De Vlaamsche Wacht
NIEUWE REEKS Nr x.
26 SEPTEMBERJ1909.
De VLAAMSCHE WACHT verschijnt telkens als
net past en behandelt in elk nummer, vooral eene
belangrijke zaak van het Vlaamsch pragramma.
Overdrukken ervan zullen allerbeste vlugschriften
KORT EN GOED
VRIJ TE MOED,
RECHT EjOORZEE
GOD EN MijN RECHT.
Tot de katholieke Vlamingen
naar aanleiding van de
Jubelfeesten der katholieke
Regeering en van't katholiek
Congres te Meclielen.
Dit jaar heeft de Katholieke regee
ring haar jubelfeest gevierd, overal
tot in de kleinste steden en dorpen
de kroon werd op het werk gesteld
door hetgrootsch Katholiek Congres.
De Katholiekendag.
Al werd soms bij de feestviering
aan [onze taal schreeuwend onrecht
gedaan, zooals te Ieperen, al kreeg
ze in het Congres de plaats niet
waarop zij recht had, al werd ze
weer zooals altijd verdt or.gcn en op
de tweede plaats 'gesteld, waar ze
bepaald recht had op de eerste, toch
hebben de Katholieke Vlamingen
brave jongens, zooais altijd die
vreugde niet willen storen.
Herhaaldelijk werd gewezen op al
het goed door de Katholieke regeering
teweeggebracht.
Wij willen,als Katholieke Vlaainsck-
gexinden, uiteenzetten wat de Katho
lieke partij voor Vlaamsch-Belgie
NIET gedaan heeft en wat haar nog
te doen staat, met het oog op de
rechten onzer Vlaamsche taal.
I.
Onze taalwetten worden voort
durend overtreden, vooral
De wet van. 22* Mei 1878 op het
gebruik van het Vlaamsch in bestuurs-
eaken en de aanvullende wetten.
Deze wet luidt als volgt
Art. 1. In de provinciën Antwerpen,
West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen
en Limburg en in het arrondissement
Leuven, zijn de berichten en mede-
deelingen, welke de staatsbeambten
tot het publiek richten, hetzij in het
Vlaamsch, hetzij in het Vlaamsch en
in het Fransch.
De Staatsambtenaars schrijven in
het Vlaamsch naar gemeenten en
particulieren, behalve indien deze
gemeenten of deze partikulieren
vragen dat de briefwisseling in het
Fransch zou geschieden of zij zelf in
hunne briefwisseling die taal gebruik
ten.
Art. 2. In het arrondissement
Brussel geschiedtj de briefwisseling
van de beambten van den staat met
gemeenten en particulieren in het
Nederlandscb. indien de betrokken
gemeenten of personen het vragen of
zelfs in hunne briefwisseling die taal
gebruikten.
De berichten en mededeelingen
welke de ambtenaren van den staat
tot het publiek richten worden opge-
steld, overeenkomstig het 1° lid van
I Met andere woorden
De Wet van 22 Mei 1S7S bepaalt dat
in de vier uitsluitend Vlaamsche provin
ciën, alle geschrevene en gesprokene
mededeelingen vanwege ambtenaars van
den Staat, tot het publiek oj een persoon
in het bijzonder, inhei Vlaamsch M(ÊE-
TEN zijn, behalve wauneer die per
soon het Fransch verkiest.
De Nationale Bank, de Maatschappij
voor buurtspoorwegende Burgerwacht
zijn a-n dezelfde wet onderworpen.
Geineenten hebben hetzelfde recht
als enkele personen.
Staatsambtenaars ijn de Koning, de
Ministers, alle bedienden van spoorwe
gen, posterijen, telegrafen, telephonen,
vervoerdienst, dienst der wegender
gevangenissen, waterstaat, registratie,
hypotheken,consignatiekas, arbeidsambt,
schatkist, belastingen, stapelplaatsen,
accijnsen, tol, en$.
Al de bedienden, groote en kleine,
veel ol weinig winnend, algemeene
bestuurders of kaarljesknippers,
MOETENU, KL.4MAVG,iu'tVlaamsch
aanspreken naar U, VLAMING, in hét
Vlaamsch schrijven. Elk Fransch
bericht, elite Franschc mededeeling
aan hen, die met verklaren het
l'ransch te verkiezen, is eene over
treding der wet.
In 't Vlaamsch moeten worden inge
vuld alle tweetalige druksels als
postwissels (mandaten), ontvangstbewij
zen van stortingen, kwijtbrieven,
berichten aan belastingschuldigen.
De tolbeambten moeten Vlaamsche
formulen afgeven of de tweetalige in
het Nederlandsch invullen.
In de Bank moet men Nederland -
sche credietbe wijden afgeven. De
Vlaamsche aanvragen moeten daarom
ter beschikking liggen van het
pubhek. De disconteerraad moet ook
Vlaamsche formulen ter beschikking
houden van zijne cliënten en Vlaam
sche lormulen geven aan wie met
uitdrukkelijk Fransche vraagt.
Welnu, Vlamingen, spreekt, wor
den die wetten over bestuurszaken
toegepast
Spreekt, gij, gemeentebedienden,
burgemeesters en secretarissen, zegt
ons hoeveel moeite het kost om van
de bureelen .der Ministeriën Vlaam
sche briefwisseling te verkrijgen.
De wet van 22 Mei 187S en de andere
besluurswelten worden niet toegepast,
omdat de hooge beambten .het voor
beeld geven van de overtreding
omdat de kleinere mecnen, dat ze de
hoogere moeten volgen en ook omdat
zij weinig worden herinnerd aan het
bestaan der bedoelde wet. Ze meenen
dat slechts Vlaamsch moet wor
den gebruikt als het gevraagd wordt.
Dit is gansch verkeerd.
Bureel Markgravcstraat, 17,
Men schrijlt in voor eene reeks van VIJF-EN-
TWINTIG nummers tegen een jrank.
Maatschappijen die voor groote getallen willen
inschrijven, genieten vermindenng'a/i/rt^-korting).
Prijs per nummer vijf ce~"
De Vlaming is bang voor de bedienden
dezen inderdaad kunnen hem kwel
len. De Vlaamsche koopman vreest
Nederlandsch te gebruiken, omdat
hij denkt dat de disconteerraad nau
wer zijne wissels zal nazien, eerder
weigeren omdat de Waalsche doua
nier stenger zijne waren zal onder
zoeken. Is die vrees gewettigd Ten
deele. Een bediende, immers, is soms
in zijnen kring een kleinen Tzaar. Die
oppermacht en die knevelarijen van
eenige autocraten in het klein, moeten
gebroken worden door het verzet
van alle burgers. Zij die het meest
belastingen betalen en het meest
soldaten leveren aan het leger, moeten
geen verstootelingen blijven in hun
eigen land.
Andere oorzaken van overtreding
der bedoelde wetten zijn de eentalig
heid van alle dienstorders de ver-
fransching van het hooger onderwijs.
-Ingenieurs, 'officieren, alle hoogere
bedienden kennen geen Vlaamsch ge
noeg om de Wet na te leven.
Een paar voorbeelden van onze
bewering dat de hoogere beambten
het voorbeeld geven vau de overtref
ding der wetten.
Minister Delbeke schreef onlangs
naar den gemeenteraad van Antwer
pen... in het Fransch.
De lastboeken voor de vestingwer
ken van Antwerpen waren uitsluitend
in het Fransch.
De Nationale 'Bank gaf bankbiljetten
uit van 1000 fr... uitsluitend in het
Fransch.
Om het kort te maken, de overtre
ding dier taalwetten is de regel, de
toepassing de uitzondering, behalve
wat de gedrukte stukken betreft.
Hoe kan het ook anders
In de bureelen van alle Ministeriën
kent de groote meerderheid der
bedienden geen Vlaamsch.
Vlaanderen zelf zit nog vol beamb
ten die geen Vlaamsch kennen.
Over die bureelen en over die
bedienden verscheen, alleen voor het
Ministerie van .Spoorwegen, een
gansch boek,
De 34 openbrieven van Didaska-
los aan M' Helleputte waarlijk een
boek van ongerechtigheden. Hier
bij geven wij
Eenige Staaltjes van Belgische Rechtvaardigheid.
(Dit alles is getrokken uit de open
brieven van De Standaard aan den Heer
Minister van Spoorwegen.)
n het riinisterie van Spoorwegen
Kennen Vlaamsch Kennen geen
Vlaamsch
een beambte hoofd cabinet
bijzondere secretaris
al de beambten
Algem. Secretaris
bestuurder Beheerder
1 afdeelingsoverste een opzichter
(weinig) 2 afdeelingsoversten
Secretaris generaal
een beheerder drie raadsheeren
een (twijfelachtig) drie beheerders
een ambtenaar
een dienstbestuurder
3 inspecteurs
1 afdeelingoverste 9 afdeelingsoversten
beheerder 2 algem. insp'ecteurs
1 bestuurinspecteur 3 bestuurinspecteurs
1 inspecteur en
9 afdeelingsoversten
1 beheerder
1 inspecteur (goed) 3 inspecteurs
1 insp. (een weinig) 1 inspecteur
1 inspecteur
4 afdeelingsoversten 4 afdeelingsoversten
i ingenieur 7 ingenieurs
1 beheeider (gebrekkig)
1 (weinig) 3 algem. inspecteurs
2 bestuurinspecteurs 7 bestuurinspecteurs
3 inspecteurs 3 inspecteurs
9 afdeelingsoversten 18 afdeelingsoversten
Controoldicnst1 bestuurder
2 bestuurinspecteurs 2 bestuurinspecteurs
4 aldeelingsoversten 17 afdeelingsoversten
.Tezamen 38 bedienden 112 bedienden
BesluitDe Vlamingen zijn plaatsjesjagers.
Bedienden in den Telefoondienst.
De toestand is er beter,toch is hij lang niet schitterend
Algemeen bestuur De algemeene bestuurder, de algemeene opziener, de
opziener van het bestuur kennen geen Vlaamsch,
BEDIENDEN
Bijzonder cabinet
Algemeen Secretariaat
Hooge Raad der Spoor
wegen
Hooger Toezicht
Algemeene dienst
Wegen Werken
Exploitatiedienst
