16
Na de Redevoering
van Chamberlain
Ce vern eling van 03
brug van Hasselt
De economischs beteeke-
flis van bet Memelland
He fascistïsclia Pers tlscht
ds Villa IMcis terug
Vrijdag
DEC. 1938
S E A A T
KONING LEOPOLD
ALS BEMIDDELAAR
KAMER
Ds kerkvervolging
in Duitschland
internationale
T entoonsielling
van Luik 1939
XXXXIIIe JAARGANG NUMMER aes
Drukker-Uitgever J. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN. TELEFOON 114.
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel Rue de Richeleu, Parijs, Bank Buldings-Kingsway, 20 Londen,W.C.2
H. ADELAIDE
iZon op 7,40 af 15,53
E. K. 29 N. M. 21
Minister-President Chamberlain spreekt zijn redevoering uit in den loop van
het banket der Buiteniandsche Pers te Londen.
De Britsche bladen
Naar aanleiding van de belangrijke
rede, Dinsdag avond door Chamber
lain te Londen uitgesproken, schrijft de
«Daily Telegraph», dat de politiek van
vertrouwen van den Britschen eerste-
minister moet steunen op wederzij d-
schen vredeswil. Het vertrouwen in den
vrede werd echter, sedert München,
niet versterkt. Men moet werkelijk zeer
optimistisch zijn om nog iets bemoedi
gends te zien, in alles wat op München
gevolgd is en het valt niet te verwonde
ren, dat het Engelsch publiek begint te
denken, dat de andere onderteekenaars
van het Münchener-akkoord ook posi
tief het hunne moeten bijdragen tot de
pogingen om den oorlog te vermijden,
in plaats van te volharden in een poli
tiek van eischen en uitdagingen.
De «Financial Timesi. scfirijft
«Nooit werd de internationale toe
stand zoozeer door den1 éeonomischen
toestand beheerscht als thans. Het ware
waanzin te loochenen, dat sedert Mün
chen het vertrouwen geslonken is. Maar
de redevoering van Chamberlain is een
beroep op de rede, zonder zwakheid.
De Britsche eerste-minister was op zijn
manier bijna even oprecht, als Hitier
dit op zijn eigen brutale manier kan
zijn
Bijna al de bladen stellen vast dat
Chamberlain de gelegenheid aangegre
pen heeft om den pas af te snijden aan
zekere uitleggingen welke aan zijn jong
ste verklaringen in het Lagerhuis gege
ven werden.
De Fransche pers
Dat de rede van Chamberlain door
de Fransche pers gunstig wordt ontvan
gen, zal wel niemand verwonderen.
Eensgezind leggen de Fransche bladen
vooral nadruk op de woorden van
Chamberlain, waarin deze verklaart
«In den loop van ons leven, hebben
wij op een haar na, oorlog met Frank
rijk gevoerd. En thans schijnt een der
gelijke ramp zoover verwijderd als een
oorlog met Amerika. In feite zijn onze
betrekkingen met Frankrijk zoo nauw,
dat zij verre de juridische verplichtin
gen overschrijden, vermits zij gesteund
zijn op dezelfde belangen»,
j «Le Matinlegt nadruk op het feit
dat Chamberlain na het uitspreken de
zer woorden, minutenlang werd toege
juicht.
«Le Jour» meent dat dergelijke
woorden geen kommentaar behoeven.
Alleen dit: dat we ons indien noodig,
zullen verdedigen, en dan gezamenlijk.
De wereld is thans verwittigd.
Een Duitsche persstem
De Berliner Boersenzeitung be
spreekt de rede van Chamberlain en
verwijt vooral bij het gedeelte, waar
Chamberlain verklaarde ontgoocheld te
zijn geweest over de aanvallen waar
van Baldwin in de Duitsche pers het
voorwerp was.
Die houding van Chamberlain,
schrijft het blad, is onbegrijpelijk, daar
de Duitsche pers enkel de pogingen van
Baldwin om zich in de binnenlandsche
politiek van Duitschland te bemoeien,
heeft afgewezen. Die pogingen waren
volkomen overbodig en waren niet ge
vraagd.
Naar uit Rome verluidt, zou het blad
Italia» bijzonderheden geven betref
fende een poging om den burgeroorlog
in Spanje bij te leggen. Het initiatief
zou door Koning Leopold III genomen
worden.
De Fransche minister van Buiten-
landsche Zaken, G. Bonnet, zou er j
zijn Duitsche kollega von Ribbentrop i
over gesproken hebben. Deze beloofde
Rijkskanselier Hitier te raadplegen.
Om de bemiddeling te vergemakke
lijken, zou de regeering van Barcelona
bereid zijn zekere extremistische ele
menten te verwijderen. Als onderhan
delaar wordt Indalecio Prieto ver
noemd.
In bevoegde kringen te Brussel wordt
dit bericht niet bevestigd.
Voorzitter: M. Huysmans. Aanvang
te 14 uur.
De Kamer bespreekt verder de ver
booging van de taks op de
Voetbal-pronostieken.
M. C.E. JANSSEN (lib.) bepleit de
oprichting van een monopolie der voet-
bal-pronostieken.
M. JENNISSEN (lib.) betreurt dat
geen onderscheid gemaakt werd tus-
schen de pronostieken met liefdadig
doel en deze die gewone handelsonder
nemingen zijn. Het in bespreking zijn
de wetsontwerp zal nadeelig zijn voor
de vereenigingen zonder winstgevend
doel.
Minister A. E. JANSSEN. Ik zal uwe
bemerking over maken aan de inter-
ministerieele kommissie.
M. ELIAS (VI. Nat.) uit moreele
bezwaren tegen de pronostiek-wedstrij
den.
M. PHILIPPART (kath.), verslag
gever wijst er op dat de meeste spre
kers van meening veranderd zijn sinds
de vergadering der commissie. Voet-
balpronostieken zijn een kwaad. Daar
over was de commissie het eens. Om dit
kwaad te keer te gaan moet 't strafwet
boek herzien worden. Maar dit is niet
het werk van heden. Het gaat er nu
maar om de taks op de inzetten van
7 0/0 op 10 t.h. te brengen en een
taks van 10 t.h. in te voeren op de
winsten.
Het is in volledige overeenstemming
met de liefdadige werken dat het wets
ontwerp door den minister van finan
cies werd opgemaakt.
M. VAN GLABBEKE (lib.) verde
digt zijn amendement waarbij de in
richting van pronostiekwedstrijden
wordt onderworpen aan eene toelating
van den minister van Financiën.
Dit amendement wordt verworpen
door katholieken en rexisten tegen libe
ralen en socialisten.
Hierna worden de artikelen aange
nomen in eerste lezing.
Verlating van Familie
Na korte tusschenkomsten van Me
vrouwen Degeer (komm.en Blume
(soc.en M. Carton de Wiart (kath.)
die hen als verslaggever van antwoord
dient, verklaart,
MINISTER PHOLIEN, dat de wijzi
ging van de wet door het ontwerp voor
zien, tot doel heeft de sancties bij ver
lating vein familie te verscherpen.
De tekst wordt dan in eerste lezing
goedgekeurd, waarna de zitting om
1 6.45 uur geheven werd.
Voorzitter M. Moyersoen. Aan
vang te 14 uur.
Binnenlandsche Zaken en Volks
gezondheid
M. NOEL (komm.) is van meening-
dat de regeering veel te zware lasten
oplegt aan de gemeenten.
M. HANS (soc.) Kommunisti-
sche demagogie i
M. VINCK (soc.) houdt zich in een
lange redevoering bezig met den nood
der gemeenten.
Spreker onderschat het hervormings
programma van den heer Camu niet
Maar als ge in die nieuwe flesschen
weer den ouden wijn zult doen, zullen
we voort vergiftigd worden.
M. HARMEGNIES (soc.), verslag
gever, weidt uit over de besluiten van
zijn verslag.
MINISTER MERLOT drukt er op
dat hij nooit kredieten aan de gemeen
ten beloofd heeft.
Wel heeft hij aangekondigd dat
een onderzoek betreffende hun benar
den toestand zou ingesteld worden. De
regeering kan zich tot niets verbinden,
maar zal het advies inwinnen van het
Stedenverbond. De regeering beseft dat
zij tot plicht heeft eene oplossing te be
trachten. Maar zij stuit ook op finan-
cieele moeilijkheden.
M. VAN DER STEGEN (lib.) han
delt op zijne beurt over den benarden
toestand van talrijke gemeenten. Sinds
1918 werd de tusscbenkomst van den
Staat met ongeveer 50 Lh. verminderd.
Spreker vraagt een betere verdeeling
vein de kredieten van het Gemeente
fonds. Een speciaal fonds om de meest
behoeftige gemeenten ter hulp te ko
men, zou moeten opgericht worden.
Wat de verdediging tegen luchtaan
vallen betreft, spreker is van oordeel
dat deze aan het departement van
landsverdediging - moet opgedragen
worden.
M. VANDERPOORTEN (lib.) houdt
zich bezig met hec vraagstuk der licha
melijke opvoeding en vraagt meer offi-
cieelen steun vu.-r de turnbeweging.
M.~H£P.NAL:x.:X- -J-J-gt- r-in
gemeenten waar" déze overdreven uit
gaven worden aangewreven.
M. FINNE (VI. Nat.) komt terug op
de kwestie van Edingen. Zoolang geen
nieuwe vólkstelling het tegenoverge
stelde bewijst, moet Edingen tweetalig
beheerd worden.
Spreker kondigt aan dat zijne groep
de begrooting niet zal goedkeuren om
dat Minister Merlot de taalwet niet doet
toepassen.
Nadat de voorzitter heeft aangekon
digd dat de Senaat volgende week 's
morgens en 's namiddags zal zetelen, j
hoort de hooge vergadering
Een interpellatie
van M. VAN LAENHOVE (soc.) tot
dén minister van Arbeid en Sociale
Voorzorg in verband met de loonen der
mijnwerkers.
Door een lid van de bevoegde Ka
mercommissie, belast met het onder
zoek van de begrooting van Openbare
Werken, werd gevraagd of men de uit
slagen niet zou kunnen mededeelen van
het onderzoek dat werd ingesteld naar
de vernieling van. .de brug van Hasselt.
Het antwoord van den bevoegden
dienst luidde als volgt
«Een commissie van deskundigen
werd door de rechtbank aangesteld; zij
diende haar verslag nog niet in.
Volgens de opdracht die aan de
deskundigen door de rechtbank werd
gegeven, moeten in dit verslag al de
vaststellingen worden opgeteekend,
die door de deskundigen worden ge
daan en die er toe kunnen bijdragen
de oorzaak van de instorting van de
brug te Hasselt vast te stellen.
Een andere commissie werd door
het Departement van Openbare Wer
ken ingesteld, ten einde de oorzaken
van de instorting van de brug te Has
selt op te sporen, de stevigheid van de
overige gelaste bruggen na te gaan en
advies uit te brengen over de maatre
gelen die dienen genomen met het oog
op hun veiligheid.
Ten einde op stellige wijze het in
gewikkeld vraagstuk op te lossen, dat
haar wordt voorgelegd, liet deze com
missie honderden laboratoriumproefne
mingen verrichten en kwam zij tot dus
ver tot belangwekkende uitslagen wat
gelascbte constructies betreft. De stu
dies worden voortgezet.
In verband met de noodzakelijk
heid het vrij onderzoek van het gerecht
niet te belemmeren, is het niet moge
lijk uitvoeriger bijzonderheden mede te
deelen.
Hoewel de uitslagen der verkiezin
gen van den landdag van het Memel-
land nog niet geheel bekend zijn, mag
men aannemen, dat zij het gebruikelij
ke meerderheidsprocent van Duitsche
stemmen hebben gebracht. En evenzeer
kan aangenomen worden.dat deze Duit
sche overwinning binnen afzien'oaren
tijd automatisch tot aansluiting van het
Memelland aan Duitschland zal voere r
Het initiatief daartoe zal geheel uit
gaan van de Memeilanders, want
Duitschland heeft immers verklaard,
dat het geen territoriale eischen in Eu
ropa, meer heeft. Berlijn zal zich er
echter niet tegen verzetten,wanneer aan
grenzende gebieden zich bij Duitsch
land aansluiten. En al is het Memelland
dan niet groot, de aansluiting zal toch
Volgens een telegram aan de
«Maasbode», is men in Vatikaansche
Kringen van oordeel, dat de toestand
der Katholieke Kerk in Duitschland
thans zoo ernstig is, dat ieder oogenblik
de ergste katholiekenvervolging kan
losbarsten.
Deze meening berust op berichten,
volgens welke in het derde rijk een wet
in voorbereiding is, die zeer draconi
sche maatregelen tegen de Kerk zal in
houden. Die maatregelen zouden zijn
vervat in acht bepalingen waarvan de
duidelijke strekking is de algeheele uit
roeiing van 't katholieke leven in
Duitschland.
Ofschoon ter zake nog geen officiee-
Ie berichten uit Duitschland voorhan
den zijn haait de Osservatore Roma
no het blad «Luxemburger Wort» aan
een nieuw succes voor Duitschland zijn. da* den inhoud van de wet «8» te heb"
Toegegeven dient te worden, dat het e"jh x ern«°.nïf:n'
-- Ue acht bepalingen van de wet wel-
Memelland 700 jaren lang cultureel en
economisch met Duitschland een een
heid gevormd heeft en dat deze ver
bondenheid ook na de afscheiding in
nerlijk behouden is gebleven.
Het Memelland heeft een oppervlak
te van 265 7 vierkante kilometer en
een bevolking van ongeveer 1 50.000 jPro,"Si<!s vallen zu,llen-
zielen. De voornaamste pijler van het
economisch leven is de landbouw.
ke de «Osservatore Romano» aanhaalt,
zijn de volgende
1. Het concordaat van 1935 wordt
opgezegd.
2. Godsdienstige propaganda wordt
in Duitschland verboden w.o: tevens de
4. De correspondentie tusschen Z. H.
den Paus en de Duitsche bisschoppen
Op de tweede plaats staat de Indus- ™°et via de Duitsche regeering geschie-
trie die ongeveer 200 bedrijven metj D
10.000 arbeiders omvat. Haar belang- Kell§ie"ze orden zullen zich met
rijkste takken zijn de hout- en papier- =er meer ,moSen bewegen op het ge-
industrie, de levensmiddelenindustrie, }e. van zie enverplf?mg en onder-
de metaal- en de textielindustrie, het
bouwbedrijf en de chemische industrie.
De waarde van de industrieele pro
ductie wordt op 45 a 50 millioen mark
;eschat. Daarop volgen dan de handel
en de scheepvaart. Evenals overal in
het agrarische Oosten, speelt verder ook
ir Memelland de huisnijverheid een be
langrijke rol.
VERSCHILLEN TU5SCHEN
MEMELLAND EN UTAUEN
.Hst meest_QDvallend _ziin. de econo
mische en cultureele verschillen tus
schen Litauen en Memelland in den
agrarischen sector. De Memellandsche
landbouw vertoont, van kleine verschil
len afgezien, duidelijk het karakter van
den Oostpruisischen landbouw. Met de
zen Duitschen landbouw is de Memel
landsche landbouw, historisch, politiek
cultureel gegroeid.
In tegenstelling met den extensieven
Litauschen landbouw is hij intensief.
Eenige vergelijkingen maken het enor
me verschil tusschen den Memelland-
schen en den Litauschen landbouw dui
delijk genoeg, om de aanspraken der
Memel-Duitschers te kunnen begrijpen.
Zoo bedraagt b.v. het kunstmestver-
bruik per 100 ha, akkergrond in Li
tauen 59 centenaars, in het Memelland
153 centenaars.
Nog sprekender is de tegenstelling
bij vergelijking van het aantal in ge
bruik zijnde landbouwmachines. Wor
den in het Memelland op de 100 ha. b.
v 4 maaimachines gebruik, in het ei
genlijk Litauen is het er slechts een.
Ook is de Memellandsche veestapel
naar verhouding veel grooter dan de Li-
tausche en nog belangrijker is hier het
kwalitatieve verschil. Zoo leveren de
koeien in het Memelland bijna twee
maal zoovel melk als in Litauen.
DE INDUSTRIE IS DUITSCH-
GEORIENTEERD
Evenals in den landbouw, bestaan er
ook in de industrie nauwe verbindin
gen tusschen Duitschland en Memelland
hoofdzakelijk in de houtindustrie, die
sinds honderd jaren uitstekende waren
op de geheele Duitsche markt afzet. Na
tuurlijk werken de bedrijven der hout
industrie zooals b.v. de groote «Me
meier Zellstoffabrieken» geheel vol
gens Duitsche productiemethodes, even-
ook de andere industrieële onderne
mingen, zooals de werven te Memel, de
machinefabrieken, enz.
Vergelijking met de Litausche indus
trie is niet mogelijk, daar deze zich
nog in de kinderschoenen bevindt.
Ook het verkeerswezen bewijst, dat
het Memelland op een aanzienlijk hoo-
gere trap van ontwikkeling staat, dan 't
overige Litauen. Zoo zijn de wegen in
het Memelland veel en veel beter en
bier komen ook op de 1000 inwoners
zes maal meer automobielen voor dan
in Litauen.
In verband met deze weinige voor
beelden, die nog met een groot aantal
richt en moeten in financieel opzicht
onder het kerkelijke ministerie worden
geplaatst.
geldelijke bijdragen meer mogen wor-
6. Aan kerken of orden zullen geen
den gegeven.
7. Priesters mogen geen joden meer
doopen en niet-ariërs mo^e geen pries
ter meer worden.
8. Het lidmaatschap van de Kerk
moet verbonden zijn aan het staatsbur
gerschap.
Parijs, 1 4 Dec. Het Havas-agent-
schap verneemt uit Rome
Na Corsica, Tunis Dzjiboeti en ande
re plaatsen, eischt de fascistische pers
thans ook de vermaarde «Villa Medi-
cis» als haar eigendom op. De Villa
Medicis is sedert meer dan honderd
jaar de zetel van de Fransche Akade-
mie te Rome, en behoort in vollen ei
gendom toe aan den Franschen staat.
Onder anderen de «Tribuna» heeft
in een artikel, onder den titel «Rede
lijke Verzuchtingen», zich ingespannen
om te bewijzen, dat Italië gerechtigd
ir- aan Frankrijk den afstand van den
beroemde en schitterende woning te
vragen, wegens -geschiedkundige rede
nen, afgezien van de redenen van ur-
banistischen aard.
De Vischvangst
Het Algemeen Bestuur heeft een toe
lage van 30.000 frank toegestaan aan
de sub-commissie voor Vischvangst van
de Internationale Tentoonstelling Luik
1939; dank zij deze toelage is de in
richting van een grooten Internationa
len Wedstrijd op 27 Augustus mogelijk
geworden; deze wedstrijd, die op de
oevers van het Albertkanaal zal plaats
hebben, zal met talrijke prijzen en be
kers begiftigd worden.
Verscheidene Fransche, Nederland-
sche en Luxemburgsche vereenigingen
hebben hun deelneming toegezegd, als
ook de meeste Belgische specialisten.
Voor inlichtingen zich wenden tot den
heer Alexandre, 1 8, Avenue du Port,
Herstal-Iez-Liége.
Een lezing te Wezet over de Tentoon
stelling van Luik 1939
Wij herinneren er aan dat de Veree-
niging tot Bevordering van Vreemde
lingenverkeer van Wezet een gala-zit
ting op Donderdag 15 December om
20 uur in de «Salie des Arbalétriers» te
Wezet inricht. Gedurende deze zitting
zal de heer F. Baar, Secretaris van den
FinancieeJen Dienst van het Algemeen
andere zou kunnen worden aangevuld, I Bestuur, een lezing houden over de
kan men het begrijpen, dat de Memel-
Duitscher niet slechts cultureel, maar
ook economisch aan de banden met
Duitschland willen blijven vasthouden
om op deze wijze ook materieel het in
700 jaren bereikte levenspeil te hand
haven.
Luiksche World's Fair.
Een toeristische film over Wezet ert
omgeving zal geprojecteerd worden en
daarna zal een tombola plaats hebben,
die met mooie prijzen, o.m. met abon
nementen aan de Internationale Ten
toonstelling Luik 1939, begiftigd wordt
