Partij-Ifergaderingen
Wrijte iamifofedcfifr
Het oordeel van een Liberaal blad
GROOTE MEETING
Nog een woord
over leerplicht
IN IERLAND
UIT ENGELAND
zijn van Gods wraak, alsof die ongelukkigen
een leger booswichten geweest waren Katho
lieken.
Wie speelt blijgeestige arias vóór het huis,
als juist eenige meters van daar, het lijk ligt
van eene te vroeg afgestorvene jufvrouw, nog
gansch doorweekt met de tranen harer ouders 1
Katholieken,- nogmaals katholieken en altijd
katholieken.
En als men een kerkhof ontwaart, waar de
minste eerbied niet heerscht voor de dooden,
is het niet altijd een doodenakker bestuurd door
katholieken?
En 't is aan ons, die immer den eerbied voor
de dooden hebben aangepredikt en verdedigd,
dat schaamtelooze persschavuiten het verwijtsel
toe werpen aan dien eerbied te kort te blijven.
De eerlijke inwoners van Thielt staan ver
wonderd voor zooveel onbeschaamdheid Zij
walgen ervan en vragen zich af, hoe 't mogelijk i
is, dat zekere schepsels zoodanig kunnen be-
roofd worden van hunne zinnen, dat zij in eene
reeks lage smaadwoorden met eene geveinsde
verontwaardiging durven voor den dag komen,
tegen deze, welke in zoo gematigde bewoordin
gen 't bestuur van den heer Boone, naar waarde
schatten, als wanneer ditzelfde gebroed de.
minste verontwaardiging niet^jjpglde,^jr
Wij lezen 't volgende in den liberalen Thielt-
schen Werkman van zondag laatst over het
afsterven van den heer Boone
Het afsterven van den heer Jan Boone, als
bijzonder persoon beschouwd, zal eenieder met
den diepsten eerbied vervullen maar als poli
tiek man algemeen in Thielt als eene ontlasting
beschouwd worden.
Inderdaad, de heer Boone mocht niet voor
een volksvriend aanzien worden. Zijne hard
nekkigheid voor eigen wil, zijne onbegrijpelijke
maatregelen, die veel eerder tergend dan nood
zakelijk warenzijn ongemeenen haat voor
zekere maatschappijen en de zonderlinge toe
passing der bestaande reglementen hebben hem
menige verwensching naar het hoofd gejaagd.
In hooge mate begaafd met al de hoedanig
heden van een bedorven kind, moest \ijn wil
en de zijne alleen doorgaan recht of krom,
schoon of leelijk, rechtvaardig of onrechtvaar
dig, was het ordewoord \wijgen, wanneer Jan
gesproken had, en die simpele dutsen van
gemeenteraadsleden, alleen goed om achter den
rug te klappen, speelden maar gedurig het
knikkend konijntje. Wie herinnert zich nog het
onweder, dat in het schepencollegie losbrak
tijdens den nooit vergeten volksvriend Leo De
Meulenaere, dan zelfs wanneer de heer Boone
nog maar schepen was?
Nauwelijks met den burgemeesterssjerp om
gord, begon de heer Boone te doen zien, dat hij
de meester was. Het dansen, dat nooit eenige
reden tot klacht had gegeven, werd afgeschaft,
het muziekspelen verboden, om van onze stau
een kerkhof te maken en onze zoo bloeiende
kermissen op niets te doen uitloopen. De be
lachelijke maatregelen voor het politie-uur
werden vooruitgezet, wel is waar om toe te
passen op eene rechtvaardige wijze (111), die
onze lezers genoeg bekend is.
En wat gezegd van den fameuzen zononder-
gang Het muziek Amicitia was hem een zout-
steen op het hart, die niet smelten wilde, en
daarom moesten middelen gevonden worden,
die burgemeester Boone's naam bij het nage
slacht zullen vereeuwigen. En toch leeft Amici
tia langer dan hij zelf 1
En voor den arme Wie heeft het vergeten
toen hij in 1895, nadat de heeren De Rynck en
Robber echt in den Gemeenteraad gekozen
waren, aan eenen armen man, die hem de aal
moes vroeg, toesnauwde, terwijl de deur met
geweld toevloog Ga naar Paul Robberecht
om te schooien
Maar de kroon van zijn burgemeesterschap
is zijne handelwijze voor de begraving van den
heer Alfred Francq. Wat moest hij een azijn-
drinker zijn, om aldus te werk te gaan, en hij
moet niet weinig gegrijnsd hebben, toen hij,
achter het gordijntje loerend, den lijkstoet van
den heer Francq nogthans in alle deftigheid
zag voorbijtrekken.
Of het onder 't bestuur van den heer Boone
hier is vooruitgegaan, weten onze lezers zeer
goed de schoonste eigendommen zijn ver
kocht, en van 't geld is nog alleen de schaduw
en die het nog niet weten, zullen het in 1909
op hunne lastenbiljetten ondervinden, met de
nieuwe lasten in 1908 gevraagd.
Nog eens buigen wij ons met eerbied voor
den overleden privaten persoon, Jan Boone,
maar aan den verdwenen burgemeester wen-
schen wij goede reis. Waarheid.
STAD THIELT
OP ZONDAG 14 FEBRUARI
IN DE PEERDESMIS
bij Jules Naessens, einde der Hoogstraat
SPREKERS
PAUL ROBBERECHT, Thielt.
GER. BUSSCHAERT, Kortrijk.
Advokaat PLANCQUAERT, Gent.
't Woord is vrij.
Geen sterker strijdmiddel dan ONZE
STRIJDhet boekje, 64 bladzijden be
slaande, van Priester Fonteynedat
aan 10 centiemen te verkrijgen is bij
den drukker C. Moeyaert, Coupurerei\
Brugge.
l° Behoort de opvoedingsplicht der
ouders tot de naastenliefde of tot dte
gerechtigheid Tot geen van beide,
dunkt ons. De deugd, waaronder di£
plicht gerangschikt wordt, heeft een
bijzonderen naam het heet pietajt
welk woord begrijpt de ouders-^n
kinderplichten en ook de plichten van
vaderlandsliefde.
De piëteit heeft iets en van de
naastenliefde en van de gerechtighe.^,
maar verschilt toch van beide zij is
iets tusschen in.
Plichten van naastenliefde zijn ge
woonlijk vrij, in dezen zin, dat zij ans
niet verbinden jegens een bepaalden
persoon. Zoo b. v. heb ik wel den
plicht, aalmoezen te doen naar ver-
mopen, maar ik ben niet verplicht
het geval van uitersten nood)
,:h3ï-5Mon anuc te ondersteunen.
TK ben vrij in de keus der behoeftigen
ik ben aan geen hunner iets schuldig
geen van hen heeft een recht op mijnen
onderstand.
Zoo is het niet met de oudersplichten.
De ouders zijn aan hunne kinderen de
noodige zorgen schuldig de kinderen
hebben daar recht op het is dus meer
dan de plicht van naastenliefde.
Toch is hier geene eigenlijke gerech
tigheid in 't spel want stipte gerechtig
heid onderstelt eene gelijkheid tusschen
twee zaken, tusschen dat wat verschul
digd is en dat wat gegeven wordt. Een
plicht van stipte gerechtigheid is dus
juist bepaald, juist afgemeten op de
schuld.
Zoo is het niet met de plichten van
piëteit wat de ouders aan het kind
schuldig zijn, kan niet afgewogen
worden tegen iets anders, maar de ziels-
en lichaamsnoodwendigheded van het
kind, de maatschappelijke omstandig
heden, en ook het vermogen des vaders
moeten dit uitwijzen, en ten slotte zal
een praktisch oordeel der ouders de
j vraag moeten oplossen. En hierin,
gelijk de heer G. zegt, mag niet zonder
reden hunne vrijheid gekrenkt worden.
2° De heer G. huidige leerplicht, geen
schooldwang. ^School, zegt hij, be-
teekent eene inrichting, door de open
bare macht gesticht ot ten minste aan
genomen. Is dat waar Dan
moesten de broeders der christelijke
scholen hunnen naam laten varen. Dan
mochten wij niet meer spreken van
kostscholen en de ouders mochten niet
meer zeggen dat zij hunne kinderen op
school doen bij nonnekens.
j Ik versta door school alle onderwijs-
j gesticht, en zoo komt schooldwang bijna
op 't zelfde uit als leerplicht, tenzij dat
I de ouders ook thuis privaat onderwijs
aan hunne kinderen mogen doen geven.
En zelfs dan als zij eenen leermeester
doen klas geven van twee of drij kinde
ren, maken zij alzoo eene soort van
huisschool. Toch verkies ik ook het
woord leerplicht boven schooldwang.
{Hooger Leven.) F. Drijvers.
Waeregem, den 18 Januari 1909.
Mijnheer de Hoofdopsteller
Sedert drie weken dat uw blad hier op Wae-
reghem verkocht wordt ben ik een uwer lezers.
Met belangstelling heb ik de artikelen gelezen
die gij schreeft over Waereghem tot het beko
me a van den werkmanstrein die 's morgends
de werklieden tot Harelbeke komt halen, die
naar Frankrijk gaan werken en waardoor een
grooten dienst zou bewezen worden aan de
werklieden van Waeregem konden zij ook dezen
trein benuttigen. Ik ben een neringdoener, Mr.
En zooals gij zegt ware het niet alleenlijk voor
de werkmenschen een groot gemak en profijt,
maar zelfs voor ons, bakkers, winkeliers, her
bergiers, beenhouwers enz. is het van groot
belang dat de werkmenschen een deftig bestaan
hebben, iets wat zij waarlijk in de fabrieken
van Waeregem niet kunnen vindendat zij
door het gemak van verkeermiddelen hier op
Waeregem kunnen blijven wonen en hunne
verbruiksmiddelen koopen, want wij, nering
doeners, hebben 't hier ook niet al te breed.
Sedert eenigen tijd vooral heeft ons gemeente
bestuur bijzonderlijk op ons gedacht om op
onzen zak te kloppen voor wat betreft het be
talen der belastingen. Niet dat er hier in Wae
regem geen rijke menschen genoeg zijn die
beter zouden kunnen betalen dan wij, maar
deze werden nog al goed gespaard de rijke
heeren valt men niet te lastig, maar wij, kleine
neringdoeners, die met ons werk en onzen stiel
moeten leven, worden hoog aangeslagen. Heeft
men een gerij, een peerdje en een karreken voor
zijn gebruik, betalen moet men daarvoor. En
de prachtpeerden en voituren Ik zal niet zeg
gen dat deze niets betalen, dat niet, maar zou
ik te veel vragen als ik vraag dat ons gerij tou
vrijgesteld worden van belasting en dat deze
des te hooger worden aangeslagen Ik denk
het niet... Ik haal dit slechts aan als één enkel
voorbeeld onder velen waarin wij getroffen
worden.
En de eerw. heeren geestelijken, Mijnheer,
wel 't zijn brave menschen, als men er altijd
en in alles goed mede staatdoch zij zijn zoo
een beetje hooveerdig en bemoeien zich veel te
veel met alles wat hunne zending niet is. Het
was juist een man zooals M. Boeckaert die zij
moeten hebben voor burgemeester; cs-n mensch
die wil burgemeester zijn met naam docv, niet
met der daad, opdat zij zelf allés zouden kunne
op hun duimke doen draaien.
Daarom is 't dat ik er sterk aan twijfel of
M, Bouckaert wel iets zal doen ten voordeele
van dien trein, want onze geestelijken, den
slechten toestand der werkersbevolking niet
willende inzien, vragen niets beters dan 't volk
hier ter plaatse te houden winnen zij niet ge
noeg om te leven, zij zijn er des te gemakke
lijker meester over. Vooraleer uw blad hier op
Waeregem wierd verkocht, was er nog geen
enkel blad die in eene ernstige en verstandige
taal den werkman en neringdoener dorst ver- 1
dedigen en verleden Zondag was het genoeg
te zien dat uw blad hier bijval vindt, want uw
verkooper. kon niet rap genoeg bestellen en 9
kv^ffcv v^.l'Uïazetten tekort.
Wn. M. PlancquaerLggii
sterk 'worden og_JSi«^igemT>---z.fl.et gij hier
eens komen gij zoudt goed onthaald
worden bij het volk, want het heeft grooten-
deels goesting om eens te veranderen van partij,
en daartoe is de kristene volkspartij de eenige
geschikte partij, die in 1910 mits eene goede
werking, hier vele stemmen kan behalen.
Ik zal, mijnheer de hoofdopsteller, u zoo nn
en dan nog eens een briefke schrijven over
Waeregem.
Mijne beste groeten. Een neringdoener.
Aan de voorzitters van ieder der democra
tische instellingen worden vriendelijk gevraagd
tegen dien datum een verslag hunner afdeeling
op te maken.
De lidkaarten voor 1909 zullen in deze ver
gadering ook overhandigd worden.
Het bestuur verhoopt dat de leden zullen
talrijk opkomen naar deze belangrijke vergade-
GENT
Wij doen een vurigen oproep tot de vrien
den. Allen hebben beloofd minstens een nieuw
lid mede te brengen wij moeten allen ons
woord houden. Talrijk, zeer talrijk moeten wij
opkomen. Dit geeft moed en vertrouwen. We
moeten minstens met 5o aanwezig zijn en onze
bond moet minstens 100 leden tellen.
Om iedereen toe te laten aanwezig te zijn,
hebben wij besloten de vergadering 's namid
dags te houden om 2 112 ure.
Dus eersten Zondag van Maart, vergadering
van den arrondissementsbond te Gent, in het
Hotel de Russie aan de statie.
Arrondissementsbond van Kortrijk
Op den vierden Zondag van Januari, om
91/2 ure voormiddag, belangrijke vergadering
van den arrondissementsbond.
x. Regeling der Meetings van Herseeuw,
Wcvclghem, Reclihcm on Bieceghem.
2. Eerste uitgave van ons maandblad.
Dit zijn twee gewichtige punten.
Wij hopen ook dat deze die zich gelast heb
ben met te Moorseele, Rollegem, Aelbeke en
Bellegem ons partijgenooten te gaan bezoeken
en te gaan vereenigen, goed verslag zullen
geven van hun werking.
We verwachten veel leden op de vergadering
van den arrondissementsbond.
Ansegem en Meenen en Moen mogen niet
ontbreken,
Bespreking van 't strijdblad en van de te
geven meetings.
Niet t'huis gebleven. Allen op post
H. P.
Bond van Kortrijk
Ik had toegezegd verleden maandag tegen
woordig te zijn op de vergadering van den
bond van Kortrijk. Alleenlijk heeft men zich de
moeite niet gegeven mij te laten weten of de
bond vergaderde, waar en om welke uur. Dus...
H. P.
SWEVEGHEM
Aan de vrienden doen wij een dringenden
oproep om tegenwoordig te zijn in de vergade
ring, die zal plaats hebben den laatsten Zondag
van Januari, om 9 ure voormiddag, in het ge
woon lokaal. Wij hopen dat er niemand zal
Het Bestuur.
Dagorde Verslag over de laatste vergade
ring. Toestand der kas. Het Bestuur.
Deerlijk
Op eersten Zondag van Februari, onmidde-
lijk na de Mis van 71/2 ure, dringende bijeen
komst voor al de ingeschrevene leden van de
vakvereeniging, bij Henri Caveye. Er zijn zeer
gewichtige mededeelingen te doen en besluiten
te nemen, waartoe aller tegenwoordigheid wordt
vereischt. Wij verhopen dus dat niemand zal
ontbreken, Het Bestuur.
Jonge Waoht van Brugge
Alle Zaterdagen, van 9 tot 10 ure, vergade
ring der Jonge Wacht.
Iedere Maandag om 8 ure, sprekersbond.
Alle Zondagen van 11 112 tot 12 i\2 ure
's middags, openbare volksbibliotheek in het
Volkshuis, Garenmarkt.
Zondag, om 10 ure 's morgens Herhaling
voor de Trompettersclub.
Christen Volksbond van Brugge
Om reden van allerhande beletsels, heeft de
maandelijksche vergadering van Januari geen
plaats kunnen hebben en zal de eerstkomende
bijeenkomst op eersten Zondag van Februari
plaats hebben, om 8 ure 's avonds in 't Volks
huis, Garenmarkt.
Dagorde Bespreking over onze democra
tische instellingen, zooals de Ziekenbond, de
Koolbond, SpaarafdeelingVolksbibliotheek,
Propagandaclub, enz.
Alle giften hoe gering ook, worden in dank T
aanveerd bij Remi Vanderschelden te Deerlijk.
Wanneer de poppen eenmaal aan 't dansen
gaan in Ierland, dan scheiden ze nog zoo gauw
niet uit. Nu hebben de vereenigde Iersche
bonden van Amerika te New York die tot
hun laatsten dollar toe schijnen veil te hebben
voor hun kwijnend moederland en zijne her
leving naar hun strijdgenooten te Dublin
het volgend bescheid gezonden Door het
slaafsch opdoen van Engelsche idealen the
slavish catering to Englisch ideals) wordt
j men er toe gebracht op den duur Engelsche
religie voor te trekken en wij bezweren het
volk van Ierland wel te zorgen, dat de nieuwe
Universiteit een zetel worde van Iersche leering
houw en trouw en eene vesting van Iersche
j nationaliteit. Moest het anders zijn, dan dient
de nieuwe Universiteit verworpen door alles
wat nationaal heet, manmoedig én zelfbewust
in Ierland
Het gerucht gaat immers, dat de seculiere
geestelijkheid weliswaar de Gealic League ter
zijde staat, maar dat de Jesuieten die het
middelbaar onderwijs in handen hebben
tegen het verplichtend Iersch als voertaal zich
aankanten. Van Roomsch- Katholieke zijde werd
reeds geschreven a De pastoors mogen het
Iersch genegen zijn, de Gealic League mag
ervoor kampen, bijaldien de Jezuieten zeggen
dat hoeft niet ingebracht, het zal niet inge
bracht worden
Deze woorden doen de kitteloorigsten onder
de Iersche voorvechters, die niet altijd hun
fortiter in re aan een suaviter in modo weten
te paren, met gebalde vuisten opstuiven en
Colonel Maurice Moore flapt het eruitDe
Jezuieten zijn een cosmopolitisch gezelschap,
dat ijvert voor het katholiek geloof zonder aan
zien der nationaliteit. Maar het Iersche volk is
allerminst een cosmopolitisch volk weshalve
het moet zeggen tot de J ezuieten Houdt uwe
handen af van onze Universiteit De strijd
voor een nationale Universiteit is een strijd ter
wille van beginselen en in zulke zaken kan niet
worden toegegeven. Weigert de Senaat der
Iersche Universiteit het Iersch verplichtend te
maken, dan zal vijf jaar lang ons land in rep
en in roer staan en met de eerstkomende ver
kiezing zal de naam van eiken anti-Ierschge-
zinden Senator met een doodkruis geteekend
worden, hij weze een protestant, een Jezuiet of
een bisschop.
Men ziet dat de katholieke leren stouter zijn
dan de sukkelaars van katholieke Vlaamsch-
gezinden, die reeds 5ojaar gefopt worden.
Het eerste onafhankelijk optreden der socia
listische partij tijdens de jongste verkiezingen
in Engeland heeft menigeen verrast. Men
meende te doen te hebben met een handvol
onberaden opruiers en post factum stond alle
man verbaasd over de getalsterkte der nieuwe
lingen. Ander feiten meer bewijzen, dat onder
alle gezindten een intel'ectueelen drang waar
te nemen is naar maatschappelijke hervorming.
Socialism blijkt vooralsnog een vrij rekbaar iets
te wezen Het wordt opgevijzeld tevens door
bewonderaars van Christus' Bergrede en door
wijsgeerige nihilisten, die niets dan haat en
vernieling in hun schild voeren. Die ongewis
heid maakt een zijner zwakke zijden uit en eerst
wanneer men verplicht zal zijn een vastbepaalde
formula aan te hangen zullen de schapen ge
scheiden worden van de bokken. Nu is de leader
der Labour Party een Roomsch-katholiek en
onder de protestanten wordt hoe langer hoe
meer gewag gemaakt van Church Socialism.
Doch de reactie tegen het onbezonnen kerkelijk
socialism zal niet uitblijven en zal noodwendig
nopen tot schifting. Aldus antwoordde de Angli-
kaansche bisschop van Manchester aan de
Church Socialist League van Preston, die hem
onlangs het leaderschap barer beweging had
