Gent.
Loopende nieuws. ££30^41
amenspraak.
De W erkman
io Jan. 189®. iSio Jaar. N*8g£[Verschijnt alle Vrijdagen.
Prijs in Bureel of Winkels 5 centiemen. Voor g'heel Belgen-
land fr. 2,So 's jaars. Voor al de landen van Europa
en voor d'ander Werelddeelen 4,50 's jaars.
P. DAENS-MAYART, Achterstraat, AALST.
Werkman, wel bedankt
voer uwen schoonen Nieuwjaar-
wensch en dezelfde van onzent-
I wege
Och, lieve menschen, geve de Hemel dat
wij kunnen meêwerken tot uw Geluk, Vreugd
en Welvaart in 1890. Althans, wij zullen, met
Gods bijstand, ons beste blijven doen.
En wat is dat daar geweest, Werkman
te Laken
Te Laken, ja, op Nieuwjaarsdag, road
den noen, juist als al 't'groot Volk op de poia-
tilje stond ©m Zijn Majesteit een gelukkig jaar
te wenschen en dat elk, al asemhiigende, zijn beurt afwachtte
juist op dit oogenblik is te Laken "t Kasteel, 't Zomerpaleis van
den Koning afgebrand
Ze zeggen, Werkman, dat het er zoo wreed ging!
Vrienden, 't was een vuur als een helle, en 't ging voort als
in een fabriek van wolle; in die groote Paleizen en Hotels, ze
verwarmen tegenwoordig de zalen en plaatsen al onder de grond
om overal dezelfde timperatuur te hebben. Wie weet of de brand
alzoo niet is gekomen! cr zijn voor millioeoen kunstschatten ver
brand; er was geen salveeren of blusschen aan, en zelfs de Gou
vernante van Prinses Clementina is in den brand gebleven
Dat is nog 't ergste, Werkman
Zekerlijk,'t was sea Francaise, zekere mtjuffcr Drancourt.
Vermits Princes Clementina ha3>,schooljaren uit zijn en zij nu
op hoogeren voet wordt gesteld, ging die Gouvernante donderdag
morgend hun Paleis verlaten, in volle vriendschap, met een pen
sioen; ze zat nevens, de Princes, die op de Piano speelde;
eensklaps er komt rook door de deur; 't brandt! 't brandt.'roept
de Prinses; laat ons vluchten; ze loopen weg; ai, ik moet nog
eens terug, roept de Gouvernante, waaaschijnlijk wilde zij haar
papieren en aktiön haien.ze loopt terug, 't is de dood die ze te ge-
moet gaat; een officier wil haar redden, doch hij meet achteruit
en is slachtoffer... Die Gouvernante! dat is toch wreed! zulke
dood sterven, en 54 jaren oud
Werkman, de Koningin zal er veel in weten
Ge kunt dat der ken, achtbare Lieden; als 't Kasteel in asch
lag, is Haar Majesteit komen zienIs 't Portret van onzen zoon
gered, vroeg zij? van den Kroooprins in 1865 overleden? Neen,
zegde men en ze begon te schreeuwen gelijk een Mater Dolorosa.
Daaraan hield ze toch zooveel, meer als aan al de schatten; doch
als ze dat hoorde, dat die Onderwijzeres in de vlammen was ge
bleven, dan hield zij een leven dat elk er pijn in had en zakte in
een, als 't afbeeldsel der droefheid. In eenen brand en in eea le
ven, hoe meer men verliest, hoe meer pijn men heeft.
En wat zegde Koning Lecpold
Hij bleef nog al kalm, Vrienden; de Koning immers is van
geen klein gerucht verveerd; daarbij 't Kasteel, over 100 jaren
gebouwd, behoorde toe aan den Staat en al de Meubels en Kunst
voorwerpen zijn goed verassureerd... Dien brand van Laken ©p
Nieuwjaarsdag 1S90 zal lang onthouden worden.
Werkman, Vijf dagee te Parijs?
1 Welnu, Vrienden!
Er stond d'ander week niets vari- in
Och V rienden, er was geen plaats, door den Almanak, geen
plaats; daarom is er een week ovcrgeschrikkeld; maar nu gaan
wij voort; in dcesNr dien wij een wandeling in de bijzonderste
straten: wij ziende Boulvards,de Concordc-plaatswaar LouisXvi
onthoofd^ w ierd, de Tuilerics, 't Paleis Royal, dc Lcuver, 't La-
tijnsch Kwartier, Sint Sulpicius enzocvoorts, en zoo zullen wij
trachten, op een aangename wijze, dc groote Stad Parijs te doen
kennen, gelijk zij waait en draait en inderdaad bestaat.
Werkman, we volgen die Reis met groot belang; Parijs,
w'hebbcn er zooveel vanhooren spreken; en is dat Volk inderdaad
zoo slecht?
Och, menschen, w'hebben er niemand gesproken dan brave
goede menschen; er is schrikkelijk veel onkruid te Parijs, maar
v. - ook danig veel goed; en konden zede slechte
w.-cl.. Drukpers temmen, dat Volk zou op verre
na 200 s^ec'lt n'et zijn; die slechte gazetten
':,4tcn b°e'ien> menschen; en ge vindt dan ezels
°n uileBdicdurvenzeggen: De Vrijheid!alles
lezea!... alles onderzoeken! maar heerejee
toch! durft iemand dat stelsel toepassen op
zijn kinders! op zijn dienstboden! durft iemand dat stelsel teepas-
sen op zijn lichaam? En hetgene verderfelijk is voor d'een, is
slechten verderfelijk voor d'andere... Er is ons te Parijs verze
kerd, door mannen die de stad van nabij kennen, dat het Volk de
drie-kwaart min slecht zou zijn, indien de slechte boeken en de
slechte gazetten daar niet waren... Waarmede De Werkman elk
vriendelijk groet, nogmaals zijne wenschen vernieuwende van
Zalig en Gelukkig Jaar.
telMeldert een schoon
Concert gegeven door d'achtbare ieverige Zangers in 't lo
kaal van de katholieke school. Er is een Komiteit van In
genieurs benoemd om de plans na te zien van de Brug over
de zee tusschen Frankrijk en Engeland; 't zal een grossar-
tich werk zijn, aber gefarlick. Op Nieuwjaardag zijn in
Europa 6 groote gebouwen afgebrandPaleizen en Thea
ters. De Czar van Rusland geneest zeer langzaam; zijn
leven is een oprechte Miserie op tafel; zoo rijk als de zee
diep is, maar zoo ongelukkig als een half Vagevuur. Kei
zer Wilhem, hij haalt er eere van, onze Vriend heeft aan
Bismarck eenen Nieuwjaarsbrief geschreven, om hem te be
danken over zijn Verzekeringswet voor Arbeiders in geval
van Ouderdom en Ziekelijkheid. T'Antwerpen is weêr
een wreede heiligschenderij gepleegd op Kerstdag: vier Vrij
denkers die spotsgewijze Ons Heer gingen ontvangen... Brr,
indien er geenhelsche geesten waren, zou men dat zien plaats
grijpen? De Pastoorvan Ars preêkte dikwijls: Geen greo-
ter geluk op de wereld, dan wel staan met |Jen grooten
Meesterl Dijnsdag is t'Hofstade hartelijk en plechtig ont
vangen de Dorpsgenoot Missionfaaris De Boeck, terugkee-
rende uit China om Professor der Noviciën-Missionnarissen
te worden tot Scheut. Te Wieze op 't Kasteel is een
steekvogel geschoten, wegende 1200 grammen; nog nooit
heeft men in den omtrek zu'.ken grooten gezien. Er is uu
een booze ziekte in de peerdenstalleu van onzen Koning
reeds ziin veel kostelijke rijdieren bezweken. Ei, te Gent
komen de Bsrgerlijke Godshuizen 160,000 fr. tekort. Men
voorzag maar een tekort van 5o,ooo fr. Effene rekening, zei
Kavane en hij legde zijn vrouw een blind plakket op d'hacd.
Zondag 19 Januari, ten 7 ure, in den
Werkmanskring van den H. Joannes
Baptista, Voordracht door E. H. Claeys
lid der Koninklijke Akademie over DE KERK EN DE
WERKMAN,Dc oproep tot deze plechtige Vergade
ring is geteekend do®r E. Scghers, Kanunnik Pastoor.
A niet Men bidt vuriglijk, om als Pastor-Deken den
gewenschtten en geschikten Man te hebben.
Aalst, een fabriekstad; Aalst, bestormd door de machten
der Logie, die trekken naar Ongeloof en Zedebederf, Aalst! Veel hangt
van die benoeming af.... Voor ons volgend Nrzuilen wij waarschijnlijk
meer nieuws hebben. Heden, Donderdag 9 Januari, is 't de afloting
van den Tombola der St Josefskeik... Een krachtig groot getal N" heb
ben wij geplaatst; wij wenschen aan elk schoon Prijzen; maar de vaste
en zekere prijs van meegewerkt te hebben om in de wereld een Huis
Gods te bouwen dat de Volkeren en de Geslachten hemelwaarts ver
heft die prijs kan aan niemand ontsnappen.
Te Weenfen is d'Influanza zoo erg, datmen in ald'Hos-
pitalen een menigte zieken moet weigeren. Te Londen
liggen 400 bedienden ziek van post en telegraf.
H. M. de Koningin is ziek geweest door den brand te
Laken, bijzonderlijk door dit droef afsterven der Gouver
nante, die zoolang bij haar dochter was geweest. Op Nieuw
jaar was Z. M. Koning Leopold zeer kalm; doch 's ander
daags was hij erg ontsteld c. had zells de koorts, a Die
Maand Januari, zei de Koningin, is dikwijls ongelukkig voor
ons. Ze zeggen nu dat de Keizer van Oostenrijk Tbroon
en Kroon zou overlaten aan zijn broêrs zoon. Keizer Frans
ziet er go jaren oud en hij is cr maar resekes 60... Die arme
Monark heeft al iets afgezien. Ia Brazilië d eigt de Revo
lutie een slechte plooi te nemen; alle veranderingen zijn
daarom geen verbeteringen; en de kolen, de kolen
Dien opsing der kolen
zelfs in de Walen moiten ze vreemde kolen doen komen;
aan 25 fr. per ton, in plaats van 6 fr. gelijk de kom van Luik
onlangs leverde; en d'Engelsche kolen zijn dikwijls veel
slechter en met aarde gevoegd; de Belgische Kolen zijn van
de beste die er in de wereld geleverd worden. Men zegt dat
ons Gouvernement in Antwerpen gaat kolen leggen voor è;c.
jaar, tegen alle voorvallen en om desnoods de Fabrieken te
gerieven. De Gouverneur van Henegauw heeft een schrift
uitgegeven, waarin hij voorstelt den werktijd meteen uur te
verminderen en de dagloon ep te slaan, in evenredigheid dat
de kolen in prijs stijgen.
SCHOON MANIEREN1 Antwerpen, in de Kroonenburgstraat,
lag een jongeling op sterven en was reeds bediend. Vrijdag avond komt
zijn vader thuis, dronken, hij begint de dweeze prij en 't stekelverken
te spelen, noemt ziju zoon een luiaard en gaat zoover van de brandende
lamp op zijn bed te werpen. Er volgde brand en de arme zieke jongen
moest uit het huis gevlucht worden... Zij is toch 200 schoon en lief,
die Dronkenschap
T AALS 1op ons Eiland Chipka, in een leég huis nu verhuurd, was)|
over 10 dagen 'ne zak Aardappels gestolen door een bende jonge dieven- fl
aanstonds wierd de buit ontdekt en naar de Wacht gedaan; dijnsdag
bemerkt men de diefte in 't leeg huis; doch nu blijkt het dat de 100 kil. I
Aardappels in de Wacht versmolten zijn tot 3o...Zijn de Ratten ermeè
■weg? of wat is t
Feesten, Vermaken.
Er moet vermaak zijn in de wereld;
maar 'ne wereld van plezieren en van ver
maken is een ongelukkige en arme we
reld.... Waar 't altijd kermis is, is 't nooit
kermis... 't En is niet genoeg te doen drin
ken en zwieren... Meer verteeren zal geen
welvaart bijbrengen, integendeel;.. Minis
ter Beernaert riep onlangs in de Kamers
uit: Wij moeten terugkeeren tot den Fa
miliegeest, of de goede Samenleving is
verloren... Als er Feesten gegeven wor
den en er zitten Vrijmetselaars achter,
niet goed, menschen; 't is zeem aan den
baard, 't is honing in den beker van ver
gif... Die Vrijmetsers hebben geen ander
belang, dan Twist en Tweedracht te bren
gen, Geloof en Zeden te krenken... Hoe
schooner ze spreken, hoe min ze te ge-
looven zijn... En al kernen zij te voor
schijn onder den dekmantel van Vader
land. al geven zij gelijk de Socialisten
van Gent, hooge holklinkende woorden
•ver recht en plicht, ze zijn geen spelle
te betrouwen.. Die Vrijdenkers van Gent,
men kan niet geloovon, hoe valsch ze
kunnen zijn; er waren er in den tijd der
kiezingen, die naar den Buiten trekken,
met 'ne Paternoster in hunnen zak... Op
dezelfde Drukpers drukken zij een god-
delooze gazet voor de Stad en een heime
lijk gazetteken voor den Buiten^ in d'een
spuwen ze vlam en vuur tegen al wat
Godsdienst is; in d'ander komen ze te
voorschijn verborgen onder een schaaps
vel; ze zijn voor 't goed, ze willen elk zijn
recht; ze komen niets doen dan de men
schen vermaak en welvaart aanbrei-: -1
Om ®en gedacht te geven van de
heid der Gentsche goddeloozen: Voi.
de Socialisten, hun hoofdmans ki
t'Aalst opentlijkverklaren op een M
dat zij eiken Godsdienst eerbiedige! -n
wat kwam er later uit! Dat g'heel h
drijf een gevloek is tegen den Herr :i
gen Kristus. tegen d'Eerste Comu'j»
tegen de Sacramenten der Stervende
z'hehben.jdyrvon schrijvend;.: i, j
't bestaan der* Godheid niet ^elooven...
't Zijn oprechte Duivels in m^r.schr.-.klvt
ren. en kan de valschheid klaa b.'-Mnhficr
/.ijii?... Daarbij nog, van 1.'
keurden alles GOED wat i-- :V
uitrechtten, alles, die geldvermorsingen,
die dwingelandij; en nu dat er herstel
komt, ze liggen altijd te zagen en te kla
gen... Menschen, menschen, eerlijke men
schen, wat zegt gij?.. En g'hebt die Vrij
denkersgazet uit Gent, ook een valsch
gedoen, dat durft De Werkman aan een
verken vergelijken... Zeg. kunt gij in ons
gazet een onbehoorlijk, een onbetamelijk
woord vinden?... Ha, ge staat op uw poin-
lilje zoo hoog dat gij uw zeiven niet en
kent of en ziet, en omdat gij Vrijdenker
zijt. ge denkt: Wij zijn groot en machtig!
wij mogen trotsch neerzien op d'ander
menschen; degenen die naar de kerk gaan
zijn verslaafde, verstompene menschen...
Zoo is 't geweest van 't begin der wereld
af; de Jacobijnen der jaren 93, die Bloed
honden riepen Vrijheid. Recht, Gelijk
heid, Broederlijkheid! Die leelijke wreede,
vuile schavuiten, die dieven en mooi de
naars! De Peltzers zagen met verachting
néér op de brave menschen van Antwer'
pea die voor den Pans vierden... Degenen
die te Parijs en te Brussel leven en spre
ken als dieren, meinen dat ze vijftig elle-
boogmaten boven al ander menschen ver
heven zijn... Zoo willen ze de menschen
bedriegen en hun slechte plannen uitwer
ken....
RARETEIT in 't Kaartspel, te Beir-
velde bij Pr. Naudts, op Nieuwjaaravond
in het spel Jassen om te minst. Marie
Naudts speelde al de volgende medespe
lers 4 maal vervolgens knurre, 'tis te zeg
gen al de slagen: P. Naudts, C. Naudts,
L. Naudts, PK Cootman, B. Van Laken,
Jan Bogaert, L. Van Laere en A. Ver
straten. Er ging een algemeenhandgeklap
op en men dronk er nog eens lusttg op.
Proficiat
In de Gemeente Meerhout, bij Louis
Wilms, schrijnwerker. Molenberg, welke
in vogels speelt, zijn op23 dcc. 3 kanarie
vogels ter wereld gekomen. Die het niet
geloovcn wil, kan het met zijn eigene 00-
gen komen zien.
Hij wist wel waarom. «Wat eet ge
wel 't liefst, Karcltje vroeg oom.
«Bruine boonen», zei de jongen «daar
wordt ik altijd zoe ziek van dat ik den
volgenden dag niet naar school kan gaan»
Eerlijk. Deftig, werkzaam leven,
Zal Geluk en Blijheid geven.