ONZE BOEREN
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ Vlaanderen voor Christus I
Zondag 17 April 1910
't Blad 5 centiemen
17'Jaar N' 16
HET RECHT
Koon God en Volkl
Inschrijvingsprijs voor Belgenland
Een jaar fr. 3.oo. Negen maanden fr. 2-25
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
AANKONDIGINGEN;
Bekendmakingen, per drukregel fr. o.25
Reclamen, op de 4e bladzijde. b 0.45
i 3* b b 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak-
1 waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
Hoofdopsteller H. PLANCQUAERT
Men schrijft in ten bureele van djt blad en bij alle postmeesters en brievendragers
Alles moet vrachtvrij gestu ïrd worden naar het bureel van het \>lad
COUPUREREI, BRUGGE
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
maund, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert
vau 9 tot 1 r uren in Prins BoudewijnGroote
Markt,, te Kortrijk. Kostelooze raadpleging
voUj.^leden onzer, bönden en al wie door hen
ger.'QO jn wordt.
Wie is de grootste steunpilaar van de
katholieke behouders? De boerenstand
koehouders en boeren. En nogthans
wat heeft het katholiek ministerie voor
•hen gedaan Zoo weinig.
Een boer heeft eene hofstede van drij
of vier paarden. Een klein fortuintje
zit in zijne hoeve.
Drij maanden voor Kerstdag krijgt
hij den deurwaarder. Hij moet eene
andere hoeve zoeken. Vindt hij geene,
hij is half geruineerd. Ook wat doet hij?
Hij loopt overal rond als een jachthond,
biedt tegen de sterren op ons voor een
andere eene openvallende hofstede te
krijgen of gaat een gebuur onderkruipen
Waarom geeft men dien man geen
jaar tijd
Zoo dat een aanslag zijn op den eigen
dom Voor een koehouder ook en voor
een kleinen burger is 't soms geen ramp
als zij op 't onverwachts moeten ver- j
huizen en dat er hun slechts drij maan
den overschieten om eene nieuwe
woonst te zoeken
En zulken toestand willen de oude
katholieken niet veranderen Waarom
omdat zij te beter op den boer kunnen
wegen en hem schrik aanjagen.
Voor landpacht is het nog erger.
Landpacht vervalt van zelfs er is voor
landpacht geen verbod noodig. 't Is
voldoende dat de dag na den vervaldag
van pacht de eigenaar zegge gij zult
den voet op mijn land niet meer zetten;
ik ontneem u mijn land en ge zijt het
kwijt.
Zijn dat geene slechte onrechtvaar
dige wetten
Nog eene slechte wet is deze die
toelaat de lasten op den nek te schuiven
van de pachters. De eigenaar en de
eigenaar alleen zou moeten de lasten
betalen. Immers, ziehier wat zeer veel
gebeurt Een gemeente moet eene
leening aangaan om greinwegen of kas
seiwegen te leggen. Hoe dekt zij de
kosten dezer leening? met opcentiemen
te leggen op de grondlasten, 't is te
zeggen, gij betaalt bij voorbeeld hon
derd franken belasting aan den staat
de gemeente legt 10 opcentiemen gij
betaalt nu 110 fr. doch deze 10 franken
komen van de kas der gemeente. Dus
al de verbeteringen op onze dorpen
gebeuren grootendeels met 't geld der
pachters, en als de wegen verbeterd
zijn wie trekt er meest profijt uitde
eigenaar wiens grond aanzienlijk ver
meerderd is in waarde en die dan juist
dikwijls zijn pacht opslaat omdat de
hofstede gemakkelijker en profijtiger is
om bebouwen.
Waarom ook trekken de boeren geen
prijzij voor de boomen op hun land
geplant
Waarom verzekert de wet het lot niet
van den landbouwer met hem wettelijk
een langen pacht te verzekeren
Waarom betaalt een landbouwpaard
aangekocht door den Duitschmanom
trent nog zooveel voor vervoer dan een
koersepaaxd
Waarom de willekeurige pacht niet
getemperd door een recht geschonken
aan vrederechters dezen af te slaan
(zooals in Ierland) of ten minste in
sommige gevallen te temperen
Landbouwonderwijs ook is er noo
dig. De kennis, de wetenschap,dat is de
deur die leidt naar verbetering, naar
I
j vooruitgang. En waar bestaan de land
bouwscholen voor den vlaamschen jóer?
Alles wordt in België op^eoffer l aan
-prachtgebouwenpaleizen, minCéters-
huizen enz., groote steden bekomen
millioenen met de vleetdoch de bui
ten en vooral de boer worden deerlijk
vergeten.
Oorzaak koehouders en landbou
wers volgen uit oude gewoonte de
katholieke partij.
Als de boeren en koehouders vrije
mannen naar de Kamers zullen zenden
zal er ook voor hen verbetering komen.
H. Pl.
Het Liberaal-Sociaal Verbond
Waarom de liberalen in kartel met de socia
listen opkomen, zou zeker niet één liberaal
rechtzinnig durven bekennen. Iedereen weet
dat de socialisten op hun eigen niets zijn,
Zelfs is het zichtbaar dat de liberalen een
afkeer hebben, om met de socialisten om te
gaan. De liberalen worden door de socialisten
uitgemaakt, voor slechter dan dfe katholieken,
(bijzonderlijk te Gent.)
De liberalen zijn de ergste vijanden van het
collectivisme en met reden.
Wat zou er dan de oorzaak zijn van dat j
noodlottig verbond Is het soms ^de#>
clericale haat niet die boven zwemt't is de 1
wil hunner kiezers niet dien zij uitvoeren (zelfs I
van velen niet der afgevaardigden hunner j
eigene partij) maar 't order komt van hooger
hand het clericalisme moet kost wat kost
bevochten worden, daarom offeren zij liever
hunne gematigde liberale kiezers op, om een
verbond aan te gaan, met eene partij, wier
hoofdman, deze week nog, luidop verklaarde 5
vooruit en vooral het Clericalisme te willen
uitroeien, vooraleer het patroonschap voort te
bestrijden.
Ja, rechtzinnige liberale kiezers, reeds lang
zijn de nieuwerwetsche liberalen niet heel meer
t' akkoord met de princiepen hunner buiten-
kiezers 't is al godsdiensthaat, die uit hunue
redevoeringen en schriften vloeit. Opene j^ak-m
brieven op de muren te Gent. tegen de eerste
Communie uithangen en onderteekend door -
liberalen en socialen, zijn voor de liberale
buitenlieden eene Kwetsende spotternij die
velen de oogen zal doen opengaan men ziet
niet anders meer dan klerikalen haat, en om
dien onverzoenlijken haat bot te vieren, gaat zij 1
hand in hand met de ergste vijanden van Kerk
en deftig vrije volk doch zij zullen dees reis
deerlijk bedrogen zijn, 't is heel eigenaardig om
bestatigen hoe nader de kiezing komt, hoe
meer de verbittering onder de weldenkende
lieden aangroeit.
Een liberaal van den buiten, heeft doorgaans
voor princiep meer vrijheid in het uitoefenen
zijner burgerrechten. Ook als er misbruiken 1
bestaan, ze min of meer onafhankelijk te dur-
ven aanklagen, zoowel tegenover geestelijke als
burgerlijke overheid dus komen zij in bijkans
alles met de Christen demokraten overeenook t
is het algemeen gevoelen, dat de Heer Plan- j
cquaert de ergste vijand der socialen, met
groote meerderheid zal gekozen worden.
Het weldenkend volk wil hem. Zoo katho-
liek als gematigd liberaal.
Hij is zoowel tegen de Godsdiensthaters als
tegen de Godsdienst uitbuitersen christen j
blijvende, slachtoffert hij zijn bestaan, om de
schandelijke voorrechten der genotzieke rijken
langs wettelijken weg uit te roeien. J. C.
l 1
sproken worden, geen verslag was noodig,
geene inlichtingen wierden gevraagd, gelijk voor
't Wètsontwerp Buyl-Maenhout en alhoewel dit
■taMsJie.._genoemde ontwerp zoo bewrocht, zoo
rijp en zoo rechtveerdig is wordt het op het
achterplangeschoven, in de kartonnen gelegd
waar het zal roesten tot schande van het katho
liek gouvernement. Is zulke handelwijze van
wegens het landsbestier niet tergend, niet
wraakroepend Diezelfde volksvertegenwoor-
ders die zulke hoogerloonen durven geven aan
de baanbrekers der beschaving zouden nu met
de aanstaande kiezing zonder vare of vreeze
hunne stemmen durven afbedelen bij middel
van karrevoeren' beloften en allerhande zeem
zoete vleierijen. O woeste huichelaars I ondank
bare kamerheeren 1 Gij wilt voortdurend uwe
beste en getrouwste dienaars blijven geeselen I
Ditmaal zullen uwe beloften en listen niet ge
lukken; de oogen der onderwijzers zijn openge
gaan; want, vele dweersdoor katholieke school
meesters verklaren luidop, dat zij dezen keer
voor de behouderskliek niet meer zullen stem
men, zij zijn immers vast overtuigd, dat alwie
voor die veel belovers stemt, regelrecht tegen
zijne eigene belangen werkt. Zij weten maar al
te wel dat Pieter Daens, in de Kamerzitting
van 7 April laatst nogmaals op de bres gespron
gen is, om de neerlegging Van het verslag der
middensectie te eischen, en dat hij ook den heer
Maenhout aan spqorde om den verslaggever
Gendebien aan te wakkeren ten einde in dezen
zittijd de bespreking te kunnen aanvangen. Hij
Doch, wat Het Kortrijksche Volk ons vooral
schijnt te willen verwijten is dat wij niet
bekwamen hetgeen wij beoogden, namentlijk
de vertegenwoordiging der kristene demokraten
in de Kamers.
Welnu, Het Kortrijksche Volk weet dat de
katholieken ons overal vervolgden en oneerlijk
bestreden, hetgeen de schuld was dat wij door
eigen macht alleen niets konden veroveren. Tot
de katholieken moesten wij ons nooit wenden
om eenig recht te bekomen. Socialisten en
liberalen herkennen zij, zij zelve mogen met
godloochenaars en vrijdenkers verbonden slui
ten, maar ons, kristene Volkspartij, die moest
vernietigd worden. Nu, de liberalen van Den-
dermonde en de liberalen en socialisten van
Kortrijk in 1906 verbonden zich ons recht te
herkennen en ons te geven wat ons toekwam
zonder in iets ons progamma te kort te doen.
Nogeens, van de katholieke bewaarders-
partij konden wij dat niet verkrijgen en kunnen
wij het nog niet verkrijgen, 't Akkoord wierd
dus gesloten en van onzen 't wege rechtzinnig
uitgevoerd, doch, men ontstool ons wat ons
toekwamzou Het Kortrijksche Volk zulks
kunnen voorzien hebben
Zoo ja, waarom het destijds niet geschreven
Zoo neen, waarom dan spreken van laten bij
't vuur zetten en zich laten misleiden Kan
bijvoorbeeld Het Kortrijksche Volk ook niet
voorzien of de overeenkomst der Gentsche
katholieken met de socialisten een voordeeligen
^«uuuvuaau.auSvu. ..y of een noodlottigen invloed zal uitwerken op
heeft enkel het millioen gestemd onder voorbe- Jj de katholieke partij en op den godsdienst
houd, dat men toch ook iets zou dóen voor de Zijn er geene katholieken die zich dit af-
hulponder wijzers; zoo niet biijft er'bij de stem- vragen
miDg van het millioen een zwarte vlek, die voor
eeuwig de gemoederen der codei-wijzers verbit
teren zal. Zoo zal men mogtn uitroepen aan de
vier hoeken van hel land
rijke kloosters, niets, volaj
onderwijzers
Ziehier hoe een kathol
Leven, het vlaamsche volk
blad Hooger
phrijft
De groote massa vamlThs volk blijft
een bende dompelaars
Dompelaars op de fa braken, waar
zij voor het geringste locxi^fcet vuilste
en hardste werk verricht£jL- dompe
laars in het leger, met oof
Nu, zoo wij kartel sloten met de andere
partijen der minderheid in *'t vooruitzicht onze
rechten te veroveren, konden wij die andere
^•s voor de schat- partijen die in den zelfden toestand verkeerden
:l niets voor de als wij, betwisten aanspraak te maken op hunne
1 rechten evenals wij om reden dat zij vrijden-
y kers waren en wij gelooyigenNeen,Fnietwaar,?
Gij, katholieken, weigert uwe kristene geloofs
broeders te herkennen in hunnen strijd voor
't arme kristene volk gij vervolgt ze als
wolven en gij verwijt hen verdedigingsmiddelen
vast gegrepen te hebben die slecht zijn en die
zij maar gebruikten bij gebrek aan betere, aan
rechten
In 1906 pleegden wij de grootste oneerlijk-
heid die ooit in het land gepleegd wierd, zegt
t V^n i Het Kortrijksche Volk zonder het te laten
doofstommen kijkende ijaat. in j weten aan onze kiezers wierd er overeen-
't fransch bevelende korgjoraaltje,en gekomen dat Plancquaert indien hij gekozen
zoo dikwijls dompelaanffiii 't kiezers- 5 wier<h twee jaar moest afstaan aan Debunne.
>orhw»-«
korps, dienstdoende ladijdrs voor hee- Welnu, -wij-mogen zeggen dat Het Kort-
ren die. P-er boven op,L wegstorten j
met een klinkend kiesbeloften tenen - leugen die het zelfs weet leugen te zijn. De
niet. j demokraten wisten maar al te wel dat er eene
Dompelaars zonder hoop of steun. overeenkomst bestond tusschen de twee par-
In zake onderwijs, houdt de officieele die beide bevredigde de twee partijen,
macht er het sic volo, sic jubeo op na I *"?ne dïTa a'T e° sociali?ten ™,ren even
r t stefk en hadden dus evenveel recht op ver-
alles voor en door het fransch. 't Luidt i tegenwoordiging.
als het doodsvonnis van den Vlaam- 5 De socialisten konden wij hun recht niet
schen werkman. Trouwens, zonder betwisten, zoomin als zij het onze, en zoo de
hooger onderwijs, geen Vlaamsche ge- katholieke rijke bewaarders de socialisten uit
leerden, zonder vlaamsche geleerden 1 de houden dat aj de socialisten
VOIK Devreaigen aat zij voor t bestaan zorgen
Vlaamsche werkersklas eeuwig gedoemd 5 van den kleinen man en dezen herkennen in
tot den ploeteraarsstand, eeuwig de hunne wetten.
- 01 Sprekende van politieke oneerlijkheid zijn
deze langs de katholieke zijde zoodanig in het
eeuwig
mindere van den waal.
Nota En wie is schuld aan dien ellendigen
toestand De oude katholieke bewaarders. Zij
hebben ons volk zoo laag gehouden. De Chris-
tene volkspartij alleen zal Vlaanderen redden.
H. Pl.
Onderwijzers oogen open a.u.b.!Aan Het Kortrijksche Volk
Jaren en jaren, maar bijzonderlijk sinds
Januari laatst, werken onverpoosd, schrijven
onophoudelijk, vragen gedurig de hulponder
wijzers verhooren om de stemming van het
wetsontwerp Maenhout te bekomen; nochtans
al die ieverige pogingen, al hunne krachtdadige
werkingen, al hunne lastige strevingen blijven
te vergeefs onbeloond.
Het katholiek staatbestuur blijft koppig en
weigert met opzet, die bete brood, die zij vra
gen voor vrouw en kroost. Mild en junstig voor
de eenen, tergend en vrekkig voor de anderen,
inderdaad men stemt 50,000 fr. voor de
kantonale opzieners, dus voor ieder opziener
een verhoog van BOO fr. aanbevelensweerdige
verbetering. Deze heeren hebben nochtans geene
werking, noch beweging op touw gezet
om dezen lofweerdigen opslag te bekomen.
1 .000.000 fr. voor het zoogezegd vrij onder
wijs (broerkens en zustertjes) en dit in eenen
goocheltrek zonder wijze van toelichtingen b'ij
dit voorstel te voegen. Niet te verwonderen
dus dat men zegt 1 millioen voor de kloosters 1
Wat meer is, dit voorstel heeft noch in de af-
deelingen, noch in de middensectie moeten be-
(VERVOLG)
Verleden week zegden wij dat Het Kort
rijksche Volk b schreef dat de kristene volks
partij meest altijd leidt naar het tegenover
gestelde van hetgeen rij beoogt en daarvoor
M. Plancquaert en zijné werking als voorbeeld
neemt. Het bewijst ons als eerste daad het
kartel in 1904 te Dendermonde met den
liberaal Vandamme waardoor deze in de Kamer
zit, en als tweede daad het kartel dat wij,
demokraten, sloten in 1906 met liberalen en
socialisten in 't arrondissement Kortrijk.
Voor wat betreft de reden waarom wij kar
tels sloten met de andere partijen der minder
heid, alhoewel deze partijen slechts in enkele
punten met ons progamma overeenkomen en in
andere punten op een grooten afsta\d van ons
staan, daarop heeft H. Plancquaert in Het
Recht van verleden zondag, ons dunl&ns, goed
genoeg geantwoord de slechte kieswetten die
de katholieken onveranderd willen hamouden
en waardoor wij, kristene demokraten .Vooral
benadeeligd worden, alsook de schandelijke
houding der zoogezegde katholieken tegenover
ons waren daar de bijzonderste redens toe\
oog springend dat zij alles in dien aard over
treffen. Bij voorbeeld hebben de katholieken
tijdens de laatste gemeente verkiezingen in Gent
aan hunne kiezers gezegd dat zij in den loop
van hun mandaat de ergste godsdiensthaters,
die vele fanatieker vrijmetselaars zijn dan de
liberalen, de socialisten, aan het hoofd van de
stad Gent gingen plaatsen dat zij zouden
mede geholpen hebben om het onderwijs voor
een groot deel toe te vertrouwen aan een
zoo afgunstigen goddelooze, aan Anseele
Hebben zij ook gezegd aan hunne kiezers,
tijdens de laatste kamerkiezing, dat zij in den
loop van hun mandaat vaD volksvertegenwoor
diger de krijgslasten zouden hebben helpen
verhoogen dat het alle gedacht te boven gaat
enz.... Zij hebben integendeel altijd het tegen
overgestelde beweerd 11 Is dat politieke eerlijk
heid
Piancquaert en de kristene demokraten zijn
wederom bezig met hunne kiezers te leiden
waar zij niet wilden zijn, zegt hel Kortrijksche
Volk, en als bewijs voert het aan dat wij de
stemmen vragen der demokraten voor Hector
Plancquaert Wij zouden de kristene demo-
kratische kiezers moeten aanzetten te stemmen
voor de katholieke lijst, voor doctor Peel I I
Wij bevoordeeligen de socialisten 1? enz... De
socialisten verwijten ons te werken in rt belang
der katholieken, en de katholieken zeggen dat
wij de socialisten bevoordeeligenPlancquaert
kan toch niet gekozen zijn, zeggen zijgeheel
de kiesvraag is, zeggen zij, Peel? of Debunne?
