Veroveren en Vernieuwen
HET LAND VAN AELST
Casper van Zevencote.
Over de Kalholieke
Unie te Aalst.
SCHOOLVERLOVEN.
IETS VOOR OM DE WEEK.
Bericht.
Aan dees Blad behoort een Bijvoegsel. - DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1921
NUMMER 2537
49' JAARGANG
DE WERKMAN
Tolk der Kristene Vol, kspartU
Arrondissement Aalst
De Waarheid is ons Wapen
Rechtvaardigheid is ons Doel
wti„AEVNHooldopstell. iTTTv.x* Bosch, Volksvertegenwoordiger.
Abonnementprijs per jaar 7,50; per 6 maanden 3,75 fr.°P V""1"""1 belaalt"""
Prijs pernummer 0,15
DOOR
(2* Vervolg)
Tot nog toe bestonden weinig
wapens. Het ging onder de eerste
menschen met de vuisten tegen
elkander. Doch allengs komt men
op het gedacht wapens te vervaar
digen. De strijd reemt in omvang
toe en nu gaat men reeds in ge
sloten gelederen op elkander los.
Dit kunnen we aanzien als de
eerste oorlogen Waren de eerste
wapens slechts stokken om te
slaan of steenen om te werpen,
toch vinden we hier dat de
mensch reeds een grootere macht
zocht te ontplooien om zijn ver
overingszucht bot te vieren Wat
hij veroveren wil, wil hij door
MACHT veroveren, door geweld;
zijn vuisten volstaan niet meer,
hij neemt wapens.
Welk een tretfend beeld ontrolt
zich voor onzen geest als wij de
lijn der geschiedenis doortrekken
tot op onze dagen.
Immer meer veroveringszucht I
Immer mesr macht I
Immer meer wapens 1
Doch loopen we de geschiede
nis niet vooruit.
Zij, die dan in de eerste oorlo
gen zegepralen, maken zich op
perhoofd en worden later koning
of keizer.
Daar de veroveringszucht als
een gloeiend vuur, dat niet ge
bluscht wordt, oplaait in het hart
van den mensch, zoo breiden de
opperhoofden immer meer hunne
macht uit, landen worden ver
overd, volken worden onderwor
pen, st.nmm en worden uitgeroeid
en zoo omstaan allengs centrums
van macht en geweld die zich tot
konink- of keizerrijken gronden.
Vee Victuis Klinkt het over de
wereld I
Wee de overwonnenen
Nu ook groeit de haat, groeit
het wantrouwen, worden de men-
schenharten gevoelloos als steen.
Daar de veroveringszucht bezit
genomen heeft van ieder men-
schenhart, zoo wil ook ieder
mensch afzonderlijk zich verhef
fen, wil heerschen en groot wor
den boven anderen. Zoo ont
brandt weerom de strijd - de on
derlinge strijd in de machte n
trums zelf.... Het gaat hier niet
stam tegen andere stam, het gaat
mensch tegen mensch onder de
stamgenooten zelf.
Veroveren! Isdekreet van allen.
Eer veroveren of wat men
onder eer verstond.
Roem veroveren of wat men
onder roem verstond...
Rijkdom veroveren geen rijk
dom naar den geest, doch rijkdom
naar de stofmaterieele goederen.
Alle middelen om het doel te
bereiken zijn goed. En daar de
eene mensch begaafder, sluwer is
dan de andere, zoo kampt zich
den eenen boven den anderen,
zoo staat den eenen den anderen
in den weg, zoo verovert den
eenen zich overvloedig materieele
goederen en blijft den anderen
arm. Om dien toesta d te besten
digen want zij die de eerste
plaats veroverd hebben willen die
niet meer opgeven schept men
eene nieuwe macht, een nieuw
geweld in den staat zelf, eene
macht naar binnen. Men maakt
wetten die de veroverde positie
beschermen, bestendigen, wetten
die den levenskamp goed heeten
en rechtvaardigen en nevens die
wetten stelt men eene uitvoerende
macht, die genadeloos zal optre
den tegen al wie den toestand zou
willen veranderen.
Hebben wij vroeger de kern der
oorlogen gevonden, nu vinden we
de kern, de oorsprong, der maat
schappelijke ongelijkheid.
Beiden z n ingegeven door ver
overingszucht en beiden steunen
op macht en geweld.
De staat schraagt zijn verove-
ringszuent door geweld naar bui
ten Wapens, krijgslieden. De
staat schraagt zijn veroverings
zucht door geweld naar binnen
Wetten en politie.
De mensch werd aanzien als
eene wilde beest. Om die wilde
beest in bedwang te houden kende
men slechts één middel'tgeweld.
En als we onze dagen vergelij
ken bij die der oude m nschheid,
dan vinden wij opeens, dat men
in onze zoogezegde verlichte tij
den nog geen ander middel ge
vonden heeft om den mensch in
bedwang te houden. Helaas I
Eens stond het oude Grieken
land als heer en .neester in de
wereld. Het had zich door ge
weid - eene positie veroverd zoo
als geen ander volk tot dan toe
gekend had ls ook de besehavirij-
vooruiigegaan en mag Grieke!
land glans en luister gekend hei
ben, we vinden toch altijd di
zelfde lijn terug Veroveren na;
buiten, door geweld, veroverei
naar binnen, door geweld Was
toch de stelling van den groo'en
wijsgeer Aristoteles niet, dat de
demokratie een goede regeerings-
vorm was, doch de brute macht
van 't volk ten gevaar En om die
brute macht van 't volk in te too
men, vond men geen ander mid
del dan er eene andere brute
macht, nog sterker, tegen te zet
ten de brute macht van boven.
De mensch hernieuwen, die
brute macht door gevoel, door
lief ie overwinnen, daarvoor heeft
G'ickenland, hoe sterk het ook
stond, geene kracht gehad.
En aan die opgave heeft Hij
kranig gewerkt.
Doch stond hem geen bende
krijgsknechten ten dienste, had
Hij geene wetten, geene politie
die Hem beschermen en steunen
zouden. Hij staat gansch alleen,
ongewapend en heeft zijn woord,
zijn gedachten. Hij haat het-ge
weld... wat em tegenstelling met
de andere veroveraars! Hij spreekt
van broederlijkneid en liefde...
Wat eene heerlijke belofte voor de
oude wereld
Niet alleen veroveren wil Jezus,
veroveren gelijkt voor hem maar
halfwerk. Hij wil naast de vero
vering de HERNIEUWING 1
VEROVEREN en VERNIEU
WEN!
't Is als een juichkreet te midden
van 't gejammer der menschheid
('t Vervolgt).
De groep Van Schuylenbergh is er niet
in geslaagd en niets bewijst dat hij het
gepoogd he ft een schikking te treffen
aangaande de sociale, Vlaamsche en mi
litaire kwestie en nu kunnen die heeren
na de verkie ingen weer donderen, schel*
den en beloven.
Hun uithangbord van schijn-demokra-
tie en lauwe vlaamschgezindheld zal in
den toekomenden kiesstrijd dienen om
naar d- Kamer te sturende meest ver
stokte an alle volksvijanden ze hebben
de ouwe katholieke partij gered en de
Vlaamsch Krislen Demokratische zaak
verraden.
De heeren tnwaarders van ons arron
dissement hebben in den schoot van de
katholieke partij het rleit gewonnen en
al het zeggen en schrijven en schreeu
wen en dreigen van enkelen is tlauw ge
zwets gebleken.
De daad, de beslissende daad van al
wie in zich voelt de rechtvaardigheid var
«ie demokrat'sc he en Vlaamsche zaak
hebben die niet weten of durven stellen.
De ouwe katholieken hebben in Ant
werpen en in Biussel de jong katholieken
gedesavoueerd. De twee grotpen, Ant
werpen en Brussel, zullen dus bij de ko
- - 'ngen apart strijden
;actioneele
ieide par-
Er was dus vastgesteld den Paasch-
verloftijd m t drie dagen te verlengen.
De socialisten en de groenkruisers heb
ben zich daartegen verzet en hebben het
z o redelijke voorstel verworpen.
M. Nichels heeft het aanschouwelijk
onderwijs, Dirk Martens en Van Dyck te
berde gebracht om te donderen op de
verloven hij heeft gezeid dat de ouders
stelselmatig gekant zijn tegen die lange
verloven en dat de onderwijzers er na
tuurlijk op uit zijn die zoo lang mogelijk
te krijgen.
Dat alles behoorde niet tot de bespre
king.
School'oezicht en kollege waren het
eens over de verlofdagen met Nieuw
jaar van 1" tot 6* Januaride groote va-
cantie zou 5 weken duren,
M. Van op den Bosch vroeg het
Paaschverlof te stellen van Palmzondag
tot Beloken Paschen. Het zou dus geen
school zijn den Maandag, Dinsdag en
Woensdag van de Goede Week.
Hij bet 'Ogde en met reden dat
de verloven ni; t worden gegeven om de
ouders te k -vellen maar wel als een nood
zakelijke rustpoos in het schoolleven.
- a de.kindöfen leven in
De glans en luister en grootheid
van Griekenland is vergaan. Hoe
het ook het princiep der macht
uehuldigd heeft, anderen zijn ge
komen, hebben meer machten ge
weid ontplooit en zich de eeiste
plaats in de wereld verove d
Rome is gekomen met zijn glans
en luister en rijkdom De macht
van Rome en der Cesars was ge
groeid uit brute macht, was door
brute macht gesteund. Meer dan
ooit wordt de individueele macht
gegrondvest. De wanverhoudin
gen tusschen de klassen in het
Romeinsche rijk, zijn hemelter
gend En toch nooit zijn die
verhoudingen door zooveel macht
gesteund, als hier We zien aan
de eene zijde het hof, met zijn
adel, zwemmend in pracht en
weelde, aan de andere zijde de
menigte, het volk, de slaven, arm,
ellendig, ongelukkig
Rome had de wereld veroverd,
doch deze was er niet gelukkiger
I door geworden. De mei schheid
hernieuwen dat heeft Rome niet
gekund, omdat het de brute macht
als hoogste gebod huldigde. Door
macht en geweld kan niemand
vernieuwen, zelfs niet de Cesars
van Rome,
Toen Rome in zijn hoogste
glans stond, kwam Jezus. Hij ook
droi g in zich den zucht tot vero
veren. Meer nog't was heel zijne
opgave de wereld te veroveren I demokratie.
lie aanlei-
scheuring
zijn de VlaamscfR^kwestie, de demokra
tische hervormin en, de verkorting van
den diensttijd en vóóral de samenstelling
van het schepenkollege te Antwerpen, die
een mogelijk voorbeeld zou kunnen zijn
v or een naaste regeeringsvorming.
De daad van Van Cauwelaert is feite
lijk geen daad, omdat hij re niet gesteld
of .durven stellen heeft. De heer Van
Cauwel ert en zijn vrienden uit Antwer
pen en Brussel zijn eenvoudig alseenvou
dige kwajong ns buiten gewalst en daar
door heeft die daad niets gemeens met de
durvers van 1894, de verketterde en ver
volgde Kristen Demokraten van het eerste
uur
We betwisten geenszins dat dit voor
val in Antwerpen geen voordeel bijbren
gen zal aan de algemeenezaak,ten minste
zoo 'i de leiders niet aan durfkracht man
gelt.
Onder den druk van den groep Huys-
m ins en de Frontpartij moet Van Cau
welaert de weg op van radikalisme zoo
op gebied van demokratie a s op gebied
van Vlaamschgezindheid wil zijn partij
mogelijk blijven als vooruitstrevende
partij.
Aals echter heeft zijn Woe-tisme of
zijn Woeste niet verloochend. De toestand
van 1919 is onveranderd gebleven. De
ouwe katholie-en zijn even reaktionnab
gebleven en de jonge hebben niet bewe
zen aan durfkracht gewonnen te hebben.
Woes-'e is uitgeroepen zonder poll,
geen één die rechtgestaan is op dat
oogenblik om te protesteeren tegen den
aartsvijand van alle sociale hervormingen
tegen den stafhouder van 't franskiljoni
me in Vlaanderen.
Zoovelen waren gekomen om te stem
men.... De Volksstem die zijn ouwe
faam van leugen- en lasb'rblad staande
houdt, schreef in haar nummer van Za
terdag 10 S ptember, alsdat de heer
Woeste verklaard had de vervlaamsching
der Gentsche Hoogeschool te zullen
stemmen.
Deze moedwillige en gewichtige leu
gen wordt door den heer Woeste zelf te
gen, esproken in La Libre Belgique
Vadertje heeft ge-egd eene schikking te
zullen trelfen i" zake Hoogeschool.
De Volksstem en haar aanhangers
vieren triomf, we hadden van hen anders
niets verwacht.
De groep der jong katho'ieken ol
kristene werklieden die in de verloopen
onderhandelingen betreffende de samen
stelling van 't schepenkollege weinig be
wijs van zelfstandigheid had gegeven,
heeft bewezen ir. de katholieke rangen
weinig inv'oed te bezitten en vast geen
aanwinst te ebben gedaan op dat gebied.
De katholieke Unie, waarvoor wij geen
oogenblik gevreesd hebben, is gered,niet
ten k'-ste van 't konservatisme, maar wel
ten nadecle van de minima Vlaamsche
't niet he
misopvatting dat de kinderen er voor de
ouders zijn, in plaats van de ouders voor
de kinderen I
Nu wij laten het woord aan het me
disch toezicht.
Wij hebben vertrouwen dat de toekomst
ons gelijk zal geven, trots de inspektie,
met haar enge opvattingen, en de twaalf
stemmen die het voorstel hebben, ver
worpen.
Magister.
CLARA, SARA, SABINA,
Clara. Ik ben er, sarmenie, nog van
gantreerd
Sabina. Van de zitting van den ge
meenteraad
Clara. Mij schoop, dat heeft er ge
stoven heb ik mijn Jef hooren zeggen.
Sara. Ri zegt dat de rooden hun
tooter opendraaien dat de gasbekken be
ven.
Clara. Veel gerucht en weinig wol.
Sabina. Ons mannen zijn er toch
rond bij en roepen ze niet de luidste, ze
smeden alle gelijk nagels met goe koppen.
Clara. 't Is waar maar z'hebben
'tniet moeilijk om zich te weren z'heb
ben 't goede recht aan hun kant. En
gelijk heeft men niet met tieren en ver
wijten
Sara. 't Heet er nog al gestoeven
oever de schoeien
Sabina. De stadsscholen rattekoten
en koolkoten en 't ander al wat fijn is.
't Is niet eerlijk I...
Clara. Eerlijk Zoek dat woerd
eens in nen diktlonnèr I...
Sabina. Verdekke I... En ons erm
schoopkes derin opgesloten 1 't Hee me
't boelke geweest...
Sabina. 't Zal veranderen, 't .1
verbei
per zij
der kinderen
Dat doen we niet als wij ze moeten op
sluiten in lokalen, w.iar niet aan hygiëne
wordt gedaan Wij moeten er niet alleen
voor zorgen knappe en goed onderwe
zen werkjongens te kweeken, wij moe
ten vooral gezonde arbeidskrachten le
veren.
Als geleerdheid wordt verkregen ten
koste van de gezondheid dan is die ken
nis geen zegen. Fen ziekelijke, een zwak
ke blijft het leven door een sukkelaar en
dwingt trots zijn verstandelijke meer-
lerwaarde medelijden af.
Dat de ouders gaarne van hun kinde
ren ontslagen zijn is te begrijpen zij zien
niet verder dan den last die zij er aan
hebben.
Maar nevens de gezondheid der kinde
ren staat nok de gezondheid der onder
wijzers. Ook op hen werkt de opsluiting
en de overspanning doodend.
Laat ons nu toch niet denken, al« die
menschen twee of drie dagen verlof meer
vragen, dat het is uit lust tot straatslij
pen, of uit zucht naar niets doen.
Zij ook voelen de behoefte hun vergif
tigde longen met goede, frissche lucht
vol te pompen en weer op dreef te bren
gen.
Laat o-s tegenover allen goedhartig en
eerlijk zijn 1
De kleinzielige kortzichtigheid heeft
het gehaald tegen het redelijke en het
rationeele.
In onzen gemeenteraad zal dat wel
meer gebeuren.
Overal worden de verlofdagen ver
lengd.
De middelbare scholen geven twee
maand zomerverlof. In sommige kost
scholen is 't insgelijks zoo en de Paasch-
vacantie duurt er drie weken, soms meer,
terwijl de Kerstvacantie veertien dagen
duurt.
I de groote steden heeft men gedu
rende de heetste maanden van het jaar
het halfdagstelsel ingevoerd en de heer
Burgemeester, die Insgelijks stemde te
gen de drie of twee dagen meer verlof,
deed hetzelfde voor de middelbare meis
jesschool.
En hij deed wel maar waarom inkose-
kwent zijn met zichzelf
In Duitschland, namelijk in Westfalen
met zijn goede scholen, zijn er twee hal
ve dagen verlof per week en er zijn va
catiën lijk bij ons.
Wie nu denkt dat de kinderen er ten
achteren zijn, zou maar met deskundigen
moeten spreken en 't zou wel spoedig an
ders blijken.
De rooden en groenkruiseis hebben
het belang der ouders gesteld bovep dat de scholen uitoefenen moeten
der kinderen. Zij ook hebben het met die nemen.
ae.-.vi
nekens, flinke meisjes bijzijn, kunnen ze
voortleeren 1...
Sabina. Hee As 't waar is 1
Sara. Ja, d'er es iets veranderd te
Aalst I Wat gelik 1..
Clara. Wat gelik Ja, mij kind ge
zegd het wel I...
Sara Hee Mertens niks gezeid
Sabina. Wel jo hij was takkoord
Sara. Haha 1...
Sabina. En Valckeneer
Clara. Die veegt er zijn poleviefin
en kijk nie mee oem l...Van as 't hem de
schepenfrak nie mee mag aandoen,
moenkthij
Sabina. Och, gottekes
Clara. De gloria patri I..
Sara. 't Zit er in en krijgt dat er uit
Clara. En ons kinderen gaan
schoolsoep krijgen en kleederen ten min
ste de armsten, de zwaksten die door den
dokter worden aangewezen I
Sara. Jo, dat es scheuin I
Sabina.En zelfs d'arm kinderkes
die goe leeren zullen mogen voort stu-
deeren en d'avers zeele g'holpen worden 1
Sara. Da ne zeune van nen twaain-
der zal kunnen indjeuieur werren
Clara.— Wel jo 1...
Sabina. 'k Go mee mijne Sooi ooik
probeeren 1
Clara. Joengens toch I
Sara. En ik maak van ons Geentje
nen avokaatom de boerkens te stroei-
pen I
Clara. Sarnemie I dén laat ik van
ons Trientje een modiste maken van de
Koninginne
Sabina. Ja, als al dat groot volk
ons, erm stumperds, dan maar niet ver
geet l...
Clara en Sara. Dat zullen ons kinde
ren niet 1
Benoeming der burgemeesters
Onze vriend en partijgenoot L. Claes
is burgemeester benoemd te Kathelijne
Waver. De recdaktie biedt hem de verze
kering harer warme verkleefdheid en
brengt hulde aan zijn werkzaamheid en
durfkracht.
Erpe. Van Droogenbroeck A.
Erondegem Van den Eeckhout B. ld-
dergem Baeyens A.
Gemeenteraadsleden mogen, volgens
de wet, geen bedieningen uitoefenen, die
door de gemeente zijn bezoldigd. Klok-
i luiders, grafmakers, ontvangers van arm
bestuur, dokters die medisch toezicht in
ontslag
