Nationaal Monument aan de Weerstand
Jean wilde niet werken...
Lamerenpraat.
A. Z. G. D. onder de Hooge Patronage van Gouvernement, van
Nationaal Raad en van Nationaal Eendracht van Weerstand.
De Raad van beheer van de vereniging Nationaal Monument aan de
Weerstand nationale zetel rue des Chiroux, 1, te Luik, richt een open
bare wedstrijd in onder alle Belgische kunstenaars, voor het ontwerpen van
plannen en maquettes voor het oprichten van een nationaal gedenkteeken
aan de Weerstand, die terzelfdertijd als graftombe zal dienen voor een
onbekend lid van de Weerstand.
De concurrent moet de documenten door zijn correspondent laten halen
die zich, zo mogelijk, bij het afhalen zal laten kennen.
De uitreiking van de documenten zal plaats hebben aan de sociale zetel,
rue des Chiroux, 1, te Luik, van 10 Juni at, van 9 tot 12 uur, tegen afbeta
ling van een som van 50 frank.
Hoera, de nieuwe Spelling
Novelle door J. Raeymaekers.
FLUP IS SLECHT GELUIMD 1
Ik weet niet wat denken, Carolinke,..
sinds 'ne hele tijd is mijn Flup niet meer
dezelfde... weet gij misschien niet wat hem
zou schelen
Dat is een vieze vraag, zulle Nette-
ke... precies dat ik met uwe Flup slaap om
te weten wat hem zou mankeren
Dat is nu ook al een antwoord, Caro
linke.,. moet ge daarom altijd met iemand
slapen... het is wel te zien dat uwe Jef
eerst deze morgen thuis gekomen is... ge
ziet wel dat ik daarom bij u niet moet ge
slapen hebben om te weten dat ge slecht
gemutst zijt
Wie zegt dat mijne Jef eerst dezen
morgen t huis gekomen is
Tiens... tiens...ik heb toch wel ogen in
mignen kop zeker... als ik opstond om mijn
klein kommiske te doen zag ik hem met
flodderbeentjes aangetrippeld komen... ik
zegde in mij zelve "Voila.,. onze nacht
ridder is daar... Carolinke zal content zijn
dat hij nog leeftwant ge hadt mij eens
gezegd dat uwe Jef hem nog zal doodwer
ken met al dat overurenwerk I
Ja... en dan.., wat weet ge nog meer...
zoudt ge gelooven, Netteke, dat gij en
uwe Flup mijn keel begint uit te hangen...
als ge op die manier blijft insinueren, hé
maske, dan ga ik uw boekske eens open
doen bij Mijnheer Serré... en als ge uw
spullen nietrap genoeg inpakt... sta ik voor
mij zelve niet in, hebt gij dat verstaan... gij
leelijke elektrieke paal
En gij... wat zijt gij... kom 'ne keer
bij mij tnuis, ik heb'ne grote spiegel, dan
gaat ge van uw eigen loopen... gij papzak...
't is nog een kwestie van enkele dagen en
dan ontploft ge in uw eigen vet... de krisis
in de vetkaarsen zal dan rap opgelost zijn I
Zie, Netteke... als het niet zoo warm
was hé... brak ik u in stukken zooals hout,
im miin stoof mee a=n doen hebt ge
1 -1
- ---.
dat vergiftigd serpent niet kan zeggen wat
aan hare Flup mankeert... komt ze mij hier
in mijn huis uitmaken als rotte vis... ge
moest beschaamd zijn... onderzoek eens
uw eigen zelf en ge zult ondervinden wat
er uwe Flup mankeert 1
Mij zelve eens onderzoeken... wel...
wel... ik heb geen stinkende adem, zulle...
gene lijfreuk... propertjes van onder tot
boven... ten andere, dat ziet ge als mijne
was uithangt hé... die is zoo wit als krijt..,
en als mijne Flup binnen komt, dan trek ik
hem eens ferm tegen mijn gilet... mijn tafel
is goed verzorgd, zodat hij mij dikwijls op
de knieen doet zitten, is dat geen echt
huiselijk leven spijtig genoeg dat de
levensduurte gedurig stijgt en de lonen ge
blokkeerd blijven... ik zou hem anders nog
meer vertroetelen
Al wat ge zegt is waar, Netteke...
maar als uwe Flup sinds enkele dagen
slecht geluimd is... wel ja... ik zal het u
maar zeggen... dat is... dat ge geen klein
kinderen hebt
Watte...? Geen klein kinderen...? En
waarom zou ik nog klein kinderen moeten
hebben
Om tweemaal een dertiende maand
kindergeld te kunnen bekomen, Netteke 1
Ja... ja... Netteke... en ook nog omdat
ze hem zooveel afhouden voor Sociale
wetgeving, waarin een gedeelte voorzien
is voor heruitrustingsbons... en hij daarvan
niet kan genieten, omdat hij de le Febru
ari 1946 gaan werken is in plaats van de
15e Januari...
Wel... Jezus van Maria... hij gaai er,
och arme, nog ziek van worden... ik wist
niet dat hij mij zo gaarne zag...
En ook, Netteke, dat hij door het
bombardement een schade heeft, geschat
op de waarde van 1939... van 3.000 fr... dat
hem meer dan 10.000 fr. gekost heeft voor
herstelling... nu door de nieuwe besluiten,
geen centiem gaat bekomen... terwijl de
groten, die het niet nodig hebben, inte
graal vergoed worden...
Lees vervolg hierneven.
Wij zijn allemaal nog al eens geneigd om
te klagen, en soms zijn we het daveren van
het moderne leven zo beu. dat we warem
pel de Oude Belgen gaan benijden.
Die ouwe knapen hoefden zich niet te
scheren, hadden 's morgens geen last van
wekkers, kregen nooit herrie met hun huis
baas, kwamen nooit te laat voor de tram,
stierven in peis en vrede zonder hulp van
de dokter.
Zij moesten geen nylonkousen kopen
voor hun vrouwen en geen permanenten
betalen voor hun dochters. Zij liepen geen
gevaar voor longontsteking op een of an
der voetbalveld, waren nooit boorden-
knoopjes kwijt, braken nooit hun nek over
een bananenschil, en als ze hun schoon
moeder lang genoeg gezien hadden, was
er nog altijd wel een of andere godheid,
die ze daar een genoegen mee konden
doen.
Maar ze zalen met de oude spelling op
gescheept en daarom alleen al ben ik blij
dat ik niet als een Menapiér met een scha
penvacht op mijn rug en een geitenvel op
mijn buik moet rondlopen, hoewel de
schapenvacht en het geitenvel op zichzelf
toch wel leuk moeten zijn, want daar zijn
geen zakken in.
Wie geen zakken heeft, hoeft ook niet
bang te zijn voor zakkenrollers en andere
kornuiten, die met hun handen niet uit de
zakken van een eerlijk mens kunnen blijven.
Wat er ook van zij, omwille van die
nieuwe spelling ben ik liever een jonge dan
een oude Belg.
Voortaan zullen we ons niet meer in
angst en vreze moeten afvragen, of we
moeten zweren met één of met twee e s.
Vissen kunnen we nu gerust zonder"sch"
of we het op paling of op rolmops hebben
gemunt (pieren en een vergunning worden
nog altijd geeist, maar de volgende ge
slachten moeten toch ook nog iets af te
schaffen hebben).
Vanaf 1 Mei kunnen we kolen ook plan
ten, 'jrof die zelfgekweekte kolen ook
in onze kachel kunnen branden, daarover
werd nog geen beslissing getroffen.
De goochelaars moeten het voorlopig
nog met een dubbele o zien te stellen,
maar het zou ons erg verwonderen, als ze
die binnen afzienbaren tijd niet weten weg
te moffelen. Zij hebben al heelwat gewich
tiger dingen spoorloos laten verdwijnen.
Maar de grootste opluchting voor ons
is zeker, dat geen enkel woord nog verbo
gen moet worden. Voortaan zal het ons
niet meer kunnen schelen, of trap, gang,
tram, revolver, kachel, enz. mannelijk of
vrouwelijk zijn. aangezien de verbuigings-n
radicaal u!t de wereld is geholpen.
Ja, de mens is toch een slim wezen, zo
lang hij niet dood is. Dit heeft de uitvin
ding van de nieuwe spelling eens te meer
bewezen.
En nu zitten julie zich zeker af te vragen
of ik er nu eigenlijk voor of tegen ben? Ik
kan u op mijn woord van eer verzekeren,
dat ik er absoluut voor ben, al van toen ik
nog in de wieg lag, en zelfs sommige aller
noodzakelijkste medeklinkers de nek om
draaide.
Ik ben bovendien voorstaander vooralle
soorten van gemak.
mijne arme zak gaat hem nog zot
prakezeren...
En dat hij met Aalst-Kermis zijn verlof
op ,ne stoel gaat doorbrengen, terwijl de
groten naar het buitenland kunnen gaan.,.
Houdt op, Carolinke... ziet ge niet
dat ik ween... als was het mijn laatste cent,
moest er vlees bij de beenbouwer zijn, ik
maakte direct een Filet-Americain... dat
eet mijne Flup toch zo gaarne 1
Netteke... wil ik u eens wat zeggen...
wij zijn de misdeelden van deze wereld...
alles voor de grote... in het bijzonder nu...
en niets voor de kleine 1
Carolinke lief.,, nu spreekt ge eens
de zuivere waarheid... reeds beginnen de
kleine het te begrijpen. maar ze blijven,
jammer genoeg... verdeeld 1
Er werd eens gezegd; "De onmogelijk
ste dingen zijn deze, die werkelijk en dage
lijks voorvallen".
Het leven biedt inderdaad zulke uitzon
derlijke gelegenheden, verrast de mens met
zulke buitensporige grillen, zorgt voor
zulke wonderbare gebeurtenissen, dat het
feitelijk dom zou zijn, verhaaltjes uit te
denken, om iemand toe te laten, novellen
te schrijven.
Wie goed uit de ogen kijkt en een klein
beetje geschapen toestanden meer dan op
pervlakkig aanschouwt, komt inderdaad
tot de conclusie, dat iedere dag van 't jaar,
een bladzijde van een lijvig boek is.
Ik zou het me zelf dan ook nooit verge
ven, moest ik mij aan andere bronnen laven
dan deze, waarde waarheid naakt en won
derbaar zuiver uit te. voorschijn treedt (zou
ik zeggen, moest ik poeët zijn!)
Ge kunt me geloven of niet, maar het
geen ik vertel, is de waarheid.
Overigens, wie gaat zichzelf niet her
kennen in de gebeurtenissen, die hierna
volgen? Wie had zelf niet dergelijke lot
gevallen?
Het viel vóór gedurende de oorlog, toen
de duitsers nog hier waren.
Jan was en is drukker. Hij bezat geen
moderne en geperfectionneerde instalaties,
zoals de grote drukkers in Brussel, maar
met het materieel, waarover hij beschikt,
trekt hij goed van leer. Hij is overigens een
gewetensvol arbeider, werkte hard en gaf
zelfs een weekblad uit.
Niettegenstaande zijn verouderde werk-
mogelijkheden, was het bladje heel goed
verzorgd. Soms, wanneer Jean met zijne
vrouw en zijn zoon op de lappen was ge
weest, speelde het zetduiveltje wel eens
zijn parten.
Hij verdiende goed zijn brood vóór de
oorlog. Wel te verstaan, kij kon zich met
zijn familie geen acht dagen zeeverlof ge
troosten, maar hij leefde zoals eenieder, die
werkzaam is.
Toen de oorlog kwam, was zijn zoon al
een hele knaap. Zeer verstandig, om zo te
zeggen groot gebracht in de drukkerij, had
de jongen heel snel de knepen van de letter-
zetterij vast.
De drukker had in zijn spruit een extra-
goede hulp gevonden. De bezetting bete
kende voor hen, die geen gewetensbezwaar
kenden, een gulden tijdperk. Er was voor
hen, die voor de nazi's wilden drukken en
uitgeven, de mogelijkheid, hopen geld te
verdienen.
Immers was het de fuhrer aller Germa
nen steeds volgehouden en nageleefd?
Welk was voor hem een even groot wa
pen als de stuka's van dikbuik Goering
Had hij niet in zijn regering een mi
nister van Propaganda
De pers, onder alle vormen 't zij dag
bladen, weekorganen, revues, vlugschrif
ten. propagandalectuur was een uitste
kend middel om het fascistisch gift in de
hersenen der bevolking van de bezette ge
bieden te pompen.
Alle middelen waren goed. Zo zagen,
op een regenachtigen morgen van '42, een
paar bewoners van het Verlattestraatje.
die, zoals eenieder in die miseriejaren al
leen buiten kwamen, wanneer het hoogst
noodzakelijk was. een grijze auto van de
propagandastaffel, in de straat halt hou
den.
Onmiddellijk sprong een operateur met
een filmtoestel op bet dak van het rijtuig
en begon duchtig aan de manivelle te
draaien en de bouwvallige huizekens onder
alle gezichtshoeken op band te zetten.
Een lange tijd later stopte een vracht
auto, voor het huis van de kapper, waar ik
toevallig was. Uit de wagen kwam een
Frits, die wou "gerasierd" wórden. Hij gaf
een K.K.brood aan de vrouw van de kap
per, en ik zag het daoblad, w?!j,in<.Lt.
brood gewikkeld was, even in.
Het was het "Hamburger Fremdenblatt"
uitgave Bezet Polen. En daarin stonden
drie grote fotos van ons Verlattestraatje!
Metals onderschrift; Krotwoningen in
de Sovjet Unie gevolgd van een langdra
dige commentaar over de hygiëne in Rus
land.
Waar de zichten uit de Sovjetunie, die
in Signaal" verschenen, werden gehaald
zal wel nooit iemand weten.
Het zal niemand verwonderen, dat ook
Jean door «ie duitsgezindeorganisaties ver
scheidene malen werd bezocht, om voor
hen te drukken.
Maar, Jean had geen., tijd.
't Zal niet gaan, jongens, zei hij. Ik
stond juist op het punt. nieuw materieel te
kopen, want, komt maar eens kijken in
mijn werkhuis, alles is zodanig versleten,
dat ik niet meer kan werken.
De dag, als ik Hitier zijn doodsbrieven
mag drukken, zal ik mijn letters weer voor
de pinnen halen, en die dag druk ik koste
loos, voegde hij er aan toe, maar in ge
dachten.
En toen begon Jean, zoals de das in de
winter, van zijn eigen vet te leven. Hij
begon, lijk alle eerlijke burgers, zijn spaar
centen op te eten,
De dagen, de weken, de maanden en de
jaren verliepen. En het spaarpotje van
Jean had een onheilspellende deuk gekre
gen.
Een morgen kwam madame Jean naar
huis met een gezicht zolang als dat.
Als't zo blijft opslagen, dan eten
we in de winter zeker geen legumen. De
rode kolen staan in de winkel al 12 frank.
Wie kan dat nu nog betalen kloeg ze.
Jean liep met muizennesten in het hoofd.
Hij at zo gaarne groenten en vooral rode
kolen, een lekker warm eten, als het buiten
vriest.
De rode kolen... twaalf frank... ging
het maar aldoor in het brein van Jean, de
rode kolen, twaalf frank.
Op een avond, toen hij slaaploos in bed
lag, kwam er plots een lichtje bij hem op.
Het licht in de nacht, mompelde hij.
