De aanvalsmiddelen legen Engeland
1
Vroegere spanningen
tusschen Frankrijk
en Engeland
Snelle tegen zware wapens ter zee
De taak die het Vlaamsch
Nationaal Zangverbond zich
stelt hij de heropvoeding
van ons volk
De opbouw eener nieuwe
orde in Oost-Azië
Rond de afzetting
van den opperbevelhebber
van het Nederlandsche leger
De voedselvoorziening
van Frankrijk
Het luisteren naar buiten
landsche radiostations
in Nederland
Overplanting van Zweden
«HÉT
Door instinct eer dan door een klaaar besef
in de komende dingen gedreven, heeft Enge
land, naar schout bij nacht Z. V. Lützow in
Das Reich betoogt, de technische vernieu
wingen, die de XIXe eeuw in snelle vaart
op het gebied van den bouw van oorlogs
schepen medebracht, niet bevorderd maar eer
verovering van de Noorsche kust door lan
dingen en de schade door den zwakkere in
de open zee toegebracht.
Lützow gelooft niet, dat Engeland de kost
baarste reserve van het rijk zal durven in
zetten; Het beschikt niet meer over de 15
slagschepen, waarmee het den tegenwoordi-
hoord. De afsluiting van het nauw van Ca
lais door Engeland behoort tot het verleden.
Spoedig zal blijken hoeveel doeltreffender de
duikbootoorlog kan worden gevoerd. Een blik-
op de kaart toont, wat het beduidt, als de
eindelooze weg van de Duitsche Bocht om
Engeland heen wegvalt en daarmee de lange
vertraagd. De schrijver gaat terug op de
grondslagen van de Britsche heerschappij in
de wereld en het verhinderen van de opkomst
van zeemachten van gelijken rang. Maar die
vernieuwingen kónden niet opgehouden wor
den, achtereenvolgens deden stoommachine,
pantser en granaat hun intree. De kloeke
zeeman gaf niet meer den doorslag, de tech
nicus trad aan zijn zijde, ja, tenslotte moest
de eerste tot wapentechnicus worden. Maar
nog beheerschte het slagschip onbetwist de
zeeën.
Toen traden in het midden van de vorige
eeuw snel na elkaar twee nieuwe wapens op,
de mijn en de torpedo.
Een ovennacht van het watervlak kon ze
nauwelijks baas wórden, omdat ze onzicht
baar waren, niét alleen' de otfdér W^tef gè^;
legde mijn. ook dé kléine ÓfèttëMtörp:édctoöotV
Men kon zich daartegen beschermen, niét ze
aanvallën., In den FtiisSfech-Japanschen oor
log bij den strijd om de', Russische oorlogs
haven Port-Arthur kwamhet gevaat van^ deze
wapens, vooral de mijn, voor het" 'eerst helder
aan den dag. De Japanners eerst, terstond
daarna de Russen, hadden met de mijn, die
reeds als aanvalswapen kon worden aanger
iswaar werden ze in de Schaduw gesteld door
wend, belangrijke successen bevochten. Wei-
het beloop van den beslissenden zeeslag bij
Tsjoesjima, die buiten invloed der nabijheid
van een kust uitsluitend als een slag van
linieschepen verscheen en de laatste zeeslag
was, waarin kleine gevechtsmiddelen niet aan
het woord kwamen.
Stoommachine, pantser en granaat hadden
reeds den stoot gegeven tot een gestadig toe
nemende vergrooting van het slagschip. Maar
met de grootte stegen ook de kosten en hier
mee was een geleidelijke vermindering van
het aantal dier bodems ook bij de grootste
vloot waar te nemen. De bescherming onder
de waterlijn van de schepen maakte een
sprongsgewijze vergrooting van 12,000 of
15.000 ton tot het dubbele noodig en dienten
gevolge trad een vernieuwde vermindering
van het aantal in. Met slechts 25 kapitale
schepen ging Engeland den wereldoorlog in
tegenover ongeveer 250 daarmee vergelijk
bare eenheden in den bloeitijd van het oude
liniezeilschip. Dit is de historische rol van de
kleine gevechtsmiddelen» daaruit blijkt hun
voor de grootste .vloot noodlottige werking en
tegelijkertijd de actualiteit van een histori
sche beschouwing.
Het tanen van de Britsche
heerschappij
Wat deze middelen, door een zwakkere zee
macht met beleid ingezet, naar waarheid
waard zijn, .of ze een ommekeer in de ge
vechtsomstandigheden kunnen veroorzaken
kan eerst blijken, als de grootste vloot zelf
in een strijd om het bestaan gewikkeld
wordt. Vóór den wereldoorlog had zich een
onvergelijkelijk gevaarlijker wapen, de duik
boot, aan het slagschip in den weg gesteld.
De onderwatermijn immers kon door vegers
ter zijde gesteld worden en de torpedoboot
tegenover de actie-radius van de duikboot
had een vijand in den jager gevonden, waar
om zoo te zeggen mateloos werd uitgezet.
Een gevolg van een en ander was, dat de
eerste zeemacht niet"meer een blokkade vol-
wagen, maar op grooten afstand tot een met
gens de regelen van het volkenrecht kon
recht en moraal sportenden uithongérings-
oorlog tegen de burgerbevolking moest over
gaan. De schrijver noemt het succes van de
kleine gevechtsmiddelen in dubbelen zin een
moreele overwinning, want een blokkade op
grooten afstand beteekent den strijd ontwij
ken en hij herinnert aan de eerste successen
van Duitsche duikbooten tegen Britsche slag
schepen in 1914 in-de Noordzee.
Naast de duikboot is toen het van alle
perfecties voorziene luchtwapen getreden, dat
het slagschip tot een sterke horizontale be
scherming boven de waterlijn en verdere
vergrootingen dwong. Afzonderlijke gevech
ten zijn in de plaats van den strijd in linies
getreden. De kleine wapens hebben derhalve
den zeeoorlog gerevolutionneerd, getuige de
De zoogenaamde snelle booten.
gen oorlog inging. Een verlies van zoo'n bo
dem kan tijdens den duur van den oorlog
niet vervangen worden.
KustbaUërijen, kruisers, torpedoboot- en
duikboot jagers, enz. aan den Britschen kant,
soortgelijke vaartuigen inzonderheid duik- en
snelbooten bij .de Duitschers en boven beide
de luchtvlooten, zoo zal de strijd in het nauw
van Calais, het Kanaal en verder ontbranden.
De scheepvaart naar de Theems staat op
het spel. Engeland moet trachten het ver
keer daarheen vrij te houden, want andere
havens bieden zich hiertoe niet aan. Maar
de strijd zal zich, weliswaar in heel andere
omstandigheden dan in 1914-1918 over Enge-
lands toevoer over zee, uitbreiden. We heb-
,b?n al,.va,p„efin g^slaagdén aanval v£m mó-
^rtpïpëdobpótén Óp Engelsche schepen ge-
tijd van de hierdoor noodig wordende her
stelwerkzaamheden. Over de heele linie is
Engeland in de verdediging gedrongen. Wel
zou het verkeerd zijn den Britschen weer
stand te onderschatten. In den wereldoorlog
is bewezen, dat pas het gevaar den Brit tot
volle ontplooiing van zijn taaie kracht prik
kelt. Dies zullen de Duitschers op felle tegen
aanvallen stooten, hetzij door mijnen tegen
duikbooten, hetzij boven water.
Maar, aldus eindigt de beschouwing, het
lot van den strijd kan daardoor niet beslist
worden, gezien de samenwerking van de
Duitsche strijdkrachten ter zee en in de
lucht. Zoo luidt de vraag niet meerzal
Engeland de aderlating aan onmisbaren toe
voer weten in te perken Maar hoe lang nog
kan het tegenstand bieden
We moeten onze Vlaamsche Volksgenooten
vertrouwd maken met een waardig en een
nationaal liederrepertorium.
Daarbij hoort in de eerste plaats
Eén opgelegd eenvormig liederreperto
rium voor onze lagere en middelbare scholen;
Een goed geleide propaganda voor het
Nederlandsche volkslied langs onze nationale
zenders;
Een centrale organisatie voor leiding
aan onze koorvereenigingen en muziekmaat
schappijen;
Een degelijke volksuitgave van lieder
bundels die dienstig kan zijn voor de scholen,
de jeugdgroepen en de koren.
Het Vlaamsch Nationaal Zangverbond be
werkt sedert 1932 deze bijzondere terreinen.
Door het inrichten van het landelijk en van
gewestelijke zangfeesten door het geven van
honderden koncertvoordrachten verwierf het
de sympathieën van de gansche Vlaamsche
bevolking.
Het V. N. Z. zet zich dan ook met verdub
belden ijver aan deze taak en hoopt het wel
zijn der bevolking daardoor te verwezenlij
ken.
Sekretariaat V. N.Z. Verzoeningstraat, 22
Borgerhout. (Antwerpen).
TOKIO, 8 Juli. In een boodschap ter
gelegenheid van den derden verjaardag van
den oorlog in China, verklaarde eerste-minis-
ter Yona, dat het werk van den opbouw
eener nieuwe orde in Oost-Azië stevig voor
uitgaat. Een nog grooter gebied van China is
bevrijd geworden van de elementen, die Ja
pan tegenstand boden.
De nieuwe centrale regeering onder Wang
Tschung Wei ontwikkelt zich zonder hinder
palen te ontmoeten. De ontwikkeling van
den militairen toestand in Europa verbetert
de beteekenis der internationale positie van
Japan. De politiek van Japan is sedert haar
ontstaan op het scheppen van een vredes
toestand in Oost-Azië gericht. Japan staat
thans vóór overgroote moeilijkheden. De
mogelijkheid van een duurzamen vrede in
Oost-Azië zal echter pas voorhanden zijn,
wanneer Japan de tegenwoordige moeilijk
heden overwonnen heeft.
De bevelhebber van de weermacht in de
Nederlanden, generaal der vliegers Fr. Chris
tiansen, maakt bekend
Er is misbruik gemaakt van de in de ge
schiedenis zonder voorbeeld zijnde lankmoe
digheid en grootmoedigheid, waarmede de
Führer den soldaten van een vijandelijke
weermacht vrije beweging heeft toegestaan
en de demobilisatie ten uitvoer liet brengen,
in plaats van hen in gevangenschap te laten
wegvoeren.
Indien krijgsgevangene Nederlandsche mili
tairen niet in staat zijn, de hun toegestane
vrijheid te waardeeren, dan ligt daarin een
smakeloos gebrek aan discipline jegens de
bezettingsmogendheid, die het Nederlandsche
leger weinig eer aan doet.
Generaal Winkelman heeft nagelaten hier
tegen op te treden en daardoor bewezen, dat
hij zijn positie en den toestand niet zoo
heeft opgevat, als ieder, die nuchter denkt,
moest verwachten.
In de bekendmaking wordt verder o.a. nog
gezegd
Uit het karakter van talrijke Engelsche
bombardementen kan onomstootelijk worden
opgemaakt, dat zij berusten op inlichtingen
van Nederlandsche zijde. Ik wensch er geen
twijfel over te laten bestaan, dat een derge
lijke handelwijze met alle middelen, waar
over de Duitsche organen beschikken, zal
worden opgehelderd en volgens de Duitsche
landsverraadwetten. welke voor den oorlog
verscherpt zijn, zal worden gestraft.
Verder moeten de Nederlanders van het
volgende nota nemen wie een mogendheid,
die met Duitschland in oorlog is, in eenigen
vorm voordeelen verschaft, berichten doet
toekomen of op andere wijze bevoordeelt,
brengt tegelijkertijd het leven en den eigen
dom van zijn eigen volksgenooten in gevaar
en benadeelt het.
De bekendmaking besluit als volgt:
Ik waaischuw verder voor elke demonstra
tie voor de vroegere Nederlandsche regeering
of leden daarvan. De Duitsche weermacht
heeft Nederland moeten bezetten, omdat de
vroegere Nederlandsche regeering neutrali-
teitsschennis heeft begaan.
Ik wensch, dat dit niet wordt vergeten.
GENOEG VOORRAAD
OM HONGERSNOOD TE VOORKOMEN
De Fransche minister van Landbouw deelt
mede dat er in Frankrijk voldoende graan,
vet en vee in voorraad is om hongersnood te
voorkomen. Nochtans wordt iedereen aange
zet om uiterst zuinig met alles om te sprin
gen.
Fasjoda tot Laval
Het is nog te vroeg om de inwerking van
den Britschen aanval tegen de Franseiie
vloot in de haven van Oran na wat de laatsfe
weken gebeurd is op Frankrijks buitenland-
schen koers en op de openbare meening vast
te stellen. Van oudsliet er zich een strooming
gelden, die zoo al niet aan Engeland vijandig
mocht heeten. voorbehoud maakte ten aan
zien van Londen's politiek jegens het vaste
land. waarbij het Parijs als pion moest ge
bruiken. Die tegenstand bereikte zijn hoogte*
punt in Fasjoda (1899) en gedurende den
Boerenoorlog. Delcassé was het, die als minis
ter van buitenlandsche zaken vastberaden
het stuilr wendde onder invloed van de ont
wikkeling aan gene zijde van de oostelijke
grens.
Hij zag in, dat de belangentegenstellingen
met Engeland in Afrika vereffend behoorden
te worden in een streven naar een evenwicht
van krachten, waarbij Rusland aan den kant
van de westelijke mogendheden kwam te
staan. En wat de uitbarstingen van veront
waardiging gedurende den Boerenoorlog, be
paaldelijk het bezoek vaa president Kruger
te Parijs aanging, ze waren uitingen van een
spontane reactie op de overweldiging van een
zwak volk.
Tusschen de bewoners over en weer van
het Kanaal -is het toen spoedig tot een ver
gelijk gekomen. De Franschen bouwden op
steun van de Britten in geval van nood en de
wassende stroom toeristen, die zich vandaar
jaar aan jaar over het Fransche land uit
stort, sterkte de overeenstemming. In den
wereldoorlog vond ze gelegenheid zich te be
vestigen. Zoo lang gevochten werd, was het
onmogelijk op gebrek aan inzicht, solidariteit
of militaire samenwerking critiek te oefenen.
Nadien is ze op grond van rapporten of ge
denkschriften van Fransche aanvoerders los
gekomen.
De Toestand zinspeelde er dezer dagen op.
De toenmaals van die zijde te laat aan Ant
werpen geboden bijstand en de onwil, indien
het harde woord veroorloofd is, dien French,
de Engelsche opperbevelhebber in het begin
van den strijd, aan den dag legde om in de
voor Frankrijk hachelijkste oogenblikken
vlak vóór den slag aan de Marne aan de
Fransche beden om hulptroepen gevolg te
geven, maakten een kwaden indruk.
Terstond na het einde der vijandelijk
heden ontbond Engeland de financieele soli
dariteit, waarvan de frank het slachtoffer
werd. Vooral de zigzagkoers van Lloyd George
ergerde de toen bijzonder lichtgeraakte Fran
schen in hooge mate. De eene na de andere
conferentie was van noode om de telkens rij
zende meeningsverschillen bij te leggen. In
dien tijd had Caillaux zich voor den als hoo-
geraad geconstitueerden semvat'
woorden Wegéns tvóófderi eft':daderi?vdén élk-»dO
premier in den loop van den oorlog ontsnapt.
Caillaux mocht gelden als de voorman van
de radicale groep, die met een scherp 'oog
voor de werkelijkheid op een zoo mogelijk
duurzame, verstandhouding met Duitschland
aanstuurde, getuige het door hem in 1911 be
klonken accoord. waarbij Frankrijk de vrije
hand kreeg in Marokko en dit landgebied in
Miaden-Afrika aan Duitschland afstond. La
ter is Laval een bij de gewijzigde omstandig
heden aangepasten overeenkomstigen weg in
geslagen. In deze en andere gevallen kon het
streven alleen tot zekere hoogte slagen, in
dien er angstvallig voor gewaakt werd alles
te vermijden, wat Engeland zich als tegen
zich gelicht zou kunnen aantrekken.
Van de scheid-actie, eenige jaren geleden
door het weekblad Gringoire tegen de Engel-
schen op touw gezet, behoeft geen melding
gemaakt te worden.
Verbodsbepalingen
Afgekondigd is een verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied ter bescherming van de Neder
landsche bevolking tegen onjuiste berichten.
Deze verordening luidt
Paragraaf 1 Door middel van de radio
mogen slechts uitzendingen beluisterd wor
den, die uitgezonden worden
1. door zenders binnen het door de Duit
sche weermacht bezette Nederlandsche ge
bied;
2. door zenders binnen het Groot-Duitsche
rijk met inbegrip van het protectoraat Bohe-
men en Moravië, alsmede van het gouverne
ment-generaal voor het bezette Poolsche ge
bied;
3. door zenders, die aangesloten zijn op
een van de onder nummers 1 en 2 genoemde
zenders.
STOCKHOLM. 8 Juli. Voor de eerste
maal werd in Zweden een overplantingsvoor-
stel van uitheemsche Zweden publiek bespitv
ken. Het gaat hier om de vierhonderd bewo
ners van de Tago-eilanden die van Zweed-
schen oorsprong zijn.
In de Zweedsche pers wordt voorgesteld
dat de bewoners dezer eilanden naar de eilan
den in de Schaeren voor Schockholm zouden
overgeplaatst worden. Deze eilanden waren
vijf jaar geleden nog gedeeltelijk bewoond.
Zij hebben thans geen bevolking meer, alhoe
wel zij voldoende broodwinning leveren voor
een visschers- en landbouw bevolking.
Daarbij wordt ook nog herinnerd dat h«t
groote eiland Vidingen bij Stockholm voer
twintig jaren door een visschers- en land
bouwbevolking bewoond was.
