TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
Christene Volkspartij
PARTIJ-CONGRES
De Vlaamsche Hoogeschool
l
Ons aller plicht
Verzekeringsmaatschappijen
Thielt
Zondag 31 Januari 1S09
't Blad 5 centlemen
1 6'Jaar Nr 5
HET RECHT
«tor Sod en Volkl
Alles voor VlaanderenI
Vlaanderen voor Christusl
Inschrijvingsprijs voor Belgonland
Een jaar fr. 3.oo. Negen maarden fr. 2-25
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00 j
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
Hoofdopstal lep H. PLANCQUAERT.
Men schrijft in ten bureele van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragere
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad
eOUPUREREI, BRUGGE
AANKONDIGINGEN
Bekendi....^.igen, per drukregel fr. o.a5
Reclamen, op de 4® bladzijde. 0.45
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
Het CONGRES is vastgesteld op
Zondag 14 Februari om 2 1/2 ure,
in het lokaal der Democraten, te
Denderleeuw.
DAGORDE
Inrichting der partij.
Het bureel zal samengesteld zijn als
volgt: de heeren B. Minnebo, E. H.
Fonteyne, Daens, Stoumon, Boriau,
Weekers, Van den Bruele, Gillaert
Roosens en Robiéfoid.
Verders zullen alle gekende partij
gangers toegelaten worden.
Namens het Inrichtingscomiteit
De Schrijver,
Victor Bocqué.
Ziedaar omtrent tachtig jaren dat
Belgie bestaat het telt meer dan
4 millioenen Vlamingen op eene be
volking van 7,300,000. De Vlaming
verkeert nog immer in een toestand
van minderheid. Alles is er op uit om
ons ongelukkig en weinig krachtdadig
volk te vernederen en hem zijn natio
naliteit te ontrooven. In het toedeelen
der ambten wordt de Vlaming ver-
stooten 't onderwijs wordt zooveel
mogelijk verfranscht in 't leger telt
de Vlaming niet meer. Zou er een
officier zijn die zich vlaamschgezind
zou durven toonen 't Eerst wat de
officier en de onderofficier doen is hun
eigen vlaamschen aard verachten en
't is in naam van de vaderlandsliefde
dat men steeds meer millioenen eischt
van ons volk om meer en meer van die
vaderlanders te kweeken en te vetten.
Geen volk wordt zoo miskend als ons
Vlaamsch volk.
Niet in Belgie alleen worden er
twee talen gesproken. Zulke toestand
heerscht in verschillende landen.
In Zwitserland worden er drie talen
gesproken.
In Oostenrijk een tiental.
In Zwitserland staan al de talen op
gelijken voet. Men zoekt niet 't ro-
maansch of fransch sprekend gedeelte
te verduitschen en men zoekt ook niet
't Duitsch gedeelte te verfranschen.
In Oostenrijk, niettegenstaande de
duitschsprekendenden de talrijkste zijn,
wordt de taal van alle nationaliteit
erkend. Tzekken, Hongaren, Polen,
Ruthenen, Slovenen, Croaten hebben
allen hun scholen en hoogescholen.
In Oostenrijk zijn 700,000 Italianen
op een bevolking van 5o millioen in
woners zij komen insgelijks eene
hoogeschool te bekomen.
En wij Vlamingen als we vragen
om ook ons studiën in onze moedertaal
te mogen doen, om ook een Vlaamsche
Hoogeschool te bekomen Wat doet
men Men spot met de Vlamingen en
men zendt ze wandelen.
En van wie krijgen wij dien kaak
slag
1) Van de katholieke regeering die
zonder het Vlaamsch volk niet zou
kunnen besturen.
2) Van onze bisschoppen zelve die
zich opentlijk vijandig verklaard hebben
aan eene Vlaamsche Hoogeschool.
Een Hoogeschool voor Vlamingen
nooit, zoo sprak de aartsbisschop van
Mechelen.
't Is waar, hij heeft zijn woord eenig-
zins veranderd zeker heeft men hem
dé onvoorzichtigheid zijner woorden
doen opmerken. Hij heeft het nu over-
1
gelaten aan den rektor van de Hooge
school van Leuven om te oordeelen of
eene Vlaamsche Hoogeschool nuttig is
ja of neen. Wat zal de rektor zeggen
natuurlijk 't geen zijn aartsbisschop
begeert.
Dus voor ons 4 millioen Vlamingen
nog niet't gene de Ierlanders bekomen
van Engeland, 't geen 700,000 Italianen
bekomen in Oostenrijk.
Wij Vlamingen, wij zijn de verstoo-
telingen hier in Belgie. Voor ons niets.
Wij Vlamingen ondersteunen den
godsdienst En welke is de erkente
lijkheid der priesters jegens ons volk
Wij Vlamingen verhinderen 't socia-
lismus van meester te worden in ons
land
En de eerste daad der rijke standen
is hun volk verloochenen en zich scharen
aan de zijde der Vlaamschhatende
Walen als 't er op aankomt voor ons
volk een recht te bekomen.
Als eensdaags het Vlaamsche volk
zijne oogen zal openen, als het eens
zijne nationale fierheid zal terug be
komen hebben, wat zal 't dan denken
van de katholieken
Wat zal het dan denken van de
katholieke geestelijkheid Hebben de
priesters van Italië erbij gewonnen
vroeger het nationaliteitsgevoelen te
bekampen ten voordeele van Oostenrijk
en van de. Bourbons
De vrijmetselarij heeft Italië vrij ge
maakt; de Paus heeft er zijne Staten
bij ingeschoten en gaat eens in de
beschaafde gewesten van Italië 's Zon
dags naar de kerk ge zult zien wat er
daar nog van den godsdienst overblijft.
Hoeveel duizende Vlamingen hebben
reeds hun katholiek gevoelen niet ver
loren, omdat zij zagen dat de hooge
geestelijken ons volk verachten en be
nadeel igen
Wie kan er van een vrij man eerbied
eischen voor gelijk wie het ook wezen
moge als hij dezen de heiligste rechten
van zijn volk ziet miskennen.
Ja 't is waar, tot nu toe hebben de
katholieken met ons Vlaamsche volk
kunnen spotten. Het was onwetend,
karakterloos. Het kende zijn rechten,
zijne belangen niet; het had de fierheid
niet die ontstaat in het hart van den
mensch die gevoelen heeft van zijne
eigenwaarde. Men kon dus met dat
volk doen wat men wilde. Doch allengs-
kens betert het. Ons volk leert meer
de beste, de kloekste, de verstandigste
beginnen den strijd te begrijpen.
En wanneer dan eensdaags het beste
gedeelte van het Vlaamsche volk zal
verstaan hoe de katholieken het ver
nederd hebben, zijn heiligste rechten
hebben miskend, wat zal dat volk dan
gevoelen voor de katholieken, voor de
priesters en voor dien godsdienst die
zoo dikwijls misbruik werd om het
recht te verpletteren
Een Vlaamsche Hoogschool dat is
ons recht. Wij hebben het recht in onze
taal onderwezen te worden. Wij hebben
het recht onze opleiding te ontvangen
in gelijk welk vak in onze taal in onze
Vlaamsche moedertaal. Daarom vragen
wij niet wij eischen ons recht en wie
ons dat recht weigert, hij weze wat hij
wil, minister, katholiek of bisschop, is
een vijand van ons volk, is een voor
staander van onrecht. H. Pl.
Voor de armen, voor de werkers,
vpor de massa ongelukkigen, zal 't een
jïkr zijn van armoe en ellende, van
zwoegen en slaven, van voortbrengen
vsj;| voeding en kleeding en alle andere
'•j&kti ukten
En toch zijn we allen broeders, en
zusters. Kinderen van den zelfden
vader en moeder
In ons katholiek en door godsdienstig
Belgenland Land van belofte en ge
duld voor de kleinen en nederigen,
maar edel en roemrijk Belgie voor de
grooten en machtigen Daarop is 't dat
we willen wijzen, om onze ieverige
medebroeders, alle werkers (sters) hun
ne oogen en ooren te openen, te wape
nen met ontwikkeling en plichtbesef.
Laat ons eenige jaren achteruit stap
pen en welk nog levende wezen zou
niet gedacht hebben aan betere dagen
op heden Beloften met duizenden
wetten in de Kamer en op papier
Glorie en geluk aan alle Belgen! Betere
regeling van den arbeid. Betere geleerd
heid onder' alle Belgen. Betere en
gezonde woningen. Een schoon pen
sioen, een behoorlijk loon, enz. enz.
Alles geschreven, en door gansch het
land uitgebazuind
Heeren der katholieke bewaarders
partij en uwe koffer fort vriendende
liberalen, waar is uwe ware vaderlands
liefde, uwe naastenliefde, uwe broeder
lijkheid
De meerderheid van 't landsbestuur
is'aan U heeren. Waar blijven uwe
beloften En uwe daden Ómdat ge
geleerdheid bezit, weet ge ons, de
werkersmassa te bedriegen, die ge
wetens en willens van alle onderwijs
berooft, om hen dom te houden, en
onbewust van zijne belangen.
Aan ons, demokraten, de wapens op
genomen, ons versterkt van werkers,
om op 't eerste sein van onze hoofd
mannen ten strijde te trekken naar alle
gewesten van't land, en ons te verzetten
tegen die geldwolven van alle kleur, en
de woorden van den Godmensch waar
heid te maken In het weet uws aan-
schijns 1uil ge uw brood verdienen
Broeders en zusters, mocht dit schrij
ven u treffen, mochten die weinige
regelen u doen overwegen wat ware
dat een stap vooruit voor onze edele,
reine, troostvolle christene volkspartij.
Eerbied voor den arbeid Hulde
aan het verdiende kapitaal en dat
zullen wij bekomen met te werken, eer
lijk en rechtveerdig te zijn in alles
Vrienden, onthoudt goed en overweegt
die regelen. En leve de christene volks
partij C. H. Ronse.
Het nieuwjaar is ingetreden met een
nasleep van geluk, en welstand- van
armoe, en ellende.
Voor eenigen, voor de welstand en
de gelukgenieters, zal 't wederom een
jaar zijn, van geld en leven, en in over- j
vloed.
EEN ECHT SCHANDAAL
Onze Vlaam-che buitengemeenten worden
tegenwoordig platgeloopen door de agenten van
alle slach van verzekeringsmaatschappijen.
Men verzekert tegen 't sterven van kleine
kinderen men verzekert zich voor eene zekere
som, te trekken als zijn kinderen tien of vijftien
jaar ouder zullen zijn, enz.
Groote winsten worden verzekerd aan de
agenten en honderde en honderde menschen
gaan een kontrakt aan ofwel tusschen 't drinken
eener pint ofwel verleid door de schoone
woorden der agenten.
Weinige dezer verzekeringsmaatschappijen
zijn zeer ernstig gewoonlijk rijzen zij uit den
grond als paddestoelen en vergaan na eenige
jarengewoonlijk tegen dat de tijd komt om de
verzekerde sommen te betal n.
Wat meer is, aangezien die premien
woonlijk nog al hoog zijn en dat de dagelijksche
winst van de verzekerden klein is, gevoelen die
menschen weldra spijt, zij betalen niet meer n
ze,zijn de gestorte penningen kwijt.
De voorwaarden die op de polis of verzeke-
riDgskontrakt staan hebben ze niet gelezen ze
zouden ze gewoonlijk ten andere niet verstaan,
want 't is niet altijd mogelijk van onmiddelijk
den zin van sommige artikels te verstaan
advokaten zelve moeten er soms op studeeren.
Zij teekenen zich dan ook dikwijls aan de
galg. Wij'kunnen onze lezers niet genoeg aan
manen om voorzichtig te zijn.
In de kontrakten van al gelijk welke verze
keringsmaatschappij staat gewoonlijk een be
paling ingelascht waarop niemand let en
die van 't hoogste belang is. 't Kontrakt bepaalt
dat de bevoegde rechter deze zal zijn van den
zetel der maatschappij 't is te zeggen dat als er
eene betwisting ontstaat tusschen den ver
zekerde en de maatschappij deze den eerste kan
vervolgen daar waar zij gevestigd is 't is te
Brussel of te Antwerpen en niet daar waar de
verzekerde woont. Deze bepaling levert den
verzekerde geheel en gansch over aan den wille
keur der maatschappijen. Kan een werkman,
een kleine boer naar Brussel gaan procedeeren
voor 20 of 3o of 5o fr. premien Neen, hij
kent ginder den weg-niet advokaat en over
weergeloop kosten hem alleen reeds 60, 80 of
100 fr.
En wat gebeurt er dan nog
Men zendt die menschen dagvaardingen in
't fransch waar zij niets van verstaan. Tegen
dat zij een vriend zijn tegemoet gekomen die
hun op den weg kan zetten zijn ze reeds ver
oordeeld zonder dat zij het weten. Eenige
dagen daarna wordt het vonnis hen beteekend
j nog eenige dagen later worden hun meubels
en landhouwgerief aangeslagen en de arme
dutsen zijn half geruineerd
Zoo iets komt te GEBEUREN TE WAE-
REGEM tot groote schade van een armen
landbouwer. Wij zullen 't feit toekomende week
verhalen en ook de bijzonderste bepalingen
f aanhalen der verzekeringskontrakten waarop
ge meest moet letten.
Vervolg Zondag.) H. Plancquaert.
Aan de Gazette van Thielt
Op uwe beurt waagt gij het, Gazette onze
beoordeeiing (deze der Thieltsche bevolking)
van den heer Boone's burgemeesterschap te
bespreken, en uw antwoord mag heeten een
samenhangsel van logen, onbeschoftheid en
ongerijmdheid I
Aan zoo iets hadden wij ons moeten ver
wachten, want een vat kan toch maar geven
wat het inheeft. Op denzelfden dag echter dat
gij verschijnt, hebben onze medeburgers onze
antwoorden kunnen lezen op een smaadschrift
dat door eenige losse heethoofden in het licht
werd gegeven, en daarin, in deze antwoorden,
zult gij, Gazette, ook gevonden hebben wat er
aan u dient geantwoord te worden.
Dit is genoeg om in eenieders oogen alle
trouwlooze katholieke aantijgingen te doen ver
dwijnen, als sneeuw voor de zon.
Wij zullen ons dus vergenoegen met daarbij
- eenige korte opmerkingen te maken.
Bij het lezen van uw artikel, a Gazette
ontwaart men aanstonds eene \ekere aarzeling,
welke aan geene andere oorzaak kan toege
schreven worden, dan aan de volle overtuiging
door u opgedaan, dat gij 'nen ongelooflijken
kemel hebt geschoten, met al dien onverdienden
lof naar het hoofd van uwen burgemeester te
werpen.
Uw schrijven hangt niet aan een en aan de
goesting de waarheid te verdraaien hebt ge niet
kunnen weerstaan. Wat kan een logentjemin of
l meer aan die katholieke politiekers schelen, als
het maar is voor de goede zaak I Hebben voor
dezelfde goede zaak hunne voorouders geene
duizenden en duizenden door zwaard en vuur,
omgebracht en is het niet billijk dat de jonveren
i een haarken van hunne overvaarkeDS bewaard
5 hebben
Wilt gij echter, Gazette het beste middel
5 kennen om uw geding te winnen, bewijst de
j> valschheid, de onrechtheid van hetgeen wij ten
laste legden van den heer Boonen's bestuur.
Poogt gij niet dit te doen, 't is dat gij zelve
r als een onmogelijk iets aanziet ons schrijven te
weerleggen, en 't is de veroordeeliDg, door u
jj zeiven geuitvan den heer Boones burge-
S meesterschap. Durft gij integendeel het aaDgaan
j met ons eenen pennetwist te ondernemen, dan
zal het ons niet zwaar vallen onze gedachten te
verdedigen en dan ook zal dien overdreven lof
van uwen burgemeester vervliegen als kaf voor
den wind
EENIGE VRAAGSKENS
I Is het waar, dat niemand, in de huidige
omstandigheden, het burgemeesterschap durft
aanvaar'en
Is het waar, dat men de aanstaande gemeente-
kiezing zal afwachten, vooraleer eenen burge-
meester te benoemen
I Is het waar, dat de katholieke kopstukken
hoegenaamd van den heer Vandewalle niet
5 willen weten, noch voor het burgemeester -
1 schap, noch voor het schependom
