Een dagorde
Zou 't waar zijn
Wereldbesehavers
Waar is Mad. Vaughan
of Caroline Delaeroix
Is de Koning getrouwd
Toortsen
Tliieil-fc
De strijd in 't Kortrijkschs
Arrondissement Kortrijk
LAUWE
VRAAGT
Ronse
Daar volg ik U op den voet. Doch op zuiver
politiek gebied, ben ik vrij, te handel zooals
't mij goeddpnkt.
Welnu, die woorden maken wij tot de onze.
Goed kristen, en gehoorzaam goed burger
en vrij.
Met die woorden in onzen geest gaan we
ten strijde en ter overwinning. (Daverende
toejuichingen).
Priester Fonteynegeeft daarna eeoe vrije,
hem eigen, geestdriftige vertolking die op don
derende toejuiching wordt onthaald.
Dan wordt ook de toestand van 't arron
dissement Kortrijk voor oogen gelegd en ver-
schillige sprekers onder andere Minnebo,
Vander Sche'den en Delwante namen daarover
het woord.
Geene besluiten werden genomen want den
Arrondissementsbond is volle vrijheid gelaten
volgers de standregelen der partij cartel te
sluiten of niet.
Wat ook de beslissing van de vrienden van
Kortrijk zij, al de democraten en wel bijzonder
lijk Pet: us Daens, Priester Fonteyne en andere,
beloven hunne krachtdadige medewerking voor
Kortrijk.
Verders wordt nog gesproken over Gen alge-
meenen toestand in 't lacd en in geestdrift en
eendracht wordt het Congres om vijf ure go
sloten.
Met de schoone groene vlag, 't zinnebeeld
der hoop, in top, en met de prachtige harmo
nie Concordia der Kristene Demokraten aan
't hoofd, doen de Congresleden en partijgenoo-
ten meer dan duizend in getal, eene wandelir.g
door de stad, onder het zingen van Vlaamsche
strijdliederen. J.-L.
BESLUITSELEN VAN 'T CONGRES.
i= PUNT
Uitbreiding derpartij. Slichten van Bonden.
Geldmiddelen.
De volgende dagorde werd met algemeen
handgeklap aangenomen
Het Congres drukt den wensch uit
i° Dat overal Boaden zouden inTericht wor
den van Christene Democraten Strijdhonden,
Ziekenfondsen, Studiebonden, Reisgilden,
Sprekersbonden, Wijkclubs, enz. enz.
a° Dat al die verschillige boaden zouden aan
gesloten zijn bij de Christens Volkspartij van
België.
a* PUNT.
Propaganda door de drukpers.
Het Congres vraagt de medewerking van al
de demociatische bonden en vrienden voor het
stevig inrichten van den verkoop der Democra
tische bladen in steden en gemeenten.
Vraagt ook dat al de democraten zoo krachtig
mogelijk zouden medewerken voor 't versprei
den onzer bladen .ze zouden helpen onder
steunen door 't nemen van abonnenten, door
't verschaffen van aankondigingen, door het
voortzenden na lezing enz. enz.
3° PUNT.
Onderwijs. Scholen.
De christene democraten op a6n December
1909, in algemeen congres vergaderd stemt de
volgende dagorde
i° Invoering van 't verplichtend onderwijs
voor alle kinderen van 6-7 tot i3 14 jaren.
2° Gelijke ondersteuning van Staatswege
voor alle scholen met Staatstoezicht.
3° Volledige hervormingen van het lager
onderwijs volgens de noodwendigheden van den
tijd.
40 Vrije keus van school voor den huisvader
volgens zijn geweten.
5° Vervlaamsching van eene hoogeschool
b. v. deze van Gent.
6° Vlaamsch als voertaal van 't onderwijs in
't Vlaamsche Land.
7* Het wetsontwerp Coremans of Sègers
Franck te stemmen.
Na de afhandeling der dagorde, werden nog
de volgende voorstellen gedaan en met alge-
meene stemmen goedpekeurd
x* Door afgeveerdigden van Brussel eu Ant
werpen
De christene volkspartij van Belgie, ver-
eenigd in congres te Brussel, den 26 December
1909, drukt den vurigen wensch uit, dat, ter
gelegenheid der troonbeklimming van koniDg
Albert I, algemeene genade geschonken wordt
aan al de berouwhebbende veroo: deelden, en
bijzonderlijk aan de wegloopers cf deserteurs
van 't leger, aan de veroordeelden voor aanslag
op de droevige jachtwet alsook voor de slacht
offers van artikel 310.
20 Door de afgeveerdigden van Luik
De christene democraten van Belgie,nn
algemeen congres te Brussel op 26 December
1909 vergaderd, onder 't voorzitterschap van
M. Minnebo, gemeenteraadslid te Brugge,
stemt eene hulde aan de heeren volksvertegen
woordigers en senatoren die de afschaffing der
loting en 't invoeren van den persoonlijken
dienst gestemd hebben. 0
Men leze goed het voorstel, door de
Luiksche Vrienden op het Congres van
2n Kerstdag ingediend
Worden geluk gewenscht de volks
vertegenwoordigers en senators, die den
persoonlijken dienst gestemd hebben.
Van oudsten %oon, van talrijker man
schapkortom van de andere bijzondere
hervormingen der nieuwe krijgswet,
geen woord.
De persoonlijke dienstplicht alleen
't is overigens het eenigste dat aan te
nemen is van de nieuwe wet Elk voor
zijn lot. Geen plaatsvervanging meer.
De rest is een schrikkelijke verzwa
ring van krijgslasten, in manschap en
in geld.
Die beslissing van 't Congres is een'
mondstoppertje voor de behoudgezinde
bladen, die dierven beweren dat de
christen volkspartij de nieuwe krijgswet
goedkeurt. C. M.
Zoude er wat meer wilskracht komen bij de
vlaamscbgezinde Ziehier de antwoord van
een katholiek flamingant aan den bestuurder
van een godsdienstig tijdschrift te Mechelen
Mijnheer de Bestuurder,
Het is nutteloos mij cencn kwijtbrief te
zenden voor eene inschrijving van uw maand
blad. Ik zal toch" niet inschrijven zoolarig.'de
Vlamingen van de Hoogere Geestelijkheid
geene voldoeniug gekregen hebben in zake
hunne zoo rechtvaardige en billijke eiscben
voor het Vlaamscb. onderwijs, en ik ben zelfs
besloteu mijne acht andere inschrijvingen ook
op te zeggen, om te protesteeren tegen hunne
onbegrijpelijke moedwilligheid. Want hét is
door de katholieke Vlamingen dat zij aar het
bes uur van het land gehouden worden,jdaar
de Walens'.reek bijna gansch liberaal en socia
list is. Voor hunne gehechtheid aan het katho
liek geloof en hunne hulp om de katholieken
aan het bestuur te houden, worden de Vlamin
gen behandeld ais parias maar de overheden
zullen zoolang mst vuur spelen totdat zij hun
zulirn verbranden en dan zal het te laat zijn.
Gij moet weten dat zij niet veel meer te ver-
lie'e i hebben. De mindere geestelijkheid en de
leiders zouden dit v/el eens aan de Hoogere
Geestelijkheid mogen wijs maken, opdat hunne
oogen bijtijds zouden opengaan maar ik vrees
dat het reeds zal te iaat zijn, en dat het toeko
mende jaar zal amen zijn door hun eigen
schuld.
Aanvaard, enz.
Deze week tijdens eene bespreking in de
Kamers wierp M. Furnemont, milioenrijke
socialist de volgende woorden naar d n kop
van zijn tegenstrevers tas de brutes ("hoop
verbeestelijke kerels).
Ziedaar hoe die wereldhervormers de opvoe-
ving maken van het volk. En die menschen
hebben gedurig de woorden beschaving in
den mond I
Caroline Delaeroix is gespioneerd geweest
door den reporter van Le Matin van Parijs.
Twee dagen na de begrafenis van Leopold II,
is zij per automobiel, zonder haar kinders, ver
trokken met haar oud lief, den franschen onder
officier Durieu. Ze zitten ergends in de warme
strekeji zich in de zon te koesteren en met de
Belgen, wiens millioenen zij in de handen heb
ben, te lachen.
Nog alzoo eenen Koning lijk Leopold II
en mij dunkt dat de gedachten van veel Belgen
nopens het Koningdom veel zouden kunnen
veranderen.
't Is te hopen dat Koning Albrecht andere
wegen zal inslaan.
't Wordt hoe langer, hoe waarschijnlijker dat
hij gestorven is zonder te trouwen. De almoaze-
nier van 't Paleis verklaart absoluut van niets
te weten.
De advokaat van Carolina Delaeroix spreekt
dubbeizinnig.De XXe Siècle katholiek blad
beweert uit goede bron te weten dat de Koning
op zijn sterfbed getrouwd is, doch hij duidt
deze goede bron niet aan.
Wat vast staat 't is dat de Koning als hij
gehuwd zou zijn, alleenlijk op zijn sterfbed zou
getrouwd zijn. Nu, wij verstaan niet waarom
de deken van Laeken dit dan niet opentlijk zou
verklaren
Hij heeft er aile belang bij hij zou vooreerst
de gedachtenis van Leopold II die in 't geheel
niet zuiver is wat vernetten bij zou ook zijn
eigen personen in een beter daglicht stellen
inderdaad veronderstel dat een arme man of een
kleine burger publiek geleefd hebbe met eene
vrouw die zijne vrouw niet was voor God noch
voor de kerk de priester zou aan 't sterfbed
van den zieke zelve, die vrouw ontmoeten, ter
wijl de wettige kinderen aan de deur vergeefsch
staan kloppen. Wat zou die priester doen Hij
zou zeggen die vrouw daar weg ofwel ik weg
de kinderen binnen of ik blijf buiten.
Ziedaar ook de houding die moest aange
nomen geweest zijn bij Leopold II. Slechts
eene verschooniDg kan de deken van Laeken
bijbrengen de Koning is getrouwd. Doch
M. de deken zwijgt hebben wij dan niet alle
gelijk te zeggen de Koning was niet getrouwd
men heeft dit nieuws alleen de wereld ingezon
den om de lafheid der geestelijken jegens mil
lioenen en machtige personen te verduiken 2 n
H. PL
De vlaamsche dichter René De Clercq komt
een bundel verzen uit te geven genaamd
Toortsen?
't Is een machtig werk, dat een kolossalen
indruk maakt op al wie het leest.
We zullen er ter. tijd eenige uittreksels van
geven.
't Is te verwonderen, dat de pers niet meer
gewag maakt van dit werk. 't Is lang geleden
dat iets zoo sterk en zoo machtig uit de pen
van een belgischen schrijver is gevloeid. Is 't
onverschilligheid of nijd Misschien een
beet jen alle twee.
Wij gelooven echter dat het niet mogelijk zal
zijn zoo een werk dood te zwijgen.
De zon dringt tcch door de mist, hoe vuil en
zwaar hij ook we ze. H. Pl.
DE KERSTBOOM
Tot spijt van wie 't benijdt, maar tot innige
voldoening ^ati alle eerlijke menschen, is het
feest van den kerstboom nogmaals ten besten
afgeloopen. De boom verheft zich statig, vaster
als ooit tot in de diepte des harten van 't volk
heeft hij wortelen geschoten, en de hevigste
storm zal hem noch doen buigen noch knikken.
Onze Zaligmaker leerde ons de kleinen be
minnen Laat de kleine kinderen tot mij
hemen riep hij. 't Is zijne leer, welke de
dainen van de kerstboom volgen, door aan de
veistootelingen der gemeenteschool klecderen
te bezorgen, alsook speel en suikergoed te
verschaffen.
Geene jongeDS verdienen meer lof, dan deze
der Thieltsche gemeenteschool. Aan gedrag,
houding, en geleerdheid onderscheiden zij zich
boven allen. Stelt ze in vergelijking met deze
der katholieke lagere scholen, en aanstonds
spriogt in de oogen een oneindig verschil, zelfs
de leerlingen van het kollegie zouden dienen
een voorbeeld te nemen aan de jongens van
mijnheer Catry en aan de meisjes van mevrouw
Tanghe-Pieters zoo doende zouden zij er veel
bij winnen.
Maar niets in de wereld jaagt de helsche
geesten meer gramschap in en nijd dan de
deugd, en 't is juist omdat de leerlingen der
gemeenteschool zooveel rijker zijn aan deugden,
als andere knapen ea meisjes, dat zij het voor
werp zijn van den haat van al de Satans en
Beelzebuths, die hier hun verblijf houden.
Dat de beschermelingen van den kerstboom
zich om al die vervloekingen en verwenschin-
gen niet bekommeren 1
Hoe komt het, riep de heer Adolf Ver-
schoore te midden zijner welsprekende rede uit,
hoe is het mogelijk, dat er lieden gevonden
woiden, welke het schoone werk der damen
van den kerstboom durven beknibbelen, tegen
werken en vermaledeien
't Is jammer voor de vijanden der kleine
schaapskens, dat die damen zoo hardnekkig in
hun geloof ziju 1 Al dat knarsetanden van
duivels en duivelinnen kan hen maar weinig
baten. Doe wel en zie niet om is immers
hunne leus.
De heer Verschoore had van de gelegenheid
gebruik gemaakt, om eene korte doch doel
treffende aanspraak voor te dragen aan de
ouders en aan de kinderen. Met eene begeeste
rende welsprekendheid, waaraan wij hier iD
Thielt niet gewoon zijn, heeft de redenaar op
eene allerduidelijkste wijze de noodzakelijkheid
doen uitschijnen der geleerdheid en de onont
beerlijkheid eener goede opvoeding, welke met
gene dient gepaard te gaan. Voor beide zaken
wordt er in de gemeenteschool bijzonder wel
gezorgd.
Die redevoering werd op een langdurig toe
juichen ODthaalddat zich welhaast in een
luidruchtig gejubel herschiep bij het verschij
nen van den glinsterenden kerstboom.
Alles liep goed van stapel in de beste orde.
Vroolijk, opgeruimd, blijgemoed en verrukt
trokken dan ouders en kinderen, rijk beladen,
huiswaarts, reeds verlangende naar den kerst
boom van te naaste jaar.
Zulke feestjes doen deugd aan het hart zij
prenten in onze ziel een ODuitwischbaar gevoel
van naastenliefde en werken op de smarten van
dit tranendal als een balsem op de wonden.
Eere zij aan de edelmoedige damen van den
kerstboom.
Eere zij aan de leerlingen der gemeente
school, welke zoo wel hun'beste doen.
Eere zij aan den meester en aan de meesteres,
die met zooveel vlijt en zelfopoffering aan de
kinderen, door verstandige ouders hen toever
trouwd, het pad der deugd doen bewandelen
en ze in staat stellen, door hunne geleerdheid
en hunne opvoeding, onverschrokken de toe
komst te gemoet te zien.
Eere ook aan alle weldoeners en bescher
mers van dit goede werk I
Eene bijzondere melding verdienen heer en
vrouw Vandierdonckt Arthur, wier vijf kinde
ren binst gansch het schooljaar niet een enkel
maal de school hebben verzuimd.
Onze strijd gaat goed. Onze bonden gaan
vooruit. De vrije vakvereenigiug ook. Deerlijk,
Sweveghem en Meenen verdienen bijzonderen
lof. Moeskroen ook daar zullen wij van andere
kanten ter hulp komen.
Avelghem kan meer daar moet voor einde
Januari een sterke bond gesticht worden alsook
te Waereghem.
De meetings gaan opperbest. Wij hebben
langs alle kanten van 't arrondissement lokalen.
Hoe meer wij er krijgen hoe beter, doch men
zou eerst en vooral voor de volgende moeten
zorgen Belleghem, Marcke, Bisseghem en
Heule-Gulleghem.
Konden we te Belleghem een lokaal bekomen
en een tusschen Bisseghem Marcke en een
tusschen Heule-Gulleghem, we zaten 't arron
dissement rond. Kan Kortrijk niets Kortrijk
slaapt wat. Wanneer meeting op 't Hooge
Goed gewerkt.Wij hebben nog vijf maanden.
Geen tijd verloren. X.X.
ARRONDISSEMENTSCONGRES
Op tweeden Zondag zijnde 9 Januari zal om
3 ure namiddag een arrc adissementcongres
plaats hebben, in de zaal Klokke Roeland,
Tourcoinjestraat te Moskroen
Drie verschillende punten zullen behandeld
worden 1De werking en de politieke toe
stand in 't arrondissement Kortrijk, verslag
gever Hector Plancquaert. 2. De klimmende
belasting op het inkomen, verslaggever Flori-
mond Verschuere. 3. De nieuwe krijgswet,
verslaggever Remi Vandersckelden.
Als de tijd het toelaat zullen nog verschei
dene andere der voornaamste punten van ons
programma, zooals ouderdomspensioenen enz.,
behandeld worden.
Om toegang te verkrijgen tot het congres
gelieve men zich te wenden tot de gekende
partijgenooten.
Onze partij begint zich over de Leiestreek
goed uit te breiden. Dezen winter werden reeds
drij meetings gegeven in Wevelgem en twee in
Lauwe. In beide gemeenten hebben wij een
vast lokaal in Lauwe zullen wij er weldra
twee hebben.
Verleden Zondag is er nogmaals meeting
geweest te Lauwe, te lande, een twintigtal
minuten van het dorp. Niettegenstaande 't
slecht weder was er veel volk opgekomen.
M. Plancquaert sprak gedurende eene uur. Hij
werd met veel aandacht aanhoord, en geest
driftig toegejuicht.
Verschillende werkmenschen namen de ge
legenheid waar om M. Plancquaert te raad
plegen, en de demokraten vertrokken na zich
een opperbesten indruk nalatende.
De bond Swevegem-Lauwe staat vast. Hij
moet en zal zich uitbreiden en ontwikkelen.
We hebben in die bevolkte streek nu eenige
goede werkers we moeten vooruit en we
zullen vooruit.
De vrienden van Meenen zullen zorgen dat
Het Recht alle zondagen verkocht worde na
korten tijd zullen wij hier een talrijk leger
hebben. X.X.
aan den Drukker van ons blad de nieuwe
uitgave van het
10 Centlemen het stuk
Schoone winst voor de voortverkoopers.
Politiek en Vakbeweging
De verschillige werksta ingen en loonge-
schillen, hier in den laatste tijd voorgevallen,
hebben ons nog eens te me r doen bestatigen,
hoe noodlottig en hoe na eelig zij voor onze
werklieden is, die inmenging der politiek in de
vakbeweging.
Immers, vooral wie de houding en de
werkingen der verschillige politieke vakbonden
in deze omstandigheden, met aandacht gevolgd
heeft, is het klaar en duidelijk dat het geen
zins de belangen van het werkvolk waren die
hier op den eersten rang stonden, maar wel
de belangen van hunnen wederzijdschen poli»
tieken winkel.
En het was vooral de hevige en geweldige
polemiek die zij in hunne bladen en strooi
briefjes te~en elkander voerden, die daar nog
het klaarste bewijs van was 't waren niets
dan verwijtingeD, beleedigingen en gemeene
verdachtmakingen die zij daarin elkander naar
het hoofd slingerden daaraan was het weder
klaar en duidelijk te zien dat hun eenig doel
hier was, elkander zoo vuil en zoo zwart moge
lijk te maken, en zoodoende elkander zooveel
mogelijk te ondermijnen en den eenen den
anderen leden af te nemen.
En zoo ziet men bij iedere werkstaking het
zelfde treurig spel herbeginnen in plaats van
aanstonds elkander de hand te reiken om eens
gezind op te treden voor de belangen der
werklieden, ziet men die verschillige politieke
vakbonden van weêrskanten op den loer gaan
liggen om daar venijn uit te zuigen, naar eene
gelegenheid zoekende, om elkander voor ver
raders of verkochten te doen doorgaan en zoo
ziet men op die manier vele loonstrijden ver
loren gaan.
Is het dus niet te betreuren dat onze werk
lieden zich maar altijd voortdurend laten om
den tuin leiden door eenige gewetenlooze
politiekers die op zulk eene lichtzinnige wijze
de hoogste belangen van den werkman slacht
offeren aan hunne politieke driften Ja, wan
neer zullen onze werklieden klaar zien in de
misdadige plannen dier mannen
Want dat onze werklieden het hier eens goed
overwegen zoo lang zij zich in den strijd voor
hun dagelij ksch brood laten verdeelen door de
politiek, zal het hun onmogelijk zijn vaste en
duurzame verbeteringen af te dwingen.
Daarom komen wij hier nogmaals alle ver
standige werklieden aanwakkeren zich te laten
aansluiten bij onze onzijdige vakvereeniging,
die gevestigd is op de Groote Markt, bij Frans
Iiantson.
AVONDFEEST
Op Zondag, den 16 Januari, zal er in ons
lokaal op de Groote Markt, een avondfeest of
gezellige bijeenkomst plaats hebben, waar al de
leden onzer vereeniging met hunne vrouw en
kinders op uitgenoodigd zijn. Verscheidene
vrienden zullen er eenige fraaie zangstukken
uitvoeren. Dus de vrienden, die wenschen eens
eenen gezclligen avond onder vrienden door te
brengen, mogen niet achter blijven,
