Internationale Tentoon
stelling van Luik 1939
Eea Mitinkaosjs...
De versnelde luchtdienst
België-Congo
ÈsSESSü HIEUWS
Het iichteken
op den Toren
Het Leven van
UILENSPIEGEL
De Burgeroorlog in Spanje
Verschrikkelijke
brandramp te Oslo
De verplichtingen der
Werkgevers inzake
Ouderdomspensioenen
7 November. -H. Ernest. Bene-
dicfcijnermonnik in Duitschland die
deelnam a,an den tweeden Kruistocht.
In A-zie predikte hij het Evangelie en
stierf den marteldood (Xlle eeuW).
8 November. H. Deodatus.
Martelaar uit het voormalig koningdom
Napels.
Regendroppen, die aan mijn venster
kloppen.... zegt het lied. Onze moe
ders wachten zich wel den regen te
verheerlijken; zij vreezen terecht voor
hun- kleintjes de verkoudheden waar
mee hij ze bedreigt. Moeders, geeft uw
kinderen een versterkende en volko
men evenwichtige voeding. Geeft hun
dus regelmatig Solo. Deze heerlijke
margarine is rijk aan vitaminen D en A,
die rachitis voorkomen, den groei be
vorderen en het weerstandsvermogen
tegen ziekte verhoogen. Solo margarine
is een ideaal voedingsmiddel voor groot
en klein.
De stand van de werkloosheid.
De Nationale Dienst voor Arbeidsbe
middeling en Werkloosheid deelt mede*
dat het gemiddelde aantal "'gdkohfffe-
leerde werkloozen 158.642 bedroeg
vóór de week van 24 tot 29:- Oktober-.
Voor de vorige week was dit cijfer
159:5 27, zoodat er een inkrimping was
met 885 eenhèden of 9.55 t.h.
De daggemiddelden, voor de over
eenstemmende weken van 1935, 1936
en 1937 waren onderscheidenlijk
158,240, 125,819 en 1 1 1.807.
stelling bekend gemaakt.
Sedertdien werd de aardrijkskundige
en politieke toestand van dit land aan
zienlijk gewijzigd en de régeering vjan
Praag zal dan ook haar begrooting van
27 millioen kronen voor haar deelne
ming te New-York niet behouden. Dit
bedrag zal, evenals de paviljoenen,
merkelijk ingekrompen worden, daar
talrijke firma's, die wenschen ten toon
te stellen, zich niet meer in Tsjecho-
Slöwakije bevinden.
De melaatschheid in Brazilië. De
regeering van Brazilië heeft een bedrag
van 100.000 pond beschikbaar gesteld
voor de stichting van nieuwe nederzet
tingen voor melaatschen, ten einde al
dus een poging te doen, de gevaren van
een verdere uitbreiding dezer verschrik
kelijke ziekte zooveel mogelijk te be
zweren.
Het geld zal onder de verschillende
staten van Brazilië worden verdeeld en
iedere staat zal verantwoordelijk zijn
voor den bouw van zijn eigen nederzet
tingen.
Fransche spoorwegbedienden naar
Belgie. Driehonderd Fransche spoor
wegbedienden zullen op 10 en 11 No
vember naar Belgie komen. Zij zullen
de werken der Noord-Zuidverbinding
bezoeken, waar M. Marck, minister van
Verkeerswezen, hen zal ontvangen. Zij
zullen ook de Koninklijke musea van
Schoone Kunsten en van het Half
Eeuwpaleis bezoeken, en een ontvangst
zal ook plaats hebben tèn stadhuize,
door burgemeester Max.
Een bezoek zal ook worden gebracht
te Antwerpen aan de haven, de tunnels,
het Plantijn-museum en het stadhuis.
Mussolini geeft steun voor de restau-
tatie van een kathedraal. De Duce
heeft aan den bisschop van Ceneda een
gift van honderdduizend lire doen toe
komen voor de restauratie van de his
torische kathedraal van Ceneda! Dit
bericht werd door de bevolking van
Ceneda met groote vreugde ontvangen.
Adolphe en. Adolphine treden van
avond te 2 1 u. 15 op in het Paleis van
Schoone Kunsten te Brussel voor Solo
Luister naar de heruitzending door Ra
dio Luxemburg.
Tsjecho-Slowakije op de New-York-
sche tentoonstelling. Enkele dagen
voor de Europeesche crisis werden de
plannen voor de twee Tjecho-SIowaki-
sche paviljoenen op de wereldtentoön-
WELLS EN DE AMERIKANEN
Multatuli, dat «vat vol tegenstrijdig
heden», was het die het type van den
schoolmeester uit zijn tijd, Meester Pen-
newip, schiep. Pennewip op zijn beurt
gaf zijn leerlingen een gedicht ter op
gave met het onderwerp vaderlands
liefde, amandelen, krentekoeken en ma
neschijn. Het antwoord op deze expres
sionistische verscheidenheid luidde tot
genoegenvan Pennèwip Vaderlands-,
lief cl e is een schoone zaak, en geeft het
menschdom veel vermaak. Maneschijn
is een... enz.
Verleden week dachten de Amerika
nen uit den staat New-York De radio
is een schoone zaak en geeft het
menschdom veel vermaak. Rond den
zelfden tijd dacht Wells De radio is
een schoone zaak, en geeft de Ameri
kanen veel vermaak. Wells had name
lijk langs de radio om, een hoop bewo
ners van Mars, in Amerika, bij middel
van een reuzenkogel laten neerkomen,
met allesbehalve vriendelijke bedoe
lingen. De omroepers schreeuwden
moord en brand, stikgassen en vernie
ling. De journalisten togen moedig naar
de plaats van den zoeten inval, en von
den er niets, lieten hun fantasie werken,
wat bij die menschen een zesde zintuig
schijnt te zijn, en 's avonds verschenen
de bladen met groote koppen.
Er moeten daar toen vermakelijke
dingen gebeurd zijn. maar ook in tragi
sche. Dien uittocht van al die auto's
naar de bergen, dien ren naar gasmas
kers. Maar ook de zelfmoorden, de
moorden, de wanhoopsdaden van aller
lei aard.
Het luisterspel, door een omroeper
voor de radio naar een roman van
Wells bewerkt, was nu eens echt op zijn
Amerikaansch ineengestoken. Maar wat
hier faalde was de geest van den Ame
rikaan, hij vergaat eenvoudigweg
op zijn Amerikaansch te denken. Hij
deed zooals een doodgewone Euro
peaan in zoo een geval zou doen: pa
niek verwekken. En zeggen dat een En-
gelschman,. Wells, dat gedaan, kreeg.
Nu is het natuurlijk de kwestie, wie
van het heele gevallettje, de verant
woordelijkheid op zich zal willen ne-
;ri
Wells is begonnen met den bewerker
van het luisterspel een proces, met een
eisch tot schadevergoeding, aan te doen.
De paniek zou namelijk ontstaan zijn
doordat in het verhaal al de namen der
steden door Amerikaansche plaatsna
men vervangen werden.
Er zullen natuurlijk wel een paar of-
ficieele menschen geweest zijn, die door
hun ontslag in te dienen zich eervol uit
den strijd zullen trekken. Officieelen
schijnen over de gansche wereld de
zelfden te zijn.
En tot slot zal Amerika wel een werk-
looze meer tellen De bewerker van het
verhaal van Wells en van de paniek.
Heintje Pieterse.
door AUCTOR
175e Vervolg
Dat ken ik niet... Luister nu eens
goed naar hetgeen ik u ga vragen...
Zou ik met mijne makkers niét alle
dagen in deze kamer kunnen samenko-
men
Een zonderlinge vraag, d^cht
Goedzak. Wat zouden die kérels, hier.
willen uitrichten
De andere vervolgde
Alvorens gij mijantwoordt
wensch ik u nog een paar vragen te
stellen.
Ik luister.
-Gij zijt een Belg
Zooals ge zegt.
De Franschen hebben uw land in
gepalmd
Dat zegt ge maar al te wel.
Uwe landgenooten beroofd van
al wat ze bezaten, mishandeld en zelfs
gedood.
Ja'
En gij hebt dat moeten gedoogen.
Dat is te zeggen, begon Lamme
een volzin, dien hij niet voleindde.
Opgepast, zoo dacht hij. Die kerel
kan een speurhond van politie wezen.
Tijl heeft mij streng opgelegd met
vreemdelingen omzichtig te zijn in mij
ne woorden.
De reus scheen de gedachte van
Goedzak te raden, want hij zegde
- Ge l^unt vrij spreken, ik wil u niet
het minste kwaad berokkenen. Ik
wensch slechts te weten of gij de Fran
schen in het hart draagt
De nederlaag van de rooden aan
het Ebroront breidt zich uit
Havas meldt dat het centrum van de
roode troepen aan'hët Ebrofront volle
dig ingedrukt is en dat thans de beide
vleugels dra zullen moeten wijken. De
rooden zijn machteloos en kunnen de
opmarsch van de nationalen niet stui
ten.
De vijand vlucht weg. Gevechten
werden reeds; geleverd tusschen de
voorhoede van de nationalen en ae
dekkingstroepen, van. de rooden.
De Skal Club van Antwerpen
Op uitnoodiging van de Skal Club
van Antwerpen heeft een afvaardiging
van de Internationale1 Tentoonstelling
van Luik 1939 zich, naar Antwerpen be
geven om het opëningsdiner "van het
Winteiseizoen bij te.- wonen. Deze af
vaardiging v\vasr ?'san¥éngesteld uit dé
heeren Van Gelder, secretaris van het
Uitvoerend Comité, Bestuurder van ^éri
Exploitatiedienst";; Salme, Hoofd
den Dienst Pers en Propaganda, en Fal-
kenau, secretaris van het Toerisme.
Een honderdtal- gasten, onder dewel
ke de bestuurders der scheepvaart- ver-
voerfirmen, en reisagentschappen, wa
ren vereeriigd' bij de heeren Wirtz,
Voorzitter der Antwerpsche Afdee-
ling en Schoevaërts, voorzitter van de
Brusselsche afdeeling en André, Bertin:
Seevers, Rouquerol en De Poorter, le
den van het Comité.
Bij het dessert, dVukten de heeren
Wirtz en Schoevaërts het groot belang
uit, dat de verscheidene afdeelingen van
de Internationale Vereeniging van de
Skal Club in de Luiksche World's Fair
stellen. M. Van Gelder bedankte in
den naam der Luiksche afvaardiging en
verklaarde de doelen en verwezenlijkin
gen van de prachtige Tentoonstelling
die van Mei tot November, zal open
blijven aan den samenloop van Maas en
Albertkanaal.
Rotary Club van Antwerpen
Bij de wekelijksche lunch van de Ro
tary Club van Antwerpen, heeft de h.
A.lbert Dewandre, voorzitter van het
Uitvoerend Comité der Internationale
Tentoonstelling van Luik 1939 een be
langrijke rede gehouden over de
World's Fair die Luik voorbereidt, om
de inhuldiging van het Albertkanaal te
Te Oslo heeft zi.ch Zondag een vree-
selijke brandramp voorgedaan, die des
te tragischer is, daar zij enkele dagen
volgt op de gruwelijke brandramp van
Marseille. Het gqbouw, waarin het vuur
ontstond, was in een oogwenk in laaien
de vlammen gehuld. Het werd gedeel
telijk verwoest. Talrijke personen kon
den zich niet meer redden en dertien
der óngelukkigen werden jammerlijk
verkoold. Daarbij sprongen vier onge
lukkigen uit een venster der vierde ver
dieping en stortten te pletter op de
straatsteenen. Het aantal slachtoffers
bedraagt dus zeventien.
De oorzaak van den brand werd nog
niet vastgesteld. De ramp verwekte in
gansch Noorwegèn een groote opschud
ding.
Zijt gij geen Franschman
Ja, dat ben ik.
Dan begrijp ik niet hoe gij...
De rosse sneed hem het woord af.
- Ik zal het u in twee woorden uit
leggen... Ik ben een Franschman en ik
bemin mijn vaderland als niet een... En
juist daarom ben ik een vijand van de
deugnieten, die thans mijn land regee-
ren...
Ook van Bonaparte
Van hem vooral.
Hij heeft nochtans voor Frank
rijk...
Weer liet de andere, hem niet volein
den^
Zijt gij een bonapartist
Dat ziet er maar zonderling uit.
overwoog Goedzak. Als ik slim ben,
kom ik misschien iets te weten, dat Tijl
met plezier zal vernëmen.
En hij antwoordde met een flink
Neen
Dat doel me genoegen... Ik heb
wel gedacht sdat een Belg mijn man
zou zijn.
Hij bestelde twee bekers wijn
richtte het woord wéér tot Lamme,
maar nu halfluid, soms bijna fluisterend.
Wij bestrijden Bonaparte, omdat
hij in staat is de republiek voor langen
tijd te doen rechtblijven.
Zijt ge tegen de republiek
Ja... Gij ook moet er tegen zijn.
Waarom
Omdat de herstelling van het ko
ningdom ook uw land weer vrij zou ma
ken en het aan zijne rechtmatige vors
ten zou teruggeschonken worden.
Aan de Oostenrijkers! dacht Lam
me. Ik dank u wel, vriendje... De kerel
is een koningsgezinde... Dat wordt be
langwekkend... Ik moet trachten al den
troef in mijn spel te houden.
Het Ministerie van Arbeid en Socia
le Voorzorg deelt mede
Naar aanleiding van onderzoeken ter
plaatse door de controleurs der sociale
verzekering ingesteld werd het Ministe
rie van Arbeid en Sociale Voorzorg er
toe genoopt in den loop der verstreken
maand September, aan de parketten
103 klachten over té ftiaken ten b.ste
van werkgevers die tegenover hun per
soneel de verplichtingen niet waren na
gekomen die hun bij wetgeving inzake
ouderdomspensioenen zijn opgelegd.
Van dit aantal betreffen 72 klachten,,
loontrekkenden die krachtens de alge-
meene wet verzekeringsplichtig zijn 31
klachten belangden bedienden aan.
Wat aangaat de algemeene wet,
wordt er aan herinnerd dat ieder per
soon die loontrekkend personeel te
werk. stelt; zoowel vastearbeiders, als
arbeiders gedurende een ganschen dag
of een halven dag werkzam ("naaisters,
dagloonsters, enz.) er toe gehouden is
de bij de wet opgelegde, verplichtingen
na te komen en'diensvolgens van het
loon het bedrag der persoonlijke bij
drage dient af te houden en daarbij de
werkgevers bijdrage te voegen. De
stortingskaarf* met de vereischte lijf-
rentzegels beplakt moet aan de Lijfrent-
kas worden overgemaakt, voor den 26n
der maand volgend op die, in den loop
waarvan de verzekerde verjaart. Wat
betreft de personen in October gebo
ren, dient de stortingskaart op zijn
laatst, toegestourd op 25 November e.k.
Wanneer de kaart door het toedoen
van een mutualiteitsvereeniging wordt
overgemaakt, dient bedoeld bescheid,
aan vermelde instelling afgegeven bij
het begin der maand die volgt op de
verjaarmaand, ten einde het vervullen
der formaliteiten binnen den bepaalden
termijn mogelijk te maken.
Voor de Vlaamsche Boekenweek te
Antwerpen, van 5 tot 13 November,
heeft de Firma Opdebeek, van Ant
werpen, een Kerstalbum voor de Jeugd
saméngesteld, die wij, voor de eerste
maal, in dien aard,zagen.Het is een pa
rel voor onze uitgeverij en het toont
des te meer dat wij in ons land, over
bekwame vakmannen beschikken.
Het boek, groot 25 x 33 stelt hett
prachtigste geschenk daar voor de ou
deren, zooals als de jongeren bij de
feesten van St. Maarten, St. Niklaas,
Kerstmis en Nieuwjaar. Hét werk om
vat een Kerstboodschap, als voor-,
woordhet onuitgegeven Kerstverhaal
«Sterretje» door Hugo Amns; Kerstmis,
door M. Honoré-Dé Reggê; eén kla
vierstuk St-Jozef ging al treuren, van
het Muziekfonds te Antwerpen; De
Kerstdroom, door Louise M. Alcott;
dit alles opgesmukt door penteekenin-
gen.
Daarenboven bevat het Album, op
zijn stevige omslag een gravuur Terug
keer der H. Kerstmis; dan nog zes lu-
buitentekst bladen Kerstnacht,
kleurgravuur; een kleur-Iinosnede En
de Ster schitterde over Bethlehem
I een lino-snede in kleuren «Kom la
ten wij hem aanbidden; Moeder leert
Kerstliederen aan Biddend Meisje,
veel-kleurendruk; Winter in Tyrol.
De prijs voor eenieders beurs 15
frank, 't Is dus wel een waar geschenk
dat de Firma Opdenbeek, 42, Provin
ciestraat, Antwerpen, Ued aanbiedt.
En hij antwoordde
Inderdaad:
Gij zijt dus met mij overtuigd, dat
een koning op Frankrijk's troon, eene
weldaad zou wezen voor uw land.
Ik geloof het.
Dan moogt ge ons helpen, om
Frankrijk's vorst terug op den troon zij
ner vaderen te brengén.
-De koning is dood.
Ja, maar iijn zoon moet hem op
volgen.
Die is in de gevangenis van den
Tempel immers' gestorven
De reus antwoordde niet dadelijk.
Hij dacht een paar óögenblikken na
en zei dan,-met*klem op ieder woord
drukkend
Dat is een geheim.
Gij mistrouwt mij
- Toch niet, maar ik weet niet of ik
u alles zeggen mag.
Maar ik zal het toch weten, dacht
Lamme, en hij bestelde nog twee liters
wijn.
Al wat ge niét moogt zeggen, zoo
sprak hij tot zijn gezel, moet ge maar
voor u houden... Ik weet nu echter nog
altijd niet, wat ge hier in deze kamer
met uwe makkers voor hebt.
Hier vergaderen.
Om samen té zweren tegen de re
geering 7
Veronderstel nu eens dat het zoo
zijn zou
Ik zou weigeren.
Waarom
Omdat ge geen vertrouwen in mij
stelt
En als ik dat wel deed
Dan zou ik mijn huis voor u open
zetten.
Weer dacht de rosse na.
.Wilt gij ij bij ons aansluiten, gij
Gisteren, Zondag, werd de versnelde
luchtdienst Belgie-Congd met de vlug
ge Sabenavliegtuigen «S.. 83» ingehul
digd.
De bemanning bestaat uit loods Coc-
quyt, bevelhebber aan boord, tweeden
loods Priem, radiografist Klauwaèrts en
mecanicien Erseel.
Het vertrek greep om 8,30 uur plaats
met een volledige lading, 't is te zeggen
zeven passagiers bij het vertrek te Brus
sel, 97 kilo post en verder een lading
koopwaren.
ZONDERLINGE MOORDPOGING
TE BÓRGÉRHOUT
De genaamde Wouters, wonend in de
Blijde Inkomstraat te Borgerhout, had
een ziek paard dat hij deed vërzorgen
d'oór dén heer Valere Janssens, veearts,
gehuisvest Van de Wervestraat, 70. De-
•had Wouters verwittigd dat' hét dier
niet zou blijven leven en hun aangera
den het te doen afmaken.
"Wouters ging hierop echter niet in en
tèen het paard gister voormiddag stierf
béide hfymoig derf veéarts op om voor
eén afspraak in de Drinkstraat. Deze
reed er op het vastgestelde uur des na
middags heen mét zijn auto, die ge
voerd werd door zijn echtgenoote.
Ih de Drinkstraat werd hij inderdaad
door Wouters opgewacht die hem zeg
de dat zijn paard ergens in de Bors-
beekstraat gestald was.
De veearts liet Wouters in zijn auto
plaats nemen doch bemerkte weldra
dat deze vrij zonderling deed en iets
onder zijn frak verborgen hield. Mr.
janssens vond het dan ook geraadzaam
niet verder te te rijden, stopte op de
Turnhoutsche baan ter hoogte van het
huis n. 170 en stapte uit zijn auto.
Wouters sprong hem echter achterna
haalde een karabijn van onder zijn frak
en diende den heer Janssens verscheide
ne slagen toe op het hoofd. Deze aan
val bracht aanstonds heel wat herrie te
weeg; het volk sprong op Wouters toe
om hem te bemeesteren.
De veearts werd in een nabijgelegen
apotheek verzorgd om daarna met ge
broken neusbeen en verwondingen aan
het hoofd naar het St-Erasmusgasthuis
te worden overgebracht.
Ook Janssens, die bekend staat als
een zeer opvliegend man werd naar dit
gasthuis overgebracht alwaar hem een
dwangkamisoöl moest worden aange
daan. De politie verwittigde het parket
dat eenigen tijd later ter plaatse het
•odige onderzoek instelde.
DOÓDELIJK ONGEVAL TE
BETEKOM
Zondagnamiddag, omstreeks 16,30
uur deer zich op de baan van Aarschot
naar Betekom, op de wijk Metshoven,
en doodelijk ongeval voor.
Ongeveer voornoemd uur keerde de
autobestuurder Jan Vanden Eynde, uit
Tremeloo, met zijn voertuig huiswaarts
van de Kaarskensprocessie te Scherpen-
héuvel. Op den steenweg fietsten drie
jeugdige juffrouwen. Hoe het ongeval
zich juist heeft voorgedaan, dit zal het
onderzoek hebben uit te maken. Een
feit staat echter vast, de 1 6-jarige Rosa
Cumps, uit Herent, dochter van August,
werd door het logge voertuig gegrepen
en op slag gedood. De bestuurder van
de machine, door het willen vermijden
van de fietsters, kwam met zijn auto
bus in het veld terecht, naar de Laken-
brug. De rijkswacht deed het noodige
onderzoek.
uw makker
Mijn makker
Ja, de koordendanser, die op het
Seinefeest zoo kranig het woord tot den
alleenheerscher heeft gericht. Als ik
heb ondervraagd, wist ik alles.
Ik zal met open kaart spelen, nu ik
me reeds zoover heb gewaagd.
Wij hebben uwen makker hooren
ipreken tot den consul en gezien hoe gij
hem hebt gered, als de dwaze nia
hem naar beneden wilde halen.
Wij hebben ook geweten, hoe uw ge-,
zei zich wi?t te redden en vruchteloos
heeft gepoogd den consul te nadeden,
Ge weet het niet goed, dacht
Goedzak. Nu, des té beter, want als ge*
wist wat-Tijl van Bonaparte bekomen
heeft, zoudt ge hier zoo niet spreken.
Ge zijt slechts half ingelicht kereltje, en
ge loopt den wolf in de muil
Terwijl Lamme dat overwoog, ver
volgde de reus
Dan hebben wij inlichtingen doen
nemen over u, ook in uw land, en ver
nomen dat ge tegen de Franschen dap
per waart opgetreden, den vijand van
uw land met alle mogelijke middelen
hebt bestreden.
Gij zijt zelfs krijgsgevangene geweest
niet
Zoo is het.
Als we die inlichtingen hadden
ingewonnen, heeft onze leider besloten
u te vragen met ons voor den koning te
willen werken.
Nergens zijn wij veilig, want Parijs is
opgepropt met spionnen, maar in uwe
woning zouden we niet verraden wor
den.
Dat kan ik u verzekeren.
-Daarenboven zijt gij twee moe
dige mannen, en wij hebben zulke
bondgenooten noodig.
De koningszoon dien den troon
moet bestijgen
De reus naderde met zijn hoofd dat
van Lamme, en met zijn mond schier
tegen het oor van zijn tafelgezel, fluis
terde hij
De jongste prins stierf niet in den
Tempel... Baras deed hem oplichten en
een ander ziek jongetje nam de plaats
yan den vorstentelg in... Wij weten
waar het kind van Lodewijk XVI zich
bévindt...
.1,Waar
In Duitschland... Ge ziet nu wel
-cjat ik in u een volledig vertrouwen stel.
1-^ Omdat de vijfde liter er binnen
Is, zou Goedzak gezegd hebben, had hij
vrij kunnen spreken.
En' mijri voorstel vroeg de Ros-i
se.
Ik moet er eerst met mijn makker
aver spreken, want hij is hier de mees
ter.
Zal hij toestemmen
Ik denk het wel.
Als hij weigert, heb ik u nooit
iets gezegd.
Vermits het in het belang van
Belgie is
Wanneer krijg ik bescheid.
Morgen vroeg... Misschien nog
dezen avond.
Zal uw makker dan hier zijn
Ik gis het.
Dan keer ik hier straks weer...
Eene flesch van 't patersvaatje
zal u wachten.
Dat weiger ik nooit.
De rosse verliet hét huis van Lamme.
Wat had die deugniet u zoo ver
trouwelijk te vertellen vroeg moeder
Goedazk.
Vervolgt.
