De christen
Volkspartij
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
'ijs voor Belgenland
Aan de inwoners
van Denderbelle
r.gfild!!a-!f-n ts i,n-dl™es£;.!faLr- p«|TdTL°rai?pï|g ee EeDe
De Congo
Zondag 12 April 1908
't Blad 5 centiemen
15* jaar N' 15
HET RECHT
ywr Gód en Volk!
Alles voor Vlaanderen!
Vlaanderen voor Christus l
Een jaar fr. 3.do. Negen maanden fr. 2-25
Zes maanden fr. i .75 Drie maanden fr. 1.00
Voor buiten het land, de vrachtloon daarbij.
Hoofdopsteller H. PLANCQUAERT.
Men schrijft in ten bureele van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad
COUPÜREREI, BRUGGE
AANKONDIGINGEN
Bekendmakingen, per drukregelfr. 0.25
Reclamen, op de 4® bladzijde. 0.45
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
I i I
in de laagste schijnheiligheid de mid- Hoe wilt ge dat de liberalen het volk
dels tot persoonlijk profijt en eigen j in beweging brengen hun eigen kop-
Met onverschrokken moed, met hare
gewone krachtdadigheid gaat de chris
ten volkspartij den strijd aan in
verschillende arrondissementen van
Vlaanderen.
Is er ooit eene partij die zooveel
standvastigheid en begeestering aan den
dag heeft gelegd? Veertien jaren strijdt
de volkspartij. Persoonlijk voordeel
hebben geene uit dezen strijd getrok
ken de demokraten werden persoon
lijk vervolgd en in hun belangen
benadeeligd.
Doch dit alles kon hun taaien wil
niet breken. De christen demokraat
strijdt niet voor persoonlijk profijthij
wil de verwezenlijking van een ideaal
en dat houdt hem recht midden alle
tegenspoedenvervolgingen en ellenden.
De christen demokraat wil de ver
heffing van ons Vlaamsch volk zede
lijke verheffing door een grondig onder
wijs eneeneernstigeopvoedinggesteund
op godsdienstige grondbeginselen
stoffelijke verheffing door meer wel
stand en betere werkvoorwaarden te
bekomen voor de werklieden en de
landbouwers.
Laat het ons ronduit zeggen ons
volk is achteruit. Geen" soul 'Jahéilig
gevlei in Vlaanderen meer dan elders
heerschen armoede,ruwheid van zeden,
ongeleerdheidhongerloonen bestaan
hier nog zie hoe arm en tierig veel
werkmanswoningen ingericht zijn. En
wat krijgen die moeder en die zeven,
acht, negen kinderen te eten En wat
weten die menschen Welke geestes
ontwikkeling bezitten zij
Het volk lijdt aan onverdiende
ellende, dat is de groote ontegenspreke
lijke waarheid door Paus Leo XIII
verkondigd, en die woorden vinden in
Vlaanderen hun toepassing meer dan
in welk ander land zedelijke ellende,
verstandelijke ellende,stoffelijke ellende
zijn hier nog het deel van honderddui-
zende vlaamsche werklieden en kleine
boeren
Onze kleine burgerij ook lijdt
gansch 't onderwijs, nog altijd op den
ouden leest geschoeid, heeft onzen
middenstand ongewapend of minstens
onvoldoende gewapend in den strijd
des levens geworpen.
En aan kleine burgerij als aan werk
volk en begoede burgerij lijkaan boeren
ontbreekt het in Vlaanderen aan geest
van vooruitgang en aan onafhankelijk
heid. Bestaat er begeestering bij ons
rijke menschen om hun volk te verhef
fen, te helpen, op den eersten rang van
beschaving te brengen Neen. Ikzuch
tig zorgt elk voor zijn eigen en is maar
al te dikwijls liberaal of katholiek vol
gens zijn stoffelijk belang. En deze die
nog zouden willen strijden voor hun
volk, 't ontbreekt hen aan moed, aan
wilskracht immers Vlaanderen is niet
vrij wie zijn gedacht vrij durft uiten
en vooral er voor strijden wordt ge
broodroofd. De wil, de krachtige wil
wordt gebroken en eene diepe onver
schilligheid voor al wat groot en edel
is heeft zich meester gemaakt van den
geest en het hart van al deze (doktoors,
onderwijzers, notarissen, ontwikkelde
burgers}, die de broederhand zouden
moeten reiken tot de lagere klassen om
ze op te heffen. In zich zelve de noodige
edelmoedigheid niet bezittende om voor
't volk te strijden, wordt onze kruis
vaart voor velen een voorwerp van
gelach en spot en men zoekt in versla
ving jegens de machtigen en dikwijls
stukken volgen reeds 't ministerie, r.og
eenige beloften van persoonlijk profijt,
nog eenige kruiskens, ridderorden en
eenige eêlmanstit.ls en de helft der
liberale volksvertegenwoordigers sluit
den koop.
Wat de socialisten betreft deze
kunnen op den buiten niet binnendrin
gen en wij, christen demokraten,
kunnen het toch alleen niet doen.
H. Planquaert.
vooruitgang. En van daar is 't insge
lijks dat in Vlaanderen de ergste feit#*
gebeuren zonder >dat het volk roert W
roeren durft.
Men stemt in eens 200 millioenen
i voor Antwerpen, doch onze arme oude
menschen kunnen geen behoorlijk pen-
sioen verkrijgen en toch-stemt de werk
man voort voor de behouders hij is
onwetend en is slaaf.
Men moordt tienduizende negers in
den Congo om geld te hebben voor luxe
en gemeene vrouwen geen priester
noch christen burger die spreken durft;
men is verslaafd en zorgt voor zijn
eigen toekomst.
Tachtig milliards (een milliard is Nog slechts zeven weken scheiden
duizend millioen) liggen begraven in 0ns van de Kamerkiezing af en nog
de Kempen onder vorm van kolen j wierd er geene beslissing genomen aan-
(schatting van Le Patriote en Mon- -----
seigneur Keesen). Eenige rijke fami-
lien verdeelen en verdobbelen ze als
de kleederen van Christus 't erfgoed van
den arme. Niemand spreekt, hier en
daar durft er een wat mompelen.
Ons vlaamsche volk wordt in zijn
land als Vlaming behandeld als een
vreemd volk. Zijne taal wordt veracht,
zijne nationaliteit vernederd.
't Slaapt.
Aan de slechtste voorwaarden schikt
men ons eene kolonie op den rug te tegenover ons door socialisten en libe-
leggen die schatten zal opbrengen feilen i.^Aet eene noodzakelijkheid onze
eenige rijke menschen en %>ed •®öTa^er^.;^zer^% dc,-geIeg«rffieid Riet heb"
zal kosten aan het volk en alles is stïx voor hunne partij te stemmen, zoovee.
in Vlaanderen. mogelijk aan te zetten deze twee par-
Onwetendheid en karakterloosheid,
Een woordje aan den
Middenraad der partij
de houding die onze partij zal
aannemen in de arrondissementen waar
zij den strijd niet aangaat, tegenover de
andere partijen.
Geene enkele partij in Belgie is prin
cipieel zoo afgescheiden van alle andere
partijen als de onze, diensvolgens is het
hoogst noodzakelijk dat zij bij elke ge
legenheid zich klaar en duidelijk aftee-
kene e i eene zelfstandige houding
aanneme te meer gez;en het onrecht
het schandelijk bedrog gepleegd
bronnen van ruwheid, schijnheiligheid
en armoede, van verslaving en van ik
zucht, gij zijt de plagen van Vlaanderen,
tijen, die zoo onbeschaamd de klaarste
blijken gaven van verregaande oneerlij-
heid, niet te bevoordeeligen
Ook voor den Senaat zouden de
zoowel ran het volk als vcor 't geen de demokraten moeten zorg dragen, noch
tweede betreft voor onze begoede bur- - -
gerij en onzen landbouwersstand.
Daar ligt de reden der noodzakelijk
heid der christene volkspartij voor den
werkman zoo wel als voor de burgerij,
Eene middenpartij is er noodig, den
godsdienst eerbiedigend volksgezind
tot in 't merg der beenderen, omdat de
verbetering der werkende standen altijd
liberalen noch socialisten te bevoor
deeligen, want eens de kiezing voorbij,
zouden die heeren pochen met onze
stemmen, en net als te Kortrijk het
geval was, waar meer dan de helft onzer
kiezers boven aan de lijst hadden ge
stemd, ze allen voor de hunne aanre
kenen als ware het maar uit berekening
om onze partij als eene nietigheid te
de grondslag is geweest van duurzame, doen doorgaan.
grootheid en welvaart, doch ook vrij,:ik zeg het nogmaals, voor onze partij
onafhankelijk niet meer verslaafd aan
kleine klieken die men politieke cerkels
noemt.
Vijanden van goddeloosheid, maar
ook op wereldlijk gebied vrij tegenover
de geestelijkheid; gezworen tegenstaan-
ders van revolutie, maar begeesterdë
strijders voor de lotsverbetering der
arme en noodlijdende klassen.
Haat tot der dood aan dwingelandij
met haar nasleep van karakterloosheid
en laagheid, maar ook overtuigde vrien
den van orde en wettelijkheid geest
driftige bezielde kampioenen voor volks
ontwikkeling, voor vooruitgangdat
moeten al deze zijn die ons Vlaamsche
volk willen redden en er lijk vroeger
een groot volk .illen van maken.
Dat is ons ideaal, dat is 't wonder
is het e me kwestie van leven of dood
zich klaar af te teekenen van alle ande
re partijen door zich zelfstandig en vrij
te houden dan alleen kunnen onze
partijgenooten en kiezers fierheid ge
voelen voor hunne partij slechts dan
alleen zal zij leven en groeien.
Ik acht het dus eene noodzakelijkheid
dat de Middenraad der partij zonder
verwijl vergadere om desaangaande
een besluit te nemen en te doen ken-
j nen en ik meen terecht te mogen den-
ken hierin de tolk te zijn van vele
partijgenoten. R.Vanderschelden.
Verleden Zondag zijn er op Denderbelle
land van belofte voor ons vlaamsche j meetings geweest van liberalen, christene
volk, naar hetwelk wij tot hiertoe te j democraten en katholieken.
M. Plancquaert was naar de meeting der
dat toch reeds in de verte begint te
dagen dat is het grootsch ideaal der
christen volkspartij dat haar moed en
kracht en nooit ter neergeslagen moed
schenkt in den zuren en lastigen strijd
dien wij voeren voor ons volk.
H. Plancquaert.
De Vrije Klok staat verwonderd dat
de Congokwestie zoo weinig agitatie bij
brengt. Wel omdat de liberalen bezig
zijn te samen met de katholieken het
land aan den Koning te verkoopen.
liberalen gegaan om te-gen te spreken.
Het woord werd hem verleend immers
't was ditmaal M. Van Damme niet die meeting
kwam houden, maar M. Vercauteren en Du-
catillon.
Wat iïet geval Van Damme betreft met mij,
is het mij niet moeielijk geweest te toonen dat
ik geen enkel reden gegeven heb om de libe
ralen het recht te geven hun woord te breken.
Nooit ben ik in iets te kort geschoten aan
mijn woord. Nooit hebben de liberalen mij
iets verweten tot den oogenblik dat ik mijn
recht op het vierde jaar heb geëischt. Lijk aile
oneerlijke betalers hebben zij ruzie gezocht en
hun woord verbroken als de oogenblik ge
komen was de demokraten te geven wat de
demokraten toekwam.
Ongelukkiglijk 't wordt bij de liberalen de
gewoonte hun woord te breken hebben zij
hun woord ook niet gebroken te Antwerpen?
In gevaar zijnde het meesterschap in de stad te
verliezen, beloofden zij de socialisten een
schepenzetel, indien dezen hun wilden helpen
cm aan 't hoofd te blijven. Als de socialisten
de zegepraal der liberalen verzekerd hadden,
kregen zij niets I
Zijn zulke voorvallen niet schandelijk en
vernederend voor eene partij die eene groote
partij wil zijn?
Hoe meer stemmen C. Van Damme zal
hebben hoe meer dat bewijzen zal hoeveel
oneerlijke menschen er nog zijn bij de liberalen.
De liberale partij kan slechts hare eer her
stellen, met in massa hare stem te weigeren
voor een man die de oorzaak is van de oneenig-
heid in de oppositiepartijen en de behouds
gezinde regeering een nieuwe pacht van 24 jaar
gegeven heeft (zie woerden van M. Helleputte
in de Kamers uitgesproken).
De eendracht alleen onder de oppositie
partijen kon 't ministerie doen vallen. M. Van
Damme heeft die eendracht onmogelijk ge
maakt hij is er de schuld van dat zijne eigene
partij voor zeer lange jaren nog in minderheid
zal blijven.
Ook spreekt aan liberalen van Gent, Aalst^
Kortrijk met tientallen zult gij er de eerlijke
liberalen tegenkomen die luide wenschen dat
M. Van Damme zou vallen en zoo weinig
stemmen mogelijk zou bekomen.
Op de meeting der liberalen moest de heer
Plancquaert, wederom een gansc'aen hoop
scheldwoorden hooren van wegc eenige libera
len van Baesrode en Denderbelle. Een bende
liberalen kwam ook de meeting van den heer
Piancquaert storen.
Zulke handelwijze bewijst duidelijk dat die
metschen ongelijk hebben zoolang men 'tgoed
rechtdoor rugschilden.
"*^'eze var trok,
HT^ralen :n.t
schalu-voorden'o^Saueu."
A's de liberalen iemand schandelijk bedrogen
hebben schelden zij hem nog uit daarbij
welke schoone edele partij Ea zeggen dat die
mannen spreken van volksontwikkeling
Zijn het altijd de liberale kiezers op onze
buitengemeenten die de beschaafdste zijn
Integendeel, veel liberalen onderscheiden
zich op den buiten maar al te dikwijls door
ruwe manieren en onbeschoftheid.
De houding der liberalen van Denderbelle
was zooveel te meer af te keuren, omdat die
menschen zich dan altijd voor demokraat uit
gegeven hebben om het volk te beter te kunnen
bedriegen.
't Ea is niet onder den naam van liberalen
maar wel onder dien van democraat dat zij hier
vroeger gekend waren1
't Is doordien naam dat zij hier sterk wareD;
veel menschen willen wel voor de democraten
stemmen, maar voor geene liberalen, 't Oorken
is van onder het schaapsvel gekomen.
Ons eerste lokaal werd ons afgenomen door
de liberalen en ze helpen de democraten uit
schelden I Ze hebben toch zulke verhevene
gevoelens: als g' hun dienst bewijst ze bedriegen
u. 't Is goed om onthouden.
De liberalen op hun meeting spraken ook
van 't verplichtend onderwijs, van den persoon
lijken dienst, van 't algemeen stemrecht en van
de lasten.
De liberalen zijn sedert i83o meer dan 40
jaren aan 't bewind geweestwaarom hebben
zij 't onderwijs niet verplichtend gemaakt
Waarom hebben zij den persoonlijken dienst
niet gestemd I
En de lasten Wie heeft eerst de lasten op
den genever verhoogd De liberalen.
Wanneer zag de werkman ieder jaar de gccijns-
bedienden zijn tabakplanten komen tellen om
er hem voor te doen betalen
Als de liberalen baas waren.
En 't algemeen stemrecht Ja voor de
kiezing zijn zij er voor. Maar, wie heeft er in
de gemeenteraden van Brussel en Gent tegen
den wensch gestemd om algemeen stemrecht te
bekomen De liberalen.
De liberalen zijn meester in Brussel, Gent
en Antwerpen. In welke van deze steden hebben
zij de lasten op de rijken durven leggen In
geen enkele. Overal waar de liberalen meester
zijn doen zij het volk de lasten betalen evenals
de katholieken dit doen.
Wat heeft het volk van de liberalen te
verwachten? Niels; de bazen der liberale
partij zijn rijke menschen,fabriekanten, hande
laars enz.
Is M. Beernaerts v;n Wetteren geen liberaal
en vrijmetselaar daarbij Hewel is er ecre
fabriek waar de menschen meer verplicht zijn
't werk te staken
En wat deden de liberalen voor 't werkvolk
tijdens de laatste werkstaking Nietszij
dorsten den rijken Beernaerts niet misnoegen,
't Gevolg was dat de liberalen van Wetteren
