LE ROI DU CAOUTCHOUC
De uerzehering legen ziehte en inveimiteii
GOLF
Ter Goudsn Spade
Aan den Vlaamschen IJzer
GROOTE MARKT, 22, KORTRIJK
^ejenmantels fiahirdines Tr.nch-Coat'
22GROOTE MARKT, 22
AU ROI DU CAOUTCHOUC
door Ernest Claes
met 10 penteekenlngen van Felix Timmerman»
Prijs 18 fr.
sieum uui uolH
KOOPT
Depothouderc. Rusman-Sadet. lYloorseeiesiraal. 96. Koririjh
29. Leiestraai. 29
T
EN DE PATROONKASSEN
Het vraagstuk der verzekering tegen
ziekte en invaliditeit gaat steeds door
met in de hoogste mate bezorgdheid te
wekken in den arbeidswereld en zelfs bi)
alle burgers welke oprecht de vi r/achting
der menschelijke elle de en der socialen
vrede betrachten.
Het onlangs neergelegde wetsontwerp
betreffende het stichten van een Natio
naal Fonds voor den ontledingen bij
stand, heeft het oplossen van het vraag
stuk weder op den voorgrond gebracht
Eenerzijds verbergen de sociatiste
die uit wetsontwerp nrergelegd hebben,
hunne mee ing niet, zich te bedient
der Mutuallttii om hunne syndicaten te
versteken. Mee en meer willen zijd;
mutualiteit aan het syr.dikaat verbinden
en dit laatste verplichtend stelle als
Intredings o rwaardtto' h teerste.
Anderzijds begun, n <Jc p.iro ns r
hevig verweer.
De beheerders der groote nijverheden
bestuurd door het Centraal Ntiverheids
comiteit en door een studie organisme
der NijverheidsmutualiteUen, zetten de
actie in.
Overtuigd zijnde dat het wreede indi
vidualisme en de afzondering der enke
lingen niet meer te verdedigen zijn, zoo
beweren de patroons op hunne beurt aan
sociale werken te gaan doen. Indien deze
houding tnderdaau den uitslag eeuer be
keering en Diet een oaatzucnttge hanue-
ling was, zouden wij deze met beide han
den toejuichen Maar... het verleden is
daar en het tegenwoordige is niets beter,
want het is opvallend dat de voor 't oo-
genblik door de patroons voorgestelde
oplossingen, evengoed als die der socia
listen, bijbedoelingen van overheersching
bevatten.
Het is werkelijk vermakelijk te zien
hoe de verdedlgeis der Ni|verheids-Mu
tualiteiten hunne mutualiteiten vrije or
ganismen noemen. Vrije? hetzij zoo
tegenover politieke organisaties,
beduidt ditvrij ten opzichte van den
"patroon
Wij zijn eerder geneigd eraan te twij
felen wanneer wij zien hoe de leiders van
de patronale wereld aan wijzingen geven
opdat de patroon steeds over de meerder
heid io den beheerraad der Mutualiteit
beschikken zou. Ook zouden wij eraan
twijfelen, wanneer wij sommige patroons,
en niet de minstwaardige aan 't werk
zien. In plaats van vaste toelagen per
arbeider toe te kennen en deze
werkplaats-reglement te waarborgen, be
perken zij het deficit, der door hen ge
stichte mutualiteiten welke meestal door
hun eigen administratie person;el
de kantoren zelf der onderneming be
heerd worden, aan te vullen. Deze blijft
dus heelemaal vrij, hare toelage niet toe
te kennen, indien, wat niet mogelijk
de aldus samengestelde mutualiteit, zich
niet spoedig genoeg buigen
bevelen van den patroon.
Ook zouden wij er i.og aan kunnen
twijfelen als wij zier, dat de industrieelen
niet geneigd zijn een zelfde toelage te
verleenen aan de mutualiteit, welke den
jjas bij hen binnengekomen werkman niet
tou willen verlaten.
Ten slotte zouden wij er nog aan twij
felen ais wij zien Ine de patroons ver
zuimen een overzettingsstelsel met o«e -
making der wiskundige reserven vin
den aangeslotene te vo >r«ien als deze,
van zijne vrijheid gebruik makende,
elders, wellicht op grooten afstand, wil
gaan arbeiden, of wanneer de werkman
■rtaan zich te steur,en op menschlle*
vende inzichten om hunne ekoDomlsche
of politieke overheersching te verduiken.
Het geldt in deze zaak uitsluitend, den
arbeider en zijn hulsgezin, de armen
-eike genoodzaakt zijn van dag tot dag
leven, op de meest afdoende wijze fe
beschermen, tegen de gevaren welke de
dagelijksche bestaansmiddelen niet kun
dekken.
In dezen zin hegi-1 d n heer C V. S
•n artikel In De Gids van den Onderlin-
geh Bijstand.
We hebben dus niet aileen het Centraal
Nijveiheidskomite't, dat protesieert tegen
gewettigde verhooging van loonen. we
ijg hi'- ink p riet gebied der mu'u -
i ii in 'i strijdperk.
Het spreekt van zelf dat de tu.-schei
:omst van den Staat op sociaal gebied
:erechtvaardigd is, wanneer het privaat
nitiaticf onbekwaam is om zeif te hande
len. Dit initiatief is niet geslaagd de meer
lerheid van onze werklieden in organis
men van verzekering tegen ziekte en
i validiteit te groepeeren. De talrijke mu
tualiteiten, wier organisatie nog onvolle
dig is. erbij gerekend, tellen wij in Belgie
slechts 800,000 aangeslotenen, waar er
1,873,000 zouden moeten zijn.
De Staat zou sinds lang moeten inge
grepen hebben. Er is geen enkele reden
om het invoeren der verplichtende aan-
itingnog langer te vertragen. Integen
deel bij degenen die zich tot hiertoe niet
vereenigder, bevinden zich al de onver
sc dHigen en onvooruitzienden.
De patroon is aan den werkman een
rechtmatig loon verschuldigd. Dit loon
moet voldoende zijn, niet alieen om het
bestaan van dezen werkman te verzeke
ren, maar ook dit zijner familie- Voor
wat de bestaansmiddelen aangaat,spreekt
het van zeif dat wij niet uitsluitend de
normale behoeften, zooals voedsel, huis
en kleeding bedoelen, maar ook de ge
wone risico's onafscheidbaar van het le
ven, zooals ziekte, invaliditeit en oude -
dom. Daar dit iaats>e gedeelte wel zeker
in het huidige loon niet berekend wordt,
mig de patroon gedwongen worden deze
risico's te dekken en dus ook den werk
man helpen om ze te dekken.
Hier mag dus g en sprake zijn van
vrijwillige en onwillekeurige bijdrage van
we^ecen patroon. Integendeel geldt het
een verworven recht voorden bezoldigde.
Daaruit volgt dat de patroon geen on
derscheid zou moge- maken tusscnen de
Inrichtingen waarbij de werkman zich uit
vrije keuze zou verzekeren en aan de
welke dezen de volmacht geeft om de
patronale bijdrage te innen.
Langer betoogen dat het stelsel der
Nijvefhciasmuiuallteiten onrechtvaardig
is en met in staat een bevredigende op
lossing te verschatten aan het vraagstuk
der sociale verzekeringen is, meen Ik, niet
noodlg. Wat zij voorstaan, nl. het karak
ter der vrije inrichtingen bewaren, zou
aan een groot aantal patroons toelaten
met tusschei. te komen.
Enkelen zuilen op onv idoende wijze
lusschenkomen, and' ren zullen er zorg
voor dr.vgen, hunne muiunliteit zoo in te
j richten, dat debezoldigde die de Instel
ling verl <at op praktische wijze niet meer
zal Kunr.en doorgaai te genieten van de
vL-r zekering.
Niet stevig genoeg ingericht om wis
kundige nserven samen testellen, kan de
zoekt de heer C. V. S. nog een laatste
punt.
Zal de last aan de nijverheid en den
handel opgelegd niet te zwaar zijn
Hij antwonrde in dezer voege
1. Verscheidene patroons en dit zoowel
onder de vooraanstaande, als onder de
meest bescheldene, hebben meermaals
reeds verklaard, dat vanaf nu al, zij reeds
aanzienlijkere offers, dan die waarover
sprake, ten gunste van hun personeel
brachten.
2. De patroons van bijna alle Europee
sche landen dragen zoo niet gelijke dan
toch hoogere lasten voor de sociale verze
keringen d. r bezoldigden
T n slotte dient d aandacht gevestigd
op de mllii' enen (ranken besparing .ie
den Openbaren Onderstand zal kunr.en
verwezenlijken. Biige olgook den belas
rlneschuldige in casu den patioon -
zil ook voor veel minder deze begrooting
hoeven te dekken.
Waar de heer V. S. zwarigheden maakt
het wetsontwerp Jaunlaux kunnen
•t alge
i-d-cr
GhelliDk», hetwelk reeds do >r de Kamer
der Volksvertegenwoordigers aangeno
men was het ontwerp van de Bijzon
dere Commissie der Sociale Verzekerin
gen net ontwerp Min Pécher en
consoorten. We zijn ook afwachtend een
ontwerp van algemeene wet der verzeke
ring tegen ziekte en Invaliditeit» uitgaande
van de Christen Landsbond, en stellen
ons voor deze dan onderling te vergelijken
en te bespreken.
HANDELSBEURS
PETROOL. Amerikaansche, in ci-
terne. de 100 kilos, 197; id., in barrils,
de 100 kilos, 198; ld., in 't klein, de 100
liters, 200.
KOFFIE. Beschikbaar prima, 1565;
superior, 1500; ld. Good, 1470; id.
Regular, 1430; id. gewone, 1300; Id. mi
nimal, 1170; Santos prima, in sh., 83;
superior, In sh 80; Good in sh.78.
HARS. Spaansche, beschikbaar
515; blonde, beschikbaar, 440; Id., bruine
beschikbaar, 365.
SUIKER. Ruwe voor vervoer, be-
schikhaar, 260; aanst., 262; Gekrlsta-
Itseerde voor vervoer, beschikbaar, 308;
Mei, 311.
BLOEM. iDlandsche, beschikbaar,
wittelijke type, 274; Kansas Hard Wheat
Patent, nieuwe oogst, in dollar, 7 75,
Manitoba, Patent, Jan., in dollar, 8.10.
GERST. iDlandsehe, beschikbaar;
173; Donau, besch.. In frank, 165 180;
Canada, Nr 3, beschikbaar, 167
TARWE. Kansas, Nr 2. on der
stoom, Ir. dollar, 6 00; Manitoba, Nr 3,
besch., in dollar, 5.90; Inlandsche, be
schikbaar, 200.
ROGGE. Inlandsche, beschikbaar,
183 186; Donau, beschikbaar, in frank,
184-185; Pomeranie, viott., In frank,
189 191.
LIJNZAAD. Bombay, Maart-April,
ponden, 18/0; Id., Calcutta, vlott., 17/lu
id, Jan. Feb., 18/7/6; id., Plata, beschlkb
15/3; vlott.. 15,1.
KOOLZAAD. Torla, April Mei. iD
ponden, 19/15, Ferozepore, April-Mei,
in ponden, i8/15.
HAVER. - Plata, Clipped, 52 kilos,
beschikb.. in frank, 142; inlandsche,
besch., 159 160.
is aangekomen op de
Als reklaam stelt hij eer.'
overgroote stock van
EEGEKTMA-JSTTEES
te koop aan ongekende ïage prijze
Bllc® kooper wordt een geschenk van groote waarde aangeboden
als gedenkenis bestaande uit wekkers, zakuurwerken, schouwgarnituren,
bonbonnieren, enz., enz.
gg
Wij noodigen de inwoners van Kortrljkj en omliggende";
uit onze uitstallingen te komen bezichtigen
Fabrlok te Brussel
Hoeveel kinderen brengen
de rijken voor
en hoeveel de armen
Merkwaardig is de grootere kinder
zegen bij de armere klassen der maat
schappij tegenover de rijken. Bijzonder
leerzaam In dit opzicht is een lijstje, ont
leend aan het Lehrbuch der Natonaloe-
komle van Prof. Broullheit. Vóór den
oorlog was bij 1000 vrouwen tusschen 15
en 40 jaren het geboortecijfer alsvolgt
Maatscbapp. welstand.Berlijn Weenen Parijs
Zeer'arm 221
Arm 206
Matig gegoed 3195
Zeer gegoed 177
Rijk i 146
IZeerrijk BES 122
71
Duidelijker dan door deze tabel kan
wel niet worden aangetoond, dat over 't
a'gemeen rijkdom aan geld omgekeerd
evenredig is aan rijkdom aan kinderen
wordt weggezonden, al ware het ook ten zoogezegde nijverheidsmutualiteit
gevolge der verminde ing van het perso
neel.
Het is, dunkt mij, tijd, het vraagstuk
der sociale verzekeringen van alle
vreemde vooringenomenheid vrij te ma
ken het Is onnoodig, dat, onder voor
wendsel van de wettige belangen van den
arbeider, In zake vertekering tegen
ziekte te bevorderen, eenerzijds de poli
tleke partij, anderzijds de werkgevers,
weinig bevredigende oplossing
aan de werklieden verschaffen.
Laten wij hierbij voegen dat deze
mutualiteiten geen hulp zullen kunnen
bieden aan de oplossing va het vraag
stuk der sociale verzekerirgen voor wat
betreft de tijdelijke werklieden, de on
standvastige arbeiders en de ambachts
lieden.
Om zijne studie te volledigen onder-
o u
SUGf*
V/AISJ ANTWERPE
PARTIJGENOOTEN
hebt ge al eens gedacht aan het
10 verkoophuizen in België
Wannes Flaps
Stort op postcheck 93175 (L. Van op
den Bosch) 18,60 ir. en ge ontvangt dit
werk vrachtvrij ten huize.
Als elk van ons zijn plicht
begrijpt en doet, dan komen we
tot een goeden uitslag.
-J
Leest en verspreidt
HET RECHT
de limonade
De beste der Limonade:
Hebt gij eene nieuwe «Etalage»
te maken of begeert gij uwe oude
te veranderen, te bronzen ofte ver
gulden
Begeert gij eene Waschmachlen,
buaderie of wringer te koopen
of hebt gij een te vermaken
Hebt gij scharen,
schterzen of mes
sen te slijpen of
te koopen
Wilt gij onroest
bare lemmers op
uwe schoone ta
ielmessen laten
zetten
KORTRIJK
Tel. 247 Tel. 247 I
~Is833 XWO~
Voor 't koopen
van hofgerief en
alaam, voor alle
huisartikelen of
bouwgerief.
Hebt gij slot of
sleutel of wat ook
te maken, te ver
maken of te koo
pen
Moet gij voor Paschen nieuwe
sloten, krukken of bronzen plinten
plaatsen Begeeit gij er geen last
van te hebben
Wllt'gij voor dezen Zomer eene
kookstoof of gasvuur koopen aan
nog oude prijzen
7 MENGELWERK
door REIMOND SANDERS
We doen hem gi kwaad, he brankar. 't Is ne sukke
leer gelak wij ni waar zei een stem.
Hier zie, Fritz, nen boterham. Nie bang zen. Eet eni
mor oep 't En es gi vergif in. bood een Gentenaar aan.
De Duitscher dankte overvloedig en beet gretig in het
brood. De omstaanders zagen hem met plezier zoo smake
lijk eten.
Wa koffie, Fritz 2 vroeg een klein mannetje, dik-
ingeduffeld en die, half door zijn knieën gezakt, te rillen
stond van de koude. Zijn makkers noemden hem het
Schijterke Hij stak een met koffie gevulden beker voor
uit en voegde er goedhartig bij
Drink maar jongen, 't Is warme, 't Zal u deugd doen.
Koud vandaag he
Smerige krieg, Fritz, vindt u nicht 7
Zeg. Schijterke, vraag of dat em uwe sjerp mut hebbc.
Lakt em antwoordde 't ventje.
Zouden ze nog veel eten hebben bij den Duitsch,
riep er een.
Vraag hem dat eens, he, dan weet ge het.
Fritz, een sigaret stelde een voor.
Bah, 't is Fleur de cuisine Hier zie Fritz, dees
zijn beter, 't Zijn er van de kantien Flag's. Vuur 2 Ge zijt
nog aan 't eten da's waar. Steekt ze achter uw oor tot
seffens.
Kikt e ke, hoe vul dat hi der utziet. 't Zin toch ook
mor dutsen eneej just lik widder.
Ook arbeiten s nachts, Fritz 7 vroeg iemand.
Ja, ja, kameraad, antwoordde Fritz met herhaald
Dat is gelak wij, he, deed een stem.
En weinig slafen 7 zei de eerste weer er de beweging
bijvoegend een hoofdbuiging rechts op de samengevou
wen handen.
Stan Van Gooi, van zijn wacht afgekomen, stond al een
tijdje op het schouwspel te zien.
Welnu, wat zegt ge van 't spektakel 7 vroeg hij aan
den brankardier.
Wat moet ik er van zeggen, Stan. Wat ze doen is
toch maar menschelijk.
Menschelijk 7 Dat geloof ik wel. Ik vind het betee-
kenisvol. De oorlog herleid tot wat het wezenlijk zou
moeten worden. Een toekomstbeeld misschien.
Hoe dat
Wat is een Belg in de loopgrachten 7 Een sukkelaar
Wat is een Duitscher in de loopgrachten 7 idem. Dus de
sukkelaars verbroederen heel natuurlijk.
Pas op, Stan, niet te hard. De waarheid wordt hier
meer bestreden dan de Duitschers, dat weet ge wel. Zie
dus uit uw oogen, wat ge zegt.
Om 't even. 't Zal zoo'n vaart niet loopen. Wat
verschil is er nu eigenlijk tusschen hem en ons. Hij heeft
hetzelfde leven als wij ploetert in 't slijk gelijk wijzit op
de voorposten gelijk wij moet 's nachts werken gelijk wij;
de wacht optrekken gelijk wijeet slecht eten gelijk wij,
misschien nog slechter wordt gejudast, gedrild, gestraft
gelijk wij of nog erger wordt in 't vuur gehouden door
zijn groote mannen gelijk wij door de onzen strijdt uit
vaderlandsliefde, omdat hij moet, gelijk wijhij zou even
eens den vrede willen, gelijk wij, en naar huis gaan 1 heeft
geen schuld aan den oorlog vermits hij simpel soldaat en
dus waarschijnlijk werkjongen of boer is, evenals onze
piotten. Besluit wat is 't verschil 7 Antwoord
Er is feitelijk geen als ge 't zoo neemt.
Ik zeg dat dit onze vijand niet is, of wij zijn vijanden
niet.
Noodzakelijk moeten onze mannen sympathie voelen
voor alle loopgrachtratten 't is gelijk van welk leger,
omdat dat de ware oorlogsvoerdcrs zijn. de ware ongeluk-
Bij hen zitten ook maar de simpelen in 't gevaar, juist
zooals bij ons. De machteloozen, ziet ge. Hij is ook slacht
offer van de wreedaardige onverschilligheid van de groote
massa achteruit, die zwijgt, omdat ze zelf niet moet op
trekken en die wil, dat we helden zijn en die ons in de
loopgrachten houdt met haar misprijzen voor al wie een
oogenblik zwakte voelt. Ga maar in congé in Frankrijk of
Engeland, dan hoort ge 20 maal per dag vragen, waarom
men er aan 't front niet ineens mee gedaan maakt. Als zij
generaal waren, ze zouden er door moeten, ze zouden
ineens een millioen man laten aanvallen, enz. Omdat zij er
niet bij zijn Maar, als er een bommetje gesmeten wordt,
roepen ze luidkeels om vrede Maar de groote schuldigen,
dat zijn toch nog de slechte herders de groote pers
mannen, die verkocht zijn aan de munitiefabrieken en kapi
talisten, die de regeeringen in handen hebben. Die ruien
het volk op. Die schreeuwen tot het einde, op bevel van
de profiteerders. Die schrijven des canons, des muni
tions op aanstook van hen die ze fabrikeeren. Ziet ge.
hoe langer de oorlog, hoe beter zaakjes ze maken. Al die
centenmannen comploteeren tegen ons. De alliés-kapita-
listen tegen de ailiés-soldaten. De Duitschc kapitalen tegen
hem daar en zijn mcdesukkelaars. Daarom zeg ik de
kloof die ons scheidt van dezen die achter ons zitten, is
breeder en dieper dan deze die ons scheidt van hen. die
vóór ons, gelijk wij, in de loopgrachten miserie lijden.
Ge hebt gelijk, antwoordde de brankardier, maar wat
wilt ge er aan doen 7
Wc kunnen niets omdat het nu aan gang is. Maar dit
is een verheugend tecken, dat de haat tusschen de slacht
offers van het internationaal kapitalistcn-komplot aan
't luwen is. Zoo iets als dit nu is een symbool voor mij het
symbool van de internationale broederschap onder de vol
keren der verschillende landen. De oogen zullen eens
opengaan en dan zullen de menschen verbaasd staan over
hun eigen dwaasheid. Let op mijn woorden.
De bankai^dier overpeinsde de uiteengezette gedachten
van Stan Van Gooi. Deze was den Duitscher genaderd en
wou hem juist gaan vragen of hij dacht profijt te zullen
doen, indien hij den oorlog won. toen de luitenant den
gevangene binnenriep. De soldaten bleven nog wat staan
praten en trokken toen af naar hun krochten.
De dag hing verscholen achter een grijs-effen hemel
koepel, vol wintertreurnis. Een mistige motregen veegde
de reeds even zichtbare vormen uit.
Verdouw;, hoe wij ni verdrinke, begrijp ik ni, zei
Peerke tegen Kik. toen ze zich. na gegeten te hebben, neer
legden in hun vuil-slijkerigen schuilhoek.
Ja, Peerke, we mogen nog van geluk spreken. De Jef
Strompels zal wel natter worden dan wij. de sukkeleer
troostte Rik.
Weeral eene die gevallen is op het veld van eer, he
Rik 7 Ze zullen het weer eens uitleggen. Ze zullen hem na
wel dccorecre, en vroeger was 't ne slechte serviteur. Ze
moesten ze allemaal ophangen, spuwde Peerke zijn gal uit.
Als we nu morgen maar exempt zijn.
Ze sliepen spoedig in.
Ze werden tegen den middag wakker gemaakt door een
hevig geroep in den abri.
Hola, Verbeert, au rapport.
Rik sprong recht.
Wat is 't 7 vroeg hij met wijd-opengesperde oogen
want voor een oogenblik bleef het bewustzijn van den toe
stand achterwege in zijn brein.
Rapport du capitaine. vollcdigde de sergeant.
Waarom, zei Ril», die eindelijk begreep.
De sergeant haalde zijn schouders op, en liep verder.
't Zal voor die affaire zijn van dat numeroteeren, Rik,
herhaalde Peerke op, die klaarwakker lag nu.
Ja, dat kan. zei Rik. die al bezig was met die gebeur
tenis terug voor zijn geest te roepen en zijn antwoorden
voorbereidde en de manier waarop hij ze uitbrengen zou.
Laat u niet foppen, hé Rik raadde Peerke aan.
Neen, neen, Peerke, geen schrik
Rik ging voort.
Voor den abri van den kapitein stonden reeds verschil
lende soldaten te wachten.
Voor wat staat gij hier, Jos 7 vroeg er een.
Wel 'k ga reklamecren voor rniin conné. antwoordt! j
Jos, de ordonnance van onzen iuteuairi heelt al drij keeren
