Redevoering uitgesproken door Z. S. KONING ALBBEGHT
Vergaderingen S Meetings
Een gelukkig Nieuwjaar
voor de vereenigde Wetgevende Kamers, ter gelegenheid van Zijne Eedaflegging, op 23n December 1909.
DESSELGHEM
Vrije federatie van
vakbonden van België
@©9S©<§99®®©®999®
Een vierdubbele moord te Spa
Antwerpsehe Kempen
©99©®@9®99®®®®99
99M98M99MHN
PRIESTER DAENS
Gedenkt den strijdpenning.
Mijne Heeren,
Op het oogenblik dat ik de zending aanvaard, mij
door de Grondwet toevertrouwd, voeren mijne gedachten
mij natuurlijk terug naar de stichters van onze onafhan
kelijkheid naar het Congres, dat, in eene merkwaardige
oorkonde, de grondbeginselen vaststelde van ons volks
bestaan; naar de Staatslieden, die het tijdvak van 1830
opluisterden en die België leidden in de wegen van
politieke wijsheid. Mijne gedachten voeren mij terug, ten
slotte, naar het Hoofd van ons Vorstengeslacht, Koning
Leopold I, den verkozeue - vrije gevolmachtigden
der Natie.
Hun breng ik, hier, mijne ontroerde en dankbare
hulde.
Trouw bewaarder van de instellingen die het land zich
had gegeven, wist Leopold 1 de zielsbegeerten van het
Belgische volk te begrijpen en te verwezenlijken. Hij
bezorgde België hechtheid in het binnenland, eerbied
daarbuiten in de groote familie der volkeren werd
België geacht als een land van orde, van vrijheid en
van vooruitgang," zijn Koning als een wijze.
De Vorst, dien wij heden beweenen, nam, bij het
bestijgen van den Troon, de verbintenis op zich, België
schooner en grooter te maken edele eerzucht, die
hij roemrijk heeft verwezenlijkt.
Nauwelijks dertig jaar geleden wees men zich aan,
op het Afrikaansche vasteland, een onmetelijk grond
gebied, tot dan ondoordringbaar gebleven,waar sb,rcrnij
de verwoesting deed voortleven. Het was eene vlek op
de wereldkaart. Nu heerscht er vrede in dat land, dat
wijd openstaat voor de beschaving. Wie heeft dat wonder
verricht? Koning Leopold II, door zijne voorzorg, zijne
stoutmoedigheid, zijne vasthoudendheid, dapper onder
steund door de toewijding van zoo velen onzer landge-
nooten. De herinnering daarvan zal gegrift blijven in de
geschiedenis der volkeren.
Steeds bezield met de zorg de Natie te verrijken,
wilde de Koning de economische toekomst van het land
vestigen op hechte grondslagen. Aan zijne altijd wijdsche
plannen stond eene wilskracht ten dienst, die nooit te
kort schoot er. die in menige, gelukkige of hachelijke
omstandigheid, zich plechtig deed gelden en dan was
het land trotsch op zijn Koning
De hulde, gebracht aan de gedachtenis van Leopold II,
drukt de gevoelens uit van oprechte dankbaarheid, hem
door de Belgen gewijd.
De vreemde Mogendheden, begaan met den rouw der
Belgische Natie en vol bewondering' voor de hooge
geestesgaven van Leopold II, hebben aan die hulde
willen deelnemen door het zenden van bijzondere ge
zantschappen.
Uit naam van België, betuig ik dank aan de Prinsen,
de gezanten en de buitengewone afgezanten, wier tegen
woordigheid ons een kostbaar onderpand van vriend
schap was.
Mijne Heeren,
Meer dan ooit is het oogenblik gekomen, dat België
zich bewust moet zijn van zijne lotsbestemming en
de eischen van de toekomst onder hetjoog moet zien.
In den loop van een bestaan van drie' vierden eener
eeuw, heeft het de meest hoopvolle verwachtingen
van zijne stichters verwezenlijkt, ja, overtroffen België
is gelukkig, België is rijk. Maar de rijkdom legt plich
ten op aan de volken, zoowel als aan de personen-..:
alleen de geestelijke en zedelijke krachten £ëner-Natie
bevorderen hare welvaart.
Het komt ons toe een schitterend tijdperk té ver
lengen, ons doordringende van de gjbdachteri:/en de
grondbeginselen die in de overlevering der èelg'en
liggen de onwrikbare gehechtheid aanljal onze grond
wettelijke vrijheden, de liefde voor onze onafhankelijk
heid, de wijsheid en de gematigdheid in het beheer der
openbare zaken. Zoo zal het Belgische volk onge
schonden bewaren het heilig erfgoed,ontstaan door
den arbeid van zoovele geslachten zoo zal het zijn
weg vervolgen tot de vreedzame veroveringen van den
arbeid en van de wetenschap, terwijl kunstenaars
en schrijvers uit Vlaanderen en uit 't Walenland den
weg met hunne meesterwerken zullen bezaaien.
De Natie, met hare volle toestemming, begeerende
het werk van haren Koning ten goede te leiden, heeft
de heerschappij aanvaard over Congo 's grondgebied.
Met besef van haren plicht, met vastheid ook, heeft zij
de koloniale politiek afgeteekend, die zij wil volgen.
Het is eene politiek van menschelijkheid en van voor
uitgang. Voor een volk dat de gerechtigheid liefheeft,
kan eene zending van kolonisatie niet anders zijn
dan eene zending van hooge beschaving door deze
3 eerlijk te aanvaarden, toont een klein land zich groot.
België zelf wordt geregeerd door instellingen, waar
van andere Staten de beginselen hebben ontleend
altijd heeft België zijne beloften gehouden, en waar het
zich verbindt in Congo een zijner waardig programma
toe te passen, heeft niemand het recht aan zijn woord
te twijfelen.
Mijne Heeren,
Ik heb een zeer heider begrip van mijne taak.
De plicht der Vorsten wordt aan hun geweten voor
geschreven door de ziel der volken, want heeft de Troon
voorrechten, hij heeft bovenal verantwoordelijkheid.
De Vorst moet zich, met volkomen goede trouw, bo
ven de partijen stellen hij moet waken voor het
behoud van de levende krachten der Natie hij moet,
steeds lettende op de stem van het land en met deernis
bewogen over het lot der nederigen, de dienaar zijn
van het recht en de steun van den socialen vrede.
God helpe mij bij het volbrengen van deze zending
Wat mij betreft, ik zal altijd gereed staan de pogingen
te steunen van hen, die medewerken aan de grootheid
van het vaderland, en die, doordrongen van den geest
van eendracht en maatschappelijken vooruitgang, het
verstandelijk en zedelijk peil der Natie verheffen, de
opvoeding en het onderwijs ontwikkelen en aan de
volksmassa een grooter welzijn verzekeren.
Ik heb mijn land liefDe Koningin deelt die gevoe
lens van onverbreekbare trouw aan Belgiëwij kweeken
1 ze aan in 't hart van onze kinderen en wij wekken bij
hen, terzelfder tijd, de liefde voor den geboortegrond,
de liefde voor het huisgezin, de liefde voor het werk,
de liefde voor het goede Het zijn deze deugden die de
volkeren sterk maken.
Mijne Heeren,
Het onthaal, dat mij te beurt valt, treft mij diep.
Ik zie daarin het bewijs van een vertrouwen, dat
mij evenzeer vereert als steuntik zal trachten mij dat
waardig te maken.
Den grondwettelijken eed afleggende, neem ik, tegen
over mij zelf en tegenover mijn land, de verbintenis op
mij, met nauwgezetheid mijne plichten te vervullen en
al mijne krachten, mijn geheel leven te wijden aan den
dienst van het Vaderland.
De meeting van Desselghem gelukte geheel
goed. 'c Lokaal was niet groot, maar de men-
schen stonden er tegen elkander gedrongen
gelijk haringen in eene ton. 't Was er stikkend
heet. Cam. Moeyaert sprak er eene uur lang
over het programma der christen democraten.
De Desselghemnaars waren zoo in hun schik
met de meeting en hielden zoo kmg onzen vriend
bezig dat hij zijn trein miste en slechts laat in
den nacht te Brugge kon aankomen.
De vrienden en vakvereenigingen of bonden,
welke nog eenige nummers van ons maandblad
't Vrije Vakblad zouden begeeren, gelieven
spoedig te schrijven naar den sekretaris Gérard
Buysschaert, Volkshuis Statiestraat te
Thielt.
Er zijn er nog 1,400 beschikbaar. Een wei
nig goeden wil en alles is in orde.
De prijs is 1,00 fr. het 100.
Lendeiede
Op Zondag 16 januari, om 4 ure namiddag,
meeting te Lendeiede. Het lokaal zal later
bekend gemaakt worden.
Spreker H. Plancquaert.
Hulste
Zondag 16 januari, om 5 132 ure 's avonds
meeting te Hulste, ter herberg De Vlaamsche
Leeuw bij Jan Snauwaert.
Spreker H. Plancquaert.
Cuerne
Op Zondag 16 januari, om 4 ure namiddag,
meeting te Cueurne, ter herberg De Nieuwe
Voerman bij Xavier Naert, bij de plaats.
Sprekers Camiel Moeyaert van Brugge en
een vriend van 't Koitrijkscbe.
St-Denys
Op Zondag 23 januari, om 4 ure namiddag,
meeting te St-Denys.
Waermaerde
Op Zondag 23 januari, om 4 ure namiddag,
meeting te Waermaerde.
Avelgem
Op Zondag 23 januari, om 6 ure 's avonds,
meeting te Avelgem.
Reckem
Op Zondag 3o januari, om 4 ure namiddag,
meeting te Reckem.
Lauwe
Op Zondag 3o januari, om 6 ure 's avonds,
meeting te Lauwe.
Mouscroen
Vergadering van den propagandakring op
eersten Zondag van januari. Niemand ontbreke.
Gewichtige punten zijn te bespreken.
Harelbeke
Op in Zondag van Februari, om 4 ure namid
dag openbare en tegensprekelijke meeting, over
de taktiek van strijden der kristene demokraten
en der socialisten in 't arrondissement Kortrijk,
bij Edmond Vlieghe, ter herberg in Vlaan
deren Stacegemstraat. Spreker H. Planc
quaert.
Wij verhopen uat de heer Coole, socialist,
die ons beloofd heeft te komen tegenspreken,
op post zal zijn.
MEENEN - Propagandaclub
Op Zondag 9 januari zal er eene buiteng*&
wone vergadering plaats hebben bij LoCrikC
Favoreel, Schanstraat, Barakken, om 9 uren
's morgens zeer stipt.
Beste vrienden en strijdmakkers, de kiezing
nadert met rasse schreden. Nog 5 maanden is
de groote slag reeds geslegen. Het is van ons,
propagandisten, dat de strijd afhangt. Gelijk
gij reeds gelezen hebt in onze vorige nummers
hebben verscheidene vrienden het hunne bijge
dragen tot het stichten van bonden en het ver
spreiden van ons blad Hel Recht. In veel
gemeenten tellen wij reeds een leger dappere
strijders, die werken voor den zegepraal van
onzen hoofdman Hector Plancquaert, den
advokaat der arme vlaamsche werklieden. De
zelfsopoffering is zeer groot bij veel propagan
disten, maar er zijn er nog die ten achter
blijven. Indien deze vrienden ons onmogelijk
kunnen helpen tot het stichten van bonden en
verspreiding onzer bladen op den buiten, dat
zij dan goed den strijdpenning indachtig zijn
gelijk onze vriend Arthur Deleu schrijft uit
Amerika.
Dagorde der vergadering 1Verslag vaa
.het congres van den landelijken raad 2. Het
congres van Moescroen; 3. Driemaandelijksche
rekening.
De restauratie van la Sauvenière, te Spa,
waar de vierdubbele moord gepleegd werd, is
eea lang rechthoekig gebouw, dat met den
voorgevel uitgeeft op de baan van Malchamps.
Het is in twee verdeeld het eerste, langs
den kant van Malchamps, is de restauratie
het tweede, langs den kant van Spa, dient voor
pachthoeve. Langs achter zijn er nog ver
scheidene afhankelijkheden, tegen het bijzon
derste gebouw.
Achter de restauratie is er een laag gebouw,
zonder verdiep, met zinken dak dat afdaalt tot
aan den dorpel van een venster op het eerste
verdiep, waar moeder Evrard sliep. Achter dat
laag gebouw is er een koer ln halven kring,
waar vele houtbussel en boomtronken liggen,
en welke afgesloten is door den weg van
Neufbois. Iedere voorbijganger kan zonder de
minste moeite op dien koer komen.
De slachtoffers
Ziehier, volgens den burgerlijken stand, de
namen en ouderdom van de slachtoffers 1
Eduard-An toon-Joseph Evrard, geboren te Spa
den 4 Januari 1868 2. zijne echtgenoote,
Marie-Leopoldine Charlez, geboren te Arbefon-
taine den 25 Juli 1878 3 hun kind, Lucienne-
Julienne-Leopoldine, geboren te Spa den 8
October 1909 4. de moeder, Marie-Josepha-
Rosalie Laballue, geboren te Spa den i5 Jan.
1-810, weduwe van Pieter-Henri Evrard.
De cchtgenooten Eduard Evrard waren over
omtrent een jaar gehuwd en leefden in de beste
verstandhouding zij waren nogal welhebbend
en telden in heel de streek niets dan vrienden.
Moeder Evrard was lam en verliet nooit haar
bed 't is aan die omstandigheid te wijten dat
de ongelukkige in vollen dag op hare legerstede
vermoord werd.
Het moordtooneel
De viervoudige misdaad moet, volgens de
opgedane bestatigingen, Maandag namiddag
tusschen 3 1/2 en 4 ure gepleegd zijn. In eene
der kamers van het huis heeft men het lijk ge
vonden van den waakhond het dier was den
kop afgesneden.
Voor het huis der misdaad vond men Dins
dag namiddag een zwart haren masker. Men
denkt dat de moordenaar dat zal opgezet heb
ben om de slachting te plegen, want in de
oogen van de jonge echtgenoote Evrard kan
men nu nog de uitdrukking zien van een gewel
digen angst. De schurk moet plotseling voor
haar gestaan hebben met het masker voor het
gela at en het wapenin de vuist.
Eene aanhouding
Maandag avond reeds hadden de gendarmen
al de bosschen afgezocht rond de gemeenten
Stavelot, Ma'meoy en Francorchamps. Een
jonge houthakker, P. D., 19 jaar oud, geboren
te Malmedy en die op logement was te Spa in
de herberg u l'Ile de Calypso werd door de
gendarmen ontmoet en naar het policiebureel
van Spa geleid. D. had Zondag hout verkocht
aan M. Evrard, die hem g zegd had's ander
daags terug te komen om zijn geld te halen,
daar hij op het oogenblik geen klein geld had.
Ook wordt er gezegd dat Delhaes wist dat
Evrard de ontvangst getrokken had van een
bal, gegeven in het Hotel Moderne te
Francorchamps, zijnen eigendom. De aange
houdene was vroeger in dienst geweest bij de
cchtgenooten Evrard, doch had hen verlaten
oöi houthakker te worden hij was echter in
goede betrekkingen gebleven met zijne vroegere
meesters.
Delhaes werd door den policiekommissaris
ondervraagd, en kon het gebruik van zijnen
tijd opgeven. Niettemin werd hij toch nog
voorloopig gevangen gehouden.
Eynthout. Over eenige dagen zijn alhier
de groote schuur, de stallen en de aanhoorende
achtergebouwen der pachthoeve van M.Helsen,
burgemeester, in asch gelegd. Daar het gerucht
loopt dat er kwaadwilligheid in het spel was,
heeft het parket van Turnhout zich ter plaats
begeven na een lang onderzoek werden eene
vrouw en haar zoon aangehouden en naar de
gevangenis van Turnhout overgebracht. Naar
het schijnt zoude er eene wraakneming in het
spel zijn omdat de thans aangehouden vrouw,
onlangs zoude veroordeeld zijn uit hoofde van
diefstal van veldvruchten, op de getuigenis
van den heer burgemeester.
Poederlé. Verleden Zaterdag nacht heeft
er eene stoutmoedige poging tot inbraak plaats
gehad bij M.. De Donker, koster alhier. De
inbrekers hadden eene opening in de haag ge
maakt, daarna aan den achterkant der woning
eene ruit uitgesneden, de pomp der raam ge
opend en alzoo binnengebroken. Aan den
voorkant van de zaal hebben zij de jaloeziën
omhoog geheven en er eenen kluppel onderge
zet en de groote ruit in tweën gesneden. Alles
was gereed om te stelen en het gestolene door
de ruit aan te geven. Gelukkig dat de dochter
des hnizes gerucht hoorde en wakker werd. Zij
dacht eerst dat het de werkvrouw was, doch
verwonderd omdat het nog zoo vroeg was,
luisterde zij aaudachtig en dacht duidelijk eenen
mansstap te onderscheiden.Zij riep haar vader,
die oogenblikkelijk toesnelde en riep van te
schieten, waarop de indringers op de vlucht
gingen, znoder iets te ontvreemden.
Verwondelijk is het dat de wachthond niet
geblaft heeft.
We wenschen al onze lezers een
gelukkig en voorspoedig nieuwjaar
toe.
Aan onze partij, eene glansrijke
zegepraal in al de arrondissemen
ten waar de christen volkspartij
strijdt.
Verscheidene artikels zijn uitgesteld tot toe
komende week.
IS VERSCHENEN
zijn leven, zijn strijden, zijn lijden,
zijne dood en verheerlijking
aangehaald en beschreven door zijn broeder
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger voor
het arrondissement Aalst.
't Is een lijvig boekdeel van 220 bladzijden
die elke ware democraat zal willen n
die lezing moeden sterkte putten om meer dsn
ooit te ijveren voor onze geliefde volkspartij.
Het boek is te verkrijgen ter drukkerij van
Petrus Daens Mayart, Werf te Aalst, aan den
prijs van 1.50 fr.; vrachtvrij t'huis gezonden
1.80 fr.
