TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ Vlaanderen voor Christus!
Klassenstrijd
Verplicht onderwijs
katholieke onderwijzers
Eene gegronde klacht
VAN ALLES WAT
Zendag 4 December 191
't Blad 5 öentlemeii
1 7' Jaar Nr 49
HET RECHT
itocr God en Volk!
kittfrijvirtgspfijs voer Bslgenland
Par jaar k. 3.o«. Neg«a maanden fr. a-a5 i
Zm maanden fr. I.j5 Drie mr:;fr. i.o» j
▼oor b»it«n het land de vrachtloon daarbij,
Hoofdopsteller H. PLANCQUAERT
Man ac brij ft in tan buracie ran dit blad en bij alle postmee^rcra on bnevoadragers
Alias ao*t vrachtvrij gwtuurd worden naar het bureel van het blad
COUPURERE1BRUGGE
A 'v M KONDIGINGEN
B'per drukregel fr. «.a5
Reciamen, up de 4e bladzijde. 0.45
3e 0.55
i Bijzondere voorwaarden voor notariaaoa, aaak-
waamemers. Afslag voor herhaalde iavoagiag.
Alle eerste Maandagen en derde Zon
dagen der maand kostelooze raadpleging door
M. Hector Plancquaert, in Prins Boudewijn te
Kortrijk (markt) van 9 tot 11 ure.
laagste driften brengt men de wereld
tot meer volmaaktheid en tot meer
geluk.
De geschiedenis is daar om het te
bewijzen eens dat het volk gehoor
geeft aan zijne driften en dezen volgt
I
dat zij de achterhouders zijn van het Een rollend hotel waarin ge, met de
loon der werklieden koopwarenttein, soms geslingerd wordt van
t. 3 ii rechts naar links, en waarin ge alsook door ae
Des anderdaags, bij de stembus zul- schokken terecht - komt met uw neus oP de
feii misschien die onderwijzers nog die
broodrooverssteunen en... wellicht ons
demokraten, die ten koste van ons
een tijdperk van jaren achteruitgang.
Eene sterke inrichting, sterke zede- j
lijke grondbeginsels zijn alleen be
kwaam de demokrafieeenenduurzamen
triomf te doen behalen en de wereld
een stap verder te brengen op den weg
du. beschaving. H. Pl.
Een der verschillende punten, waar
door wij, christen democraten, hemels
breed van de socialisten verschillen,
dat is de klassenstrijd.
Verstond men door het woord klas- j
senstrijd enkel dat een verschil van
belangen bestaande tusschen werkman
en werkgever, er wanneer van weers- i
kanten punten van oneenigheid zullen
bestaan, die aanleiding zullen geven tot Noodfföklclclg V8.I1
een min of meer hevig onverschil, we
zouden er niets tegen hebbenEven als
er op de markt verschil van belang be
staat tusschen kooper en verkooper,
elders tusschen pachter en verpachter,
tusschen geldleener en geld verschieter,
zoo ook zal er altijd verschil bestaan j van-!600 frank
tusschen werkman en werkgever. Ik heb kinderen. Bijgevolg, ik en
t Is het ontegensprekelijk recht van mjjne vrouw bijgerekend, moeten 9
den werkman alle wettige middelen in personen| gedurende 365 dagen leven
te spannen, om zijn loon te verhoogen j met die som centiemen daags en per
even als het 't recht is van eiken ver- h00fd
kooper zoo duur mogelijk zijne waar te Maar aangezien de mode van Congo
verkoopen. ons vaderland nog niet is ingevoerd,
Daar ligt geen kwaad in1 daarvan mQet afgetrokken worden een
Doch door klassenstrijd verstaan de vierde yan de kleederen, i/iovan
socialisten iets gansch anders, ten min- j branding) 1/20 voor de weduwen en
ste in praktijk want zeer dikwijls dur 3 Weezen, en ten minste 1/20 voor alge
die het opstoken, is de triomf gewoon- brood hun brood verdedigen, bij het
lijk kort, en niet zelden gevolgd door j volk zullen helpen doemen.
Priester Fonteyne.
op
stoof, met uw hoofd door de kijkuit of tegen
het bovendeel der pak wagen, met uwe vingers
tusschen de deur en eindelijk als paljas vliegt
ge ook soms onder de tafel. De oorzaak dezer
schokken is meest toe te wijden aan het groot
getal waggons en het geweldig hanteeren der
frein Westinghouse door den machinist. En
zeggen dat de agenten, die slachtoffer zijn dezer
ongevallen, nog gesfraft worden krachtens het
j bestuurlijk bevel. Tout agent doit se prétnunir
contre tout choc.
I Een modern fcötel waarin er geen water,
waschtafel noch water - closet te vinden zijn.
Een lezer van den buiten zendt ons het vol-
j gende, zijn persoonlijk gedacht
i Nu dat er zooveel spraak is van verplichtend Indjen men gedureode den rit behoefte te doen
onderwijs, wil ik eens mijne gedachten daarover heeft aaQ de natuur> dan is men verplicht te
uiten, en wel meest voor den buiten, waarom j wachtea tot in een der volgende oponthouden
j omdat ik m den buiten ben gebcren, en ik waar de tiid t ,aat t t deze uiterste nood.
Men schrijft ons
Ik ben een hoofdonderwijzer in eene
t-, j 1 moeten, omdat den jongen
Brabandsche gemeente van vierden werkman reeds van zijn g j;
rang. Ik geniete een - j aar lijk schen trok
ven de socialisten niet bekennen wat
zij eigentlijk willen.
meene onkosten.
geen ander school bijwoonde dan die van mijn
dorp, dus omdat ik best op de hoogte ben van
de toestanden ia den buiten. Ik beu partij
ganger van het verplichtend onderricht, maar
in den buiten zal dat veel tegenkantingen ont-
den boeren*
zijn 9 jaar in de zomer
maanden de koeien gaat wachten en wanneer
hij zijne eerste communie doet, hij totaal afblijft,
om bij den boer te gaan als poester. Wat winnen
die kinderen f 5 franken in de maand en de
kost, dus hun eten, en een beetje kleeren. Dit
maakt voor de ouders eene groote verlichting.
Het ware dus niet genoeg van maar zoo ver
plichtend onderwijs in te richten, de gemeente
zou een beetje moeten te gemoet komeD, en dan
zou verplichtend verdwijnen. Hoe zoo Hewel
neemt een voorbeeld.
De gemeente B. bezi: in hare school een
5otal kinderen van arme werklieden; om te be-
gipnen, geeft de gemeente eene toelage, vol
doende om die hinderen schoolsoep gedurende
3 dagen in de week, en dit tot aan hun 14
De klassenstrijd, zooals hij gevoerd
T-.1-T ri ra i- I rj t jaren; wat zalmen zien gebeuren De onder
Blijft 6/10 of 28 centiemen per hoofd wjjzer zai zooveel geen afwezigen moeten aan
- 1.1 J - e.O
l en pel' dag, voor den kost, als er aan teekenen, de school zal regelmatig bezocht
wordt door de socialisten, moet nood- j nQg maar geenc onkosten bijkomen worden wat een groot voordeel zal wezen voor
zakelijk uitloopen op haat,vijandschap, voor geneesheer en apotheker, wat on- de leergangen. De uitslag zoude wezeD, dat de
en eindelijk op maatschappelijke om- j vermijdelijk de ondergang moet zijn ,oelaS° "«I*»* ?,or<!e"' J11? da«e?
wenteling. En dat is een kwaad en een W hnishnndpn soep te geven, en later kleeding aande bthoe.-
.1 j tigste te verschaffen. Zoo zouden wij, in Vlaan-
groot Kwaaa. j Alzoo leven, M., is niets beters als deren, onze kinders van 10 jaar geen poester
Dat men den slechten werkgever niet de eJJende> zjen worden, wat zoudt gij denken, beste lezers?
gaarne zie, dat verstaan wij gemakke- j En nochtans er zijn ook onderwijzers natuurlijk dat de werklieden niets beter zouden
Ujt I dienietvankosteloozewoniag genieten, vragen. lift leunen waards parpjenooten,
Doch dat men een werkman opjage
tegen de werkgevers, omdat zij werk
gevers zijn, dat is slecht en 't is hetgene
de socialisten doen.En dit doen zij niet
jegens de werkgevers [alleen, maar jegens
alwie eenigzins rijk is 't is altijd met
haat en nijd dat uit den mond van de
socialisten het woord bourgeois komt
en 't is voldoende den strijd van de
socialisten op economisch terrein te
volgen om seffens tot de overtuiging te j onderwijzers'
komen dat zij vooral de menschelijke j Die brief staat te le2en in
er is nog een vierde rang onderwijzers
Er zijn dus onderwijzers die nog
meer te beklagen zijn dan ik.
Ziedaar, M., waarom de onder-
wijzers hunne stem verheffen om ver-
betering aan hunnen ellendigen toe- 3
stand te bekomen...
get. Een gemeenteonderwijzer van
het arrondissement van Brussel, lid
van den algemeenen bond der christene l
gestreden, voor schoolvoeding en kleeding.
De \warte kaproen.
Gelezen in de Vlaamsche Gazet van
14 November
De nachtdienst in het Postwezen. Nacht
werk is zwaar werk zooals men weet en zou
moeten meer betaald worden.
Nu de beambten en de briefdragers der
Posterijen, die 's nachts van dienst zijn om den
waar de tijd toelaat tot deze uiterste nood-
I wendigheid.
K Een schoon Hotel waarin alles zoo water-
1 dicht is, dat, in geval van regen, ge als in eene
mand zit, en waar men door de trekgaten de
eene valling op de andere opdoet.
Eindelijk na deze beschouwingen kan men
een denkbeeld vormen van het onaangenaam
t rollend leven. Het spreekt van zelf dat met de
nachtdiensten de ongemakken, gevaren enz.
verdubbelen.
Welke soort bedienden leidt een gelijkaardig
gevaarvol leven De zeelieden der loodsbooten
(departement der Marine). Ehwel, deze lui
trekt meer of het dubbel van het onze 1 Wij, als
treinbedienden, eischen hetzelfde niet, maar
wat wij verlangen is eene kleine maandelijksche
vergoeding.
De statie-oversten en onderoversten trekken
jaarlijks eene schoone premie bekend als schoen-
geld (Usure de souliers). Indien wij ook eene
premie mochten trekken in vorm van kleederen-
ged, natuurlijk met dat verschil dat nacht
diensten het dubbel zouden bekomen der dag
diensten. V. Z.
't Komt nog eens bewezen te worden hoe
dom en hoe dwaas ons verfranscht opvoeding
stelsel is. Ia stede van den Vlaming goed zijne
taal te leeren en hem zoo een geschikt voertuig
te geven voor zija gedachten, wil men nu kost
wat kost den Vlaming in een Franschman her
scheppen 1
Indien iemand fransch gesproken heeft, 't is
wel M. Arthur Verhaegen. Over twaalf jareu
kende hij zelfs bijkans geen vlaamsch. Indien
er iemand is die goed fransch zou moeten spre
ken, 't is dus wel hij.
Verleden week voerde hij het woord in de
Kamers. Op eens riep een waalsch afgevaar
digde hem toe Maar, M. Verhaegen, spreek
toch fransch. Moest ik de fouten opsommen die
gij gedurig tegen de fransche taal begaat, ik
weet niet hoeveel tijd ik er zou voor noodig
hebben.
Als de Franschen de Vlamingen fransch
hooren spreken, komt een glimlach van spot
op hunne lippen
Omringd van Vlamingen en van Belgen, die
slecht fransch spreken, kan zelfs de rijke mensch
van Vlaanderen, die niets anders spreekt dan
fransch, er moeielijk toe komen goed fransch te
spreken, Om een vrlk van taal te doen ver-
verzendingsdienst te regelen, krijgen van het
5 wwvx den l bestuur geen hal ven cent meer dan hunne
driften opjagen en de laagste het eerst. patrj0te van 12 November 1910, het collega's die het geluk genieten ia den dag hun
Wat tijdens de laatste werkstakingen groof- katholiek dagblad van Brussel. brood te kunnen verdienen en die, daarenboven,
in Vrankrijk gebeurd is geeft een tref- i wanneer ze aan de winketten gebezigd worden,
fend voorbeeld, echter slechts in't klein i 5 een kassavergoeding ontvangen tot 200 frank
van wat pr Hp mpnirlipn te wachten Kort begrip armoe eil ellende, voor beloopend. Waarom moeten de bedienden van
van wat er de menschen te wachten onze katholieke onderwijzers den nachtdienst zoo stiefmoederlijk behandeld anderen zou men tot zijne keel toe moeten ver-
slaat eens dat het socialismus de groote vel= van onze namoneke onaerw j r Zoa onzet volksvertegenwoor- and--™ schreef Lombroso
macht in 't land zou hebben. Werk- i Armoe en ellende, voor een der cr newoordj0 willea reppen ter 1 Immers afstammende sedert eeuwen van
tuigen werden vernield, menschen kre- i schoonste en edelste oeroepen der we- j menschen die vlaamsch hebben gesproken,
pen slapen te Rouaan zelfs werd een reld het onderwijzen en opvoeden van Het is gansch wenschelijk dat dé hierboven- de keel en sijn de s-emsnaren van den Vlaming
gen slagen UR—fffs werd een ons volk ontwikk j de tfachl Mank vinde ter Karmer en f ^f^mscTe LT'
lenverheffen en veredelen, ons volk djtj» goeden ^ekrot^worde. g^^tv00ral
door een
dood veroordeeld en vermoord
socialistisch kopstuk komt dezer dagen l groot maken, vrij en machtig
ter dood veroordeeld te worden om deel S Armoe en ellende alwaar welstand
genomen te hebben aan dit gruwelijk 5 zou moeten heerschen, die vrijheid
£e^t - baart en onafhankelijkheid, levenslust
Natuurlijk als zoo iets gebeurt schud- en arbeidskracht, en ook achting ver
den de socialisten de verantwoordelijk- zekert en eerbied daar zooveel mets-
doeners de rijkdommen van ons land
en 't zweet van den arbeid gerust
rooven en schuimen mogen en rotten
in een vadsig smoutersleven.
heid van hunnen nek. 't Is nogthans
het logisch gevolg van hun manier van
het volk te bewerken.
't Is in zekeren zin voor hen ook de
meest praktische weg menschen door 1
hun driften misleid loopen't eerste over En dat zijn christene, katholieke
naar de geweldigste partijen. onderwijzers... die kinderen de christe-
Ook om op zulke wijze zijne partij te lijke leeriDg leeren moeten... spreken
versterken mag men geen al te teerge- f moeten van de wraakroepende zonde
voelig geweten hebben en langs dien van de achterhouding van den loon der
kant zijn de socialisten de andere par- werklieden... en die 's avonds, bij de
tijen nog al merkelijk voor. drooge, magere korste brood, morrend
Wij gevoelen echter weinig neiging en knorrend, bijtend en verwijtend het
hen op dat terrein te volgen of hen in I katholiek ministerie toeschreeuwen, dat
die wijze van strijden na te volgen. j het hunne schuld is dat ze in armoe en
Niet door haat en 't opjagen der j ellende leven, dat het hun werk is en
is een maar, wat komt in dit geval niet
toe aan het treinpersoneel
Wij, hoofden treinwachters, mannen die een
rollende leven leiden, wat zijn wij *e beklagen
in evenredigheid van anderen. Wij vertrekken
op alle uren van dag en nacht en komen op
verschillige uren terug. Terwijl de eenvoudigste
werkman, die op vasten grond loopt, regel
matig 's morgens begint en 's avonds eindigt,
met wat tusschenpoos 's middags om te noen
malen, zitten wij in ons rollend gevaarte stand
vastig in levensgevaar. Onze pakwagen waarin
we, hoofden treinwachters, meer dan de helft
van ons leven verslijten, wordt soms betiteld
door de Walen als Hotel des 4 roues. Dit op
schrift is veel te mooi nm toegepast te worden
op pakwagens, bijzonderlijk dezen dienende
voor goederentreinen. Weliswaar is er het
noodige te vinden voor den dienst, maar voor
degeneD die er moeten in wonen is er niets dan
een tafel, een zitplaats en eene stoof.
(i Een hotel waarin ge ofwel een buffet
froid moet opknabbelen ofwel een hutsepotje
of iets zulks van daags te voren mag verwar
men, terwijl de bedienden, op vasten grond
loopende, gerust hun versch eetmaal nutten in
gezelschap hunner huisgenooten.
vlaamsch leeren en
spreken en de vreemde talen erbij, doch als bij-
feit.
Hem in eene vreemde taal opvoeden lijk of
het nu gebeurt is van hem een mensch maken
die geen enkele taal behoorlijk zal kennen en
onbekwaam om zijn eigen volk tot hoogere
ontwikkeling te helpen.
Het blad der liberale fracskillons, de Flandre
Libérale, is weinig moedig dit blad neemt
alle briefwisselingen op die de vlaamsche hooge*
school bestrijden, doch al wat haar gezonden
wordt ten voordeele der vlaamsche hoogeschool
wordt in de scheurmand gesmeten.
En die mannen noemen zich mannen der
vrije gedachte I
E:n strijdend liberaal, M. Vercouille zelve,
is er niet in gelukt het blad een brief, door
hem ter verdediging der vlaamsche hoogeschool
geschreven, te doen opnemen.
Zullen er niet eenige vlaamsche liberalen den
moed hebben ook eens tegen de vlaamschhaters
hunner partij op te komen
Een klein vlaamschgezind liberaal lijstje met
de toekomende kieziDg zou goed effekt maken.
