TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
IMMER HOOGER
Verslaving en karakterloos
heid van 't Vlaamsche Volk
Werklieden leest dit
aandachtig en overweegt
Spring bij, Mannen
Zondag 21 December 1913
'i Blad 5 eentlemer
20' jaar N' 51
HET RECHT
Voor Ood en Volkl
Alles voor Vlaanderen
Vlaanderen voor Christus J
Inschrijvingsprijs voor Belgenland
Per jaar fr. 3.oo. Negen maanden fr. 2.25
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij, i
HaofdopsUller H. PLANCQUAERT
Men schrijft in ten bureele van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van bet blad
COUPUREREI, BRUGGE
I I
Maar wat had dan M. Plancquaert, meesters die het voor hun eigen bate
advokaat, moeten zeggen, toen hij over ei bruiken.
j een twintigtal jaren den strijd aanging j 1 Wij geven hiernevens den tekst van
in het kanton Waarschoot heeft hij j ''t artikel van den Rotterdamsche
8 tot to ure 2n ooit ™r. aarzeling gesproken heeft j Courant Mocht hij de oogen openen
Mexicaan, Gentstraat. hij ooit zich ontmoedigd toen hij de j aan veel werklieden en elk menschlie-
GENT.'— Alle Vrijdagen van x tot 2 ure in vrienden van Aalst zoo dapper bijstond lend kiezer overtuigen dat stemmen
of toen hij zich voorstelde in de kamer- voor de katholieken een ware misdaad
kiezingen in de arrondissementen Oost- j en schelmstuk wordt. H. Pl.
ende, Kortrijk, Dendermonde en Gent? 1 EERSTE DAG
Heeft de heer Daens ooit den strijd j Heden de eerste uitSeering van de ouder.
ontweken, omdat deze wat zwaar en j domsrente, wat blijde gebeurtenis, welk een
Struikjes worden boompjes. Zij lastig viel? Hebben de heeren Moeyaert uitkomst voor zeer vele oudjes van dagen I De
groeien worden dikker, grooter en ook en andere zich ooit teruggetrokken, j postadministratie alhier had zorg gedragen, dat
krachtiger; zij krijgen takjes en twijgjes omdat zij zich te zwak gevoelden j dl zes
en winnen in omvang en sterkte.Zij Neen, niets van dit alles. Allen i0kaien jn verschillende stadswijken te verdee-
worden boom, en schenken ons de hebben zich heldhaftig gedragen en ons len. Daartoe waren beschikbaar gesteld het
sappige en aangename vrucht. En aan een voorbeeld gegeven van innige liefde algemeen verkooplokaal op het Oostvestplein.
Alle eerste Maandagen en derde Zon
dagen der m>-jnd kostelooze raadpleging door
M. Hector Plancquaert, in Prins Boudewijn
markt, te Kortrijk, van 9 tot 11 ure.
DEYNZE. Alle tweede woensdagen, van
den Nieuwen Boer, lokaal der West-Vlamingen
op de Koornmarkt.
den tuinier, hij die den fruitboom ge- tegenover onze partij een voorbeeld
plant, besproeid en verzorgd heeft van goeden wil en dapperheid voor ons
wordt er weinig gedacht, o zoo weinig, en onze jongeren.
Maar...., wanneer het struikje in j Wij betwisten niet dat alles niet
eene onvruchtbare vlakte geplant wordt gemakkelijk gaat, maar waarom zou het
dan kwijnt het weg. En zijn doodstrijd stichten van de eene of andere afdee-
zij lang of kort, naar gelang de grond ling niet mogelijk zijn, in hetzij welk
aan het struikje weinig voedsel ver- arrondissement?
een gymnastieklokaal aan de Oranjeboomstraat,
het gebouw Transvaiia aan den Bergweg, het
het belastingslokaai aan den Katendrechtschen
lagendijk, een schoollokaal op het Vasteland
en een zaaltje inde Aelbrechtstraat 18.
De oproeping was op verschillende uren ge
steld, zoodat opeenhooping van de rentetrek
kers of lang wachten zooveel doenlijk verme
den werd. In de meeste der lokalen waren
AANKONDIGINGEN
Bekendmakingen, per drukregel fr. o 55
Reclamen, op de 4® bladzijde. 0.45
3e o.a5
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
De meeste oudjes konden hun naam, zij het
dan vaak met bevende handen, nog goed schrij
ven. Die het schrijven verleerd waren of het
nog nooit geleerd hadden, vormden slechts een
kleine minderheid.
Bij ons bezoek aan eenige uitkeeringslokalen
troffen we geen enkelen gewezen rentenier aan.
Gansch Duitschland staat in rep en in roer
een officier heeft te Zabern, eene stad in Elzas-
Lotharingen, een E'zasser soldaat het woord
Wacke naar 't hoofd geslingerd. Dat woord
beteekent in de Elzasche gewestspraak iets als:
nietdeuger.
Als een man zijn de Elzassexs opgesprongen
om eerherstelling te bekomen over die belee-
diging.
Al de politieke partijen hebben in den Rijks
dag den minister nopens deze zaak ondervraagd
en daar hij geen voldoening scheen te willen
geven aan de Elzassers, heeft een kolossale
meerderheid een stemming van afkeuring tegen
hem uitgebracht. Hij kreeg ter nauwernood
vijftig stemmen tegen drij tot vier honderd 1
Sedert tachtig jaren wordt de vlaamsche sol
daat behandeld als een beest 1 Hoeveel hon-
schaft.
Wordt het op tijd niet gevoed of be
sproeid, of krijgt het des zomers de
verkwikkende zonnestralen niet om bij
het koude jaargetij het gure weder te
weerstaan, dan sterft het.
Ook, wanneer het struikje niet ge
durig beschermd en verzorgd wordt
tegen alle kwade aanvallen, van onge
dierte enz., dan is zijn ld-t erbarmelijk.
Groeit en bloeit het boompje naar
willekeur, wordt het niet gesnoeid,
dan wordt het wild en woest en dan
helaas zijn zijne vruchten verloren.
En onze partij is nog een boompje,
en wij willen haar zien worden een
boom.
Ziekenbonden en vakvereenigingen,
gesteund door goede ingerichte partij-
bladen, door eene machtige en goedge
wapende pers, ziedaar de takken en
twijgen, het sieraad onzes booms.
En dit bezittende, dan is het zeker
dat de vruchten aangenaam en sappig
zullen wezen, dat de gevoerde strijd
met overwinningen zal gepaard gaan.
En onze tuiniers, de planters onzer
gedachten, onze mannen van het eerste
uur, die zullen wij niet vergeten.
Sterck, Smid Lambrecht, De Backer,
Priester Daens, die namen zijn in ons
boompje gegriffeld en nimmer uitgroei-
baar.
Maarwanneer wij onze inrich
tingen zorgeloos behouden, wanneer
wij ook niet waken op hunnen groei,
dan kwijnen zij ook. Daarom moeten
wij onze bonden en kringen besproeien
met opwekkende en geestdriftige woer
den en desnoods het ongedierte dat aan
zijn wortels zou durven knagen ver-
trap-elen. Beschermen wij ons boompje
ook tegen zijne aanvallen, opdat de
takken grooter worden, machtiger en
Zijn bijvoorbeeld de bonden in som
mige gemeenten te klein om eene af-
deeling te stichten, hewel dat men er
eenige gemeenten uit het arrondisse
ment bijneme, en de taak zal verge
makkelijkt worden.
Waarom zou het bijvoorbeeld niet
mogelijk zijn, in al de arrondissementen
waar wij partijgenooten tellen, ééne
spaarmaatschappij of meer volgens de
Sterkte die wij in het arrondissement nen in de oogen beweerde, vannacht niet van
bezitten te stichten .kunnen slapen. Zou het heusch waar zijn Ze
Wat kan er daartegen ingebracht geloofde het niet voordat de t^ee blanke
"xt -a. 1 guldens m de hand had. En toen wilde ze den
worden Niets, niet waar oostbeambte uit dankbaarheid heusch om den
Er zijn er immers veel die gaarne .Rais yaiien.
een appelken tegen de dorst zouden Een doof mannetje hij wordt weldra 87
willen bezitten en waarom zouden wij jaar vroeg, wanneer hij moest terugkomen,
dan dit voorstel niet eens beproeven of het waar was heteeen ze hem hadden.
banken of stoelen geplaatst, waarop de oudjes j derde keeren per dag wordt in 't belgisch leger
plaats konden nemen, om daar geduldig af te het woordsale flamin naar 't hoofd geslingerd
wachten, tot dat het hun beurt was. door officieren of onderofficieren I Hoe dikwijls
Sommigen wisten geen weg met de toegezon
den stukken, doch dan vonden ze in het lokaal
bereidwillige postbeambten om hun de ge-
wenschte inlichtingen te verschaffen, 't Ging
alles heel gemoedelijk toe en over het algemeen
toonden de ouden van dagen zich zeer
dankbaar.
Er waren er slechts enkele, die beweerden,
dijt wee. grtldea per week yyel te wcing-was. s
Een oud moedertje had er, naar ze met tra-
wordt de Vlaming er niet gekrenkt I Wie
springt er voor hem op
Hij zelve niet en zijn landgenooten ook niet.
Wat hebben de katholieken van ons volk
gemaakt Eene doode massa, zonder gevoelen,
zonder karakter, zonder eigen wil, bevende
voor 'nen meester; eene massa die de grootste
onreebten ziet gebeuren en niet spreken durft
die zijn land geplunderd ziet door een wan
bestuur en niet durft verroeren dat zich laat
verlagen en geen bewustzijn beeft van recht en
dat daarenboven het meest onwetend volk is
van westelijk Europa.
En er zijn menschen die beweren Vlaming
en vlaamschgezind te zijn en die voor eene
partij die haar volk zoo laag heeft doen zinken,
durven stemmen. H. Plancquaert.
teld, dat hij elke week twee gulden zou krijgen. gji (Jg GeiltSChe SOCialïSt©Xl
Om het bevestigend antwoord wilde hij het J
'lokaal niet verlaten, voordat de beambte zijn
adres nauwkeurig had genoteerd. Of de ambte
naar al verklaarde, dat het niet noodig was er
hielp geen moedertje aan oudjes kunnen
evenals kinderen heel lastig zijn zijn adres
1 moest opgeschreven
Een oud verschrompeld mannetje verklaarde,
dat hij de twee gulden natuurlijk d niet
weigeren mocht, doch veel liever ware het
hem, dat hij nog in staat was met werken den
kost te verdienen. Het was hem nog maar niet
duidelijk, dat de ouderdomsrente geen bedee-
uitkeering van pensioen aan de oude ling was. Ik neem ze aan, mijnheer, want ik de beste winkelbazar, als 't Volksbelang bij
werklieden. kan de twee gulden niet missen, maar het valt voorbeeld, en dat om 't boeltjen recht te houden
Tmmptw 't nensinen is ook ingevoerd mc zwaar- men niet weet wat uitgezocht om de sociale
w 11 Weer een ander moedertje was er, ze loopt partijgenooten hun centen af te doppen,
in Holland. naar de dat }ederj dje het maar hoo- Vooruit verkoopt niet alleenlijk kruideniers-
Duitschland, Holland, Denemar- ren wilde, haar blijdschap over de wekelijksche
Vrienden, stellen wij niet uit
Brutus.
DE EERSTE DAG
De eerste dag is de titel van een
artikel verschenen in den Rotterdam-
schen Courant betreffende de eerste
't En gaat niet te wel bij de Gentsche socia
listen. Er smeult daar iets onder de assche.
Vooruit woidt niet meer geleid voor het volk
en door bet volk, maar vooral door een klein
getal alleenheerschers met den grooten baas
Anse.;le aan het hoofd, 't Bestuur van Vooruit
begint wantrouwen te verwekken en niet zonder
reden.
Van den eenen kant ziet het volk millioenen
wegsmijten in kostelijke gebouwen, in echte
steenovens van den anderen kant ziet het dat
Vooruit niet meer winsten deelt dan de eerste
Er zijn er nog onder ons die schijnen
den strijd te ontwijken en als antwoord
op een opwekkend woord ons zeggen
in onze stad of gemeente zijn wij niet
sterk genoeg om dit te ondernemen te
flauw om dit en te zwak om datgene.
ken, Engeland vier protestansche lan
den en een katholiek land, waar alsdan
de christen demokraten aan 't hoofd
waren Oostenrijk hebben 't pensioen
voor de oude werklieden ingevoerd.
En BHgie Hier heeft met hon-
derde millioenen veil voor een nutte
loos leger, waarin de Vlaming die wat
fierheid heeft alle vaderlandsliefde
moet verliezen zoo vernederd wordt hij
behandeld honderde millioenen voor
prachtgebouwen en alle slag van nutte-
tolri^W looze uitgaven. Maar't pensioen daar groote tafel mocht komen.
lairijKer de huur, drie kwartjes vooi
mogen de meeste werklieden naar - 1 - -
wachten. Nog geen derde onzer oude
menschen trekken een pensioen hon
derd duizend oude werklieden moeten
hier hun laatste dagen slijten in arm
huizen, oude mannenhuizen of leven
van de hulp van andere.
Ware de laatste sprankel van fierheid
en eigenwaarde in ons volk niet ge
smoord door dwang en dwingelandij,
als een man zou 't Vlaamsche Volk
uitkeering kenbaar maakte. 't Komt op een
heeten steen, want ik zou niet langer bij mijn
zoon in huis hebben kunnen blijven. Hij hèeft er
zelf voor acht te zorgen en als nu niet die twee
gulden per week waren gekomen, dan had ik
tegen Kerstmis naar het lidmatenhuis of naar
het armhuis moeten gaan. Maar nou, nou mag
ik nog bij mijn kinderen en kleinkinderen blij
ven en daarvoor kan ik den goeden God niet
genoeg bedanken.
Wat doet ge nu met de twee gulden, werd
een oud manneke gevraagd, die, ineengedoken
met de documenten in de hand, op een der
banken zat te wachten, totdat hij voor de
sterker, opdat de studiebonden en pro- f «ito»ven Maar 't nensioen daar groote tafel mocht komen. Een gulden voor
pagandabonden grooter en talrijker J> P de buur, drie kwartjes voor mijn dochter
worden! opdat dl wortels onzes booms m0Ken de meeste werklieden
ongeschonden blijven, die de jonge
wachten zijn, die onze partij zou moeten
bezitten.
Laat ons, terwijl het boompje nog
frisch en gezond is, ervoor zorgen opdat
het niet ziek worde, maar dat het zou
opgroeien een boom een reus
Brutus.
is weduwe twee dubbeltjes voor zuster, die
in het Armhuis is en vijf cent voor een pom-
pusie t.bak.
Neen, dan had zijn buurman, een nog zeer
krasse man van 78 jaar, het veel beter. Hij
was in zijn leven nog niet zoo blij geweest. Hij
woonde bij zijn kindereu in, behoefde geen
kostgeld te betalen. Twee gulden zakgeld per
week voor tabak, sigaren, een trammetje
't was een ongekende weelde voor hem.
Een klein, oud moedertje, 53 jaar woont al
jaren op zich zelf. Haar kinderen hebben het
zelf zoo arm, dat er vóórhaar niets kan over-
opspringen ende katholieke bestuur- schieten. Ze moet van 27 1/2 stuiver per week
ders omverkegelen doch ons volk is toekennen. Dat is tobben, mijnheer
karakterloos en dank zij de vrije scho- merkte het oudje terecht op. En nu twee
len en de verslaving der onderwijzers gulden per week erbij, 't is niet te gelooven
ook dommer dan andere volkeren.
Het kan niets meer en is niets meer
tenzij een werktuig in de handen van
Er waren ook jonge vrouwen en dochters in
de lokalen, die voor bun oude moeder, groot
waren en brouwt niet alleenlijk bier of spint
garen, hij is daarbij de grootste herbergier ge
worden van Gent (o, oplossing der maatschap
pelijke kwestie), houdt bal aan vijf centiemen
den dans, speelt concert tegen ingangprijs en
geeft cinemavertooningen waar de menschen
zitten te snikken en te weenen om de dwaas
heden die men het op 't doek voorenstelt.
Ondertusschen moet de heer De Man, die
door de partij te Brussel betaald werd om
voordrachten te geven over vraagstukken van
maatschappelijk nut, voor de banken spreken
zoodanig dat bij na vijf lessen niet meer is
terug gekeerd, immers te Gent zijn de socia
listen al opgeleerd daarbij al wie in de partij
beweert wat geleerdheid aan den dag te leggen
en iets te kennen, wordt doodeenvoudig in den
hoek gedrumd.
't Is waarlijk een prachtige opvoeding die
Vooruit aan zijn volk geeft I Als 't zoo is dat
de zedelijke en stoffelijke verheffing der werkers
klas moet gebeuren om later zelve 't bestuur en
de uitbating van alle nijverheid in handen te
nemen, hewel 't volk zal er lang naar mogen
wachten.
Dit stelsel begint eigentlijk veel sccialisten
te vervelen. Er heerscht moeilijkheid en veel.
Vooruit heeft een harden tegenstrever in het
j weekblad De Waarheid, opgesteld door de
I verstandigste socialisten die over eenige jaren
I door Anseele uit j aioezij aan de deur werden
gezet. De socialisten van Vooruit krijgen daar
klop dat hun kazakken er van blinken en dat
er geen enkel stofje meer inzit.
Lang wilde Vooruit de Waarheid dood
zwijgen en alzoo in den grond boren, 't Waren
vader, die ziek waren of niet meer goed loopen j natuurlijk jaloerschaards, baatzuchtigen, enz.
konden, de rente in ontvangst kwamen nemen. LaDg heeft 't volk daarnaar geluisterd, doch
