezag, maar ook met krachtdadigheid onze buitenlandsche politiek heeft geleid in deze angstvolle tijden. Hij heeft kunnen kracht bijzet ten aan den wil van het land zijn gren zen te doen eerbiedigen en op het ge paste oogenblik heeft hij de vereischte maatregelen getroffen (nieuwe joej. ook enkele socialisten juichen nu toe.) Ik omvat in het bijzonder in deze hulde Generaal Denis, Minister van Landsverdediging, die onverdroten heeft gewerkt om ons leger op te voe ren tot den graad van volmaaktheid dien het heeft bereikt en om tevens aan ons leger een gewettigde populariteit te verzekeren bij al de klassen van de bevolking. Het leger gelieve hier de uitdrukking te vinden van de gevoelens van erken telijkheid van den Staat voor de toe wijding waarvan het in de laatste dagen blijk heeft gegeven. Moge de les van de gebeurtenissen voor ons niet verloren zijn. Daaruit blijkt dat de eendracht van de Belgen gaaf moet blijven en zich verheffen bo ven onze politieke meeningsverschillen. De gebeurtenissen leeren ons ook dat de kleine landen waakzaam moeten blijven en dat zij er het allergrootste belang bij hebben de banden hunner vereeniging ^nauwer toe te halen. Laten wij vurig wenschen dat een tijdperk van wederkeerig begrijpen on der de volkeren volge op dit al te lang durig tijdperk van spanning en ver dachtmaking. Daar de Senaat is samengesteld, zal hiervan aan den Koning en aan de Ka mer der Volksvertegenwoordigers ken nis worden gegeven, (toej.) Na deze rede legt de h. Spaak de zelfde verklaring af als in de Kamer en keurt de Senaat de verdaging der Ge meenteverkiezing goed. DE PRINSELIJKE BEGRAFENIS Een dienaar van zijn volk en van de Kerk werd ten grave gedragen Hij die, als zoovele duizende arbei ders op het werk en thuis, gezwoegd en getobd, geleden en gestreden heeft, werd Dinsdag, als een «groote onder zijn volk ter laatste rustplaats gedra gen. Het grillige weder had de honderden die bij de begrafenisplechtigheid &m- wezig waren, niet kunnen weerhouden, in pieteit en oprechte deelneming, op deze laatste stonden dat de geliefde over aarde was te komen getuigen voor hun vereeing die zij Fonsken toe droegen, en hun vroom gebed te voe gen bij de ontroerende smeekbede der Kerk: In paradisum deducant te Ange- li... Zijn begrafenis was een apotheose die als de nacht bij den dag, schril af stak tegen zijn dood-gewoon bestaan, zijn leven van eenvoudige onder de eenvoudigen. Vlaggen, symbolen van nobelen en eerlijken Strijd, werden in den lijkstoet meegedragen. Heel zijn leven is Fons- ke de vaandrig geweest der schoon- menschelijkheid, der rechtvaardigheid en der oprechtheid... Ook met talrijke bloemengarven en kransen, waaronder een in den vorm van een kruis, heeft men zijn stoffelijk overschot willen sieren. Hoezeer Fonske Van de Maele ge acht en geëerd werd kon best opge maakt worden uit de rijen van persona liteiten behoorende tot de elite van Vlaanderen en tot de christene arbeids- beWeging, die naast de kinderen en de familie en naast zoovele anderen uit alle klassen der samenleving, achter den lijkwagen opstapten. Ons bij voor baat verontschuldigend voor gebeurlij ke vergetelheid en onvolledigheid, noemen wij Volksvertegenwoordigers Van Schuylenbergh en Bert D'Haese senator Gravez, bestendig afgevaardig de De Ridder, advocaat Ludovic inspecteur van het Technisch Onder wijs, EE. HH. Ketels, alg. proost van het Christelijk Vakverbond, De Deyn, sociaal bestuurder, EE. PP. Mortier S. J., Olivier, Capucien, verders adv.Ghij- selen, apotheker De Kezel, insp. Van Cleemput, Dr. Carlier en meer andere gestelijken en vooraanstaanden. De h. Gaston Feremans, bestuurder van de Muziekacademie van Aalst be speelt het orgel terwijl h. R. Ghesquier- re van Halle den zang leidt. De katafalk in de kerk was bekleed met de Leeuwenvlag. Fons was immers een Vlaming uit een stuk. Gedurende den uittocht naar het kerkhof speelt de katholieke konink lijke fanfare opnieuw een doodsmarsch. Niet min dan vijf lijkredenen werden aan het graf uitgesproken. Volksvertegenwoordiger Van Schuy lenbergh, de boezemvriend van Fonske nam eerst het woord. Fons, zegt hij, was geen slaaf die vloekt, maar een christen werkman, een Vlaamsche arbeider, die pijn had om de verdeeldheid van zijn volk. Als hier een beeld oprijst voor hem, dan moet het staan nabij de kerk, die hij altijd heeft verdedigd. Namens het Davidsfonds hooren wij den plaatselijken voorzitter, den h. René Coppens. Fons was bestuurslid, propagandist en zag er niet tegen op de boeken rond te dragen. De h. Jos. Agneessens is de tolk der Aalstenaars over 't algemeen. Hij roemt de eerlijke, heerlijke grootmen- schelijkheid van Fonske Van de Maele. Dr ingenieur Van den Bossche treedt naar voor uit naam der plaatse lijke hand- en geestesarbeiders. Hij hul digt den baanbreker Van de Maele die Zie hiernevens. Selb, 4 Oct. Hitler heeft den nacht in zijn- specialen trein te Hof in Beieren doorgebracht, in plaats van te Marknëukirchen, zooals eerst aange kondigd. Dezen morgen, in de vroegte is Hit- Ier naar Grasslitz, Falkenau en Mariën- bad in Sudetenland afgereisd. Hitier te Karlsbad Karlsbad, 4 Oct. De troepen van generaal von Reichenau zetten hun op- marsch voort in den derden sector van het afgestane gebied. Zij hebben falkenau, Elbogen en Karlsbad bezet. Rijkskanselier Hitler is dezen namid dag te Karlsbad aangekomen. Het krioelde van volk in den omtrek van het schouwburgplein, aan den voet der Hirschspring-rots waar compagnies van de gewapende macht post hadden gevat. De Fuhrer nam de troepen in oogen- schouw, waarna hij in gezelschap van M. Henlein, op het balkon van den schouwburg verscheen. In een korte toespraak drukte de plaatselijke leider v. Karlsbad aan den Fuhrer de gevoelens der bevolking uit, waarna ook M. Frank, Sudeten-Duitsch afgevaardigde het woord voerde. Ten slotte richtte Hitier het woord tot het volk om te wijzen op de groote beteekenis van de hereeniging van het Sudetenland bij het Groote Duitsche Rijk. Verder handelde hij over het pro gramma van heropbouw waarmede on middellijk een aanvang zal worden ge maakt. De geestdriftige bevolking hief hier op nationale liederen aan. De regeering Sirovy neemt ontslag Praag, 4 Oct. De regeerig Sirovy is afgetreden. De bevoegde middens verklaren dat het feitelijk eene -formaliteit betreft welke eene kabinetswijziging vooraf gaat. Boodscliap van Daladier aan Griamberlaln -Pert4jor-4- Qofc.£«t-cts mimeier Da- ladier heeft de boodschap van den Britschen eerste-minister Chamberlain, als volgt beantwoord Waarde Heer Chamberlain, Ik dank U voor uw boodschap, wel ke de Fransche natie diep getroffen heeft. De gevoelens welke zij uitdrukt, beantwoorden aan de mijne. Tijdens deze crisis, heeft Frankrijk de banden van hartelijke vriendschap en waardeering welke het met de Brit- sche natie verbinden, nog nauwer voe len toesluiten. Evenals al mijn landgenooten, heb ik uw vurig streven voor den vrede be wonderd, zoowel als uw hoog en krachtdadig begrip van de levensbe langen onzer beide landen en van de bijzondere verplichtingen van Frank rijk. Onze samenwerking sluit geen enke le andere verstandhouding uit. Ik ben ervan overtuigd, dat zij in de toekomst de zekerste waarborg voor den vrede zal blijven. Edouard Daladier. geen lamme goedzak was, maar met de leuze «Bidden, werken» door het leven is gegaan. Ten slotte komt een vriend, Frans Van Oudenhove, aan 't woord. Weinig «gouden harten» hebben wij gekend als dit van Fons'Van de Maele, in dezen liefdeloozen tijd. Steeds was hij vooraan waar er te werken viel voor Vlaanderen. Vast en zeker is het dat hij voor Vlaanderen meer heeft verwe zenlijkt dan velen die hooger stonden dan hij. Hij leefde voor zijn ideaal en j zijn volk. Fonske U moge rusten in de peis I en vrede van den Heer I Z. E. P. Rutten, HH. De Man, Van Cauwelaert en Boel alvorens het parlement binnen te gaan.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksstem | 1938 | | pagina 1