Geaenkt den Strijdpenning
Schrikkelijke aardbeving
JAN VLEMINX
Ronse
Nieuwjaar in de Post
VOOR 15 FRANK
Turnhout, Groote protestmeeting.
Antwerpsche Kempen
Besluiten genomen op de vergadering over de
fabriek Cyr. Cambier <ft Cie der besturen
der drij vakvereenigingen van Ronse op
Woensdag 23 December.
De drij vakvereenigingen zullen elk eenen
voorzitter aanduiden, die beurtelings het voor
zitterschap zal waarnemen. Het gemengd komi-
teit zal eenen sekretaris benoemen. Elke vak-
vereeniging zal drij afgevaardigden aanstellen.
Het gemengd komiteit zal dus bestaan uit
negen afgevaardigden. Deze afgevaardigden
alleen hebben recht te stemmen. De vrije be
ambten worden toegelaten, doch hebben slechts
raadgevende stem. De kwestie Cyr. Cambier
Cie zal alleen in bespreking komen. Na de
regeling dezer kwestie zal het komiteit ont
bonden worden. De voorzitter heeft geene
beslissende stem. Taverne de la Reine zal
voortdurend als lokaal dienen voor de vergade
ring- De sekretaris zal zorgen dat alles in orde
is om vergadering te houden; alle politieke op
merkingen moeten in de vergadering daarge
laten worden. Vooraleer alle opmerkingen op
een baas te maken zal men eerst het gemengd
komiteit moeten raadplegen. De Sekretaris heeft
de volmacht de afgevaardigden bijeen te roepen.
Bestuurleden worden als raadgevend lid toege
laten.
In de eerste vergadering van het gemeDgd
komiteit gehouden op maandag 28 December
worden de drij vragen besproken.
1. Welke eischen zullen aan de firma voor
gesteld worden 2) Hoe zal men onderhande
len? 3) Hoe zullen de onderhandelingen worden
begonnen
1Het gemengd komiteit stelt voor eensge
zind te werken om de oude prijzen te bewaren.
Men zal eenen tarief eischen berekend op de
oude prijzen.
BEWEEGREDEN
a) De werklieden zullen zoo voorzeker het
slachtoffer niet wezen van loonsvermindering.
b) De tarief der fabrikanten in igo3 inge
voerd is door de werklieden nooit erkend ge
worden. De werklieden hebben in het opmaken
van dezen tarief hun rechtmatig meêspreken
niet gehad.
c) Een tarief gebaseerd op de oude prijzen,
zal de grootste voldoening aan de werklieden
geven.
d) Zoo men in aanmerking neemt dat alle
artikelen in gelijke hoeveelheden gemaakt
worden, zou de tarief der fabriekanten met
10 verhooging, nog loonverlies voor de
werklieden mede brengen van n a 12
Wij moeten eenen tarief eischen om het
oud stelsel van per coupon te werken af te
schaffen. Het gemengd komiteit oordeelt dat alle
wevers liever per scheut en per meter werken
om alzoo groote misbruiken te keer te gaan.
Bij het eischen van eenen tarief mogen wij
ons niet te veel steunen op de tarief der bazen,
die vele leemten inhoudt. Een tarief steunende
op de oude prijzen kan deze opmerking te
gemoet gaan kan nog aanleiding tot misbruik
geven, gezien er geen vaste basis bij het opma
ken der prijzen werd in aanmerking genomen,
2e VRAAG
Hoe \al er onderhandeld worden
Eendrachtig en krachtdadig.
Van alles moet rekening gehouden worden
om de eendracht onder de werklieden te be
waren. Wanneer de firma het eensgezind en
krachtdadig optreden der drij vereenigingen
(anti socialisten, demokraten en socialisten) zal
zien zal zulks eenen diepen indruk op de firma
uitoefenenen daaraan zal veel afhangen om
tot eene goede oplossing te komen.
Van wat de 3e vraag betreft deze zullen wij
later bespreken aangezien zij tijdelijk is ver
schoven, en wij het antwoord afwachten op een
schrijven aan de firma om zijn nieuwen tarief
tijdelijk te verschuiven en den uitslag der
onderhandelingen af te wachten.
Het bestuur van hel gemengd komiteit.
IN ITALIË
De verzekeringen
De verzekeringen tegen brand te Messina en
Regio-Calabria beloopen twee miljard franken.
Eene som van ongeveer vijftig miljoen zal
moeten betaald worden voor levensverzekerin
gen deze som moet gestort worden door vijf
maatschappijen. Daarbij moet men nog eene
som voegen van eenige honderde miljoen fran
ken voor verzekering tegen de ongevallen en de
diefstallen, want de slachtoffers der plunderaars
moeten ook schadeloos gesteld worden. In
't geheel dus zullen de onkosten voor deze
schrikkelijke ramp op twee miljard gebracht
worden. Voor de ramp van San-Francisco
beliepen de onkosten vier miljard, want, die
stad was veel prachtiger en rijker. Nochtans
zal er van die som van twee miljard nog zeer
veel afvallen, daar er talrijke families door
de ramp geheel uitgestorven zijn en waar er
erfgenomen overblijven, zijn velen zinneloos
geworden. Te meer indien de verantwoordelijke
maatschappijen van slechten wil zouden zijn,
moeten zij niets betalen want de verzekerings
huizen op te timmeren voor degenen die geen
dak meer hebben, noch broodwinning, noch
35 duis! dooden rond Messina
Markies di Rivoluto, maandag uit Sicilië te
Rome aangekomen, schat het getal dooden, in
de kleine gemeenten, die rond de stad Messina
liggen, op 35,ooo. Het schrikkelijkste van deze
ijselijke ramp, zegt hij, is het gebrek aan eten.
Het is onmogelijk verscheidene stoombooten,
die provisies eetwaren aanbrengen, te lossen.
Ik heb, verhaalt de markies ook nog, den
armen grijsaard gezien, die half dood van
honger was, en die de voorbijgangers smeekte
hem een stukje brood te geven. Niemand had
brood Een groep soldaten die voorbij kwam,
gaf den armen man wat tabak, ten einde zijn
lijden wat te verzachten. In afwachting dat de
dood hem kwam verlossen, rookte de arme
stumper eene laatste pijp.
Het weder is sinds maandag opnieuw door
slecht geworden. Het regent overvloedig, wat
de reddingswerken zeer bemoeilijkt. Wat de
eetwaren betreft, die komen thans te Messina
overvloedig toe.
De italiaanache stoomboot Rubatino
moeten zij mets betalen want de verzexenngs- Indie komend( lag ts Genua t0en het nieuws
polis zegt, dat er voor een brand veroorzaakt,,^ aardbevi kend geraakte. Het
door eene aardbeving geen roode duit vergoe- tn«+
ding moet betaald worden. Toen San Francisco
door de ramp getroffen werd had de engelsche
verzekeringsmaatschappijen besloten geen reke
ning te houden van dien regel en de vergoedin
gen voluit en rechtveerdig te betalen.
Doch, de duitsche en oostenrijksche maat
schappijen hadden er anders over geoordeeld.
Zij waren met de beproefde familien overeen
gekomen de vergoedingen te betalen, met een
aanzienlijken afslag,rekening houdende van
het reglement dat zegt, dat zij in geval van
aardeving niet verantwoordelijk zijn voor de
verwoestingen van het vuur. Talrijke maat
schappijen hebben alles betaald wat zij in kas
hadden, want de vergoedingen waren zoo aan
zienlijk dat zij er zelve door te niet gegaan
zijn.
De schrikkelijke ramp van Sicilië en Calabrië
zal insgelijks de verdwijning van talrijke maat
schappijen voor gevolg hebben, vooral, daar de
rampen elkander nog al snel opvolgen voor
eerst, was het de ramp van San-Francisco, die
vele maatschappijen deed wankelen' dan het
ongeluk van Kingston (Jamaïka), en nu de
wreede aardbeving in Italië, die er velen den
genadeslag zal toebrengen. De miljarden, te
Messina en te Reggio vernietigd, zullen zooveel
mogelijk vergoed worden, de maatschapbijen
hebben er alle belang bij te betalen, ten einde
vertrouwen in te boezemen voor de toekomst.
De verzekeringsmaatschappijen van Messina en
Reggio daargelaten, waren er nog verzekeringen
aangegaan i° door fransche en eDgelsche
maatschappijen; 20 door italiaansche en oosten
rijksche maatschappijen. Deze laatsten zijn
tegenverzekerd, zoowel in Belgie als in andere
landen. Elk land zal dus door de ramp min of
meer zwaar getroffen worden.
Gisteren rijk, heden arm
Te Rome zijn talrijke lieden uit de vernielde
steden aangekomen, die voor de ramp schatrijk
waren en die nu doodarm zijn. Eene vrouw,
jong en beeldschoon, zag men loopen met een
dikken, rood-wollen rok, dien zij te Napels van
medelijdende menschen gekregen had, en een
gescheurden mantel om de schouders, 't Is eene
baronnes. Zij droeg een kostbaren ring aan den
vinger, en zegde, terwijl zij door hare tranen
heen poogde te glimlachen Dat is alles wat
mij overblijft
Wat de ramp aan Italië kosten zal
Volgens, eene berekening, door financie-
mannen gedaan, heeft de aardbeving te Messina
en te Reggio voor ongeveer 200 miljoen be
bouwden eigendom vernield voor 100 miljoen
koopwaren zijn in deze twee steden verloren
gegaan. Er zullen 20 miljoen noodig zijn om de
puinen om te woelen en de dooden te begra
ven 20 miljoen zijn noodig voor den eersten
onderstand aan de gekwetsten en aan de nood
lijdenden 100 miljoen om, in de eerste maan
den, degenen voort te helpen die zich van den
doorstanen schrik moeten herstellen en die
zonder werk zijn eindelijk 100 miljoen om
schip vertrok onmiddelijk naar Messina, met
levensmiddelen en nam 5oo overlevenden,
waartusschen j5 gekwetsen, aan boord.
De stoomboot Sandemia is ook uit Genua
te Messina aangekomen met 1200 soldaten,
eene aanzienlijke lading mondbehoeften en
materieel voor de reddingswerken.
De weezen
De fransche priester Santol, bestuurder van
het Werk der Kindsheid, heeft voorgesteld
Üuizend weezen uit Calabrie en Sicilië in zijne
gestichten op te nemen, en de Paus zal voor
hen de reis- en kleedingkosten betalen. Van alle
kanten, in Italië, komen er ook vragen toe van
personen, die verlangen van die ongelukkige
weesjes aan te nemen.
De koningin van Italië houdt zich ook met
de kwestie van de opvoeding dier kinderen
bezig. Samen met de koningin-moeder Mar-
garetha, de hertogin van Aoste en de andere
princessen van het koninklijk huis, zou zij een
uitgestrekt weezenhuis willen stichten en al de
ontsnapte kinderen uit de vernielde steden en
dorpen onder hare rechtstreeksche bescherming
nemen.
In de groote-post te Brussel heeft men in de
vier dagen van 29, 3o en 3i December en
1 Januari voor meer dan 5 0,000 fr. in post
zegels verkocht.
In de laatste vier dagen werden in de post-
bureel en van Brussel het kolossaal cijfer van
een millioen drie honderd duizend visietkaar-
tjes afgegeven I En de posterijen van de hoofd
stad hebben er een millioen vijf honderd dui
zend uitgedeeld 1 In deze cijfers zijn de
visietkaartjes niet begrepen die in de postkan
toren van de Noord-, Zuid- en Luxemburg
staties besteld zijn.
Daarbij nog werden te Brussel, sinds
3o December acht honderd duizend geillu-
streede postkaarten, nieuwjaarschromos, enz.,
verzonden, en men voorziet dat het cijfer van
.een millioen zal bereikt worden.
Te Yper langs de vesting, is een soldaat,
Emiel Goethals, van Wondelghem, pas den
16 November bij het leger gegaan, vermoord
gevonden. De jongen is dood geslagen met een
dikken knuppel, die bij het lijk gevonden is.
De jongen had verteld dat hij i5 fr. in een
linnen beurzeke had. Het beurzeke is ook langs
de vesting gevonden en 't was ledig. De dader
is nog niet gekend.
Verleden Zondag, om 12 1/2 ure, had er in
de zaal De Volkswil eene groote meeting
plaats, door het Sigarenmakersverbond van
Turn hun. Leicgd, om protest aan te teekenen
tegen het gedrag van den sigarenfabrikant
Pelkmans, die vrijwillig een 2otal gasten heeft
uitgesloten, omdat zij in Bond vereenigd
zijn en Pelkmans eischt dat de werklieden met
kleine leerjongens moeten werken.
Het is door de meeting krachtig betoogd dat
de sigarenfabrikant Pelkmans uitsluiting heeft
gepleegd, tegenover zijne werklieden en er
geene staking bestaat van den kant der werk
lieden, gelijk onze gewone briefwisselaar uit
Turnhout verkeerdelijk had gemeld, omdat hij
ongelukkiglijk slecht en niet voldoende was
ingelicht. Het is soms zeer moeielijk in derge
lijke gevallen de waarheid te weten. Maar
ditmaal bevindt het goede recht aan den kant
der werklieden.
Arendonck. Maandag, in den laten
avond, keerde de voerman A. Van Steenbergen
van Turnhout naar Arendonck terug. Onder
weg, tusschen het Schotelveld en deze laatste
gemeente, werd hij door twee kerels laffelijk
aangerand en erg mishandeld. Hij droeg ver
wondingen op het hoofd en de armen. Hij
werd onmiddellijk door een geneesheer ver
zorgd. Er werd dadelijk van het gebeurde
kennis gegeven aan de gendarmerie, die, per
rijwiel, de daders achterna zetten, en de zelve
te Oud Turnhout, inhaalden. De plichtigen
zijn dus gekend en proces-verbaal werd op-
Beense. De liefdadigheidsmaatschappij
De Vrienden der Armen zal hare jaarlijk-
sche vertooningen geven, ten voordeele der
arme huisgezinnen, op Zondag 10, 17 en
24 Januari a. s. Aan de edelmoedige zielen
van Beersse en omstreken, warm aanbevolen.
Moll. In eenen strijd tusschen de ge
broeders P. alhier, wond de eene zich zoodanig
op, dat hij een pintglas nam en hij er zijnen
broeder er zulken hevigen slag op het hoofd
mee toebracht, dat de gapende wonde door
den geneesheer moest verzorgd worden.
Herenthals. Zondag in den laten avond,
hebben er alhier erge tooneelen plaats gehad,
ter streke de Nedevrij waartusschen de
messen alweer hunne bloedige rol hebben ge
speeld. Vrienden, allen leden der Visschers
vereeniging hadden een feestmaal en er werd
geteerd. Op zeker oogenblik kwamen er vreem
de personen in de herberg. De voorzitter der
maatschappij verzocht deze personen de zaal te
verlaten. Nauwelijks waren deze twee laatsten
buiten of zij verbrijzelden twee ruiten. Toen
het feest afgeloopen was, keerde iedereen huis
waarts. Nauwelijks was de voorzitter buiten of
hij werd aangevallen door twee kerels. Dade
lijk haalde V. V. zijn mes te voorschijn en
kapte en kerfde waar hij kon. Er volgde een
geweldig gevecht, waarbij L.Verteene verschei
dene messteken bekwam. Zijn broeder Frans
kwam op het hulpgeroep toegesneld. Ook deze
deze laatste ontving verscheidene gevaarlijke
messteken. Daarop ging de woestaard op de
vlucht. Beide slachtoffers werden naar hunne
woning gebracht, waar zij door den geneesheer
worden verzorgd. Hun toestand, ofschoon zeer
erg, schijnt voor het oogenblik niet levensge
vaarlijk. Zij zijn zeer zwak ter oorzake van het
gevig bloedverlies.
Het parket van Turnhout heeft zich Maan
dag middag naar Herenthals begeven, om ter
plaatste een onderzoek te doen. De dader is
aangehouden en Maandag naar Turnhout over
gebracht.
MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christene Democraten
in Vlaanderen.
Alhoewel ook de bijzonderste burgers van Volxem en de
rijke boeren tot de katholieke partij behoorden bestond er
oneenigheid. De een was nogal jaloersch van de andere en de
elkander benijdende familien trachtten in gunst te zijn met de
priesters meer dan hun tegenstrevers.
De burgemeester had den pastoor op zijn hand gewonnen,
tot groot spijt van zijn benijder den notaris en vooral van diens
vrouw en twee zijner reeds bejaarde dochters, die met nijd zagen
dat de pastoor wekelijks verscheidene malen, menige uren in het
huis van den burgemeester doorbracht.
Om 't evenwicht te herstellen moesten zij natuurlijk een
der onderpastoors op hunne hand krijgen. Zoodra de vrouwe
lijke familie van den notaris Van Boschvoorde gezien had doch
vooral als men gehoord had dat hij goed predikte en dat op ge
bied van verstandelijke ontwikkeling hij ver boven den pastoor
stond, was de zaak klaar men moest Van Boschvoorde aantrek
ken en winnen. De Dieuwe onderpastoor werd dan ook bij den
notaris op de hartelijkste wijze ontvangen hij werd tot soupee-
ren uitgenoodigd al wat kelder en voorraadkas bevatte werd
hem voorgezet. Madame van den notaris en hare beide dochters
werden zijn biechtelingen. Al wat hij zegde waren voor haar
orakels en na weinige weken was hij gansch in de netten gewik
keld van madame en haar jufvrouwen. Had de burgemeester met
hem den pastoor, zij hadden tocÜ den slimste op hare hand
dit herstelde eenigzins 't evenwicht en ontlastte de vrouwelijke
notarissen alsook de familien die meer voor haar dan voor den
burgemeester waren van een grooter pak afgunst en nijd. Wat
de gewone boerenbevolking betrof deze boog diep voor den
nieuwen geestelijke. Van Boschvoorde op 27 jarigen leeftijd was
dus een groot man voor wien reeds duizende menschep bogen en
zonder hij het wist werd hij zeer hoogmoedig. Hij vond het
natuurlijk dat buiten den pastoor iedereen onder hem stond,
't Gedacht van de superioriteit van de geestelijke boven de wereld
lijke macht reeds in 't kollegie in 't onderwijs geprent en verder
ontwikkeld in 't seminarie werd sterker en sterker hij en zijns
gelijken vertegenwoordigden God op aarde dus...
De gevolgtrekking is klaar. Hij was een zekeren tijd nog al
bevriend geweest met Jan VlemiDX, doch Jan kon zeer moeilijk
plooien en verdedigde gaarne zijn gedacht, en hij verdedigde
zijne viaamschgezinde en volksgezinde gedachten dikwijls zoo
goed, dat Van Boschvoorde niet zegevierend uit den strijd kwam.
Dit vernederde Van Boschvoorde en aangezien zijn eigen
hoogmoed gekwetst was, vond hij dat Jan Vleminx zelve trots en
hoogmoedig van karakter was.
'S avonds reeds van de meeting op Houthem was de burge
meester aan de pastorij komen bellen en had aan de geestelijken
verteld al 't geen er gebeurd was en welke rol Jan Vleminx ge
speeld had. 'S anderendaags na de mis was Van Boschvoorde
langs den kant van Houthem, zijn brevier al lezende zieken gaan
bezoeken, behendiglijk de landbouwers ondervraagd en toen hij
rond den middag terug in de Pastorij kwam, zag hij er volstrekt
niet welgezind uit.
a Die mannen konden klappen, hadden naïvelijk ver
scheidene landbouwers en vrouwen gezegd. Veel beter dan een
pastoor ja zoo goed als M. de onderpastoor zelve en de advokaat
De Backer had gezegd dat als Jan Vleminx zich wat op 't spreken
wilde toeleggen, hij een der beste sprekers zou geworden zijn van
't arrondissement.
Aan tafel had Van Bosch voorde verteld wat hij op zijn omreis
gehoord had, en zijn verslag had een slechten indruk gemaakt
op pastoor Van Cuisem. De. tweede onderpastoor nogthans had
dit alles zoo wonderlijk niet gevonden en scheen volstrekt in die
volksvergaderingen niet zoo een groot gevaar te zien voor gods
dienst en maatschappij, als Van Bosch voorde en de pastoor het
wel zouden willen doen gelooven hebben, misschien wel om te
beter hun ware, hun echte gevoelens te verduiken.
De christen demokraten zijn hoogmoedigen, zegde pastoor
Van Cutsem. Zij willen eene rol spelen hier in 't arrondissement.
Hun werking komt voort uit louter baatzucht. Lijk de vos langs
den rug van den bok, zoo willen ze langs den rug van 't volk
naar de hoogte klimmen.
't Is ook mijn gevoelen, pastoor, sprak Van Boschvoorde,
hoogmoed en niets anders dan hoogmoed. Ze leeren een rede
voeringsken van buiten en gaan het rondventen in alle dorpen,
't Volk juicht hen toe dit streelt hun ijdelheid en ze wanen zich
van den eersten keer groote redenaars en diepzinnige politieke
mannen.
Tut, tut, tut wat kunnen die onnoozrie jongens, hernam
de pastoor 1 Wat praat in den wind wat kluchten om 't volk te
doen lachen. Doch dat belet niet dat zij 't volk opmaken. Rond
Ninove en rond Aalst is er geen huis meer te houden met het
werkvolk en de kleine boeren.
Mij dunkt, pastoor, sprak eene kalme, zachte stem, dat
wij de zaken een beetjen met een vergrootglas aanschouwen.»
