^QJlehiei W&tatSwa&h
Klsine Aankondigingen
WEET GIJ?
IJdele muizen
De Mikimoto-parels
Meer geneesheeren
dan kunstenaars
Mieren verzorgen soms
hun vijanden
Niets is geheel slecht
Hoe de letters
in de wereld kwamen
Wat verbeelding doet
Nieuws in flesschen
HET ALGEMEEN NIEUWS VRIJDAG 31 MEI 1940
...hoe de golven op zes
ontstaan
De golven op zee ontstaan onder in
vloed van den wind, die op de vloei
bare moleculen een wrijving uitoefent
en ze aldus in beweging brengt.
Als de wind ophoudt, dan blijft er
op den icaterspiegel alleszins nog een
regelmatige golving, die men deining
noemt.
Het gebeurt wel eens dat deze kleine
golven elkaar ontmoeten of samenval
len. Zij vormen dan het gekend ge
klots. Zoodra de wind over de kalme
zee waait, begint het water te rimpe
len. Neemt de wind in kracht toe, dan
groeien die rimpels tot golven.
Verhoopt de wind da i nog van in
tensiteit, dan veroorzaakt hij een stof
regen op de toppen der golven, en dan
maakt men gewag van schuimende
zee.
Als de wind ten slotte geweldig
wordt en de golven op elkaar aandrui-
sclien, dan zegt men dat de golven
breken.
De hoogste golven, welke op den
Atlantischen Oceaan ontwaard leer
den, bereikten 10 meter.
In de Zuider-zeeën zag men wel eens
golven van 16 meter hoogte.
Mikimoto was de zoon val een armen
goentenhandelaar in Japan. De vader wilde
-oorspronkelijk zijn zoon opleiden voor zijn
zaak. maar de jonge Mikimoto voelde daar
niets voor. Al jong begon hij te handelen in
parels en daarin vond hij een heel wat betei
bestaan.
Als parelhandelaar kwam hij in aanra
king met den geleerde Mitsookoeri en van
hem kwam hij te weten, dat men voor het
verkrijgen van parels niet langer van het
.toeval onafhankelijk behoefde te zijn. maar
dat men ze zelf kon kweeken.
Mikimoto begreep dadelijk dat daarin een
groote toekomst moest liggen en met noeste
vlijt zette hij zich aan den arbeid. In 1913
bracht hij de geheele parelhandel in rep en
roer. want het was hem gelukt kunstmatige
parels te verkrijgen, die echter ook door de
pareoester gemaakt we-den en zoozeer op
de echte leken, dat ze alleen door den erva
ren vakman waren te herkennen. Deze
kunstmatige Japansche parels of Mi
kimoto parels waren vee! goedkooper en
werden daarom graag gekocht.
Het kweeken gaat op de volgende manier.
Het personeel van de Mikimotomaatschap-
pij verzamelt de jocge oesters om deze dan
op veilige, ondiepe plaatsen in kooitjes weer
in zee te laten zinken, waardoor ze tegen
hun natuurlijke vijanden worden beschermd.
Als de oesters drie jaar oud zijn. worden de
kooitjes weer naar boven gehaald en een
klein stukje paarlemoer wordt op een be
paalde plaats in de scheep gebracht. Dit
moet heel zorgvuldig door geoefend perso
neel geschieden en in vele gevallen ontwik
kelt zich nu om dit stukje paarlemoer heen
een parel.
Zoo worden jaarlijks ongeveer vijf mil-
lioen oesters behandeld, die daarna weer
worden uitgezet op de verschillende parel-
kweekerijen langs de Japansche kust. Van
deze vijf millioen oesters krijgt men een
150.000 parels, dat is ongeveer drie procent.
Dat lijkt niet zoo heel veel, maar het is
toch aanzienlijk meer dan wanneer men
deze parelvorming aan de natuur overlaat.
Dan vindt men meestal niet meer dan één
parel op de duizend oesters.
Ook deze parels moeten worden opgedoken
evenals de echte. Het geschiedt hier in
hoofdzaak door vrouwen en meisjes, omdat
die langer onder water kunnen blijven dan
mannen. Al blijven ze meestal niet langer
onder dan één minuut, toch is het een heel
zwaar en oneezond werk. Het is echter niet
zoo gevaarlijk als het parelduiken op de
oesterbanken in de Zuidzee, waar een groot
aantal van de duikers na langer of korter
tijd ten prooi valt aan de haaien.
Hoe mooi de Japansche parels ook mogen
zijn. de echte hebben 'ze niet kunnen ver
dringen. Ze mogen er nog zooveel op lijken,
voor den vakman zijn ze altijd nog te her
kennen, ook al is er vaak een Röntgenappa-
raat voor noodig om het verschil aan te
toonen.
Geleerden hebben onlangs vastgesteld, dat
muizen zeer ijdel zijn. Als men deze dieren
namelijk voor een spiegel zet en dan aan
zichzelf overlaat, bewegen ze zich er voor
heen en weer en geven blijk, dat ze dat bui
tengewoon interessant vinden. Ze krullen
hun staartjes en beginnen ten slotte zelfs
vroolijk voor de spiegel te dansen. Hierbij
kijken ze steeds naar hun spiegelbeeld en
verheugen zich in hun sierlijke bewegingen.
Of ze echter begrijpen, dat ze dat zelf zijn.
die daar in de spiegel dansen, vertellen de
geleerden niet. Misschien verbeelden ze zich
ook, dat ze met andere muisjes vroolijk aan
het spelen zijn. Maar omdat de geleerden
dit spelletje van de dieren beschouwen als
een uiting van hun ijdelheid. zullen de mui
zen waarschijnlijk begrijpen, dat ze hetzelf
zijn. Deze gevolgtrekking moeten wij er ten
minste uit maken.
Een der hertogen van Ferrara (een stad
in Italië) had een hofnar, Jonelle geheeten
en deze beweerde op zekeren dag, dat er in
Ferrara meer geneesheeren dan kunstenaars
waren. De hertog, die een groot bevorderaar
van dc kunst was. lachte hem uit, en zei. dat
er in Ferrara wel honderd kunstenaars woon
den, en nog geen veertig geneesheeren. Maai
de nar hield vol, dat hij gelijk had en ten
slotte gingen de hertos >melle een wed
denschap aan.
Den volgenden ochtend maakte de hofnar
zich onherkenbaar en ging. met een doek om
zijn gezicht, midden op de markt staan ker
men. De omstanders vroegen hem wat hij
mankeerde, en toen deed Jonnelle een lang
verhaal van de afschuwelijke kiespijnen, die
hij al sedert een paar weken te verduren had.
Hoofdschuddend luisterde men toe, en ieder
een gaf hem raad om van zijn lijden af te
komen. Jonnelle. die alle inwoners ter stad
kende, schreef in zijxi zakboekje de namen
der raadgevers en hun geneesmiddelen op
Eindelijk ging hij naar het paleis, waar niet
alleen de hovelingen, maar ook de hertog
zelf, hem vertelden wat hij doen moest om
te genezen.
Toen Jonnelle genoeg namen en genoeg
geneesmiddelen verzameld had, legde hij la
chend zija vermomming af en gaf den her
tog een lijst, waarop niet minder dan vier
honderd namen voorkwamen van menschen.
die hem een of ander middel aangeraden
hadden, en de naam van den hertog stond
bovenaan.
De hertog, die een goedmoedig man was,
lachte hartelijk, en erkende, dat zijn hofnar
de weddingschap glansrijk gewonnen had.
Dat in het plan van de natuur niets over
bodig is en zelfs een onaanzienlijk diertje
als de steekmug recht op zijn bestaan heeft,
omschreef eens een Chineesch philosoof op
de volgende manier De mensch moet
de steekmuggen dankbaar voor hun aanwe
zigheid zijn, want zij redden velen het le
ven. Wanneer bijvoorbeeld de landarbeiders
des zomers wanneer het erg warm is. moe
worden dan gaan zij in de schaduw liggen.
Maar wanneer zij te lang in de schaduw
liggen worden zij verkouden en worden soms
nog erger ziek. Maar de voorzienigheid heeft
dc steekmuggen opdracht gegeven er voor te
zorgen, dat zij niet te lang kunnen slapen.
Zij. moeten hen gaan steken en hen zoo
doende wakker maken.
Dat. is het groote nut van de steekmuggen,
zoo verklaarde de philosoof.
Naarmate de menschen knapper en ver
standiger werden, naarmate zij zich meer
ontwikkelden, werd de behoefte aan een goed
schrift steeds grooter. Men wilde elkaar
graag iets schrijven, en men deed dat eerst
met teekeningetjes. Maar het viel niet mee,
om een heele brief te maken op dez manier.
En dikwijls zaten de menschen ook met hun
handen in hun haar want ze wisten niet hoe
ze sommige dingen moesten teekenen. Een
haas teekenen... ja. dat konden ze wel. Maar
het werkwoord dragen voorstellen door
een teekeningetje was al veel lastiger. Men
maakte dan maar een mannetje, met een
boom op zijn rug Dat ging dus nog wel.
Maar nu het werkwoord gelooven? Hoe moet
ge dat teekenen? Dat is niet goed mogelijk.
Men maakte er maar iets van. doch ge be
grijpt, dat er dikwijls misverstanden ont
stonden. En trouwens... zoo 'n brief kostte
ook veel te veel tijd. En hoe ontstonden nu
die eerste letters? Ik zal u een voorbeeld ge
ven.
Het water werd afgebeeld door een golvend
lijntje. Eerst maakte men twee of drie van
die lijntjes boven elkaar en flink lang. toen
teekende men nog maar één lijntje en dat
werd in de brieven uit dien tijd, dat waren
brieven op hout of klei, steeds korter. En
kijk nu eens goed naar de letter W. of de
kleine letter w. Wat is dat" Het is een gol
vend lijntje. Zoo werd dun water aangeduid
met de eerste letter van dat woord, name
lijk een golvend lijntje of een w. Denk eens
aan een adder of een slangetje. De eerste
letter is een s. Ziet ge dat die s wel iets
heeft van een slangetje? Er zijn in de eer
ste klaw kinderen, die deze letter ook werke
lijk een slangetje noemen.
En toen men eenmaal ging begrijpen, dat
elk woord opgebouwd is uit een aantal klan
ken en wel steeds weer dezelfde, werden
voor die klanken de bijpassende letters ge
zocht.
Men hoorde, dat nei woord staak begint
met dezelfde letter als slang. Daarom zag
men ook in, dat de eerste letter van het
woord staak een slangetje moest zijn, wat
wij dus een s noemen.
De tweede letter van dat woord is een t.
Die t kende men ook al, als beginletter van
ee.i ander woord. En toen men begreep, dat
het aantal klanken niet zoo heel groot is.
kon men er ook letterteekens bij bedenken,
die steeds weer voor dezelfde klank gebruikt
werden.
Zoo kwamen de letters in de wereld. Men
kon letters schrijven. Schrijven ja. drukken
nog niet. Dat kwam pas veel later. Want er
werden wel boeken geschreven, een werk, dat
gewoonlijk gedaan werd, door de monniken
in de kloosters, maar die boeken moesten heel
duur zijn. omdat één man maanden noodig
had. er een over te schrijven.
Wanneer er van een boek bijvoorbeeld hon
derd exemplaren bestonden, dan was dat al
heel veel Pas toen de kunst van dat boek
drukken werd uitgevonden, kon men van
een werk zooveel exemplaren maken, als men
wilde.
Sommigen beweren, dat de Duitschei* Gu
tenberg de uitvinder was en anderen zeggen,
dat. Laurens Coster van Haarlem, de uitvin
der is geweest.
Ofschoon de mieren over het algemeen
erg strijdlustig zijn, komen er ook gevallen
voor, dat zij zeer* barmhartig zijn tegenover
hun vijanden. Het komt meermalen voor.
dat men in mierenhoopen kevers en rupsen
aantreft, die zich te goed doen aan de mie
renlarven, zonder dat zij verjaagd worden.
Zelfs wordt
hen somtijds
toegestaan zich
dik te eten
aan de voed
selvoorraden,
die de mieren
bijeengebracht
hebben. Ook
bestaat er een
mieren-parasie
ten-familie, die
eenvoudig een
mierenhoop
binnendringt,
haar koningin als hoerschers in deze geslo
ten woning installeert, den bewoners als ar
beiders voor zich opeischt en het oude broed
eenvoudig vernietigt. De jongen, die uit dit
koekoeksnest voortkomen, verlaten de gesto
len woning en herhalen hetzelfde grapje bij
een andere miej-enhoop. Op deze manier ko
men zij door de wereld en de benadeelde,
hooger ontwikkelde mieren doen daar niets
tegen.
Een professor, die nu eens niet verstrooid
was, had op een keer een talrijk gezelschap
in een zaal uitgenoodigd om een proef te
nemen. Toen allen aanwezig waren, trad hij
naar voren en deelde mede, dat hij op de
medewerking van de hier bijeengekomen da
mes en heeren rekende en wel voor het vol
gende. Hij wilde namelijk eens nagaan
zoo legde hij uit hoe lang het zou duren,
alvorens een reukstof of geur zich over de
geheele zaak zou verspreiden.
Hij toonde daarop een flesch, met een of
ander sterk reukwater gevuld, die hij zoo
dadelijk zou uitgieten, waarna hij aan de
aanwezigen verzocht goed op te letten en op
te staan, zoodra ze geur van de vloeistof in
de zaal ruiken.
De professor nam nu een horloge uit zijn
zak en legde dit voor zich op een tafel, waar
op ook potlood en papier aanwezig waren om
zijn aanteekeninógen te maken, en toen alles
gereed was, ontkurkte hij de flesch, liet de
inhoud langzaam op de houten vloer leeg-
loopsn en noteerde de juiste tijd. Alcohol was
het. zei de prof nog.
Het was stil nu in de zaal en de aandacht
van alle aanwezigen was tot het uiterste ge
spannen. Enkele oogenblikken later stonden
enkele menschen van de voorste rij, die een
meter of vier van den professor verwijderd
was. op en verklaarden dat ze duidelijk de
lucht rooken. waarna onmiddellijk de juiste
tijd genoteerd werd.
Nu ook stonden enkele personen uit de
tweede en volgende rijen op, die hetzelfde
verklaarden en van wie ook de juiste tijd en
de zitplaatsen werden vastgelegd. Niet lang
duurde het of van alle kanten en hoe langer
hoe meer naar achteren stonden de men
schen op. Ja. sommigen verklaarden de lucht
van de uitgestorte alcohol zoo duidelijk te
ruiken, dat ze. er onpasselijk van werden en
zoo vlug als ze konden de zaal verlieten.
Toen dit zoo eenigen tijd was doorgegaan,
verklaarde de professor de proef als goed
geslaagd en nadat hij de aanwezigen ten
zeerste had bedankt voor hun medewerking,
liet hij weten, dat hij eens had willen zien
hoe sterk de verbeeldingskracht op de men
schen werkte, want hij had geen flesch al
cohol uitgegoten, maar een flesch met dood-
i géwoori water...
Het gebruik van flesschen om de zeestroo-
min'g ie controleeren dateert al uit vroeger
tijden. Koningin Elizabeth van Engeland
(16e eeu stelde een ambtenaar aan. wiens
titel was Ontkur-
ker van Oceaan-
ilesschenHij
was de eenige per
soon die gemach
tigd was flesschen
te openen, die op
de Engelsche kust
aanspoelden en
iedereen die dit
eveneens waagde te
doen, riskeerde de
doodstraf Dit
ambt en de titel
Dieven bestaan tot
Jen regeeringslijd
van George III
<18e eeuw). Er was
een zeer geldige
reden voor deze aanstelling. Een flesch, wel
ke door een visscher op de kust nabij Dover
werd gevonden, bevatte het nieuws, dat Nova
Zembla, tot dusverre Russisch bezit, reeds
eenigen tijd geleden door de Hollanders in
bezit was genomen en het werd van belang
geacht, dat dergelijk nieuws in de toekomst
zonder overbodig tijdverlies de regeering zou
bereiken. En dit was 's mans taak.
BEDIENDE
47 Jaar. vraagt plaats
te Brussel of omstre
ken. Fransch-Nederl.
vroeger gewerkt in
bankzaak. Sclir. bu
reel van het blad on
der lett. T B 80648
DIENSTMEID
vr. plaats te Brussel
of omstreken, liefst in
gesl. buis, kent keu
ken en alle werk.
Sclir. bureel blftcl on
der letters S. B
80649
NACHTWAKER
zoekt betrekking Ook
voor ander werk ge
schikt Schr bureel
blad ond lett R. B.
80650
STEENKAPPER
cementbewerker, au
tovoerder. vraagt pl
Sehr. bureel van net
blad lett. Q B.
80651
NACHTWAKER
vr. plaats Ook ge
schikt voor al an dei-
werk Schr. bureel
blad onder lett. P. B.
80652
WERKMAN
voor net leggen van
buisleidingen. auco-
geen-lassching of alle
airier werk. zoekt pl.
Sclir. onder lett O. B
bureel van bet blad.
80658
CHAUFFEUR-
BEDIENDE
vr. plaats te Brussel
of omstreken. Kent
Fr. VI. en een weinig
Duitscü. Schrijv. bu
reel van bet blad'}
Letters N B 80654
VERTALER
zoekt betrekk. op re
dactie van dag- of
weekblad. Schr. bu
reel van het blad
onder letters M B
80655
LINOTYPIST
zoekt plaats in druk
kerij te Brussel of
omstreken. Schr. bu
reel blad letters L B.
80656
OPERATEUR-
LINOTYPIST
zoekt plaats ln druk
kerij te Brussel ol
omstreken. Schr. bu
reel van het blad on
der letters K B
80657
KLEERMAKER
gediplomeerd, vraagt
werk te Brussel of
omstreken. Ook huls-
werk voor magazijn.
Sclir. bureel van het
blad onder letters
J B. 8C653
LETTERZETTER.
INVORMER
vr. dringend plaats
ln drukkerij te Brus
sel of omstreken
Schrijv A. B Bureel
van dit blad 80639
INPAKKER
vr. plaats ln drukke
rij of dergelijke in
richting te Brussel of
omstreken. Ook plaats
als klasseerder of be
steller zou passen
Schr. H.B. Bureel van
dit blad. 80646
INVORMER
vraagt plaats ln Druk--
kenj te Brussel of
omstreken. Schr B B
Bureel van het blad.
80640
letterzetter
zoekt plaats ln druk
kerij te Brussel of
omstreken. Schr G B
Bureei van dit blad
80645
LINOTYPIST
vr plaats ic drukkerij
te Brussel of omstre
ken. Sehr D. B. Bu
reel van dit blad
80642
drukpersleider
zoekt plaats te Br ni
sei of omstreken. Ook
andere bezigheid ln
papiernijverheid zou
passen. Schr F.B Bu
reel van dit blad.
80644
AUTOVOERDER.
BESTELLER
vr. plaats te Brussel
of omstreken bij ern
stige firma Schr E B
Bureel van dit blad
80643
INVORMER
zoekt plaats ln Druk
kerij te Brussel of
omstreken. Schr. C B
Bureel van dit blad
80641
ADMIN. SECRETARIS
36 J. algem ontwik,
goed voork. welbespr.
Nederl. Fr. Eng. st.
noties Duitsch, dact.
boekh. alle bureehv.,
zoekt betrekk. als ad
ministratie-secretaris,
bediende. redacteur,
o.a Ook halve dag of
3 d. p. w. Uitstekende
ref. nijverh. en bank
wezen. Brieven onder
lett. 1. B. Bureel van
dit blad 80647
IK BIED MIJNE
DIENSTEN AAN
44 j.. Fr. VI.. Organ,
beheer, belast, secret,
en best. crediet
boekh. en expert; alle
b a n k diensten. be
twistbare zaken, koop
en verkoop, briefw.
gr erv. in zaken en
alle waarb. eerl en
betrouwb. Goede ge-
tuigschr. Schr. bureel
blad onder lett U. B.
80660
RESTAURANT
RICHARD
Vooruitgangstraat. 33,
Brussel, vr. aanstonds
bekwame meid, onge
veer 40 j. voor alle
werk. Kost en Inwoon
en goed loon. 80659
Meubelbewaar
plaats
Groote lokalen, mo
dern en proper. Vei
ligheid en verzeke
ring. Zeer gunstige
voorwaarden.
48, ANTWERPSCHI*
STEENWEG. 48
BRUSSEL-NOORD
806G1
