Een-Mei-Avond
Het antwoord van Hitier op
de voorstellen van Roosevelt
30
Koningin Wilhelmina
inspecteert de vloot
Zondag
April. 1939
De Senaat
verleent op zijn
beurt volmacht
aan de rageering
In hel ministerie van
Arbeid en Soc. Yoorzor»
II. Tscholïen over de
Belgische oplossing
DE VOLKSSTEM
XXXXVIe JAARGANG NUMMER IOO
Drukker-Uitgever j. Van Nuffel-De Gendt, Kerkstraat, 9 en 21, AALST. DAGBLAD 25 CENTIEMEN. TELEFOON 114.
Publiciteit buiten het Arrondissement AALST: Agentschap Havas, Adolf Maxlaan, 13, te Brussel Rue de Richeleu, Parijs, Bank Buldings-Kingsway, 20 Londen, W.C.2.
ÏL CATHAKIN A
I Zot» op 4,35 af 1,902
Y. M. 3 L.K. 11
Een zonnige dag liep ten einde, wel
dra zou de rustige, -kalme avond nade
ren.
Ter westerkimme zeeg de zon lang
zaam neder en ging weldra verdwijnen
achter de groene heuveltjes. Af en
toe zond ze nog als 'p afscheidsgroet
aan de vlakte... 'n bundel stralen, en
aan den hemelkoepel ging het brons-
kleur der wolkjes er door als in een
gelen goudglans over...
Rondom het uitgestrekte platte land
met bo'schjes en weiden... en ginds aan
den horizont de dichterlijk-schoonë
zoom van lachende heuveltjes
En als een oasis midden de wijde vel
den stond de fraaie dorpskerk, met be
zijden den tempel, het relief van de
Lourdesgrot. In de nis het sierlijk
slanke beeld van de H. Maagd,., en be
neden op den effen grond de kleine
geknielde en biddende Bernadette.
De wijdingvolle stilte van den neer
vallenden avond, werd alleen onder
broken door het kwijnend gezang van
de ter rust gaaade vogelen... die van uit
de hooge boomen hun avondgebed
zongen en hun afscheidsgroet aan de
reeds verdwenen dagvorstin.
En plots luidde hét zilveren klokje 1
Over de vredige bewoners... over de
rustige landouwen galmden zwierig de
bim-bam klanken... gedragen op de
lichte luchtlagen van dezen eindigenden
mooien dag reeds vol zomersche zoel
heid... en deinden uit in de verste
hoekjes... of gingen neerliggen aan den
voet van de kleine bergen.
Mij kwamen de woorden van den
dichter in 't geheugen
O klokje, needrig klokje blij zingend
[vroeg en spa,
Ik min uw lieve tonen en zeg u tel-
[kens na
Ave... Ave... Ave... Maria
Want pas waren de laatste zindereri-
- de klokkentonen uitgestorven, of langs
de banen en dc weegjes verschenen de
dorpelingen die kerkwaarts stapten.
Ze gingen de moeders met hun kin
deren... de grootere meisjes... de jon
gelingen en de mannen met 'n waas van
ernst en vroomheid op hun wezens
weldra was heel de ruimte binnen de
omheining van het heiligdom bezet.
Omhuld met 'n berg van frisscfie
voorjaars- en lentebloemen, prijkte lief
het schoone beeld van de Heilige
Maagd... en overal waren de garven en
tuilen doorspekt van ontelbare knette
rend, vlammende kaarsen.
Het gelaat van den grijzen priester
straalde van diepe zielsblijheid... het
v/as zichtbaar... hij was er meê in zijn
schik, dat zijn volk zoo talrijk opkwam
voor de Maria-hulde bij dien plechtigen
één Mei-avond.
Bezielend klonk z'n herderwoord
Wie onder u kan naar Maria opkijken
zonder te denken aan haar Goddelijken
Zoon... Wie zal naar de Lieve Vrouw
heenstaren en den hemel uit het oog
verliezen -... Zwaarder klonk z'n man
nelijke stem als wilde hij de nadruk
leggen op wat nu volgde Wie durft
haar aankijken... wanneer hij niet is,.,
of niet tracht te worden zooals zij zelf
rein... nederig.*.. Godminnend... lijd
zaam en geduldig
Dat allemaal ontbreekt ons, zwakke
lingen kom sprak hij verder met
ontroering in Z'n taal, laten we er om
vragen en bidden.
Enkele oogenblikken van diepe stilte
volgden... Toen verhief zich weer de
statige stem van den priester... smee-
kend rolden de Wees Gegroeten
i van de lippen der biddende menigte,
door hun vingeren gleden de kralen van
den rozenkrans... en elk Avej> van
het bidsnoer viel onzichtbaar neer als
'n mystieke roos voor het beeld der
Moeder Gods.
En zacht wuifden daarna de zangen.,
zoet van heilig verlangen door do rijen
van die vrome menschen...
I Weerom luidde het zilveren klokje
en mengde de fijne klanken van het
Angelus met de zangnoten van het
opgetogen volk
En 's avonds als ze dalend heur laat
ste stralen schiet,
Herhaalt elk torenklokje het eigen
roerend lied
Ave... Ave... Ave... Maria
Bij dit nummer behoort een bijvoeg
sel enbestaat dus uit b bladzijden.
De Hooge Vergadering heeft een hee-
In ons bondig verslag van gisteren
over de rede van Hitier hebben wij al
te vlug moeten heenstappen over het
eigenlijke antwoord van den Fuhrer aan
den president der Ver. Staten. Daarom
komen wij er nog even op terug.
De vrees voor oorlog waarin de we
reld leeft is het gevolg van de leugen
achtige ..uitdagingscampagne door de
len dag en een stuk van den nacht ge-lP^55 gevoerd. Indien de regeeringen in
zeteld tot Zaterdagmorgen 1
klaar te komen met de bespreking van
de regeeringsverklarirg en het ontwerp
op de volmachten.
In de voormiddar zitting komt de
eerste minister, h. PI/.RLOT, eerst aan
het woord om de richtlijnen aan te too-
grijpen, zal deze vrees spoedig verdwij
nen.
Roosevelt heeft gelijk dat een oorlog
zware lasten voor generaties en genera
ties zal meebrengen.Duitschland spreekt
van ondervinding. Het heeft Versailles
gekend. Nochtans, indien al de landen
nen die door zijn jegeering zullen ge- j niet gebonden waren door pacten, zou-
volgd worden. Zij zal in de eerste plaats j den er §een redenen zijn, omdat een
gericht zijn op verwezenlijkingen. Het oorlog rampzalige gevolgen voor al de
crediet van het Iar.\ werd geschaadLnden zou meebrengen,
door onstabiliteit der regeeringen enDe vredelievende regeling van poli
door de politieke crisis vanaf October tieke, economische en sociale vraag-
Op economisch gebied zal men markten stukken wordt bemoeilijkt door de po-
zoeken in het buitenland en de binnen- lemieken van pers- en staatslieden,
landsche verzekeren. De beroepsorga-1 Roosevelt heeft het mis voor daar
nisatie dient zoo g^uw mogelijk behan- waar bij zegt dat een oorlog onvermij -
deld een doortastende landbouwpo- delijk is indien de bedreiging blijkt be-
litiek zal gevoerd worden. Spreker wijst staan. Duitschland bedreigt niemand.De
Gelukkig volk dat zoo z'n moeder
eert Want bij elk «Ave» dat op
stijgt uit 'n biddend hart, daalt neer in
ruil 'n zegen van Maria
En waar 'n heele menigte van haar
kinderen zijn "samengestroomd" om de
Hemelkoningin te loven... daar daalt
haar bescherming over hen neer
Nu zullen de klokken u eiken avond
weer uitnoodigen tpt de Mariahulde in
uw kerk
Laat de natuur haar weelderig loo-
ver... haar bloementooi uitstallen met
koninklijke pracht laat de zon de
heele schepping herscheppen tot een
sprookjesland van schoonheid... de Ko
ningin van hemel en aarde ter eere...dat
alles kan niet opwegen tegen de waar
de van een «Ave» dat gij Maria zult
aanbieden Want de natuur is
stom en hartloos... maar gij hebt uw
geest en uw hart waarmee ge Haar kunt
loven en beminnen. Die u zelf zoo lief
heeft Jezus' Moeder en de uwe
Viert met de bloemen van Mei, Ma
ria, de schoonste bloem met de Mei
maand stijge uw «Ave» hemelwaarts te
huis en in de kerk van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat want
's Morgens als de zonne het nevel
floers doorboort,
Dan zingt elk torenklokje het roe
rend lief akkoord
Ave... Ave... Ave... Maria
DENDERZOON.
bedreigingen zijn verzonnen.Hitier pro
testeert tegen de bewering van president
Roosevelt dat drie onafhankelijke lan-
uu i Desiuit zijn r- a c -i l
i j den in Europa en een in Afrika hun on-
socialisten de
verder op de voorgenomen hervorming
van het ministerie van Onderwijl
De h. DOUTREPONT besluit zijn
lange rede met te
den zullen beoorcféelen. I i" V i""T r\ 'L ;-i tl
i 1 I bedoelt. Indien hu Oostenrijk en 1 cne-
zet mft «n ering wer xP^e' Co- Slowakije bedoelt, maakt Roosevelt
zet met een verklaring van h. Van r* a r -i ij
OVERBERGHE 'die den steun der een En °ver Atfnka sPr*kende
rechterzijde toezegt en volgende aanbe- ?eg' da' u' d Tf" Mei
velmgen aan de peering geeft. brutaal werden onderworpen. Niet
1 T -. i door Duitschland.
ev nredt inS. gaVe" 'i Hitier trekt de tusschenkomst van de
evenredige inkopten Vereenigde Sttaen in den grooten oor-
log in belachelijke. Zij hebben.zeker
1. Of zij bedreigd zijn
2. Vooral of de vraag die heer Roo
sevelt ons gesteld heeft, door hen was
ingegeven.
Het antwoord is «neen» geweest over
heel de lijn, soms zelfs een neen
knak-af.
Hitier herinnert er aan dat alle grens
staten van het Reich veel nauwkeuriger
waarborgen hebben gekregen dan de
gene, die door heer Roosevelt werden
gevraagd en hij voegde er aan toe, dat
zoo deze verzekeringen werden aange
zien als twijfelachtig, er geen de min
ste reden was waarom een nieuwe ver
klaring meer waarde zou hebben.
INDRUKKEN over HITLER'S REDE
TE ROME
Te Rome verwekt de rede van Hitier
natuurlijk algemeene goedkeuring. Het
is zeggen de bladen de fiere bevestiging
van een land dat steunt op zijn recht en
vertrouwt op zijn macht en zijn inter
nationale betrekkingen.
TE DANZIG
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau
werd de rede van Hitler in alle straten
van Danzig, waar ontelbare luidspre
kers waren opgesteld, met groote aan
dacht aanhoord en met geestdrift be
groet. In de nationaal-socialistische mid
dens is het gevoelen algemeen dat de
oplossing van het Danzig-vraagstuk nog
slechts een kwestie is van eenige dagen.
TE LONDEN
De rede werd overal met groote be
langstelling toegeluisterd; de bladen
verschenen met bijzondere uitgaven,
hoofdzakelijk nadruk leggend op de
deelen van de rede betreffende het op
zeggen van de vlootovereenkomst met
Engeland en het pact met Polen.
De «Evening Standard» vindt de re
de half-uitdagend, voor wat die deelen
aangaat, en half verzoeningsgezind
voor wat betreft verscheidene andere
goedgekeurd. -t "gevochten voor hun verdediging,
3. Geen w, voorstellen, zelfs ™aar u«*'">tend voor knpital.st.sche be-
geen opbrengende zoolang de finan-: arg^' antwoordt hij op Rooseve.t d.e u..W,.6„, t. Hitier, nl. de
C'earlnM nltJ yeuZet "t 'in zijn telegram gezegd heeft dat al de verklaring dat de regeling van de kolo-
4. Maandelijksche conferentie waar- ternatjonaje vraagstukken rond de nienkwestie nooit een reden tot oorlog
op de minister van financiën aan zijn conferentietafe, kunnen opgelost wor- zal zijn
collegas de bedragen zal kenbaar ma- w;e s(ond er sceptisch tegenover
de conferenties 7
De Ver. Staten waren de eerste om
den Volkenbond te verlaten, die toch
de grootste conferentie van alle tijden
daarstelde. Trouwens, ik moet er na
druk op leggen dat in den loop van de
ken waarover hij de volgende maand
zal beschikken.
5. Beperking der bijkomende uitga
ven tot een minimum en het streng
noodzakelijke en mededeeling ervan
aan de kamers zoo haast ipogelijk
minstens twee of driemaal per jaar. I jaren de volkenbond er
GUTT, minister van Financien,aa iniernatio-
De h.
Nederlands Koningin heeft de maneuvers van de vloot bijgewoond en nadien
een bezoek gebracht aan de «Tromp» de voornaamste eenheid van de Hol-
landsche oorlogsmarine.
dag geen gouduitvoer meer is geweest.
Het standpunt van de liberalen wordt
"hij in de Kamerniet in gelukt is een kapitaal internat.o-
1 - -al vi
Nooit zal
pend aan een
herhaalt zijn rede die n.) in de ivamer op te lossen,
uitsprak en betoogt dat er sedert Maan- naa,_.f DuilscWand nog ongewa-
conferentie deelnemen.
vertolkt door h. HENRICOT. Achter lederen L/u.c^.
De h. RONSE (kath.) die slechts1^" £ans het Duitsche le0er en net
enkele dagen in den Senaat zetelt werd he^ ^^HMer somt vervolgens de
reeds belast met het verslag over de rwdn0 A worden in de
volmachten. Als verslaggever komt hij President Roosevelt en
tusschen om;de grondwettehjkheid van ^odsc^p dat kanselier
,e W')zery., f p Hitler zich verbinden zou om de verze
DING (lib.) kan moeilijk berusten in nnier zi«-n
de volmacht. De h. BARN1CH (soc.) I 8<=ven dat hij ze met zou aan
noemt haar een politiek van gemak
zucht.
De h. ORB AN (kath.) is niet malsch
voor den h. Pierlot die bij de samen
stelling zijner regeering de katholieken
en de Vlamingen over 't hoofd heeft
gezien. Ook vindt hij de volmach
ten ongrondwettelijk. Te 19 u. 15
wordt de vergadering geschorst om na
dien te 20 u. hervat te worden.
Bij de herneming permitteert de heer
VAN DIEREN (VI. Nat.) zich de luxe
een kiesmeeting te houden in plaats
van de hangende kwesties te behande
len en lokt aldus incidenten uit. Ook
de rede van h. BOON (rex.die vooral
de socialisten aanvalt is niet van dien
aard om kalmte te bekomen. Tot twee
maal toe dreigt de voorzitter de zitting
te schorsen. De hh. DEUMENS en FIN-
NE (VI. Nat.) en SOBRY (kath.) zijn
de laatste sprekers van het algemeen
debat. Deze laatste zet de voorwaar
den uiteen waarin hij de regeering kan
steunen.
Bij de behandeling der amendemen
ten ontstaat een vinnige discussie tus
schen de hh. Van Dieren, Borginon en
Vos over ingediende amendementen.
Even na één uur kan tot de eind
stemming worden overgegaan.
Het ontwerp voor de speciale mach
ten dat het vertrouwen in de regeering
vallen.
Ik heb me de moeite getroost om
inlichtingen in te winnen bij de opge
noemde staten en gevraagd
Verder schrijven de bladen dat de
rede van Kanselier Hitier een grondig
onderzoek vergt vooraleer men ze kan
beoordeelen.
TE MOSKOU
De rede heeft hier geen de minste
verrassing verwekt. De pers had er
reeds verleden week, zegt zij, den in
houd van bekend gemaakt. Het op
zeggen van de overeenkomsten met
Engeland en Polen, bë^jst eens te
meer schrijven de bladen, dat alle ak
koorden met Duitschland gesloten zon
der waarde zijn en dat het noodig is dat
alle vreedzame landen eng samenwer
ken.
PRESIDENT ROOSEVELT WAS ER
ZEER GERUST IN
Washington, 28 April. President
Roosevelt zal de redevoering van Hit-
Ier niet commenteeren. De president
werd te 8 uur 20 wakker (plaatselijke
tijd) op het oogenblik dat Hitier zijn
redevoering eindigde.
De heer Delf losse, minister van Ar-
beid en Sociale Voorzorg, ontving Vrij- Qe ^amoneK(, Jong,
dag een afvaardiging van et een raa arrondissement
comiteit voor Nijverheid. -
De afgevaardigden hebben een
derhoud gehad met den heer Minister stukken.
en hebben verschillende punten bespro
ken aangaande betaalde verlofdagen,
verplichte werkloosheidsverzekering,
Heer Charles Tschoffen heeft voor
de Katholieke Jongeren van het Luik
een uiteenzetting
gegeven van de «Belgische oplossing
van de Waalsche en Vlaamsche vraag-
Spreker wees er op, dat er twee ver
schillende volksgemeenschappen be-
beroepsorganisatie en bescherming van,~£
aeiLa Irj j Lap, m,*,bestaan in een vereenigd en onafhanke-
Denzelfden dag ontving de heer mi- D i,.. b
nister een afvaardiging der Centrale Be gre. H.j toonde vervolgens aan.
van de mijnwerkers van het Centrum. 'aiS* be.de zijden fouten werden
die hem de omstandigheden kwamen begaan, waarna h,) u.tvoerrg het Waal-
melden van de staking die sedert Maan-[«be vraagstuk behandelde.
da« 1.1. uitbrak in de drie centra van de Ten slotte stelde de voorname spre-
mijnen van Anderlues. |keirtva«t> d*t Belgie een levende werke-
•Verder ontving de heer Minister een hjkheid is en alle vraagstukken tusschen
afvaardiging van den Nationalen schip- de twee gemeenschappen in het kader
persbond van Antwerpen. Deze afge- van de Belgische eenheid tot een oplos-
w.vaardigden kwamen den minister op de sing moeten komen,
insluit wordt aangenomen met 84 st. hoogte stellen van het oprichten eenerj Als grondvesten voor een «Belgische
(al de liberalen en al de katholieken, speciale mutualiteitskas voor de toe- oplossing i> bepaalde heer Tschoffen
twee uitgezonderd) tegen 71 (al de so- kenning van familietoelagen aan de ar- ten slotte behoud van de Belgische
cialisten, communisten en VI. nationa- beiders, die onafhankelijk staan van de eenheid, vrije ontwikkeling van de tv/ee
len) bij 6 onthoudingen (de 4 rexisten schipperij. volksgemeenschappen, geen federalis-
en de katholieken Orban en Bosuyt. De minister heeft beloofd de eischen me, maar bestuurlijke hervorming, po-
De zitting wordt te 1 u. 15 opgehe- van deze organisatie goedwillig te on- Htieke onafhankelijkheid, maar geen
ven. I derzoeken. neutraliteit.
