20
'n Pijnlijk Schuifje
jBloei van het Katholiek
Onderwijs Se Aalst
Zondag
NOV. 1938
St. Maartensinstituut telt 1000 Leerlingen
KABINETSRAAD
Het bezoek van
Koning Carol aan
België
Het bezoek van
Koning Leopold aan
Nederland
Priesterlijke tmstaensispn
XXXXIIIIe JAARGANG? NUMMER sa -4.
Drukker-Uitgever X Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 1 25. CENTIEMEN Telefoon ll£
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST j Agentschap HAVAS, Adolf Maxlaan, 13, te BRUSSEL Rue de Richeleu, JPARI)S Bank Bulding-Kingsway, 20 LONDEN, W, C. 2,
H. FELIX
|Zon op 7,0 af 16,01
E. K. 30 N. M. 22
Aalst, de oude keizerlijke stede, met
haar heerlijk christelijk verleden, mag
prat gaat op haar katholieke onderwijs
instellingen, waarvan het St Maartens-
gesticht, beter gekend onder de bena
ming van Klein College» niet het min
ste is. Zoo hebben wij, om slechts de
voornaamste onderwijsinrichtingen voor
jongens te noemen, het befaamde St
Jozefscollege der paters Jezuïeten, waar
het programma der Grieksch-Lati j nsche
Humaniora wordt gedoceerd, de zeer
bloeiende Technische Scholen, met on
geveer 800 leerlingen in de middelbare
er hoogere (technische ingenieurs) af-
deeling en dan 't bisschoppelijk college
dat thans jubileert om zijn duizendsten
leerling, alhoewel het aantal studenten
reeds een eind de duizend voorbij is.
Duizend leerlingen Maar dat is een
formidabel succes.
Bij deze feestviering herinneren we
ons de woorden die de diep-betreurde
E. H. Van Rechem zaliger, oud-
leeraar aan het gesticht en nadien de
gevierde, onvermoeibare welbespraakte
bestuurder der maatschappelijke wer
ken van het gewest Aalst, schreef in
1 930 naar aanleiding van het vijftig ja
rig bestaan van deze onderwijsinrich
ting «Wie kon vermoeden dat een
onderwijsgesticht, zoo klein, zoo arm
tierig uitgerust bij den aanvang, zulke
uitbreiding en hooge vlucht zou ne
men
ONTSTAAN VAN ST. MAARTENS
INSTITUUT.
Het ontstaan van St. Martinuscollege
dateert van 1880-81. Z. Exc. Mgr
Bracq, toenmalig bisschop van ons dio
cees betuigde zijn instemming met het
door den Z. E. H. De Blieck, Deken te.
Aalst, en den weled. Heer Baron Paul
de Bethune gedane verzoek om een bis
schoppelijk college te mogen oprichten
met voorbereidende afdeeling en mid
delbaar onderwijs, lageren graad.
Mgr zond een bestuurder Z. E. H.
De Vos en één leeraar, E. H. De Clercq.
Het zal wel niet van belang ontbloot
zijn de namen te noemen van de eerste
ingeschreven leerlingen 1 7 in getal
waarvan weled. heer Baron Louis de
Bethune de allereerste was baron L. de
Bethune, Kamiel De Clippele, Petrus
Van Nuffel, Gustaaf Keppens, Omer
Byl, Ad. De Munter (Lede), R. Van
Droogenbroeck (Erpe) Felix Clinckaert
P. De Coninck, j. Van der Biest (Erpe)
Gossaert Th., Belquin Em. (Brussel)
Bogaert Em., Alf. De Winter, Jozef Cal-
lebaut, Ferdinand De Wolf.
Tijdens het eerste schooljaar had
men huisvesting gezocht in de Stoof-
straat.
Het volgend jaar moest men'wegens
onverwachte uitbreiding van het aantal
leerlingen van hier reeds verhuizen naar
de Zonnestraal.
Ook daar werden de matten spoedig
opgerold want in 1883 landde men aan
op de Esplanade, waar het college de
finitief zou gevestigd worden omdat
hier mogelijkheid bestond tot verderen
uitbouw. De oorlog 1914-18 die overal
en in ales ontreddering bracht veroor
zaakte een tijdelijke schorsing der lessen
en zelfs een ontruiming der gebouwen.
In 1906 had een eerste feestviering
plaats naar aanleiding van het zilveren
bestaansjubileum van het gesticht. Zoo
als het bij een jubileum past werd dan
ook een banket gehouden met 180
dischgenooten waaronder een minister
van State. Aldus melden de kronièken
van het college.
NA DEN OORLOG
We hebben het reeds hooger gezegd
dat de gruwelijke oorlog ook het onder
wijs in St. Maartencollege in de war
had gestuurd. Maar de heropleving liet
niet lang op zich wachten. Daar was een
krachtige hand aan het roer Z. E. H.
Poelaert was een man van de daad en
aan hem is de her opbeuring in 1919,
20, 21 en volgende jaren hoodzakelijk
te danken. Sinds 1915 was hij tot be
stuurder genoemd en ook tegenover den
bezetter had hij zijn man weten te
staan. Een koortsachtige drift brandde
in hem om het onderwijs op regelmatige
wijze herin te richten, en, naar de nood
wendigheden, nieuwe klassen op te
trekken.
Na Z. E. H. Poelaert heeft zijn op
volger, Z. E. H. de Waepenaert, se
dert een paar maand diocesaan inspec
teur, zijn deel aangebracht in de ont
wikkeling van het college. Trouwens al
le bestuurders van in den beginne, heb
ben blijk gegeven van doorzicht en
schranderheid en zijn niet teruggedeinsd
voor de grootste krachtinspanningen.
VOLLEDIGE MODERNE HUMA
NIORA.— SCHITTERENDE
UITSLAGEN
Sinds 1936 worden er de volledige
programma's van de Moderne Huma
niora van het eerste Wetenschappelijke
onderwezen, met door den Staat geho
mologeerde diploma's
De uitslagen zijn eenvoudig schitte
rend te noemen. Waar de leerlingen
zich aanbieden 't zij aan de universiteit
of de regentenschool, 't zij voor exa
mens in de ministeries en alle openbare
diensten, in het bankwezen enz. slagen
zij best en bekomen zeer schoone plaat
sen.
Speciale vermelding verdienen on
derstaande resultaten. In 1930 kaapte
een leerling van St. Martinus den prijs
van den Koning weg in den kolonialen
wedstrijd, uitgeschreven onder alle, of-
ficieele en vrije, middelbare onderwijs
instellingen. In denelfden prijskamp van
1935 behaalde een ander student den
prijs van den eere-gouverneur-generaal
van Congo, graaf Lippens; nog 13 an
dere bekwamen toen accessiets en eer
volle vermeldingen.
Dat meer dan duizend leerlingen
om onderwijs komen in St Maarten
hoeft dus niet te verwonderen. En dat
ei Zondag 20 November gefeest wordt
evenmin.
Hoog heil St. Maartensinstituut
UIT HET LEVEN
Ze stonden daar voor mij, getweeën,
De leden der regeering hebben Vrij
dag avond raadzitting gehouden onder
voorzitterschap van M. Spaak, eerste
minister.
De volgende mededeeling werd aan
de pers verstrekt ui i i j i
De Minister van Financies heeft denhaveloos gekleedfde sporen van armoe-
Raad mededeeling gedaan van den d<" en «ntbenng dragende op hun mage-
gang der belastingontvangsten. ÏT wezens...
Voorde eerste tien maanden van 1 Ze bekeken elkaar met vragende oogen
1938 beloopen de totale ontvangsten
7,974 miljoen, onderscheiden als volgt:
Belastingen 2,654 millioen doea-
nen 2.522 millioen registratie 2,798
millioen.
In vergelijking met de vooruitzichten
beloopt de minderopbrengst 461 mil
lioen (5,4 0/0) zegge
Doeanen 54 miljoen registratie 508
millioen samen 562 millioen waarvan
dienen afgetrokken 1 00 miljoen meer
opbrengst voor de belastingen.
Bij vergelijking
van 1938 met die van het overeenstem
mend tijdsverloop van 1937, komt men
tot een totale vermindering van 46 mil
joen (0.57 0/0).
De ontvangsten van registratie alleen
ten andere, wijzen op een minderop
brengst 252 miljoen (8.2 0/0) ter
wijl die der belastingen 181 millioen
als wachtte de eene naar de andere om
het woord te nemen.
*t Vorderde niet Ze keken naar
mij... en in hun schuchtere blikken lag
'n benauwd- smeeken dat ik ze toch gaan naar de
slecht... en als hij *t huis komt en het
niet goed vindt naar zijn smaak... dan
krijgt zé slagen... wat 'n sukkel Geen
geld, geen vuur... geen kleeding, geen
eten, met drie bloedjes van onschuldige
kindertjes... 'o hel is het, 'n echte hel.
De andere huilde letterlijk.
Of ge christen zijt en bidt...?? Ach,
ja, zeker... groote christenen wij
aanhooren zou... en niet wegjagen
Ze waren zoo haveloos, zoo sjofel
aangekleed Hun aangezichten zoo
magertjes... zoo bleek hun wangen...
Nog stonden ze daar besluiteloos,niet
durvende spreken.
En weer vroeg ik haar wat ze ver
langden... om er spoed bij te zetten daar
van de ontvangsten !^n=aen" om
ik heen moest gaan I...
Opnieuw bekeken ze elkaar... toen
brak de eene in tranen los... de andere
op haar beurt snikte weldra.
Niets is pijnlijker om aan te staren...
dan het weenen van armen... sukkels...
tobbers
Gauw 1... indien ge iets te zeggen
(7.3 0/0) en die cier doeanen 25 mii-Hebt spreek... of ik ga voort... Ik moet
joen U 0[0) meer opbrengst aanwij- j vertrekken...
n Reeds had ik de klink der deur in
Het cijfer van de ontvangsten inzake handen, gereed om de daad bij 't
belastingen werd beinvloed door den
oproep tot de belastingplichtigen van
hooge aanslagen, aan wie de admini
stratie gevraagd heeft, binnen de mate
van het mogelijke, hun belastingschuld
te vereffenen, zorder de normale ter
mijnen af te wachten, zulks om de the
saurieverrichtingen te vergemakkelijken
woord te voegen.
Ze keken weer smeekend naar mij...
en nog eens braken ze los in tranen.
v
Toen was de emotie over.
Die het woord nam was de zuster
van de andere. Ze was er in gelukt het
eerst haar kalmte weer te vinden, haar
Bewuste voorui ^betalingen kunnen gemoed te beheerschen.
op 150 miljoen geraamd worden. I Ongelukken... nog ongelukken stot-
De Raad heeft vervolgens een reeks terde ze..., mijn zuster daar heeft n
bestuurlijke zaken onderzocht en heeft slechten man... doorslecht... n echten
onder andere den minister van Ekono- duivel... en n nieuwe tranenbui deed
mische Zaken gemachtigd een wetsont- "aa5 stem stikken in de keel.
verp in te dienen tot opsporing en ont- benige oogenblikken verliepen... ze
ginning van bitum-J jse gesteenten, pe-voort...: drie kleine kinderen
truLuiü c.i veil--V•.as'sgatM.d. -
'ook... Hf» mof»Hf»r is lg
veilig*!,' -assga *t>c,
De regeering heeft ook een onder- oo1
zoek gewijd aan de inwijking van Duit-
sche Joden en aan de benoemingen in
de magistratuur.
M. Hayoit de Termicourt is benoemd
tot advokaat-generaal bij het Verbre
kingshof en M. Pholien tot prokureur-
eneraal bij het Beroepshof.
eiken Zondag... we
houden onzen Paschen..» dat is reus
achtig veel in de streek waar dit ge
beurde
Maar hij Fïij is een communist..*
hij vloekt, hij kettert als een satan...
Hoe uit die hel geraakt kunt ge
hem niet bekeeren
'k Onderzocht het heele geval 't was
echt
Dien dag ben ik schooier geworden..a
om andere bedelaars te helpen... want
voor^die arme drommels en stumperds
is er toch nog 'n speciale Voorzienig
heid.
Met twee doelmatige wapenen heb ik
ze gewapend christen lijdzaamheid
tegenover vervolgers... vertrouwvol ge
bed tot God tenoverstaan van nijpend
tekort...
Hun oogen straalden van diepge
voelde dankbaarheid Alleen die op
rechte erkentelijkheid van armen, door
booze menschen verstooten... maar ge
liefden van God... aanschouwde ik als
een ruime belooning.
Welke 'n vreugde wanneer men 'n
straaltje levensblijheid in die duistere,
bedroefde harten kan doen schijnen.
En *n walg van afkeer verdienen die
onmenschelijke beulen die weerioozen
als tyrannen mishandelen.
'k Begreep nog eens te meer waar
om de Heiland zooveel voorliefde had
voor armen en sukkels... wijl Hij zegde:
'U KcU iucL Jc aJiv
Koning Carol en kroonprins voivode
lang in dok- maar daarom ook hoe hard zal Hij eens
ters handen... ze hebben niets... niets... zijn voor wie ze uitbuiten en onmen-
het arme mensch krijgt het loon niet schelijk bejegenen,
van haar man... Hij gedraagt zichj DENDERZOON.
Amsterdam, 1 8 Nov. Vergezeld
van eenige leden van de hofhouding
heeft Koningin Wilhelmina een bezoek
aan Amsterdam gebracht, téneinde in
Michaël zijn Vrijdagavond te 18 u. 54 j ,het Patós van den Dam de laatste voor
in het Noordstation van Brussel aange- beretdmgen na te gaan voor het bezoek
i j van den Belgischen Koning aan de
°ZiTwerden aan den trein opgewachtb°°fdstad- Burgemeester De Vlugt was
door Koning Leopold en prins Karei,b.j d.t korte bezoek aanwezig,
vergezeld door graaf d'Aspremont-Lyn- I Da Koningin heeft opdracht gegeven
de* die aan den persoon van Koning da' da moo,ste meubelen, welke zij m
Carol zal gehecht zijn, gedurende diensbaar verschillende pale.zen bezit naar
ui; f Amsterdam gebracht zullen worden,om
De Ro^meensche gezant ,e Brussel' - te plaatsen in de vertrekken, welke
was de Vorsten tot aan de grens tege-beschikking worden gesteld van den
j koning en zijn gevolg.
Nadat zij zich ervan overtuigd had,
toegejuicht.
HET EEUWFEEST ERNEST SOLVAY TE BRUSSEL
Koning Leopold gedurende de rede van M. Pp.uI Hymans op de
Academische zitting.
en secretaris van den Koning.
De h. Papeians de Morchoven, cere
moniemeester aan het Hof
Luitenant-generaal Nuyten, vleugel
adjudant van den Koning
De h. Van den Heuvel, bevelhebber
aan de Koninkl. Paleizen
Luitenant-kolonel Van Caubergh,
ordonnancie-officier van den, Koning;
De heer Spaak, eerste-minister
De h. Rens, kabinetshoofd van den
eersten minister.
EEN MEISJE UIT ELSENBORN OP
BELGISCH GRONDGEBIED DOOR
DUITSCHE TOLBEAMBTEN
AANGEHOUDEN
1 rs.omng en zijn gevoig. Aan de Belgisch-Duitsche grens
moet gereden. Nadat zich ervan overtuigd had, heeft zich een ernstig incident voorge-
koning Carol en pnns M ha 1 a letter was uitgevoerd,jdaan, dat te wijten is aan de buitenge-
bnrgerkleedmg Zi, waren ™8ez=ld gaf de vorstin nog enkeIe aanvwjzingenwoon strenge grensbewaking door
door den Roemeenschen mm ster van plaatsing van de verschillendeDuitschland ingesteld tengevolge van
^ktRtmLnsfcers^nal^^. —bele?. Verder heeft zij opdracht ge- den uittocht der Joden.
Zij werden door de menigte, in en geven.
rond het Noordstation geestdrifti;
dat verscheidene schilderijen De Belgische spoorweg van Raeren
voor het meerendeel portretten van naar Kalterherberg loopt voor een deel
'Willem van Oranje, in de gangen zullen over Duisch grondgebied, terwijl het
Vrijdag avond had op het Koninklijkworden opgehangen. Duitsch station Montjoie (Mondschau).
Paleis een klein diner plaats. Behalve de stoelen m strj Loms XIV zich op het_ grondgebied der Belgische
Heden Zaterdag is koning Carol korten Loms XV, welke het paleis bevatte
8 uur in het Noordstation naar Her- zulle,n thans nog st°elen 'n, bmp.re-srijl
stal vertrokken, waar hij een bezoek worden aangebracht. Talrijke zetels
bracht aan een groote wapenabriek. verder voorzien worden van.
Tegen het middaguur werd de vorst kostbare gobelins plaatsing met meer kan doen, begee t
Het bezoek van de Koningin heett zijn dochter zich dagelijks naar lvlont-
gemeente Robertville bevindt.
Het buffet van dit station wordt ge
houden door een Belg; M. Goffart van
worden vanElsenbom. Daar deze echter de ver-
opnieuw ten paleize verwacht,
's avonds naar Parijs af te reizen.
BISDOM .GENT
l de
ongeveer een uur geduurd. Zij verliet
het paleis in een open auto en werd har
telijk toegejuicht door de menigte,wel
ke zich intusschen op den Dam had ver
zameld.
De koninklijke auto werd door mo
torpolitie begeleid tot aan de grens van
de gemeente.
Over Soestdijk is de Koningin naar
Z. H. Exc. Mgr. de Bisschop heeft
benoemd tot Titulairen Kanunnik van
het Kathedraal Kapittel van S. Baafs, 'Het Loo teruggekeerd.
Z. E. H. C. Van Kerckhove, Ph. et Litt. i geVolg van den Koning
Lie., eerekanunnik, diocesaan bestuur
der der Maatschappelijke Werken; tot| Tijdens zijn bezoek aan de Konin-
Pastoor te Boechoute E. PI. R. Roegiers gin van Nederland zal het gevolg van
pastoor te Moerbeke-Kruisstraat tot Koning Leopold als volgt samengesteld
Algemeen Bestuurder der Zusters van
den H. Vincentius te Waarschoot E. H.
R. Pattyn, Bestuurder der Zusters Fran
ciscanessen te Knesselare tot Bestuur
der der Zusters van de Visitatie (Cou
pure) te Gent E. H. A. Van den Abee-
le, gewezen pastoor te Zeveren.
zijn
Graaf Cornet de Ways Ruart, groot
maarschalk aan het Hof
Luitenant-generaal Tilkens, adju
dant-generaal aan het Militair Huis van
den Koning
Baron Capelle, d.d. Kabinetshoofd
joie eiken avond neemt zé er den
trein om 1 0 minuten voor elf af te stap
pen te Kalterherberg.
Toen zij nu Donderdagavond in deze
gemeente, op Belgisch grondgebied dus
afstapte, werd zij door Duitsche tolbe
ambten aangehouden die haar geboeid
wegleidden, niettegenstaande haar
protest, naar Duitsch grondgebied.
Daar tastte men haar af naar mede-
deelende dat zij er van verdacht werd
deviezen te smokkelen ten voordeele
van Joodsche onderdanen. Dit bleek
onjuist te zijn het meisje had slechts
wat Belgisch geld en drie mark bij zich
en de Duitsche tolbeambten waren
wel verplicht haar vrij te laten.
Haar vader heeft klacht neergelegd
bij de gendarmerie van Robertville die
onmiddellijk haar hoogere oversten
verwittigde. Een streng onderzoek is
geopend.