ss ïffliiü der Seisielslen
0,30
Tolk der Kristene VoHcspaiGj-Viaamsche Front P. V. N.
0,30
Maar wij zeggen U Uwe oppositie is thans ook
komedie, want wildet gij werkelijk die wetsvoorstellen,
die wij, als V amingen en antimilitaristen, als een ramp
beschouwen, wildet gij ze werkelijk kelderen, dan wer
den ze werke jk gekelderd.
Hier alleen zult gij uw slag niet thuis halen Waar
blijven uw iïïassa-betoogingen, waar blijft uwe agitatie
Kijkt naar degenen die "ge fascisten noemdet in 1926.
Die hadden een doel, die wisten wat zij wilden en won
nen wat zij w ilden.
Uwe obstructie is doodgewoon een kiesmaneuver
Aldus Volksvertegenwoordiger DE BACKER to* de Socialisten in de Kamers.
Het Koloniaal I
schandaal gevreesd
Rond de bespreking
der Legerontwerpen
De opvattingen van
onze tegenstanders
Bs omrulmlng m
nel Rlingeüied
Plrtn
-•WWWSEEWT-Q
PRIJS
per nummer
57 Jaargang N' 247 5 WEEKBLAD Zondig 23 September 1928
Ida ttra^rhota I* on/. *»ap«t I
I *'echtvs»ar»3lah«ld en* de»
Sticater Pieter Daens
ABONNEMENTEN
Per jaar 15,00 fr. per 6 maand 7,50 fr.
op voorhaad bataaibaar
bonnemsnten op aUe postkantoren, buitenland port meet
REDAKTIE Hoofde pste.Ler K. L. Van Opdenbosch,
Velksvertey-iiwoordiger. Foatcbek93175.
BEHEER: S. m. Dnv.'-erij Volksverheffing
14. Orcirrwij 'straat, 1--. Aalst. Telafoon 188
ANNONCEN
De prijs der annoncan wordt bepaaid bij overeenkomst.
Voor alle Inllclitinger wende men ilcb ten bnreeJe.
PRiJS
per oammer
De redacteurs van «De Standaard»
moeten in nauwe schoentjes zitten, te
oordeelen naar de wijze waarop ze zich
trachten te verdedigen tegen de VI.
Nationalisten
Tijdens het debat over de taalrege-
iing in het leger stelde volksvertegen
woordiger Vos voor het woordje
«Vlaamsch» te vervangen door «Ne-
derlandsch». In de officieele Belgische
stukken wordt immers zorgvuldig een
benaming geweerd, die wijst .op de
taai-eenheid van Noord- en Zuid-Ne
derland. Die belgische praktijk ver
staat men best wanneer men ze in
verband brengt met de transkiljonsch-
Waalsche uitspraak die het Vlaamsch
en het Waalsch stelt op hetzelfde dia
lectisch peil, terwijl daarboven, heel
hoog daarboven, troont en heerscht
het Fransch, «de taal der nationale
saainhoorigheid, langue de cohésion
nationale.
F,n in «De Standaard» geeft de heer
Rubbens aan de Vlaamsch-natioiiale
Kamerleden den raad eerst voor eigen
deur te vegen: tot onze stomme ver
bazing hebben wij vernomen dat Staf
De Clercq Brabantsch plat spreekt,
terwijl Van op den Bosch zich behelpt
met het dialect van het land van Aalst.
En dit wordt geschreven door
iemand die jarenlang zijn broek heeft
versleten op de universiteitsbanken en
zijn Obscrver-inzichten aan de Stan
daard-lezer ontvouwt in een taaltje
waarover een begaafd college-student
zich zou schamen.
En zelfs al spraken onze beide
vrienden plat, dan zou dit nog maar
een nieuwe veroordeeling zijn der Bel
gische onderwijstoestanden, die de af-,
gestudeerden dé wcréld inzendt Zon
der fatsoenlijke kennis van hun eigen
taal.
Maar vooral en bovenal we verkie
zen het Aalstersch en het Brabantsch
plat boven de platheid van De Stan
daard. Geen dialect in Vlaanderen is
zoo plat als de heereknechten-mentali
teit van de katholieke Vlaamsche Ka-
mergroep. Beter nog het fiere «liever
dood dan slaaf» in het plat Brabantsch
dan het verheerlijken der Belgische
verdrukking in het algemeen Neder-
landsch.
De «menschen» van het Belgicis-
tisch kamp hereiken het record van de
Vlaamsche platheid. Zij verheffen de
Vlaamsche lafheid tot een beginsel.
Op het Congres te Gent durfde de
lieer Van Cauwelaert zich erover be
klagen dat de Vlaamsche massa de lei
ders niet volgde. Zij, de leiders van het
Vlaanisch-belgicisme konden niet
stouter optreden omdat hc-t Vlaamsche
volk hen alleen den strijd liet uitvech
ten. F.n in een oogenblik van geheu
gen-verlies wees de burgemeester van
Antwerpen naar het feit dat, ten tijde
van het Kamerdebat over de verncder-
landsching der universiteit te Geut, de
Vlamingen geen groote algemeene be
tooging hadden weten op touw te zet
ten.
Maar reeds den volgenden Zondag
stelden de feiten de onnoozelheid van
dit argument in het licht. Honderddui
zend Vlamingen ondernamen de reis
naar het Vlaamsche Westland om
«buiten alle officieel-Belgisch gedoe
om, hun deelneming tc betoonen in
liet Vlaamsche lijden aan den Ijzer.
En hoezeer de Vlaamsche jeugd ge
wonnen is voor den Vlaamschen
rechtseisch bleek op een overtuigende
wijze uit het feit dat de inrichters van
den grootschen optocht der katholieke
jeugdaktie te Antwerpen het niet aan
durfden met de Brabanqonne op de
proppen te komen
Neen, het Vlaamsche volk is bereid
om in grootsche scharen op te treden
tegen de Belgische verdrukking; maai
de Vlaamsche Belgicisten uit het par
lement te Brussel staan huiverig te
genover die manifestaties van den
Vlaamschen wil: zij vreezen dat liet
achteraf moeilijker zou vallen om ten
behoeve der driemaal heilige partijeen-
heid, zich tc begeven tot schandelijke
compromissen, als deze die wij in de
laatste weken moesten beleven Zij
zijn bang zich te zien dringen in de
richting eener zelfstandige Vlaamsche
partij-inrichting. Zij zijn bang voor
strijd- en Vlaamschen hartstocht
Op het oogenblik dat de Vlaamsche
leden der katholieke staatspartij met
algemeene stemmen het noodlottige
militair ontwerp gingen aannemen,
schreef «De Standaard» in een onbe
waakt oogenblik dat de nieuwe mili
taire regeling een gevolg was van het
fransch-belgisch militair akkoord.
Zij ook weten dus aan welke inge- i
vingen minister de Broqueville, de
man van de Nation Beige, gehoor j
geeft, maar de hoogste gezaghebbers -
dezen die achter de schermen staan
van het parlementaire fan-klaasen- j
tc <4:', l V..-
Cauwelaert en consoorten gehoorza- i
men.
Er was sedert den wapenstilstand
geen betere gelegenheid dan de her
vorming van het Belgisch leger om i
den Vlaamschen rechtseisch met alle
macht naar voren te brengen. Iedereen
moet soldaat worden, iedere Vlaming
heeft er belang bij dat hij als
Vlaamschsprekende Vlaming niet lan-
ger als burger van tweede klasse
wordt behandeld, dat de buitenland-
sche politiek van België zich niet' lan-
ger ais een vazal in het vaarwater van j
Frankrijk laat slepen. Daar lag een
stevige grondslag voor een groot-
scheepsche actie, die aan koning en
militaire camarilla het zou diets heb-
ben gemaakt dat Vlaanderen niet zin-
neus is te bloeden voor de fransche
hegemonie-politiek, te dienen als ko
loniale troepen voor het kinderarme
Frankrijk.
Die heeren aanzien zich als mini-
strabel en zij vreezen het veto van den
koning. Zij zijn bang voor hun burge
meesters-pluimen. voor hun kanaal-
ontwerpen, voor hun Congo-vergun-
ningen.
Het lot is geworpen.
De academische verdedigers van de
Belgische zelfstandigheidspolitick
aanvaarden een legerinrichting opge-
drongen door de voorstanders van liet
fransch-belgisch militair akkoord.
Breekt in zulke voorwaarden een
oorlog los, koine het Vlaamsche bloed
niet over. hun hoofd.
DER VADEREN FIERHEID.
De goedkeuring van de wetsontwer
pen die ons brengen o. a.
Voor vele militianen een langeren
dienstplicht dan vroeger; een ver
meerdering van honderden millioenen
legeruitgaven; eene versterking van
het Fransch-Belgisch militair accoord;
de bezegeling van de tweetaligheid in
Vlaanderen; den hoon van het behou
den eener vreemde commandotaal
voor de Vlamingen enz., enz.
Dit alles werd door de Kamer luid
ruchtig toegejuicht.
Op den eersten rang der geestdrift!-
gen die te dier gelegenheid eene lang
durige ovatie brachten aan Jaspar en
de Broqueville, bevond zich den heer
Frans Van Cauwelaert,
burgemeester van Antwerpen
En rond en naast hem de Béthune
en Van Schuylecbargh (Aalst); Cllj-
mena en de Wouters (Leuven); René
De Bruyne (Brugge); Mampaey
(Antwerpen); Deschrijver (Gent);
Fieullien, Van Dievoet (Brussel)
Goetgebeur (Oostende)Heyman,
Raemdonck (St Niklaas); Rombauts.
Verachtert, Van Hoeck (Turnhout);
Rubbens (Dendermonde)Sap, Aile-
v/aert, Van de Vijvere (Tielt-Roose-
laere)Schaetens, Theelen, Van Cae-
negem, Ramaeckers, BJavier, Beckers
(Limburg); Jan Van den Evnde
(Brussel); Catteeuw, Duchatel (Kort-
rijk); Brusselsmans, (Oostende).
Over Van Isacker wordt verteld dat
hij in vervoering de handen ging druk
ken van Jaspar en de Broqueville met
in zijn oogen de stomme smeekbede
a. u. b. gedenkt u mijner
Onze zegsman verzoekt ons niets te
vermelden over de vaderlandsche bui
tensporigheden, dit op dit gezegend
oogenblik door den heer Vergels wer
den uitgehaald, daar hij meer en meer,
2elfs in eigen kringen als onverant
woordelijk word taangerekend.
Het was in de vergadering van Vrij
dag 14 Sepiember
De dagorde der Kame:- meest vasffr
gesteld.
JASPAR. Ik kan er mii bij neek
leggen dat de amnestie op de dagorde
zou komen, zoo 't verstaan werdt dti
men de begrootingen zonder bespra!-
.-c.' y *-
DE CLERCQ. Uitgenomen de be-
g.-ooling van koloniën.
JASPAR (Woedend). Wat wilt
gij zeggen? Eer.o hate'iikheid waar
schijnlijk. O? dat schrik zou hebben
die begrooting te bespreken. Ten an
dere p-ij weel niets van de koloniën.
VOS. Wacht maar, wij zullen U
we! diets maken vat wij er van weten
(Vergels, Van Isacker, De Géradoij
roepen en tieren om ter meest e;i
springen Jaspar hii). Enkele minuten
nadien krijgt De Clercq opnieuw het
woord.
DE CLERCQ. Ik stel voor lie
amnestievoorstel af te handelen en do
kwestie vrii te laten of men ja of niei
de begrooting zal bespreken. In ant
woord op den uitval van den heer Jas
pas dat wij niets afweten van de Ko
lonie, zeg ik hem dat hij er niets za!
bij verliezen een weinig te wachten.
De dictatoriale zenuwachtigheid (ge
lach bij de VI. Nationalisten en Socia
listen) die hij aan den dag legt wan
neer men de koloniale kwestie aan
raakt, bewijst genoeg dat hij geen zic-v
op zijn gemak is. (Gelach).
Het middeltje van broodroof en af
dreiging dat door U gebruikt werd om
journalisten het zwijgen op te leggen
zal bij ons niet pakken.
JASPAR (ziedend van toorn en
woest recht springend). Dat is on
gehoord! Het is een laagheid zulks te
beweren! (Jansen en Géradon die geen j
Vlaamsch verstaan schreeuwen om ter
meest. Van Isacker onderscheidt zich
en tracht de aandacht van Jaspar op
zich te trekken. De Kamer gelijkt een
echt dierenspel. De Clercq montert
kalm en glimlachend de knechten j
van Jaspa». Minister Heyman ble.ft j
naar De Clercq. Deze doet hem teeken
dat er maar twee banken zijn tusschen i
hem en de ministerbank. Heyman
heeft begrepen en kijkt voor zich.
Wanneer 't onweer een weinig gestild
is schreeuwt Jaspar als buiten bezin-
ning: «De Clercq moet uitleg geven!
Uitleg!»
Deze heeft reeds het woord ge
vraagd en zegt:
DE CLERCQ. Maar, Mijne Hee
ren, cm over uw voortreffelijk werk in
de koloniën te spreken hoef ik slechts
het verslag ven San uit te halen, niet
het officieel, maar het geheim verslagj
En die dag waarop we da: éoen kun
nen zal wel komer.. Wal do broodroof j
aangaat,gepleegd op een journalist,
dat zal ik u wel uiteen doen tijdens
de bespreking der begrooting van Ko-
loniën! Hebt maar geduld. Ik spreek i
niet cp uw bevel maar wanneer ik wil!
(De herrie herbegint. Ditmaal merkt
Jaspa»- op dat hij zich belachelijk heeft
gemaakt en blijft sti'iekens zitten!
De voorzitter verklaart het incident
gesloten.
Onder deze die het meest kabaal
maakten vermelden wij volgende hee
ren die deel uitmaken van ds beheer
raden in Congoleesche maatschappij
en i Buy], David, De Géradon, Renkin,
Wauwermans, enz.
De Waalsche opvatting.
?r de jongste rede van den heer
•nee Masson in het parlement,
de franskiljonsche kranten niet
aasd. De. h. tyv-JfyxJwL paim*-.
ie volgende stelling verdedigd
- België is ecu tweetalig land dus
moet de Vlaming Fransch en de Waal
Ncderlandsch leeren anders gaan we
naar de scheiding».
In I.a Nation Beige wil een Waal
betoogen dat de stelling van oud-mi
nister Masson valsch is. Het Vlaamsch
maar e?ti dialect zijn liik het
Waalsch een dialect is. Boven deze
twra dialecten staat de eene litteraire
taalhet Fransch.
Zelfs i.a Nation beige vindt de stel
ling van haar gelegenheidscorrespon
dent tc bar en merkt er hij aan: het
is «.ns onmogelijk de thesis te beamen
ais u i in België boven de Ro-
ntaansche en Vlaamsche dialecten
slechts een enkele letterkundige taal
zijnliet Fransch. Daar is ook in
Vlaanderen het Nederlandsch. En juist
dat maakt de toestand zoo ingewik
keld».
Maar dat bewijst tevens van hoe
gö» t hela g het amendement Vos
was om in de nieuwe legerwet onze
taal haar letterkundige benaming
Nederlandsch in plaats van Vlaamsch
tc geven
Maar wat kan men nog verwachten
van Jaspar's voetknechten?
Laten we intusschen nog eens ken
nis maken met de Waalsche opvatting
over den taalstrijd voor ons natio
nalisten een onderdeel van onzen na-
tionalen strijd.
Fiij schrijft in de Nation van Maan
dag 17 Sept. 1.1.
Aan de bazis van de twcetalig-
hcidstheorie ligt een van die enorme
onnauwkeurigheden die de flamingan
ten aannemen als dogma's. Volgens
hen /.ui België in opzicht van taal,
verdeeld zijn in twee streken van on
geveer hetzelfde belangin het Noor
den, laanderen, waar men Vlaamsch
spreektin het Zuiden, Wallonië, waar I
men Fransch spreekt. Dus svmetric j
over de heele lijn. Vermits de Vlaam
sche officieren en ambtenaren Fransch
moeten leeren, dat de Waalsche offi
cieren en ambtenaren Vlaamsch loe
ien. Is het niet ont te genioet te ko
men aan diezelfde zucht naar syme
tric dat men het gebruik van het
1-ransch heeft verboden in de admini-
stratieve diensten in Vlaanderen, dat
men de I ransche universiteit te Gent
heeft willen afschaffen en dat men
morgen aan de advocaten te Gent en
Antwerpen zal verbieden in het
l-raiisch te pleiten. Symetrie over heel
iiet is ongelooflijk dat een zoo fijne
als die van den h. Masson zich
a.ni zoo grof een list heeft laten van-
Het is valsch dat België zou ver
deeld zijn in twee treken de eene met
I* ransch als kuituurtaai, de andere met
een dito Vlaamsche. Wie dat volhoudt
verdraait de feiten. De taalgrens die
laanderen van Wallonië scheidt trekt
met de scheidingslijn tusschen twee
talen maar wel tusschen twee groepen
van dialecten. Er bestaat trouwens een
derde de Xeder-duitschezonder te
spreken van het Brusselschc plat dat
een vierde taalkring vormt. Deze dia
lecten worden gebruik* door meer dan
80 t. h. van onze bevolking. Alleen dc
bntwikke 1de of de .welstellende bur-
- .-.
in de vier streken dezelfde is Fransch.
Dat is de taal van dc zakenwereld, van
de wetenschap, van dc pers, van het
tooneel, van het gerecht zoowel te
Antwerpen als te Bru- el. te Aarlen
als te Luik. Boven onze volksdialecten
zo.- v.oi; rbaar verscheiden, geeft
het Kranah aan Beigic zijn taaleen
heid en zijn zedelijke eenheid die zijn
verheffing lot natie in 1830 heeft mo-
.-lijk gemaakt».
Het noodig deze Waalsche so-
nsincn te weerleggen; het is nochtans
g >cd de Vlamingen nu en dan eens
te herinneren hoe de Walen den «taal
strijd» zien al was het maar om ons
het groote belang te doen inzien van
de verspreiding in Vlaanderen van het
Algemeen Nederlandsch.
Als we ons niet willen laten dringen
in een onhoudbare positie van klein
particularisme moeten we meeijveren
om overal de letterkundige vorm van
onze taal, het Nederlandsch. te doen
ingang vinden.
*t zijn,
n zijn
i nieu-
De Vlaamsch-belgiciatische opvatting.
De Walen zijn niet de eenige vijan
den van onze nationale herleving: de
Vlaamsche Belgen zijn voor deze her
leving nog gevaarlijker dan do Walen.
Ze zijn gevaarlijker omdat ze ook
«voor het Vlaamsch» zijn en onze een
voudige menschen gemakkelijk be
driegen met mooiklinkende woorden.
e moeten de valschheid van het
laamsch-belgicisme leeren doorzien,
we moeten er ons van overtuigen
klaar en duidelijk dat het Vlaamsch-
belgicisme geen oplossing kan brengen
voor de vragen die het Vlaamsche le
ven sa^ dezen tijd stelt.
Laten wc oin de opvattingen der
laamsch-belgicisten te leeren kennen
luisteren naar de rede die Van Cauwe
laert uitsprak in de Kamer -p 27 Juli
1.1. Dc rede was natuurlijk in 't
Fransch. Volksvert. Van Severen ver
taalt cr in «De est-Vlaming» dc vol
gende citaten uit
1«Men begint tc begrijpen dat Bei
ge in staatkundig opzicht één. in ze
delijk opzicht één, samengesteld is uit
ren taalt weeledigheid die evenzeer in
de Vlaamsche persoonlijkheid moet
worden geëerbiedigd als in de W aal
sche persoonlijkheids.
Kr bestaat dus geen Vlaamsche Volk
geen Waalsche Volk maar alleen taal
groepen.
2) «De taalt weeledigheid beteekent
niet dc verdceling. zij beteekent niet
de verdeeldheid, noch in den boezem
van het land, noch in den schoot van
het leger. In het leger evenals overal
moeten de Vlaamsche burgers en de
zich in het Fransch uitdrukkende lun
gers. zich thuis voelen, dezelfde vo, r-
deelen genieten».
3) «Wij stellen met vreugde vast.
dat men voortaan vertrouwen zal heb
ben in onze oprechtheid, wanneer wij
zeggen dat onze Vlaamsce Beweging
geen anti-belgische beweging is, en
dat, wanneer wij dc taaltweeledigheid
i vragen, dit wil zeggen ei
doelen van het Tand zou a:
wij België willen verstt
bestaan, hem bestanddeel
we kracht instorten en
scheuringen vermijden die bedroevend
en tevens gevaarlijk zijn voor 't land».
En de h. Van Severen teeken: hier
terecht hij aan:
«Uit deze verklaringen volgt dal
voor de Vlaamsch-belgicisten de
Vlaamsclie Bet vee.? mee nerr L
ah.k; tg -
der\.>iltdigc gelijkheid tp d
van het gebruik der talen, tusschen i<
burgers van België...
«Van hot wakker worden, het be
wust worden, en de opmarsch van
gansoh een volk naar de vcrwezenlij-
geen sprake meer. \".»>r alles België!
Vooral, geen verdeeldheid in en van
België! Het Vlaamsche v..lk be
schouwd als een bestanddeel in den
dienst van België'-, welvaart.
«Ziedaar hoi- 1- ':w, .dien omhaal
van woorden de leider van het
Na veel geaarzel heeft men te
toch den stier hij dc horen- ge
off icfce 1 eTn <ond r 11 a n <1 e H i n o
Dat is een eerstr en zelfs
zienlijk resultaat. Het i-,. nil i m
schijnlijk dat men dc peri.
sloten hebben om de officieele
hceleniaal ^cYbodcn mnar' oVrH
in de optimistisclie riclring
voorloop,.» nog eenigszins g, va
De onderhandelingen paan
daad over drie zeer netelige r.n
ken: het herstel der oorlogss
het militaire toe/icht e:i d.- e:g<
ontruiming
Zijn deze vraagstukken aan ?r
gebonden? Volgens Pari is wc!
gens Berlijn niet en de 'twee
standers schijnen niet eeriei".!
standpunt tc verlaten
Parijs wil ontruimen maar op
waarde dat het vo.ti controle
uitoefenen op de gcdcnulitari:
Rijnzone en dat de kwestie
logsschulden definitief geregeld
Berlijn integendeel wil do o
van welke voorwaarden ook.
Is een vergelijk tusschen die
standpunten mogeliik?
De kranten brengen natuurliik
lei berichten waarvan evn gde<
zeker voorbarig zoo niet onwaa
In zake herstelbetaling i- nog
bereikt: men vcrwach
ciecle experten. Za!
sluiten een gedeelte
schuld mobil te niakci;
Europa dat klaar kr,
dc fir
Duit:
Sli.vlock van over den grootcn plas?
Dat waar zeer wenschelrk tu.-.vr is
het in de huidige omstandigheden
mogelijk
Ook het militair toezicht is een