Liederenboekje der partij
ITbdielt
De afschaffiing van
het hoofdvak
Van alles wat
VRAAGT
De elevatorskwestie te Antwerpen
zameliogen van stukken die soms later goed te j
pas komen en eenige opzoekingen zouden ods
voorzeker aan de hand brengen hetgeen De
Landwacht vraagt, doch met ons is zulks het
geval niet. Evenwel zullen de lezers van De
Landwacht zich nog goed herinneren dat de j
demokraten in hun blad ten allen tijde wierden
uitgegeven voor groene socialisten, valsche
kristenen die den naam van kristenen ge-
bruikten om des te beter het volk te kunnen
verleiden
Bijgevolg liberalen en socialisten gaan recht I
op hun doel, godsdienstoorlog, af.
Wij, demokraten, kwamen valschelijk onder j
den naam van kristen, om het volk te bedrie-
gen, terwijl wij in werkelijkheid geen kristenen
waren. Dus slechter dan liberalen en socialis
ten of hoe verstaat De Landwacht het De
Landwacht spreekt over Kortrijk en Dender- l
monde en zegt dat wij daar zijn meegeloopen
met liberalen en socialisten en de schuld zijn
dat deze in de Kamer zitten.
De Landwacht weet dat wij handelden met
het inzicht een demokraat te doen kiezen waar-
toe wij genoodzaakt waren door de beestachtige
vervolging die de demokraten van wege de
katholieken te onderstaan hadden, en zij weet j
geheel goed dat wij nooit geen ander inzicht
gehad hebben dan eenige macht voor de i
kristene Volkspartij te veroveren.
Wat nu betreft het in de Kamer blijven van
den socialist te Kortrijk en de liberalen te
Dendermonde, daaraan heeft niemand anders -
schuld dan de katholieken zelve. Immers, wij,
demokraten, zijn niet benauwd nevens een
socialistischen volksvertegenwoordiger voor het
zelfde arrondissement een kristen demokra- i
tischen volksvertegenwoordiger in de Kamer te
zetten wij zijn overtuigd dat, door de werking
van den kristen demokraat ten voordeele van
het volk, dit deu vooruitgang van het socialism
zou belemmeren en tegenhouden. Het volk
vraagt geen socialism maar verdedigers, krach
tige verdedigers van zijn bestaan en van zijne
rechten.
Welnu, in de arrondissementen Kortrijk en
Dendermonde heeft de katholieke partij nevens
den socialist en nevens den liberaal nog drie
gekozenen zitten. Hadden nu deze gekozenen
gedurende vier jaren zich rechtzinnig bezig
gehouden met de belangen van den minderen
man, dezen hardnekkig verdedigt naar gelang
der tijdsomstandigheden, het volk zou zich
niet genoodzaakt bevonden hebben zijne toe
vlucht te nemen tot liberalen en socialisten. De
katholieken hebben deze laatsten zelf de macht
in handen gegeven door zich het lot van het
werkende volk niet aan te trekken, waardoor
het hen meer en meer vijandig wordt en zelfs
door hunne schuld het kristen princiep grooten-
deels begint te verwerpen.
Wat zegt De Landwacht daarop?... Wel
licht dat Het Recht uitmunt in het in verkeerd
daglicht stellen van katholieke daden, personen
en priesters
De Landwacht legt ons vooral ten laste,
zegt ze, dat wij werken buiten de katholieke
partij, dus tegen de katholieke partij. Dat ver
wijt is ons zoo onzegbaar dikwijls gedaan ge
weest en telkeDS is het beantwoord geweest dat
het ons overbodig schijnt het in 't lang en
in 't breed te herhaleD. Hebben wij niet meer
dau eens gezien dat katholieke gekozenen over
boord gesmeten wierden omdai zij eene eigene,
eenigzins volksgezinde, meening durfden ver
dedigen
Een van de tsvee ofwel de demokraten
zouden in de katholieke partij niet dwarsdoor
hun programma mogen verdedigen en dan liep
hun eigen volk naar de socialisten over, ofwel
zij zouden het verdedigen op hardnekkige wijze
en dan wierden zij onmiddelijk door de be
houdsgezinde kopstukken aan de deur gezet.
Dat De Landwacht er liever eens over
spreke aan Het kortrijksche volk...
Ten andere, De Landwacht schrijft zelf
in haar eerste artikel dat de demokratie in de
katholieke partij niet voortvarend is. En als
wij vragen of wij daardoor moeten verstaan dat
de demokratie in de katholieke partij tot haren
hoogsten graad geklommen is en daar moet
blijven stil staan antwoor De Landwacht
er niet op, een teeken dat wij goed verstaan
hebben
Verders spreekt n De Landwacht nog over
eenige punten van ons programma, die volgens
haar vrije kwestiën uitmaken, en ook in de
katholieke partij aanhangers vinden. Daarop
keeren wij terug, in een volgend artikel De
Landwacht neme het niet kwalijk zoo wij te
langdradig zijn, het spijt ons ook zoovele
plaats in Het Rechtte moeten innemen,
doch onze lezers zullen wel verstaan dat men
meer plaats van doen heeft om eene valsche
kritiek te beantwoorden dan «De Landwacht
om de schoonste zaken in een verkeerd dag
licht te stellen en ons schrijven te verdraaien.
R. Vanderschelden.
De tegenpartijen bezitten het onbe
twistbaar recht te eischen, dat de ge
deeltelijke kiezingen van 1912 op de
rechtvaardigheid steunen en geene
aanleiding geven tot grof bedrog.
Nochtans bij het lezen der katholieke
kranten zou men moeten besluiten, dat
de katholieke regeering goesting heeft
allen geest van rechtschapenheid onder
de voeten te treden.
Inderdaad schijnen onze katholieke
bazen van zin in vijf provinciën op
negen de nieuwe zetels van volksver
tegenwoordiger toe te kennen, niet vol
gens den geest der huidige wet, maar
wel volgens het meerderheidsstelsel of
eene gebrekkige toepassing der even
redige vertegenwoordiging.
Zoo handelenheet onrecht plegen, der liberalen op den nek geschoven. De statis-
ph dnt mnp vlet tiek komt te verschijnen van den handel door
T- j j t j België gedreven.
En 't is daarom dat de tegenpartijen Belgie voert voor 6 milliards uit en voert
meer dan gelijk hebben de ontbinding f voor 5 milliards binnen,
der Kamers te vergen. i En welk is 't deel van den Congo aan dien
De koning mag de Kamers ontbin- handel Wij verzenden naar den Congo 18
den en men heeft hem die macht gege- Zoowaren die wij dan nog zelfbeta-
j- len, en we krijgen uit den Congo voor 62 mil-
ven in vooruitzicht van de spoedige en li0enen fr. koopwaren.
noodzakelijke oplossing van gansch bij- y)us per 100 fr. die wij uitvoeren voeren wij
zondere vraagpuntenvoor ODgeveer 70 centiemen uit naar den Congo
Het geldt nu om te weten of men de 1 on voor IOO ir. dio wij invoeren omtrent I 1/2
evenredige vertegenwoordiging zal toe- j C°°S°- Is Trf JTS ÜXh
6 .P ÖT om daarvoor een zoo kostelijke kolonie te heb-
passen op eene eerlijke wijze. In geval j ^en j> Hoeveel millioenen en hoeveel menschen-
de Kamers niet ontbonden worden, of levens kostte zij ons niet per jaar? Doch Leopold
geene gansche bijzondere maatregels i wilde het en't volk telde voor niets,
genomen worden, dan zullen de gedeel
telijke kiezingen van 1912 voor gevolg
hebben, dat verscheidene zetels zullen
toegekend worden aan de katholieken,
als wanneer de katholieke partij, vol
gens den geest der wet, er de minste
aanspraak, niet zou mogen op maken,
Dit onderwerp werd reeds zoo menigmaal,
en vooral na iedere kiezing, in alle bladen
f behandeld, dat ik eenigzins bang ben daarover
Ten gevolge dezer gansch onregel- l te schrijven,
matige doenwijze zouden de katholieken Al wie om de een of andere reden niet heel
aan 't bewind blijven. «n al vrede heeft met de kandidatenvoorrtellmg,
T r 1 i. roept om de afschaffing van het hoofdvak,
t Is I1U te Zien of de vorst zijnen Integendeel bij degenen die wat te brokken
plicht zal begrijpen. hebben in de pap van onze associaties, geldt
Slecht één ernstige reden kon inge- het zooveel als de grondsteen van onze nationale
roepen worden tegen de ontbinding der instellingen.
Kirner<? ^aar onze kamerleden, op enkele uit-
zonderingen na, er door gekozen worden, zijn j
lijst. Na deze bewerking worden de zetels toe
gekend aan de kandidaten met de meeste
stemmen de anderen worden als plaatsver
vangers aangeduid.
Voorbeeld In een arrondissement met 6
volksvertegenwoordigers bekomt de katholieke
lijst 52.000 stemmen. Het quorum is i3.ooo
en bij de verdeeling komen haar 4 zetels toe.
De 6 kandidaten bekwamen
x* 20.000
2e 6.000
3® 4.000
4® 6.000
5® 14.000
6® 2.000
52.000
1 en 5 worden eerst gekozen. Zij overschrij
den het quorum met 7000-}-1000 =*8000 stem-
menDeze worden gevoegd bij de kandidaten 2
en 3
Aan 2 worden bijgevoegd i3.ooo - 6000—
7000 stemmen en aan 3 de overige 1000.
Men zal dan hebben
1® 13.000 gek,
2e i3.ooo gek.
3® 5.000
4® 6.000 gek.
5® i3.ooo gek.
6® 2.000
52.000
Benevens 1 en 5 worden dus nog gekozen
2 met 13.000 stemmen,
en 4 met 6.000 stemmen.
1 t zonderingen na, er aoor genazen woruen, ziju j 3 met 5.000 stemmen wordt eerste en 6 met
Men ZOU kunnen opwerpen Cia a s de parjijgangers ervan het sterkst, en het j 2.000 stemmen wordt tweede plaatsvervanger,
i wanneer men de Kamers zou ontbinden s hoofdvak blijft. j ik heb mijne cijfers misschien wat te opzette-
in 1912 om aan de onregelmatige gevol- Men vergenoegt zich niet in den kiesstrijd i lijk gekozen, maar toch ben ik overtuigd dat
gen der gedeeltelijke kiezingen te ont- onophoudelijk te herhalen Kiezers, stemt i dit stelsel altijd voldoende uitslagen zou op-
- snappen, men alle tien jaar, bij iedere hoven de lijst maar om dit meer kracht bij leveren.
ïrj j te zetten en om zelfs alle schijn van vrijheid f Dit stelsel maakt het kiezen van de kandi-
nieuwe volksoptelling aezellae aoen- j aan Jdezers te ontnemen, hebben vele asso- j daten onafhankelijk van de plaats die zij op
wijze ZOU moeten aannemen, en dat op ciaties het goed gevonden op hun lijst niet de lijst bekleeden, wanneer zij een behoorlik
die wijze de vertegenwoordigers in de meer werkelijke kandidaten voor te dragen, j aantal stemmen bekomen,
jaartallen tien gekozen voor vier jaar, dan men er voorziet gekozen te worden. Dit is j Ten tweede, aan de kiezers die willen stem-
- - -- - namelijk het geval te Antwerpen, Brussel,
Gent, in de groote arrondissementen dus waar
de voorkeurstemming het gemakkelijkst kon
gelukken.
Het gedacht van de afschaffing van het
hoofdvak wint meer en meer aanhangers, maar j
nu te zien öf*er geen ander "middel be- j f-L werd tot.^lsd 'oorge-
av i dragen waarvan de nadeelen niet zouden op-
staat dan de ontbinding om recht te wegBen tegen deze van het hoofdvak.
laten wedervaren. Indien ik het goed voor heb, zouden de
radikale afschaffers aldus te werk gaan
nochthans telkenmale na twee jaar aan
herkiezing zouden onderworpen wor
den.
Streng genomen, zou er daar rekening
dienen van gehouden te worden, 't Is i
men niet voor een kandidaat in het bizonder,
maar voor gansch de lijst, levert deze regeling
dezelfde voordeelen als het hoofdvak. In plaats
van boven de lijst te stemmen, hoeven zij
slechts te stemmen achter den eersten kandidaat,
en de uitslag is dezelfde, aangezien deze
stemmen toch dienen om de kandidaten doen te
kiezen in de voorgestelde orde.
Mijn voorstel is dus een middenweg waarbij
eenerzijds de te groote macht van de associaties
irigekort en anderzijds de verregaande tuchte-
Men komt eindelijk omtrent te weten hoeveel
soldaten er voor de eerste toepassing der nieuwe
militiewet 2ullen moeten optrekken.
Er waren voor deze lichting 28,299 eerste
zoons.
Van die werden 9,086 vrijgesteld door de
militieraad of 'fc hof van beroep.
Er blijven dus 19,213. Doch men schat dat
De werkelijke en plaatsvervangende kanöi- i loosheid die zou volgen uit afschaffing zonder
daten worden in alfabetische orde voorgesteld,
i met achter eiken naam een stemvak. De kiezers
mogen voor een kandidaat (of voor verschil- j
i leDde stemmen. Het stemmencijfer van de j
f lijst is het getal kiesbrieven op dewelke voor jj
f een kandidaat van de lijst gestemd is. Op elke
I lijst komen in aanmerking voor de verkiezing j
de kandidaten welke de meestejstemmen be-
bekomen hebben.
Dit stelsel zou m. i. zeer slecht werken i
ODgeveer 2,000 niet goed zullen zijn voor den j jo Wanneer b. v. te Antwerpen, zooals nu
dienst. Er zullen dus 17.000 soldaten zijn voor i gebeurd is, op de katholieke lijst 7 werkelijke
j 'teerste jaar of 3,700 man dan vroeger. Zoo kandidaten voorgesteld worden voor 7 te be-
schrijft een blad dat wel staat met het ministe- machtigen zetels, dan mogen de kiezers stem-
Ja maar wat beteekenen die 9,086 vrijstel-
j lingen
Zijn het tijdelijke vrijstellingen ofwel zijn het
j vrijstellingen voor altijd Inderdaad de nieuwe
militiewet laat toe gedurende drij jaren vrijstel-
j ling te vragen. Doch dat belet niet dat zij dan
1 tccb het tweede of 't derde jaar moeten optrek-
1 ken of dat een hunner broeders in hunne plaats
1 moet gaan.
Hoeveel zulke zijn er meer dan die 9,083
Voorzeker zeer veel. 't Is niet 17,000 maar
wel 21 a 22 dienstplichtigen die men voor
't eerste moet rekenen, want een groot deel dier
men zooals ze willen, zelfs mochten zij al hun
stemmen vereenigen op één enkelen kandidaat,
niets baat, de 7 voorgestelden zijn vooraf zoo
zeker als nu gekozen te worden.
2° Elkeen weet dat de eerste naam op de
lijst altijd een groote aantrekkingskracht uit
oefent op weinig ontwikkelde kiezers en op
degenen die niet goed weten voor wie te stem
men. Dus een bevoordeelen van de kandidaten
wier naam met een van de eerste letters van
het a. b. c. begint.
3° Het afschaffen van het hoofdvak zou een
uitgebreide werking voor gevolg hebben, ten
voordeele van zekere kandidaten, die om de
9,086 mannen moeten toch toekomende jaar of een of andere reden meer gekend zijn of in de
binnen twee jaren optrekken.
Deze bestatigingen, zegt een liberaal blad
Le Rappel, bewijzen 't geen wij altijd gezegd
hebben, 'tis te zeggen dat de nieuwe wet eene
verzwaring was der krijgslasten. Besluitzoo
schrijft het katholiek blad Le Hainaut, eerst
werd er gezegd: geen vermeerdering van krijgs
lasten dan heeft men eene kleine toegestaan,
en nu zijn wij op weg om een groote op den
nek te krijgen 'k geloof het wel. Doch wacht
eens nog eenige jaren Belgies bevolking alle
jaren aangroeiende zoo worden er alle jaren
meer huwelijken gesloten. Dus alle jaren meer
oudste zoods, dus alle jaren meer soldaten.
Van de ig,2i3 militieanen waarvan wij hoo-
ger spraken zijn er minstens 1 i,5oo Vlamingen,
7,000 Walen en 5oo Duitschers uit Luxem
burgsche. Verleden week was een officier van
den Etat major, metingen aan 't doen en plans
aan 't opmaken in een veld bij Sotteghem. De
boeren namen hem voor een boosdoener en
kwamen af met spaden, reeken enz. Die officier
kon geen woord vlaamsch en kon niet uitleg
gen wat hij daar deed. Hij werd bewaakt tot
de aankomst der gendarmen, en dan vernam
men wie hij was. En die kerel moet een leger
helpen aanvoeren, dat voor de 3/5 uit Vlamin
gen bestaat 1 't Zou er lief uit zien in tijde van
oorlog Duitschers of Hollanders zouden beter
't volk en de Belgische soldaten verstaan dan
de Belgische officieren en de Fransche officieren
zouden niet moeten onderdoen voor de Belgi
sche officieren zelve als 't er op aan zou komen
met de Vlaamsche bevolking te spreken I
Maar wat voor een vaderlandsliefde hebben
die fameuze militairen Waren ons officieren
geen officieren voor 't geld maar uit vaderlands
liefde zouden zij de eerste niet zijn om te be
grijpen dat 't hun plicht is de taal hunner sol-
smaak vallen van het groote publiek. Onnoodig
te wijzen op het gevaar van zulke werking
wanneer zij algemeen wordt. Wie hierbij het
onderspit zouden delven
Natuurlik de niet sijmpathieke kandidaten
die nu tegen het kiezerskorps in door de
kleine kapel opgedrongen worden, maar ook
de partijhoofden, die zich door hunne jaren
lange werkiüg verdienstelik hebben gemaakt.
Was het de beste kandidaat die te Brussel
gekozen werd door vc orkeurstemmen Zeker,
voor de eerst op de lijst staanden was het bij
voorkeur stemmen niet noodig, maar toch...
zou zonder het hoofdvak het getal stemmen
van eiken kandidaat in verhouding geweest zijn
met zijne innerlike waarde
De nadeelen van dit stelsel zouden dan ook
groot genoeg zijn om alle associaties toe te
brengen, slechts het noodzakelike aantal kandi
daten voor te dragen. En hunne houding zou
alsdan beter te rechtvaardigen zijn dan nu.
Mij dunkt ware er middel om langs een mid
denweg tot eene bevredigende oplossing te
komen, men zou op de volgende wijze kunnen
te werk gaan
i° Geen onderscheid meer tusschen werke-
like en plaatsvervangende kandidaten aldus
zal men vermijden dat het getal werkelike kan
didaten te gering zij.
2° De kandidaten worden gerangschikt zoo
als nu, in de orde opgemaakt door de voor
stellers.
3° Geen hoofdvak meer.
4® Er mag slechts voor een kandidaat
gestemd worden. Het getal stemmen van alle
kandidaten maakt het stemmencijfer van de
lijst.
5° Geen verandering aan de toepassing van
grijpen dat t r.un piicnt is de taai nunner sol- de evenredige vertegenwoordiging ook het
daten te kennen Die zoogezegde verdedigers quorum blijft
van 't vaderland zijn nog geen kleine kwak- 6<, Qp elk; Ujgt WQrden eerst gekozen de
zal vers I kandidaten die het quorum bereikt hebben.
Het getal stemmen waarmede zij het quorum
De Congo, ziedaar nog een schoone zaak ons overtreffen wordt gevoegd bij dit van de andere
door de katholieke behouders met medehulp j kandidaten, te beginnen met de eersten op de
i
voorwaarden van het hoofdvak, vermeden wor
den.
Of nu beide zienswijzen hiertoe te brengen
zijn, is eene andere zaak. H. M.
Zonder eigenlijk positie te willen nemen in
deze zoo belangrijke als moeilijke kwestie, heeft
Hooger Leven aan zijne lezers bovenstaand
opstel willen onderwerpen.
We stuurden er een drukproef van, aan een
man die zeer bevoegd is in politieke vraagstuk
ken. Hij schreef volgende nota, onderaan de
drukproef
Het stelsel van H. M. vind ik goed toch
schijnen andere mij evengoed en misschien
beter. Op den Leuvenschen Studiedag werd
deze opvatting vooruitgezet Het bovenvak
zou blijven bestaan, maar de stemmen daarin
uitgebracht zouden onder al de kandidaten ge
lijkelijk verdeeld worden. De orde der kandi
daten zou door de voorstellers naar goeddunken
geregeld worden vermits de eerste plaats
algemeen als bevoorrecht aanzien wordt, kon
men die geven aan een partijhoofd of aan een
oudsten kandidaat. Dit stelsel heeft dit voor
deel in dat een kiezer niet noodzakelijk eene
voorkeurstem moet geven en dat de officieele
partij werking, in manifesten, op meetingen,
enz.kan gebeuren voor gansch de lijst. Ook
zijn dan al de kandidaten evenzeer verplicht te
werken. Hooger Leven).
aan don Drukker van ons blad da nieuwe
uitgave van het
10 Centlemen het stuk
Schoone winst voor de voortverkoopers.
Te Antwerpen, aan den havenkant, is er
eene geweldige beweging tegen de elevators of
graanzuigers ontstaan. Men weet dat deze
reusachtige en machtige toestellen het graan uit
de schepen zuigen en bijgevolg de plaats van
een aanzienlijken handarbeid innemen.
De invoer van graansoorten is een der groote
inkomsten van de haven van Antwerpen. Ver
leden jaar beliep deze invoer ruim 2,800,000
ton, 't is te zeggen het vierde van de algeheele
hoeveelheid koopwaren te Antwerpen aange
komen. Welnu Antwerpen is nog de eenige
groote haven waar het lossen van graan uit
sluitend door werkvolk gedaan wordt.
Overal elders, en namelijk te Rotterdam, een
geduchte mededinger voor deze koopwaar,
worden elevators, vlottende graanzuigers ge
bruikt, die een schip lossen op de helft van den
tijd, die er door werklieden aan besteed wordt.
De graanmarkt van Antwerpen, die van een
aanzienlijk belaDg is, wordt door dezen toe
stand bedriegd. De groote antwerpsche graan-
kooplieden vragen dat de haven ook van eleva
tors zou voorzien worden, doch zij ontmoeten
een groot verzet van wege de naties en de
dokwerkers.
Men weet dat de naties ingericht op
