In het bosch van
Compiègne 1918
De wapenstilstands
voorwaarden van 1918
Nog inlichtingen over de scheepsramp met
Belgische krijgsgevangenen te Willemstad
Londen tracht te beletten
dat Frankrijk een wapen
stilstand sluit
De Franschen vragen
naar het einde
Een anecdote over de snel
heid waarmee de Duitschers
oprukten
Opstand op Corsica
Beroering
in Zuid-Afrika
Welke soldaten bevonden zich
op het ontplofte schip
De plaats van maarschalk Foch's wagen in het Bosch van Compiègne, waarin
de wapenstilstand werd gesloten.
ROME. 21 Juni (D. N. B.). Van uit
Londen wordt, naai- Popoli di Roma meldt,
een omvangrijk politiek manoeuver op touw
gezet, om de regeering Pétain te verhinderen
een officieelen wapenstilstand te sluiten.
De vroegere Ministerpresident Reynaud is
met Mande! en baron Rothschild, niet zooals
eerst gemeld werd, naar de Vereenigde Sta
ten afgereisd, maar met een vliegmachine
naar Londen gevlucht. Hij moet van daaruit
met alie mogelijke aan te wenden middelen
trachten de Fransche regeering in den geest
van de Engelsche wenschen te beïnvloeden.
De leidende kringen van de Fransche vrij
metselarij zijn. volgens Popoli di Roma,
eveneens te Londen bijeengekomen en ont
wikkelen aldaar een koortsachtige bedrijvig
heid.
Door herhaalde radio-uitzendingen in de
Fransche taal tracht ookdeze groep het
Fransche volk tot het herbeginnen van den
strijd te bewegen.
Weer. zcoals in 19*8. heeft er in Compiègne
een historische zit ling plaats gehad tusschen
Duitschland en Frankrijk. Toen waren het
Frankrijk en Engeland die over het lot be
slisten van het verslagen Duitsche volk. Nu,
in 1940, beslist Duitschland over Frankrijk,
dat zoo erbarmelijk moet capituleeren.
Wij geven hier een kort relaas hoe in 1918
den vrede tot stand kwam tusschen Duitsch
land en de geallieerden van den wereld-
oorlog 1914-1918.
11 November 1918.
Reeds weken voelde men het einde komen.
Voor den soldaat op het front was het echter
een vrceselijke tijd. aanval op aanval Voor
uitrukken in nieuwe stellingen en nieuwe
avonturen
Intusschen waren de grooten op 4 Oc
tober met de besprekingen aangevangen,
Prins Max von Baden had beroep gedaan op
Wilson, de Voorzitter der Vereenigde Staten.
Minister Erzberger werd enkele weken later
met de zending gelast.
Op 7 November verlieten de 5 autos met
de Duitsche afvaardiging het groot hoofd
kwartier te Spa 's Avonds waren zij te
dat volgepropt zat met aftrekkende
De eerste wagen droeg een groote
)sg en een klaroen schalde onophpu-
✓nü vnüf Werd éftkele uren gestaakt op
Ptimi Të La Chapelle, op het Fransche
Iront, namen de Duitschers plaats in de
Fransche stafautos. Te Tergniér wachtte een
fronttrein en met geblindeerde vensters
kwam de trein op 8 November, te 7 uur
's morgens, in het bosch van Compiègne aan
en hield stil voor deze van Maarschalk Foch.
In het. stille bosch van Rethondes «Com
piègne) is een open plek; daarheen zijn de
rails gelegd, waarop van beide zijden de
spoorwagens zijn aangereden. Tegen elkander
staan de wagens van de Duitschers en die
van de geallieerden men kan gemakkelijk
over en weer loopen.
Te 9 uur 's morgens werden de Duitsche
afgevaardigden in den Franschen spoorwa
gen binnengeleid. Maarschalk Foch groette
militair, na de voorstelling der leden en
overhandigde Erzberger zijn volmacht.
Na onderzoek vroeg Foch het doel van hun
bezoeken hier laten wij het kort histo
risch gesprek volgen
ERZBERGER. Wij komen de voorstel
len van de Verbondenen ontvangen.
FOCH (koel). Ik heb U geen voorstellen
te doen.
ERZBERGER. Nochtans, President Wil
son...
FOCH. Ik ben hier alleen om U te ant
woorden, wanneer U om Wapenstilstand
vraagt. Vraagt Wapenstilstand, zoo ja, dan
kan ik U f!e voorwaarden voorleggen.
ERZBERGER. Ja.
Generaal Weygand geeft lezing van den
tekst.
Er is herinnerd aan wat Frankrijk's aan
vraag om de voorwaarden ten einde aan den
oorlog een einde te maken van het Duitsche
verzoek in 1918 onderscheidt.
Den derden October van dat, jaar richtte
Max van Baden een vredesaanbod tot Wil
son met verwijzing naar diens 14 punten en
het verzoek ten spoedigste een wapenstil
stand te laten afkondigen. Vijf dagen later
kwam het antwoord uit Washington. Als
voorwaarde tot Amerikaansche bemiddeling
werd onverwijlde ontruiming van de bezette
gebieden verlangd. Daarop volgde een drie
voudige notawisseling, die met de 5 Novem
ber door Lansing gezondene eindigde. Tevo
ren hadden de geallieerden de voorloopige
vredesvoorwaarden nauwkeurig doorgenomen
en de 14 punten van Wilson aangenomen be
halve de vrijheid ter zee. Ten slotte werd
Duitschland verwittigd dat maarschalk Foch
de Duitsche vertegenwoordigers zou ontvan
gen om hun de wapenstilstandsvoorwaarden
mee te deelen
Deze afvaardiging onder leiding van Erz
berger werd langs een omweg door het ver
woeste Noord-Frankrijk geleid. Nadat Erz-
bergers vraag de voorstellen vam de ge
allieerden te vernemen afgewezen \vas,. las
generaal Weygand de voorwaarden voor. Ze
kwamen neer op ontruiming van het bezette
gebfeq~en van Élzas-Lotharingen binnen 14
dagei% vrijlating van de geallieerde gevange
nen. uitlevering van 5000 kanonnen, 30.000
machinegeweren, 3000 mijnwerpers, 2000
vliegtuigen, 5000 locomotieven, 150.000 spoor
wagens en 10.000 vrachtwagens terugtrek
king van de Duitsche troepen uit Oostenrijk.
Rusland. Roemenië en Turkije uitlevering
van alle duikbooten, interneering van zes
groote kruisers. 10 slagschepen, 8 kleine krui
sers en 50 moderne torpedojagers, het stilleg
gen van de Duitsche luchtstrijdkrachten en
handhaving van de blokkade.
Den elfden November in de vroegte verliep
de termijn. Ten slotte legde Erzberger de
volgende verklaring af Een volk van 70
millioen lijdt, het sterft niet.
ROME, 21 Juni (D. N. B.). Het verzoek
tot wapenstilstand door Frankrijk aan Italië
gericht versterkt bij de openbare meening
den sedert eenige dagen heerschenden in
druk dat geen Franschman, die van zijne
verantwoordelijkheid bewust is. er aan den
ken kan den tegenstand vooi t te zetten.
De Popoio di Roma schrijft Frankrijk's
capitulatie is het onvermijdelijke gevolg van
een onhoudbaren militairen toestand. Welis
waar poogt Londen nog, met de hulp van
Fransche uitwijkelingen. Frankrijk tot voort
zetting van den oorlog te bewegen. Maar het
spreekt van zelf dat Engeland nu eerder aan
de verdediging van eigen bodem moet den
ken. Het Fransche verzoek om wapenstil-
BERLIJN, 20 Juni iD. N. B.).Hieronder
laten we een kleine anecdote volgen, die
kenschetsend is voor het ongewoon vlug voor
uitrukken der Duitsche troepen.
Het speelde zich af in de nabijheid van
Parijs en een lid van den Staf maakte het
avontuurtje mee.
Een oude, waardige dame, grendelde de slot
poort, die roegang tot het kasteeltje gaf. los.
Bij het binnentreden begroette zij, als eigena
res, d£ Heeren officieren en zegde ten zeerste
te betreuren hun geen onderkomen te kunnen
verschaffen, daar het Engelsche Opperkom-
mando niet toegestaan had het kasteeltje tot
legerinkwartiering te gebruiken. Groot was
hare verwondering, toen men haar mededeel
de, dat ze met Duitsche officieren en niet met
Britsche te doen had.
-i
ROME. 21 Juni (D. N. B.>. Met betrek
king tot de op Corsika uitgebroken opstand
ontving het agentschap Stefani nog het
aanvullend bericht dat het op talrijke plaat
sen tot hevige gevechten kwam tusschen de
bevolking en de Fransche garnizoenen.
stand stelt de beslissende phase daar van den
strijd tusschen de mogen Iheoen der spil
Rome-Berlijn en Frankrijk.
De militaire medewerker van de Messa-
gero uit de meening dat op militair gebied
Frankrijk reeds niet meer bestaat. De Fran
sche troepen verwachten uit Bordeaux geen
bevelen meer, maar het nieuws dat de door
de overwinnaars bepaalde voorwaarden aan
genomen werden. Steeds wordt de toestand
van de Fransche legérs moeilijker, zoodat
geen hoop op een anderen uitweg meer over-
•blijft.
De zaak werd erg overdreven
Het huis van Pastoor Juten te Willemstad Zuid-Beverland werden 3 lijken opgehaald
ERZBERGER. Kan ik dien tekst aan
mijn regeering mededeelen en kan het tijd
stip voor antwoord, 72 uren, met 24 uren
verlengd worden
FOCH. Het tijdstip van 72 uren werd
door de Verbondenen vastgesteld. Ik zal
wachten tot 11 November. 11 uur (Fransche
tijd).
Gedurende het onderhoud dat 45 minuten
duurde, bleef Maarschalk Foch uiterst kalm.
de Engelsche Admiraal speelde met zi.in mo
nocle. de Duitschers waren teneergedrukt.
Een Duitsche afgevaardigde vertrok hierop
naar Spa....
In den nacht van 10 op 11 November had
een nieuwe bijeenkomst plaais Tot 5 uur
's morgens werd onderhandeld. On dit uw
was het lot der volkeren beslist... Maarschalk
Foch en Admiraal Weymyss teekenden eerst,
daarna de Duitsche gevolmachtigden.
De voorwaarden waren zeer hard voor de
Duitschers bezetting van den Rijn, niet
vrijlating van de Duitsche krijgsgevangenen,
teruggave van Elzas-Lotharingen, onmiddel
lijke levering van 5.000 kanons, 25.000 mi-
trailleuzen. 3.000 mijnwerpers. 1700 vliegtui
gen, 5.000 lokomotieven, 150 000 wagons. 5.000
autokamions, alle schepen der vloot, terug
trekken van de Duitsche troepen in Oost-
Afrika. zware vergoedingen in ahrehande ma
teriaal en grondstoffen, enz., enz
De Duitsche afvaardiging verliet het bosch
van Compiègne op 11 November, te 11 uur.
De wapenstilstand duurde 3'J dagen. Hij
w^d driemaal verlengs en op 28 Juni 1919
werd de vrede van Versailles onderteekend.
Generaal Herzog. de bekende nationalisti
sche leider, heeft een scherp protest aan ge
neraal Smuts den tegenwoordigen minister
president gericht, waarin hij scherp protes
teert tegen de Britsche tyrannie en eischt
dat Zuid-Afrika uit den oorlog zou treden.
Het is duidelijk dat na den val van Parijs
de Westelijke Mogendheden den oorlog ver
loren hebben.
Hij staat er niet voor in dat er geen on
lusten onder de Zuid-Afrikaansche bevolking
zullen uitbreken en de regeering zal daarvoor
de volle verantwoordelijkheid op zich moe
ten nemen.
is op dit oogenblik geen pastorij doch een
consultatiebureau.
Noch zijn -zeer gedienstige meid, dié de
tragische zaak innig meeleeft, noch de ge
moedelijke pastoor, wiens naam in Neerpelt
en Overpelt wel niet vreemd zal klinken
hij zelf is van Bergen-op-Zoom en kent
Vlaanderen als de Vlamingen zelf nemen
de menscheh die om inlichtingen komen dit
kwalijk.-Er komen dagelijks 50 tot 60 brie
ven toe.
De pastoor licht iedereen zoo volledig mo
gelijk in en tracht aldus het raadsel te ont
sluieren dat vele Belgische gezinnen dag en
nacht- bezig houdt. Hij is recht voor de vuist
en zijn woord is zalvend en overtuigend te
vens wanneer hij zegt U moogt gerust zijn.
Uw man, uw zoon, uw broer ligt hier niet
begraven.
En nu de volgende
Het gaat als aan den biechtstoel. Met dit
verschil evenwel dat de pastoor van dit pro-
testantsch stadje met 2800 zielen daar heel
wat minder werk heeft daar het slechts 80
katholieken telt. Toch bestaat de parochie
der H. Maagd Maria al meer dan 100 jaar.
Ik ben hier al 24 jaar pastoor en heb
nog maar 4 menschen begraven, zegt de pas
toor.
Maar nu. zeggen we.
Nu heb ik er op enkele dagen meer dan
100 begraven.
Daarmee zijn we aan ons onderwerp.
De ramp fel overdreven
Schrijf om te beginnen goed op, zegt de
pastoor wijselijk, dat de scheepsramp van
Willemshaven door de bladen heel wat werd
overdreven. Eerst waren er 700 slachtoffers
en dan 300. Ook dat laatste getal is overdre
ven. Er liggen hier op dit oogenblik. juist
geteld, 107 Belgische soldaten begraven. In
doch slechts 1 begraven. Dan nog 6 in de
gemeente Denbommel, II in Ooltgemplaat en
1 in Prinsland. Dat is ver van de 300 met- t
waar
Pastoor Juten geeft, ons de verzekering dat
de officieele lijst van de Belgische soldaten
die te Willemstad begraven liggen bij het
Roode Kruis te Brussel berust.
Namen worden wel eens verkeerd weerge
geven. Er ontstaan dan allerlei gissingen en
verwarringen die moeten vermeden worden.
Ik kan U verzekeren dat er een zestal
priesters aalmoezeniers bij waren die me ver
zekerd hebben dat het soldaten waren die
bij den slag van Tielt werden gevangen ge
nomen en over Moerbeke en Hulst wegge
bracht werden.
Er waren er veel bij van het 15e Liniere-
giment en Ardeensche Jagers meen ik. doch
er waren er van allerlei linieregimenten.
Zijn er veel Vlamingen bij de slachtof-
fers t
Betrekkelijk weinigvooral Walen.
Brusselaars
Een enkel geboren te Brussel op 18 Ja
nuari 1917, Maxim-Henri Servais, doch woon
achtig Doelstraat te Halen.
En Antwerpenaars ?s
Drie Har vent Chr., Limburgstraat, 35,
Antwerpen Willem Van Oosten geboren te
Antwerpen 30 April 1913, doch woonachtig te
Lanaken en Lhair Jr., geb. 19 Augustus 1919
te Antwerpen.
Te Willemstad liggen
107 soldaten begraven
Het Hollandsche diep te Willemstad. Op de plaats waar een kruisje staat, heeft
de ramp plaats gehad.
De ramp had op 30 Mei plaats 's avonds
rond half acht. De bewoners van Willemstad
werden door een vreeselijken slag opgeschrikt
en spoedden zich naar de haven uit welke
richting de slag scheen te komen. Een schip
met Belgische krijgsgevangenen was op een
mijn geloopen. Onmiddellijk snelde men de
opzittenden ter hulp. De schippers met hun
roeibootjes, de Duitsche soldaten met hun
motorbootjes die honderden soldaten konden
redden. Men had toen nog geen idee van
het. aantal slachtoffers. De eerste aangespoel- f
de lijken werden op het kerkhof ter plaatse
begraven waar een massagraf moest gedol
ven worden. De pastoor van Willemstad, ge-
holpen door Belgische aalmoezeniers die zich
bij de krijgsgevangenen bevonden, waaronder
E. H. Flor. Brijs, leeraar te Deinze, E. H. Al-
bert Heinkens, leeraar te Ninove en E. H. Re-
né Daem, leeraar te Geeraardsbergen. De
eerste slachtoffers kregen een lijkdienst doch
spoedig bleek dit niet meer mogelijk en moest
de pastoor zich bij de grafzegening bepalen.
Op het kerkhof liggen 54 Belgische solda
ten begraven. De protestantsche geestelijk
heid heeft hiervoor een hoekje van het kerk
hof aan de Katholieke overheid afgestaan,
dat speciaal door pastoor Juten werd gewijd.
Spoedig bleek het noodig gezondheidsmaat
regelen te treffen. Daarom werd een tweede
massagraf gegraven aan den steiger bij de
haven te midden van een aardappelveld. Hier
liggen thans 53 Belgische soldaten begraven.
Een voorloopige lijst van de namen der
slachtoffers vindt men op een andere plaats
in dit blad.
HET ALGEMEEN NIEUWS ZONDAG 23 JUNI 1940
