JAN VLEMINX
Kent gij een zang
Gedenkt den Strijdpenning
De ramp van Sicilië.
De moord in de Jerusalem-
straat te Schaarbeek
Antwerpsche Kempen
aangeboden. dat niet de socialisten alleen
naar middelen uitzien om de menschelijke
smarten en ellende te lenigen. Alles wat de
Langue wil aanvangen om door lijden en gebed
de verbetering van het meDSchdom te bewerken,
zoodat in stede van de baatzucht, het beginsel
der liefde eenieders doen en laten zou beheer-
schen, zal te allen tijde de goedkeuring weg
dragen van elk godvreezend christenmensch.
Veel hangt af van de wijze waarop men
tracht dit doel te bereiken. Bevorers een bis
schop van Christus kerk zich ten hoofd kan
maken eener beweging, moet hij goed toezien
of het een oorlog geldt dan wel een bevrediging
en de woorden indachtig zijn van den Zalig
maker: Mijn koninkrijk is niet van deze wereld.
Ware het van deze wereld dan zou ik mijne
knechten uitzenden om te vechten.
Ziehier wat de leden van hut Engelsch huis
der Gemeenten, het oudste en deftigste Parle
ment ter wereldvan Januari tot Oogst 1908
verbruikt hebben meestal op 's lands kosten
in de spijs- en drankzalen van Westminster
Palacevoor 224,900 fr. leeftocht, voor 88,i5o
fr. wijn en voor 16,975 fr. sigaren.
Kent gij een zang zoo schoon als 't lied der nachten
Dat heimnisvoi de ziel ter bede chvingt
Wanneer het koor der gulden hemelwachten
Op eeuw'ge maat den naam des Heeren zingt
Kent gij een zang zoo droef als 't lied der waat'ren
Dat eind'loos verre in breede noten ruischt
Kent gij een zang zoo grootsch als 't donderklaat'ren
Dat door het ruim in rollende echo's druischt
Kent gij een zang zoo lief als 't lied der weide,
Omwemeld blij van 's middags zonnegloed
Waar elke bloem in 's Heeren hand er spreide
In fluiistring stil haar milden makker groet
Kent gij een zang zoo forsch als 't lied der boomen
Die in de rei van 't vrije woud geschaard
Hun wild gejuich in reuzenvreugd onttoomen
Wanneer 't orkaan door hunne kruinen vaart
blusschen te denken viel, moesten zij zich be
palen bij de afzondering vae den brand. Al de
overheden, alsook dè hertog van Genua, kij ter
plaats gekomen.
Volgens andere tijdingen ontstond de brand
in het paleis Pannis, misschien het eenige
gebouw dat recht gebleven is. Het vuur moest
sinds eenige dagen smeulen, en het zou tenge
volge van den hevigen wind uitgebroken zijn.
Er wordt thans officieel gemeld dat het gevang
te Reggio- Calabria door de aardbeving bijna
gansch vernield is 38 gevangenen vonden den
dood tusscben de puinen. De overlevenden
hebben de vlucht niet genomen. Zij werden
door den bestuurder van het gevang, wiens
vrouw gedood en wiens zoons gekwetst waren,
op eene binnenplaats verzameld, en zijn sedert
naar andere gestichten gestuurd geweest.
De opzoekingen in de pui nen
Zooals wij reeds gemeld hebben, heeft de
Italiaansche regeering bijzondere maatregelen
genomen om de kostbaarheden tusschen de
puinen der vernielde steden en dorpen gevonden
aan hunne rechtmatige eigenaars of aan hunne
erfgenamen te bezorgen. De burgelijke en
militaire overheden zijn gelast de opruimings-
wërken te bewaken. De personen, die kunnen
bewijzen dat de gevonden voorwerpen hun
eigendom zijn, krijgen ze terug, nadat er
proces-verbaal overgemaakt is.
Voor de voorwerpen van groote weerde,
ofwel wanneer er twijfel bestaat, moet eene
rechterlijke kommissie beslissen. Bieden zich
erfgenamen van eenen overledene aan, dan
moet er eerst een onderzoek ingesteld worden
over de dood van dezen laatste en over de
rechten der aanvragers. De gevonden voor
werpen, die niet teruggeëischt worden, moeten
naar bijzondere plaatsen gebracht en mogen na
verloop eener maand verkocht worden.
O I 'k weet een lied, een bede en klacht van lijden
Een harp van liefde, een ruischend vreugdgeschal,
Een storm van drift, een kreet van hooge strijden
Het menschenhert, het roerendst lied van al.
H. C.
De gemeentekas
Er zijn opzoekingen gedaan geweest tusschen
de puinen van het stadhuis van Messina, dat
door de aardbeving gansch vernield was. Het
brandkoffer der gemeente, dat 400.000 fr. in
geld en andere weerden bevatte, werd onge
schonden teruggevonden.
Nieuwe aardbeving
Zondag nacht had men te Messina nog eenige
lichte aardtrillingen gevoeld, doch maandag
namiddag, ten 5 1/2 ure, werd er een geweldige
golvende schok waargenomen. Ten 3 1/2 ure
had men te Forli ook een hevigen schok gevoeld.
De schrik tusschen de bevolking was groot. Er
werd door deze aardbeving geene nieuwe schade
aangericht. Ten 1 uur i3 werd er in het Obser
vatorium van Florentië eene lichte aardbeving
opgeteekend.
Brand te Messina
Maandag nacht is er brand ontstaan, die door
een hevigen wind aangewakkerd werd, in de
puinen der huizen, langsheen de kaai. De
troepen en de manschappen der oorlogschepen
kwamen toegesneld doch, daar er aan geen
Het lijk der ongelukkige vrouw Sylvie Van
de Wiele, Zondag nacht in de Jerusalemstraat,
te Schaarbeek, door haren man vermoord, was
Maandag morgend naar het gasthuis der ge
meente gebracht, waar des namiddags de lijk
schouwing gedaan werd door de wetsdoktors
De Rechter en Heger. Ziehier eenige nadere
inlichtingen over de omstandigheden, waarin
de schrikkelijke moord gepleegd werd.
Het huishouden Van de Wiele
De dader, Gustaaf Van de Wiele, 32 jaar
oud, kantonnier te Schaarbeek, is over twaalf
jaar getrouwd met Sylvie Van Damme, ge
boortig van Leuven, thans 32 jaar oud; uit
zijn huwelijk zijn drie kinderen geboren twee
jongens nu 10 en 6 jaar oud, en een dochterlte
van 3 1/2 jaar. In "t begin was het huishouden
zeer gelukkig, doch weldra ontstonden er voort
durend twisten en zelfs zoo erg dat de echtge-
nooten Van de Wiele, bijna overal waar zij
gingen wonen, verplicht werdeD te verhuizen.
Op 't laatste woonden zij in een huis der
Kesselstraat, waar zij eene kelderkeuken en
eene zolderkamer in huur hadden. Daar nog,
brak er gedurig twist uit tusschen de echt-
genooten en de vrouw werd door haren man
tot tweemaal toe op straat gezet. Doch ieder -
maal berouwde hij zich over zijne daad, en
ging zelf zijne vrouw terug halen.
j Verleden vrijdag, na eene nieuwe woorden
wisseling, dwong de kantonnier zijne vrouw de
woning te verlaten, na, in zijne gramschap,
haar de kleederen gescheurd te hebben.
iSylvie had met haar jongste kind eene schuil
plaats gezocht bij vrienden, de echtgenooten
Van Caeneghem, portiers van eene stokerij, ge
legen nevens het slachthuis van Schaerbeek, in
de Jerusalemstraat. De twee andere kinderen
bleven bij den man, in de Kesselstraat. De
fphtgenooten Van Caeneghem bewonen een
Huis, gelegen op de koer, tegenover de stallin
gen en remises.
1 Vrouw Van de Wiele had aan hare vrienden
verklaard dat het dezen keer gedaan was, en
dat zij naar hare familie te Leuven zou weer-
keeren. Zondag avond rond 5 ure kwam het
oudste zoontje der echtgenooten Van de Wiele
aan zijne moeder zeggen dat vader hem eenen
cent had gegeven om haar te verzoeken hem
ten einde van de Jerusalemstraat te komen
spreken. De vrouw ging es naartoe en bleef tot
8 ure weg.
Zij kwam dan buiten adem en gansch ver
schrikt in de woning der echtgenooten Van
Caeneghem weer en zegde dat haar man nog
maals aangedrongen had om bij hem terug te
keeren, doch dat zij uitdrukkelijk geweigerd
had. Hij haar daarop bedreigd, en zij was
gevlucht. Uit vrees van achtervolgd te worden,
was zij eerst in een der remises binnen ge-
loopen.
Het moordteoneel
Rond 9 ure kwam Gustaaf Van de Wiele
plotseling binnen bij dc echtgenooten Van
Gaeneghem en hij ging aan de deur kloppen
van de kamer, welke zijne vrouw daar betrok.
Zij weigerde eerst open te doen, doch, door de
tusschenkomst van den man Van Caenehgem,
kwam zij uit hare kamer. Van de Wiele deed
haar hevige verwijten en beweerde dat hij haar
met een spoorwegwerkman in de remise gezien
harJ. De vrouw protesteerde krachtdadig.
Ten slotte omhelsde Van de Wiele zijn
dochertje en hij vertrok om zich naar het
policiebureel der Colignonplaats te begeven,
waar hij eene klacht indiende tegen zijne vrouw.
Hij moet dan eenige herbergen bezocht hebben
en naar zijne woning in de Kesselstraat terug
gekeerd zijn, waar zijne twee zoontjes op de
zolderkamer sliepen, en heeft er zijn geweer
gehaald.
Omtrent half een na middernacht, keerde
hij terug naar de woning der echtgenooten Van
Caeneghem, waar alleman nog in de keuken
zat. Vrouw Vande Wiele, hield haar dochtertje
op haar schoot. Haar man, die met zijn geweer
gewapend was, loste haar plotseling een schot
in de slaap, en de ongelukkige vrouw viel met
verbrijzeld hoofd neèrhet bloed en de hersens
waren op de muur, de kas waartegen zij zat, en
tot zelfs op de zoldering gespat. Het kind was
op den vloer gevallen, doch had geen letsel be
komen. De moordenaar was zich naar het
policiebureel der Colignonplaats gaan gevangen
geven. Hij leverde er het geweer af, waaimeÊ
hij de misdaad gepleegd had. Het is een jacht
geweer dat Gustaaf Vande Wiele, die vroeger
jachtwachter geweest is, ten geschenke ontvan
gen had van zijnen gewezen meester. Het ge
weer bevond zich bij den broeder van Vande
Wiele, bewaker in het S. Josephspark. Vrijdag
was Gustaaf Vande Wiele het daar gaan terug
halen.
De Kinderen
Maandag morgend is de broeder van Gustaaf,
de twee kinderen die nog in het huis der
Kesselstraat verbleven, gaan halen om de arme
kleinen ten zijnent in te nemen. Zeggen wij
ten slotte dat de beschuldiging, welke Gustaaf
Van de Wiele tegen zijne vrouw inbracht, als
zou zij zich slecht gedragen hebben, volstrekt
niet bewezen is. Het dochterke van Van de
Wiele was bij de echtgenooten Van Caeneghem
gebleven, doch hare broertjes zijn er 's middags
om gekomen, en de drie kinderen verblijven
nu bij hunnen oom.
Turnhout. De prachtige liefdadigheids
feest, verleden Zondag, door de koninklijke
muziekmaatzchappij Orpheus gegeven ten
voordeele van de W* van L. Vander Seelen en
hare vijf minderjarige kindere 1, is ten volle ge
lukt en hoat de milde som van 1600 trauk
opgebracht. Eere en dank aan de menschlieven-
de inrichters en deelnemers.
Volgens wij vernemen is er te Oosthoven
eene petitie in omloop, dat door de algemeen
heid der bevolking wordt geteekend, vragende
dat het gehucht Oosthoven in een afzonderlijke
gemeente worde opgericht.
In een herberg alhier, werd zondag 1. 1.
van T. B. een geldbeugel ontfutseld, inhou-
ende 14 frank. Hij had vermoeden op zekeren
persoon en eischte onder bedreiging zijnen
geldbeugel terug. Het lukte, de geldbeugel
kwam terug te voorschijn, maar er ontbrak
10 frank.
Gheel. Met vreugde wordt vernomen dat
de beruchte Dikke Berré verleden Zaterdag
door den wakkeren commandant der gendar-
merij en door den gendarm Lamot is aange
houden, ter gehucht Hadschot Hij was
onlangs uit de colonie van Wortel ontsnapt.
Niet lang geleden had de nachtwaker Van
Berghen den Dikken Berré verrast, maar hij
kon hem niet aanhouden, en had geweldige
messteken aan hoofd en armen bekomen. Voor
dit feit bekwam de Dikke Berré eene straf
van twee jaar gevang en 5o fr. boete. Bij zijne
aanhouding droeg hij een lang puntig mes bij
zich.
Beersse. Voorlaatsten Woensdag nacht
is alhier brand ontstaan aan drij woningen. De
geheele blok huizen is totaal afgebrand en het
vuur nam op korten tijd zulke uitbreiding, dat
men bijna niets heeft kunnen redden. De
meubelen, 3 geiten en 2 varkens, en eene heele
partij hooi en strooi, dat nog in een aanpalend
gebouw zat, is insgelijks de prooi der vlammen
geworden. Een onderzoek is ingesteld.
Olmen. Kortelings zullen er alhier proef
nemingen gedaan worden met het vliegmachien
door Baron de Cramhay, op eene heide, toe
behoor :nde aan M. Rooperts, gemeentesekreta-
ris. Deze heide is 800 meters lang op 400 meters
breed.
Moll. De landbouwer G... was met zijne
boter alhier ter markt en moest die op het
gemee .tehuis laten wegen. Tijdens die be
werking was zijn velo verdwenen. In den
namiddag bood een zekere N... van Moll, te
Lommei een velo te koop. Een persoon van
Overpelt, die te Moll aanwezig was en van de
diefstal wist, bood aan N... den velo te willen
koopen, maar op voorwaarde hem verder te
willen vergezellen om in een ander huis het
geld te halen.
Zoodoende moest men voorbij de gendar-
merij gaan, alwaar de zoogezegde kooper
gelegenheid vond om de gendarmerij te ver
wittigen. N... werd aangehouden en naar
Turnhout gevoerd, alwaar hij, na ondervraging
door den onderzoeksrechter in de gevangenis
werd opgesloten.
37 MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christene Democraten
in Vlaanderen.
Ik zie de zake lijk ze werkelijk is, antwoordde de
pastoor, met een zeker gezag steunend op ieder woord, 't geen
heden gebeurt is slechts de herhaling van 't geen vroeger in de
kerk is gebeurd de geest van hoogmoed in opstand tegen
't geestelijk gezag, tegen de hiërarchie, tegen de kerkelijke over
heid. 't Is altijd zoo dat de ketterijen zijn begonnen
O o, pastoor, antwoorde dezelfde kalme stem ketterij,
ketterij we zijn toch zoo ver niet. Vergeet niet dat er nu met
't algemeen stemrecht een gansche verandering
Een droevige betreurensweerdige verandering, meende
Van Boschvoorde, onmiddellijk met een krachtig hoofdknikken
door zijnen pastoor goedgekeurd.
In 't kiezerskorps heeft teweeg gebracht. Nu de massa
stemrecht heeft moeten alle politieke partijen tot de massa gaan.
Hier moet onvermijdelijk gebeuren wat in Engeland, Vrankrijk,
enz., wat hier zelfs in de steden en 't Walenland gebeurt't is
te zeggen dat het politiek leven zich moet uitbreiden. Meetings
en politieke schriften moeten onvermijdelijk meer en meer aan
het orde van den dag komen.
Men moet geen meetings geven in Vlaanderen, antwoordde
de pastoor met toenemende drift. Wij zijn wij hier om tot het
volk te spreken, we zijn wij hier om de menschen te leeren wat
ze weten moeten en wat ze moeten doen. Daarvoor zijn wij van
God aangesteld; daarvoor hebben wij zending gekregen. Wat
komen die jonge advokaten hier doen en de andere die eene
van buiten geleerde les komen opzeggen als papegaaien I
Van Boschvoorde knikte gedurig goedkeurend al spelende
met zijn tafelmes en nu en dan als de pastoor met meer klem
sprak, hem immer goedkeurend in de oogen starende.
En die priester I Wat komt hij daar bij doen
Ja, knikte Van Boschvoorde, wie heeft hem zending ge
geven Wie heeft die jonge onbeduidende kerels last gegeven tot
het volk te gaan
Ja, wie wie, hernam de pastoor, die zich sterk voelde. Is
het hun pastoor? Is het hun deken?
Is het him bisschop voegde Van Boschvoorde er bij.
Maar, maar, pastoor, klonk het wederom kalm, maar toch
iets min kalm dan vroeger er is hier geen kwestie van geeste
lijke zaken, de demokraten spreken enkel van politiek, van
wereldsche zaken. Geef aan Cesar wat aan Cesar toekomt.
Zoo, zoo, zoo. Geef aan Cesar wat aan Cesar toekomt.
Van den oogenblik dat de menschen beweren dat er enkel
kwestie is van wereldsche zaken, moeten zij noch pastoor noch
bisschop meer herkennen
Ah bah, onderpastoor, ah bah! allons dat ze pastoor Daens
dan maar bisschop maken en wij we zullen aan M. De Backer,
en M. De Pelsmaecker, en smid Lambrecht en Frans Sterkx
moeten gaan vragen wat er hun belieft dat er op ons parochiën
gedaan worden.
Pastoor van Cutsem had deze woorden met ware drift uit
gesproken. De nederige man kon zich nu niet inbeelden dat er
iets kon of mocht gebeuren binnen de palen van zijn parochie of
om meer volgens de werkelijkheid te spreken van zijne heerlijk
heid van Volxem, waarover hij 't recht niet zou gehad hebben het
hooge woord te voeren.
Laat ons de kwestie op haar waar terrein brengen, sprak
Van Boschvoorde immer met zijn tafelmes spelende en den blik
strak half nederig in d'oogen houdend. Als er kwestie is van
't bouwen van een gerechtshof, van 't graven eener vaart, van
't aanleggen eener spoorlijn, zeker dat zijn andere wereldlijke
zaken waarin de geestelijkheid niets te zien heeft, tenzij gansch
uitzonderlijk misschien, als er eenig zedelijk of godsdienstig
belang rechtstreeksch mede zou betrokken zijn. Maar de politiek
is iets gansch anders, dat is een zeer ingewikkeld iets. Veel
zedelijke en geestelijke belangen
Voorzeker, voorzeker, bevestigde pastoor Van Cutsem,
die gevoelde dat Van Boschvoorde de zaken goed aan 't draaien
was om hem gelijk te doen bekomen en goedkeurend en knikkend
bleef hij eenige stonden met den breeden rooden neusdoek over
de hand geplooid vooraleer tot de bedoelde reinigingsoperatie
over te gaan.
Wij hebben de scholen, de kloosters, de belangen der kerk
fabriek, 't budget van eerediensten. Zeker geef aan Cesar wat
aan Cesar toekomt, maar geef ook God wat God toekomt.
Zeker, zeker, voorzeker, herhaalde en knikte de pastoor
nog immer met den nousdoek in de hand.
Dus hier staan de hoogste geestelijke belangen op 't spel,
en aangezien 't geestelijk belang oneindig boven 't wereldlijk
belang staat gelijk de ziel oneindig boven de materie of stoffelijk
verheven is, zoo moet de politiek in een goeden en christelijk
geordenden staat...
Zoo is 't, zoo is 't, 't is klaar 't staat bijkans letterlijk in
den koers van kerkelijk recht ons in 't seminarie door kanunnik
De Clerck gegeven. En nu 't pleit als beslist aanziende ging de
pastoor eindelijk over tot de reiniging waarvoor zijn neusdoek
geschikt was en die eigentlijk zeer noodzakelijk begon te worden.
De tweede onderpastoor poogde te vergeefsch in te brengen
dat er hier geen kwestie kon zijn van geestelijke belangen aange
zien de christen democraten door en door geloovige menschen
waren, bijkans allen vurige en overtuigde strijders voor de kerk
dat de wijze waarop Van Bosch voorde de zaken voorstelde over
dreven was, dat er gemakkelijk een scheidslijn kon getrokken
worden tusschen het wereldlijke en 't geestelijke als men wilde
rechtzinnig zijn (doch daar ligt de knoop). Doch Van Bosch
voorde wist altijd te toonen dat alles wat op politiek gebied ge
beurde rechtstreeksch of onrechtstreeksch de kerk of de zedelijke
belangen van den mensch aanbelangde evenals een wereldlijk
mensch met hetzelfde gemak zou kunnen bewijzen hebben dat er
op geestelijk gebied niets kan gebeuren dat niet rechtstreeksch of
onrechtstreeksch eenige verbintenis heeft met 't belang van den
Staat en van den stoffelijken toestand van den mensch.
Men viel van 't een op 't ander, op de geschiedenis van den
strijd tusschen kerkelijk en wereldlijk gezag, op de meeting van
den dag te voren, op Jan Vlemincx, op Pastor Daens, dan
wederom op de meetings. De partijen werden heviger en heviger
tot dat de Pastoor den redetwist sloot met
Ik herhaal, wie zendt die mannen Is het hun pastoor, is
het de deken, is het de Bisschop Wij zijn hier om tot het volk
te spreken, wij en niemand anders. Wij door het priesterschap
hebben die zending van God ontvangen. Wij hebben hier noch
Pastoor Daens noch een De Backer of al gelijk wie vandoen. We
weten wij wat er moet gedaan worden, wij, wij en wij alleen. >1
Van Bosch voorde knikte wederom goedkeurend en de tweede
onderpastoor voelende dat de woordenwisseling te scherp wierd
zweeg. Hij gevoelde dat de Pastoor vooral en ook Van Bosch
voorde een schromelijken hekel hadden tegen de meetings en dit
moest hem niet verwonderen
Vroeger hadden de priesters alleen gelegenheid tot het volk te
spreken. Zij mieken er ruimschoots gebruik van tot steun van hun
eigen gezag en zij maakten er zonder de minste scrupuul overal
ook misbruik van om deze te bevechten die hen in den weg ston
den en om zich door spot, verachting en ook niet zelden door de
onbeschaamste leugens en door laster over deze te wreken die
voor hen niet logen.
Nu dat de meetings opkwamen, nu dat men tot het volk ging
spreken in herbergen en openbare plaatsen zagen zij dat machtig
wapen het woord, ook in handen van wereldlijken. Die jonge
geestdriftige mannen die tot het volk gingen en hem kwamen
onderwijzen nopens zijne rechten, zijn belangen waren dus kon-
kurrenten en aangezien de vergelijking tusschen de welsprekend
heid der meetinggevers en deze van pastoor en onderpastoor nog
al dikwijls ten nadeele van deze laatsten uitviel was de vijand
schap der priesters tegen de volksvergaderingen zooveel te heviger
en te hardnekkiger.
