Be Jaren 15
DE SLAG VAN WATERLOO,
MARKTPRIJZEN.
AALST. Werkgebrek.
Sociale sorcnken HiJdietot het Volk ze®t dat bet
Veemarkten.
OF
XI. DE GROOTE VELl SLAG NADERT.
We zijn den avond voor den slag va- Waterloo, 17 Juni 1815.
De Fransche Soldaten liggen te rustoi in bivak; de dag is las
tig geweestmorgen zal 't nog erger üj d Napoleon heeft de
Kurassiers van Milhaud doen opengaan op ten zeer breede linie;
hij heeft ze doen vuren; daarop heeft 'tEngelsch Leger door 50
vuurmonden geantwoord het is dus hunne voorwacht niet
het Leger der Engelschmans ligt daar, achter die heuvelen..
Napoleon zegt aan generaal Milhaud van zijn Kurassiers bijeen
te roepen;., hun peil.is af voor vandaag;., ze mogen ook gaan
rustenWat hem aangaat, hij stapt van zijn peerd,en alleenlijk
gevolgd van 2 A 3 officiers, gaat hij te voet in 't vette slijk, ter
wijl ae kogels en de bommen vliegen, gaat hij te voet in verken-
niug tot dicht bij 't vijandelijk Leeerhij wist dat zijn uur Dog
niet gekomen was en vreesde niets.. Zoo ging hij voort, in den
donkeren avond, en weldra op d'hoogte geraakt zijnde, zag hij
rond Soniënbosch de kampementen der Engelschmans; duizende
vuren met hout uit den bosch, duizende vuren waren aansteken,
want d'Engelschmans moesten ook hun kleêren droogen en de
soep maken voor 's anderdaags.
Nu wist hij genoeg..
Morgen zou de groote slag geleverd worden; Napoleon vreesde
altijd dat d'Engelschen laDgs het Soniënbosch het Pruisische Le
ger zouden vervoegd hebben laogs Wavre, om samen den slag te
leveren of d'Oostenrijkers en de Russen af te wachten, die te
viervoet afkwamen en maar 50 mijlen van Waterloo verwijderd
waren. Nu was hij gerust gesteld en terug in zijn kamp komende,
riep hij al zijn Generaals en deelde meê wat hij gezien had en dat
zij zich tot den grooten veldslag zouden gereed maken.
Ten 10 ure 's avonds schreef hij aan Grouchy; nu was 't Ney
niet meer, maar Grouchy, die de kaart moest geven. Grouchy
was 5 uren vandaar op jacht achter de Pruisische; Napoleon had
hem gezegd Vluchten ze naar den Rhyn, laat ze vluchten 't is
geBoeg van 1000 Ruiters er achter te zenden om te zien of ze
waarlijk vluchten. Komen ze langs Wavre op Brussel, laat ze
gaan. Doch blijven zij stil achter het Soniën-bosch, dan moet gij
u tusschen de Pruisische zetten en tusschen d'Engelsche.en vech
ten leven om leven, tot den laatsten man; het 'Pruisisch Leger
mag geen hulp brengen aan Wellingtonde koerier moest ten
11 ure vertrekken, ten 2 ure bij Grouchy zijn, en dan had de
Generaal al den tijd die bevelen stipt uit te voeren.
Grouchy had dien 17 Juni in twijfelachtigheid geweest, niet
wetende langs welke baan het Pruisisch Leger vervolgenmaar
2 mijlen en half wegs had hij afgelegdhet kwam hieruit dat
d'Engelschmans ook op hun ooren niet geslapen hadden er wa
ren knappe Generaals bijaan Quatre-Bras had men den goeden
uitslag te danken aan den Prins van Oranje, die na 10 jaren bal
lingschap in Engeland was teruggekeerd en die later Willem-de-
koppige wierd hier toonde Wellington dat hij iets meer in zijn
hoofd had dan hopperankskes
WELLINGTON Arthur, geboren in 1769 te Duncar-Castle in
Ierland, had de krijgskunst geleerd in Frankrijk, te Angers, was
in 1787 als Vrijwilliger iu't Eugelsch Leger getreden, had de
veldtochten van Holland en van Indië gedaan en wierd er Gene-
raal-Majoor. In 1805 keerde hij terug naar Europa, wierd lid van
't Parlement, Staatssekretaris van Ierland; van 1808 tot 1814
vocht hij als Generaal in Portugaal en Spanje, en dikwijls met
zulk goed gevolg te Burgos, Salamanka, te Torras, te Vetras, dat
Engeland hem verscheide malen een geschenk zond van 100,000
ponden sterling. Na 1814 wierd hij'Hertog uitgeroepen, kreeg
een geschenk van 400,000 pond sterling. Zoodra men hoorde
dat Napoleon in 1815 andermaal Europa bedreigde, wierd Wel
lington tegen hem afgestuurd met een groote volmacht namens
de Engelsche Natie. Wellington was van middelmatige lengte,
mager, bemderig, met een langwerpig gelaat en eenen grooten
romeinschen neus. Volgens zijn portretten trekt hij wonderwel op
■ne Pater uit ons Collegiehij onderscheidde zich niet door groot v-iiir'zijn kleêren droogen. Ten 3 ÖSTbei™ het tó'daïel-" f
vernuft, door stoute denkbeelden, maar door buitengewone j teQ 4 ure schoot een zonfestratl door fettE ia -PpSE.}
nprp.npnnpin pri pon 1
Nadat Wellington dezen morgend (47 Juni) de nederlaag der
Pruisische te Ligoy had vernomen, en hun aftocht naar Wavre,
rukte hij ten 10 uren van Quatre-Bras voorwaarts en bracht zijn
troepen tusschen het Stadje Brain-laleud en het aloud gekend
Pachthof Papelotte. Hij had nog 98,000 soldaten, Britsche, Ha-
noversche, Nederlandsche en Brunswijkschevan dit getal stelde
hij 15,000 man te Hal, om aan Napoleon te beletten van te doen
wat hij tegen Blücher had gedaan, 't is te zeggen hem op zij of
vau achter aanvallen; Wellington nam zijn hoofdkwartier te Wa
terloo en rangschikte van daar zijn Volk De Mont-Sain-Jean, een
reeks van heuvelen, was een allerbeste plaats om den vijand af te
wachten; want Wellington kende zijn Volk d'Engelschesoldaten
zijn zwak om aan te vallen, maar kloek en hardnekkig om te we-
derstaan.
Achter dien Berg-St-Jan stelde Wellington 't gros van zijn Le
ger; van daar konden zij op den vijand vuren en waren vrij tegen
't grof geschut der Franschmans; daar ook waren zij meester
van den steenweg Charleroi-Brussel; een weinig vooruit, aan zijn
rechterband was 't kasteel van Goumont, met verscheide groote
gebouwen, een boomgaard en een boschje. Daar stelde Welling
ton 1800 van zijn kloekste mannen; in't midden, langs den
steenweg van Brussel en haltwege 't fransch kamp was het groot
Pachthof genoemd Haye-Sainte, met een sterk gebouw en een
groote boomgaarddaar plaatste Wellington een duizendtal sol
daten, van zijn beste scherpschuttersaan zijn linkerzijde en in
d afdaling van den heuvel, waren de groote Pachthoven La Haye
en Papelotte, welke Wellington ook deed bezetten door ervarene
soldaten.
Daar zat Wellington op Mont-Saint-Jean, ontzachlijk versterkt;
rechts, links, in't midden, een felle verschansing, niet gemak
kelijk om in te nemen, want de stukken kanon waren er niet ver
geten verder tusschen de heuvelen,rechts en links den steenweg
van Brussel, een macht van voetvolk en ruiterij, en achter dit al
les het gros van 't Leger, beveiligd langs achter door het Soniën
bosch, van voren door de heuvelen; daar zou Wellington staan
met 50 h 60,000 soldaten, die hij kon sturen Daar de plaatsen
waar zij het meest noodig waren. Waarlijk, Wellington had op
een meesterlijke wijze den grond benuttigd Napoleon zon het
niet beter gedaan hebben.
Daarbij stuurde hij verscheide getrouwe boden naar Blücher,
den aanvoerder der vluchtende Pruisische; hem aanmanende van
dien 17 Juni te laten als of hij naar den Rhijn vluchtte, van 's an
derdaags zijn beweging te veranderen en voor den neus van
Grouchy zich bij hem komen te vervoegen met zooveel Volk van
zijn troepen als het mogelijk wasvan in alle geval toch eenige
versterking te brengen, al kon hij maar 's avonds op 't slagveld
verschijnen.
Dien avond en nacht van 17 tot 18 Juni 1815.. Schrikkelijken
nacht Daar te Ligny, de grond zwart van lijken, en in welken
toestand De gekwetsten die op karren en wageDs weggehaald
wierden Hier, tusschen Braine l'Alleud, Waterloo, Wavre en
Brussel, 250,000 soldaten die tegeneen gingen losgelaten wor
gden Gelijk in de steppen van Rusland de schapen vluchten bij
't gehuil der uitgehongerde wol ven troepen, zoo heeft de Land
bouwer hofstede en akker in brand gelaten, om ten minste zijn
leven veil te houden. Gevlucht ismen naar een stad, naar afgele
gene dorpen, de bosscheD in, gevlucht met vrouw en kind, met
papieren en juweelen; gevlucht, den doodschrik in de ziel; de
stukken Kanon staan gereed hun gedonder te laten hoorende
Dood beeft hare groote zeis in d'handraenschen en vogelen
vluchten overmorgen zullen zij weêrkeeren om de verwoesting
te bestatigen.
Dien nacht van 17 tot 18 Juni, Napoleon die sliep geleersden
gespoord, van 11 ure had hij zich op zijn legerbed geworpen, in
Ha rv;n~,. /ij.-. i 8 r
AALST zaterdag. Per i heet. a3 lit. 5o Cem.
Tarwe ij-, oo.oo oo.oo
Masteluinigl0o oo.oo
Geerst
Rogge
per ioo kil.
fr.
14,00 i5.oo
14,00 z5,oo
16,5o 17,5o
24,00 25, Of
00,00 00.0a
00,00
25,oo
6,00
00,00
6,75
I.7I
00,0c
00,00
6,5o
oo,oo
7-65
1,89
Haver
Koolzaad
Lijnzaad
Koolzaadolie a
Lijnzaadolie
Aardap. (roode de 100 kil.
Aardap. (geele) nieuwe
Boter, de 3 kilogram.
Eiers de i5
Vlas per 3 kilosu>uo 0(0a
Vigg -en per stuk, 1»soort 3o,00 2e soort 25,00
AalsteTSche Hop van 1891 fr. 00,00 A 00,00
Boter, getal klonten 904. te samen 7236 kilos
MARKT VAN LOKEREN.
Tarwe 00,00; rogge i3,oo; Haver i3,5o;
boter per kilo 2,05; eieren per 25 1,80;
aardappelen Too kilos 0,00.
EECLOO, donderdag.
Witte tarwe i5 5o; roode 00 00; rogge i5 00
boekweit 16 5o; haver 07 5o; garst 00 00; aard
appels 08 a5; boter per kilo 2,a5; eieren de a
i 60; kleine varkens 2 r 00; loopers 36 00; hoorn*
vee 100.
AUDENAARDE, donderdag.
Witte tarwe 22 5o; roode 2.2 00; masteluin 19 5o
r°gge 18 00; boonen 00 00; aardapp. 10 00 A 11 of
boter per kilo 2 5o; eieren de a5, 1 60; viggem
20 00; hespen per kilo 1 60.
ROUSSELARE, dijnsdag.
Zaaitarwe 00 00; nienwe 00 00; oude 20 00;
roode 17 50; rogge i5 r o; haver r5 5o; booneu
21 00; aardapp. 100 k. 07 5o; boter de k. 2 70J
eiers de 25, 1 90; suikerijboonen oude 17 5o:
nieuwe 16 57; groeitei892, 00 00; viggens 26,0s:
koolzaadolie 51 5o; lijnzaadolie 42 5o.
GENT. Tarwa 24,oo; rogge 21,oo; geerst 1850; boekweit
oo,oo; haver 16,oo; peerdeboonen 21,oo; koolzaad oo,oo; lijn*
zaad oo.oo; boter per kilo 2,8o; eierg de 26 2,3o.
GEERAARDSBERGEN, maandag.
Tarwe 31 00; masteluin 19 00; rogge 17 00; h*«
ver 14 00; boonen 18 00; aardappels 08 00; kool»
zaad 26 00; lijnzaad 28 00, ruw vlas per kil. 0,91
boter per k. 2 3o. ei^rs de26, 1 76; viggens 23 00
tabak i« kwal. 00 00, 2e kwal. 00 00.
HA MME. Aardappelen 10,00; kemp peril kilos9,oo;
boter per kilo 2,60; eieren de 262,9o; lijnzaad 00,00.
St NIKOLAAS, donderdag.
Roode tarwe 21 00; witte tarwe 20 00; polder
tarwe 18 5o; rogge 16 00; klaverzaad 2 00; dui
venbooncn 19 5o; paardeboonen 19 5o; aardap
pels 9 5o; kiekens 't stuk 2 3o; hooi 100 buss.
40 00; boter per kilo 2 45; eieren per 26 2 5o;
boekweit 17 00; haver n 5o.
ANTWERPEN, maandag.
1 arwebloem inl. n° o, 20 00; n° 00, 20 5o; ro^
gebloem 18 00; lijnzaad zwarte zee 26 5o; lijnzaad
van bombay 26 00.
LEUVEN. Tarwe 20,00; rogge 17,50; haver 13,7o; garit
15,oo; hooi 7,00; strooi 5,00; boter 2,60; eieren i ,80; kool*
zaadolie 69,oo; meel 29,5o; aardappelen 10,00.
LEBBEKE. Roode tarwe 26,5o; masteluin 21,5o; rogge
2o,5o; garst 17,00; haver 16,00; roode aardappelen 00,00:
witte 00,00; boter 3 kil. 8,00; eiers de 26 2,80.
DENDERMONDE, maandag,
lijnolie 42 5o; koolzaadolie 53 5o; id. gezui
hij vreesde altijd dat d'Engelschmans laDgs den bosch zouden ge
vlucht zijn; daarom ging hij nogmaals zien; 't regende; de gang ,UWgv.unc masie-
"■as lastig in dit vette slijk; maar de vreugd blonk op Napoleon luin 22 oo, rogge iL oo, haver 17 00, aardappels?
n wezen, als hij 't kamp der Engelschmans in den toestand zag °7 5o, boonen 19 00, erwten 00 00, boter per kilo
n c Oirrmrle fa xr/\r>nr\ 7,„:i .1 1 i n so pior^n H1
en 2,20. NEDERBRAKEL.
gang ij Witte tarwe 1950, roode tarwe 2450, mastc-
van s avonds te voren. Ze wilden den slag leveren tegen hem...*! 2,.^° eieren de 26 3 36, konijnen per stuk 2 oo,
Dien nacht sliep hij niet meer hij giDg rond langs alle kanten, kiekens perstuk 2 oo, jonge viggens i5 00, vl*.
bijwijlen eens terugkeerende naar 't Pachthof, om"bij een groot j de 10,0 0 70
vuur zijn kleêren tedroogeD. Ten 3 uren begon het te dagen; MECHELEN,zaterdag.
j ten 4 ure schoot een zonnestraal door de wolken en in 't Pachthof Tarwe 20 °o, rogge 16 00, boekweit 19 00, h*
schranderheid, door een ijzeren wil, koele beradenheid en een vviprd een u J
eD °VerIeed °P g°ed wekker om ,e .ia,en e.f ,e mOTrdeo. (j
Wellington, de Fransche Soldaten zegden van hem, dat hij Ge
neraals en Maarschalken van Frankrijk verslagen had, maar nog
nooit tegenover Napoleon had gestaan.
En nu stond hij vlak voor den grootsten Veldoverste, die mis
schien ooit geleefd heelt
Wellington had zijnen tijd niet verloren. Hij ook had de land-
kaarleo goed en lang gestudeerd; hij ook kende den grond waarop
er ging gevochten wordenhij ook was in verkenning gegaan,
hij had zijn ervarendste Officiers uitgezonden en terwijl de Fran
sche Soldaten in 't modder plonsden en dat ze 's avonds ten 9
ure nog moesten de soep maken en een korte rust genieten, wa
ren zijne manschappen reeds twee uren goed gebivakkeerd tegen
het Soniën-boscb,hadden wel bunnen nooddruft om goed bestand
te ziju tegen de vermoeienissen van den volgenden dag.
Want Wellington was vast besloten den slag tegen Napoleon
te wagen, onmiddelijk, zonder de Russen en d'Oostenrijkers af
te wachten. Trek ik achteruit, zoo had Wellington gezegd, ten
eersten, mijn eer is gekrenkt, ten tweeden, mijn soldaten zijn
hunnen moed half verlorenten derdeD, Napoleon bezetde groote
stad Brussel, en zal misschien wraak nemen over die stad; ten
vierden, to Brussel zijnde, is hij meester van Belgenlandhij lijft
dit Land wederom in bij Frankrijkhij doet eenen oproep tot
't Volk d'oude Napoleonnisten vervoegen zich hij zijn leger; en
dan krijgt hij wederom een krijgsmacht, in staat om al de* macht
der g'Allieerden te verslaan.
(1) Eigendom; verboden nadruk.
de êroo,e slag is op 't hoofd gevallen; van 1 augusti zijn
er wellicht van 800 ;ot rooo menschen die maar een week van drij da
gen hebben.. Anders kwamen ze maar moeielijk aan hun brood, maar
wat zal 't nu zijn?... D'eetwaren zien er uit. om goedkoop te worden,
maar met 3 a 6 franken in de week, wie kan huishouden?... Wie
de menigte spijzen in den Winter?... Geen werk hebben!
moeten leeg
ver 17 oo, aardappels 0600, boterper kil. a,36.
5 strooi per 100 kil. 4 5o, hooi 8 5o, garst 160c
koolzaad a5 00, lijnzaad 24 5o, koolzaadolie 6o$.
id. gezuiv. 7000, lijnzaadolie 5o 00, koolzaad
koeken i5 00, lijnzaadk. 1800, vlas 3 kil. 4
Markt van KORTRYK. Maandag.
Tarwe 16 01rogge 1 5o; haver 14 00; kool*
zaadolie 5r 5o; lijnzaadolie 42 00; aardapp. 10 03
boter p. i/a kilo 1 3o; eiers de 25, a o>.
Z E L E Trwe 00,00; rogge 13,00; garst 00 ,oo;haver,
loopen: g heel den dag niets te doen hebben!... Is er iets droever in dë
wereld vcor een braaf en eerlijk hert, gelijk er nog zooveleu in Aalst
zijn, die geerne elk bet zijne geven en die in den schrikkelijksten toe
stand gaan komen?.. Elk spreekt ervan; elk is ermeê bekommerd...
ülk beeft medelijden met die menigte... Maar gij, Orgelbals, verderf
van ziel en lichaam, pest der wereld, oorzaak van krakeel en van ge
vecht, van schande en van grouwel, gij moet zwijgen, gij moet ge
dempt worden overal, want 't is door u dat de groote Ellenden komen
en de wreede Straffen.
^uuiaic opiCUKUU. zijneB toestand verbeteren kan.
anders dan door eigen arbeid, spaarzaamheid en naastenliefde, is een
vergiftiger. Zonder de hulp van den Godsdienst, zal alles wat men
voor het Volk doet, alleen dienen om zijne wonden te verdiepen, zijne
smarten te vermeerderen, zijn lijden te vergrooten, zijne zucht naar
genot te versterken. God had aan de armen drie groote gaven ge
schonken: het gevoel der eigenwaarde, de hoop en de tevredenheid.
Het ongeloof heelt aan de armen deze drie schatten ontnomen; de
hoop, door hun teleeren dat na dit aardsche leven alles gedaan is; het
gevoel van eigenwaarde, door den God Mensch te verloochenen die
Zichzelven den gelijke van de armen verklaard had; de tevredenheid
door hun te leeren azen op de goederen dezer wereld. Vandaar de
Sociale beroeringen, vandaar het ongeluk der kleinen.
t j rugge 10,00; garsi 00 ,co;nav.
i dJ ,oo;aardapp«Is 00 aoo; boUr p«r kilo 2,30; eieren 1.90.
NINOVE, dijnsdag.
Tarwe 100 kil. 24 5o; rogge 20 5o; haver 17 00
garst 18 5o; boonen 18 oo;aardappels 10 oojkool-
zaad 34 5o; lijnzaad 33 5o; boter per kil. 2,gei
eieren de 26 2 ,70; hoppe 000.
BRUSSEL;Kalvermarkt:i040, perkilo levem
gewogen o 65 a 1 10. Ter veemarkt waren
o388 beesten, prijs per kilo levend gewogen(X
sen o 70 A 1 co; stieren o 64 a o S4; koeien e,
vaarzen o 64 a o 84. Er waren 0820 varken.'
te koop; men bet. per kil. op voet 0 870a 0 97.
600 Schapen aan 17 a a5 fr.
ANTWERPEN: Verkocht vee: 060 ossen,
0 94, a9 0 84, 39 o 74; 0 42 koeien, 0 82, o 72, 0 Cs
oio vaarzen, 0 90, 080,070; 016 stieren, 080
070, 060; 358 kalveren 090, 084, 070; oov
schapen o 00 a o 00.
GENT: 0934 Koeibeesten, goed stalbeestcn
gingen 1 25tot 1 45; de varkens golden 0 g5 -ot
1 xoper kil* levend gewogea.
