Naklanken van het debat van Meenen
De godsdienst in Italië
o «p o
Katholieke oneerlijkheid
De vrijheden der 20ste Eeuw
Vive le Roi-Vive la Reine
Uit Ruddervoorde
Verandering
in den toestand
Raai kaal antiministerieel dat zelfs de gods
dienst daarvoor moet wijken schrijft De
Landwacht.
Leugens en gewelde groote leugens. Uw
ministerie is de godsdienst nietdit doet ge
gelooven aan uw kiezerskorps om stemmen te
winnen voor zijn vijanden.
In Holland, Duitschland, Zwitserland waren
de besturen bijkans altijd niet katholiek de
godsdienst is er vuriger dan hier.
Italië, Vrankrijk, Portugal, Spanje en Belgie
waren lang bestuurd door katholieken, doch
katholiek lijk de onze die tegen het volk waren
en misbruiken voorstonden; de godsdienst is in
Italië, Vrankrijk en Portugal voor 't grootste deel
reeds vernietigd in Spanje en Belgie daalt hij
van jaar tot jaar.
Overal viel de godsdienst niet door de
framafons maar door de dwaasheid en de mis
bruiken der katholieke kopstukken.
Landwacht schrijft nog sedert lang hebben
wij een hemelsbreed verschil opgemerkt tus-
schen 't Land van Aalst en Het Recht.
Tot over drie of vier jaren was er geen ver
schil in 't Land van Aalst schreei zoo radi-
kaal als Het Recht.
Nu is er een verschil Het Recht is 't zelfde
gebleven, stout aanvallend enz. 't Land van
Aalst is veranderd.
Dan nog een oneerlijkheid
De woede is ten top gestegen. Dat de heer
Dacns zich maar goed vast houde, hij hoort en
ziet wel waar men naartoe wil schrijft de
Landwacht.
i. We zijn zoo dom niet ons door woede
ongemakkelijk te maken, o Landwacht.
aWij willen maar iets I dat M. Daens,
nu dat de behouders bijkans overwonnen zijn,
de deugnieterij niet bega deze te ondersteunen
die hij zoo dikwijls zelve lijk wij afgeschilderd
heeft als de verdrukkers van zijn volk, de
moordenaars van zijn broeder en de vervolgers
van al wie voor zijn familie en zijn partij ge
streden heelt. Niets anders wordt gevraagd, o
Landwacht, en is dat te veel gevraagd
H. Pi-
Men schrijft ons de handelwijze van
M. Daens zal hem 10.000 stemmen doen
winnen
i. M. Daens wordt niet aangevallen voor de
schoolwet maar wel omdat zijn houding ver
zwakt is.
i. Omdat zijn houding ons bijkans de zeker
heid geeft dat hij bij de eerste gelegenheid als
't kan zijn zonder gevaar voor zijn plaats naar
de behouders zal overhellen en als 't er op
aankomt hen redden.
Nu eerst en vooral moeten de behouders
weg zij aan 't hoofd geen Algemeen Stem-
recht, geen E. V. ieder benoemingsken moet
stukje per stukje afgebedeld worden.
Wat geeft het dat wij stemmen winnen als
't moet zijn ten koste van de vrijheid en onaf-
hunlreüftp--'/ *7^ M-tij en als rantsoen voof
Doch beste schrijver, wint P. Daens stem
men welke is de toestand der andere leiders
der partij die eiders moeten strijden
Zij worden den kop ingeslagen door liberalen
en socialisten omdat Daens naar de katholieken
overhelt en door de katholieken die aan de
kiezers de houding van Daens zullen inroepen
om ons, radikale demokraten, in 't ongelijk te
stellen. H. Pl.
rechtvaardige wetten stemmen, dat is
de eenige middel voor de katholieken
get vertrouwen van 't land wat terug te
winnen. H. Pl.
Italië werd vroeger bestuurd door geestelijken
en aristokraten. 't Was mij het bestuur I
De terugwerking kwam er natuurlijk, de
godsdienst die misbruikt werd tegen al wie zijn
vaderland beminde moest het bekoopen.
L'Annuaire statistique van 1909 1910 geeft
de volgende inlichtingen.
Op 5oo steden zijn er 481 waar niet een
enkel huisvader godsdienstig onderwijs ge
vraagd heeft voor zijn kinderen.
In eene stad te Rome werd godsdienstig
onderwijs gevraagd door 24 vaders op 100.
In 2 steden door 25 op 100.
In 1 stad door 40 op ioo(Monza).
In 11 steden door bijkans al de familievaders.
In 4 steden door al de familievaders.
Een bestuur van behouders gesteund door en
beschermd door den godsdienst leidt ten laat
ste altijd het volk naar goddeloosheid.
H. Pl.
M. Ducatillon, 8 jaren opsteller van het
Laatste Nieuws, is deze week gedecoreerd,
evenals verschillende andere dagbladschrijvers;
doch deze hebben meest allen a5 k 3o jaren
dienst M. Lybaert van 't Fondsenblad bij
voorbeeld.
Zegt dit u niets, demokraten van Aalst
Al de katholieden bladen, Bien
Public aan 't hoofd, willen doen ge
looven dat de houding van sommige
demokraten voor reden heeft de school
wet.
Dat is eene kolossale leugen wij zijn
t' akkoord met de besluiten van ons
kongres.
't Verzet tegen M. Daens is zijne
verslapping in den strijd tegen de be
houders en zijne twijfelachtige houding
in zekere gevallen.
Wij weten wat er gedaan wordt om
M. Daens voor de regeering te winnen
en wij vreezen (volgens mij met reden)
dat deze pogingen in zekere mate
gelukt zijn.
Dit is de ware en eenige reden onzer
houding. H. Pl.
I. Wij kennen ze. Ziehier hoe zij zich voor
doen, voor dengene op eene buitengemeente
die zich durft uitgeven voor een vrij onaf-
hanlijk man zijt ge bakker ge moet bij de
katholieken, geen brood meer dragen slachter
de korteletten en de rostbief smaken er naar.
't Is gelijk welk stielken gij uitoefent uwe koop
waar deugt niet meer, nogtans het geld dat gij
betaalt voor de belasting, dat kan men aan
nemen als 't eenige dat goed is. De vrijheid
in 't katholieke kamp.
II. in 't liberaal kamp. Die oude rijke
liberale slaapmutsen kennen dat goed dat is
geen klein spel.
Bijvoorbeeld Mijnheer de baron X of de
weledele heer X de Vettebrook bezit eene
groote hofstede die te huren is. De zoon van
den welstellende pachter Jan komt te trouwen,
en die heeft eerste keus van de openstaande
hoeve. De gelukkige eerste huwelijksjaren zijn
nauwelijks ingetreden, of de jonge boer, moet
zich bals over kop in de politiek smijten, hoe
zoo M. X de Vettebrook is liberaal, en zijn
pachter moet het ook wezen. Ja maar, zegt
onze boer, mijnheer ik mag dat niet doen, ik
heb daar heel mijne familie, ik heb twee zusters
non, mijnen oom die pastoor is, daar bij de
geestelijken mijner gemeente zijn vrienden van
ons, ik durf die vijandelijkheden niet beginnen.
Tut, tut, zegt de groote heer, ge moogt kiezen,
u voorstellen als kandidaat, voor de gemeente-
kiezing of van de hofstede. Dc jonge boer
neemt den{strijd aan. zonder den minste reden,
-rk»">lk ds«t hit «r-hrrvlrt
women. ainoewei aê jonge landbouwer *»]f het
liberaal programma niet kent.
Daarna begint men met de herbergiers.
De kandidaat gaat met zijn volk gaan drin
ken, maakt kwade vrienden, vandaar wordt de
zaak eene groote braspartij, ik moet er niet te
veel bijvoegen, onze boeren weten er genoeg
van».. hoe groote liberale kopstukken hunne
partij recht houden op de kosten van hunne
pachters in den buiten.
III. Daarachter het socialiste kamp, wanneer
deze partij zich neerzet in een klein steedje of
een groote buitengemeente, en ze voelt dat ze
een redelijke sterkte krijgt, dan worden de leden
het rap gewaar want die heeren van vrijheid
en broederlijkheid kunnen bewijzen dat ze
als 't noodig is de tjeefkes kunnen overtreffen.
Het lid mag geen ander gazet lezen dan de
hunne, of hij verliest den deel in 't brood,
voordeelen in ziekenkas en allerhande bijvoeg
sels enz., dus al niet beter of de andere.
Ge ziet alle drij die groote partijen behooren
niet tot den vooruitgang van de XXs" eeuw,
maar zetten zonder blazen het werk voort, van
overweldigers en behoudgezinde oude slaap
mutsen.
Waar kan, werkman, boer en kleine burger
zich doen verdedigen Bij de christene volks-
partijDe Zwarte Kaproen.
Zoo schrijven de katholieken bladen.
Waarom stelt gij dan den Koning van
't eerste jaar zijner regeeriDg in zulke
moeielijke positie
MINISTERIEELS CRISIS
Er is iets bijzonders op handen, het
ministerie zou wel kunnen vallen deze
of toekomende week.
Als de katholieken verstand hebben
zullen zij de wet intrekken.
De weerstand er tegen is te groot.
Trek uw ontwerp in stel M. Beer-
naert aan 't hoofd en laat hem eenige
De socialisten vinden het geraadzaam er in
het Volksrecht, die het debat aankondigde en
er verscheidene weken over schreef, geen woord
verslag over uit te brengen. Evenwel in Vooruit
komen zij met een verslag, dat bijkans geheel
gewijd is aan de redevoering van heer Dierkens
Als men nu de socialisten hoort spreken of
hunne verslagen leest, zou men waarlijk zeggen
dat wij vrije sijndikalisten, beweren dat er nog
nooit door politieke sijndikaten verbeteringen
zijn ofgedwongen geweest voor de werlieden.
Gelukkiglijk dat zij het publiek, dat de vrije
sijndikalisten hoort, zulks niet kunnen doen
gelooven wie zegt er dat de politieke sijndika
ten niet aanwinnen in ledental, wie zegt er
dat zij nergends verbeteringen bekomen voor
het volk I
Wij zeggen enkel dat de werkersklasse één - -
moet worden, want 'tis eene onbetwistbare i den voorzitter der Kamer M. Coore
waarheid dat de politieke sijndikaten afgunstig manen de drie Staatsministers Beer
zijn van elkander vooral in werkstaking, clkan- naert Woeste en Dnnonf Me.. 1..»..
der bestrijden en willen ten onderen helpen, 1 ,V UUp0nt <deze ,aatste
dusonzeggelijkdewerkersbrachten verzwakken. 11Deraan-
Klassenstrijd, huilen de socialisten, en zij willen
weten of de vrijen ook klassenstrijd erkennen.
Wij zien zoowel als de socialisten dat er strijd
bestaat onder de klassen der samenleving. Er
bestaan uitbuiters en uitgebuitten. 't Is de
laatste klasse die zich moet verdedigen tegen
de eerste. De rijke klasse buit de arme klasse uit
rechtstreeks en onrechtstreeks. Zij buit de
werkersklasse uit rechtstreeks in fabrieken en
werkhuizen door overtolligen arbeid ;a kleine
loonen. Zij buit de werkersklasse uit onrecht
streeks door den Staat, door wetten en besturen.
Om die eerste uitbuiting te plegen is de uit-
buitenklasse het eens, geene politieke of gods
dienstige denkwijze scheidt heu van malkaar
waarom moeten de uitgebuitten, de arbeiders,
zich verdeden in politieke sijndikaten
Wat de uitbuiting betreft langs staatswege
ook mag de werkersklasse daar niet onverschil
lig aan blijven, zij moet hare politieke partij
kiezen, zich doen vertegenwoordigen in den
staat door mannen die haar verdedigen.
Dat de arme klasse zich verdedige tegen de
rijke klasse op de zelfde wijze als zij aangevallen
wordt en wij zullen wellicht verder komen dan
met de theorie van klassenstrijd om te komen
tot de afschaffing der klassen. Ware het niet
dat de socialisten een groot getal menschen bij
zich hebben die in de zaak niet klaar zien en
de onverwezentlijkbaarheid van het socialism
niet vatten, maar dezes instellingen zouden ras
te niet gaan.
Sprekende over de werkstaking bij Lepoutre,
zegt het verslag van Vooruit niet wat de spre
ker van het Vrij sijndikaat geantwoord heeft op
de beschuldiging van Dierkens, a'sdat wij niet
zijn tusschen gekomen.
Het zegt niet dat de socialisten geweigerd
hebben die medehulp te aanveerden. En van
de staking der embaleuis waar de socialisten
niets verkregen en ook de medehulp weigerden
v.*n 1 sij^fikaatmaar eindelijk het Vrij
sijndikaat, door op zijn eigen onderhandelingen
aan te knoppen, op drie dagen voldoening
bekwam daarover ook spreekt het verslag van
Vooruit niet.
Sedert het Vrij sijndikaat op vasten voet is
ingericht voelen de socialisten een doorn in
hunnen voet. 't Is ook een doorn die hem nog
dikwijls zal kwetsen maar 't.is een voldoende
doorn voor de werkende klasse die er de prikkel
meer en meer zal van gevoelen voor hare ver
heffing.
R. Vanderschelden.
Achtbare Heer Hoofdopsteller,
Sedert lang kregen wij in Het Recht niets te
lezen dat ons zooveel deugd heeft gedaan als de
zoo openhertige als krachtdadige verklaring,
welke, op Zondag 4en Juni in groote vette let
ters aan Le XX* Siècle van Brussel gedaan
werd.
De echte vrije demokraten van 't Zuiden van
Brugge houden er aan deze verklaring volmon
dig goed fe keuren, en hebben verschillige
keeren uit volle borst geroepenBravo Bravo I
Bravissimo I
Zij zijn immers hier ook allen ten uiterste
verontwaardigd i° over de flauwe en onver
staanbare handelwijze van Pieter Daens tijdens
de bespreking der deugddoende schuifelserenade
van Aatwerpeu en 2° over den onverdienden en
hnopst afkeurensweerdicen steun welken hii in
de laatste weken aan de behouderskliek ver-
verleende.
WeihoeI zeggen vooreerst onze mannen,
had bij gevalle moeten gebeuren, dat wij
tijdens de schuifelserenade te Antwerpen waren,
dan stonden wij geheel zeker in de eerste ran
gen om zc nog wat krachtiger en indrukwek
kender te maken, omdat wij vast overtuigd
zijn, dat Schollaert en C* zulks straf wel ver
dienen. En dan zou onze volksvertegenwoor
diger DaeDS onze handelwijze in de Kamers
beknibbeld en afgekeurd hebben? Hewel, recht
uit gesproken, zeggen ze, dan verdiende hij op
zijne beurt door al de demokraten uitgeschui-
feld te worden.
Eu ten tweede, voegen ze er bij, toen de be
houderskliek macüitig en onvergankelijk scheen,
wedijverden al hare aanhangers om al wat
demokraat was of scheen te zijn, bij elke
gelegenheid, uit te schuifelen, te bespotten, te
lasteren, te tergen, te vervolgen, te brood-
rooven, te martele^ en, zoo mogelijk, te ver
pletteren.
Die kliek alleen heeft de vrije demokraten-
partij djn weg afgesneden, haren vooruitgang
belet en haren ondergang gezworen. En nu dat
ze zelf afgeleefd en machteloos geworden is,
zouden wij de Woestemans, de Renkins en de
Cartons, die hatelijke volksverdrukkers en
volksverraders moeten ondersteunen en hunnen
val beletten Hol* I dat nooit I
De politieke toestand is veranderd,
en voegen we er seffens bij, 't is best.
De gemoederen waren uiterst gespan
nen in 't land dit was kalm in den
schijn, maar 't vuur smeulde onder - 1im [ir^
de assche en eene kleinigheid was vol- zullen onze woorden bevestigen de
doende om de vlam te doen opslaan en bespreking der schoolwet zal verscho-
vreeselijklaaienden brand te verwekken, ven worden tot later, 't is te zeggen het
De koning volgde de beweging en ontwerp zal begraven worden,
hetó r^d gevraagd. Zal't daarmee al zijn Neen.
Hij heeft ook beurtelings bij hem Die uitslag is voor minister Schol-
geroepen den opperminister Schollaert, laertde genadeslag. Hij zal zijn ont-
slag geven.
En met hem zullen verdwijnen van
de ministerbank verscheidene zijner
collegas, die zullen plaa+s maken voor
geen voet achteruitgaanDe schoolwet
moest er nu door.
De tegenpartijen, zegde men langs
een anderen kant, zouden alle middels,
wettige en onwettige middels gebruiken
om de stemming der schoolwet te ver
ijdelen
't Eene noch 't andere zal gebeuren.
M.Woeste was ingeschreven verleden
week om gisteren Woensdag te spreken.
Woensdag morgen liep het gerucht
dat M. Woeste niet ging spreken. De
reden Volgens ons, omdat er geen
volle overeenkomst meer bestond tus
schen het ministerie en de rechterzijde.
De gebeurtenissen zijn rap gegaan
in enkele uren, gansch een ommekeer.
M. Woeste hreft gesproken en de
katholieke leider heeft dapper het mini
sterie verdedigd en behendig, van zijn
standpunt, de tegenpartijen aangeval
len. Maar dat diende slechts tot de
oogenverblinding van de massa.
Eene zinsnede heeft ons getroffen en
die was volgens ons de voornaamste,
gezien den toestand en de gespannen
heid der gemoederen tusschen de
politieke partijen.
Men en die men was M. Arthur
Verhaegen en Cie, katholieke volksver
tegenwoordigers heeft gesproken van
de samenstelling van eene bijzondere
commissie, om het ontwerp der school
wet te onderzoeken. Doch ik geloof dat
dit een onbepaald gerucht is want 't is
de gewoonte in de Kamer van de poli-
tieke ontwerpen naar de afdeelingen te
I verzenden.
Die woorden, in den schijn van
weinig beteeken is, zijn in de tegen
woordige omstandigheden van een
overwegend, een doordragend belang.
Het stelsel der katholieke bewaar
ders was doordrijven, spijts de af
deelingen, die samengesteld zijn zoo
danig dat zij het ontwerp op de lange
baan kunnen schuiven.
Het stelsel der tegenpartijen was
drijven de katholieken de wet door,
spijts de afdeelingen, door de samen
stelling van eene bijzondere commissie,
dat is een aanslag op de parlementaire
gebruiken en op onze rechten als volks
vertegenwoordigers en wetgevers, dat
is onwettigheid en geweld en daar
tegen mogên we onwettigheid en ge
weld zetten en zullen we er zetten.
Het land ging in rep en roep staan:
in een revolutionnairen toestand. Het
ergste kon gebeuren.
De koning heeft goeden raad ont
vangen en heeft gesproken hij moet
gezegd hebben Halt, waarom al die
haast, zouden we niet best uitstellen
't Moet enkel een verzoek geweest
zijn, maar in den mond van som
mige personen tegenover andere zijn
vragen bevelen.
M. Woeste heeft dan gesproken en
heeft met opgezetten wille de belang
rijke zinsnede laten gaan, die hij naar
alle waarschijnelijkheid verleden week
niet zinnens was uit te spreken.
Die zinsnede bet eekent
Uitstel van de bespreking der school
wet.
En men kent het spreekwoord
Van een verzet komt een belet. De
schoolwet zal niet meer voor de pinne
komen in 1911, en voegen we er bij,
niet meer vóór de wetgevende kiezingen
van 1912.
In andere woorden en duidelijker
gesproken het ontwerp is begraven.
Eer de haan driemaal zal gekraaid
hebben, zal gansch het land daarvan
overtuigd zijn.
Wacht morgen, Vrijdag de brussel-
sche gazetten af en allen, katholieke
zoowel als liberale en socialistische.
liberaal)
De schoolwet is besproken, dat is
zeker.
Wat heeft de Koning gevraagd, ge
zegd, gewen scht
Dat is een geheim, voor 't oogenblik.
Maar zeker en vast is 't dat de poli
tieke toestand gekeerd is.
Het ministerie,verzekerde men, zou
eenige andere leden der rechterzijde,
waarvan vele met begeerige oogen naar
de ministerfrakken zitten te loeren.
Als Van den Peereboom viel in
1899, verdween met hem zijn voorstel
van nieuwe kieswet.
Zoo zal ook dit ontwerp van School
wet eindigen vergaan in den niet.
