db Begroeiinosdag ie Breda, iciale en sgndikaie KroniiK
Uit den Wanmolen
LIJK HET KAF EN LIJK HET GRAAN
VLIEGT HIER ALLE NIEUWS VANDAAN
Op de wijs van do re mi
Vrienden lief wil lk u zingen,
Daar gebeuren toch voorwaar
Heden schrikkelijke dingen.
Alzoo als er ergens een vlaamsch
leest wordt gegeven en franskiljons komen
it Vlaamsche Leeuw uitfluiten als die
gezongen en gespeeld wordt, dat vinden
de fransklljonsche gazetten natterel. Als
nu de Vlamingen ne keer zeggen poets
wederom poets en den brabelson uitflui
ten dan vallen alle patriotten omver van
alteratie, dan roepen ze moord en brand
en moeten die flaminganten den bak in.
Dat is gebeurd ie Brussel op 21 Juli van
't jaar omes Heeren 1927. En daarom zeg
ik met recht en reden
Daar gebeuren rare dingen,
In ons dierbaar vaderland,
Maar het potje dat ze koken
Riekt verdorie aangebrand.
Stance slaakt een schreeuw en als
lk zeg wat is er schaap leest ze mij een
artikel voor uit een moord en brand
gazet. Daar Is, zegt ze, te La Louvière op
de foor een dierentemmer levend door een
leeuw opgefret. Hewel 1 schaap 1 wat
wonders is daaraan Dat ér nu ne keer
een dierentemmer een leeuw had opgefret,
dat was wat anders.
En dit Is ook wat anders. Ik lees dat
de sosjalisten van Nergenshuizen een
schoolmeester aan de deur hebben gezet
omdat die man katholieke nationalistische
gedachten had. Die man is getrouwd en
heeft kinderen. Dat is smerig van die
sosjalisten zegt Stance. Hewel Stance,
het zijn niet de sosjalisten van Nergens
huizen die zoo gehandeld hebben, maar
het zijn door en door katholieke men-
schen die te Iseghem dat proper werk
hebben verricht. Wie wind zaait zal
stormen oogsten. Wel geklapt I zegt
Stance. Och ja, mensch; zoo er onder de
vlaamsche nasjonalisten een dertig, veer
tig archimiljoenairs waren zooals bij de
sosjalisten, 't zou met de partij heel wat
beter gaan. Zedeles, zegt Stance, die
vandaag haar lepel roert als 'n klok zijn
klepel, zedeles laat ons allen werken om
miljoen air te worden.
Minister Hymans is ook miljoe
nair en dan nog eenen die aan God noch
gebod gelooft. Verleden week was er te
Brussel een mis voor den overleden ko
ning van Roemenie. Hewel, Hymans is
daar naartoe gegaan. Dat hoort zoo voor
de protokol, maar't is te zien of Ons Heer
met dien flauwen zeever van protokol is
gediend, alhoewel degroote kopstukken
van de katholieke partij dat komediespel
komllfo vinden.
Oampsey. die Amerikaansche bok
ser heeft ook weer zijn populariteit terug
gevonden. Een jaar of drie gepasseerd
heeft hij Carpentler ne keer een ramme
ling gegeven en nu heeft hij een andere
bokser, met name Sharley, zoo een partij
oorvijgen gegeven, dat de sukkelaar als
een' kafzak in mekaar is gezakt. Maar
Dempsey had toch ook bloed in mond en
neus. Allee 't was een treffelijk schouw
spel dat aan Dempsey zoo wat twee mil
joen en aan Sharley anderhalf miljoen
heeft opgebracht. Voor dien prijs, Spec
tator, zegt Stanee, mogen ze u ook ne
keer 'n roeffellng geven. Merpi, Stance.
Wia ook een toefeling heeft gehad
dat is Pierre Dehaenel van Turnhout. Die
kwispel Had zich verkleed inet een wit
laken "en ging voor spook te spelen
's avonds op de baan. Hij had het vooral
op het vrouwvolk gemunt om die benauwd
te maken, maar een paar jongens hebben
zich op wacht gezet en als't spook afkwam
zijn ze er naartoe gevlogen. En ze zeien
Hola spook I
Hola geest 1
't Spelleken is
Nu wel geweest.
En ge moogt het gelooven, die Pierre
Dïhaenel zal niet rap meer beginnen met
zijn spo"k en geest histories.
□e schoolmeester van Pimpel-
bergen vioeg aan Jefken Tcpshoe een
geest ér uitziet. Een geest Is Iets dat geen
vleesch en geen beenen heeft; zei Jefken.
Goed zei de meester; geef eens een voor
beeld. Toen stak Fonsken Perla den
vinger op en riepthuis de soep, meester.
Vlaanderens Nood
aan Zelfstandigheid
(2e Vervolg.)
De Vlaamsche beweging.
Na 1830 hoofdzakelijk begonnen als
«en taalbeweging, met een s'erk literair-
romantisch karakter, Is de Vlaamsche
beweging gaandeweg een strijd gewor
den voor de herovering van het Vlaam
sche recht in zijn heelen omvang. Na het
midden der 19° eeuw is zij een integree
rend deel geworden van de verkiezings
platvormen der politieke partijen, maar
helaas, het bleek hoe langer hoe meer,
dat het bij loutere verkiezingsleuzen
bleef.
Toch is op den duur de trage arm van
den wetgever In beweging gekomen. In
het gerecht, in het onderwijs, kwamen
maatregelen van gedeeltelijke vervlaam-
scbing de denatlonallsatie van het Vlaam
sche volk bemoeilijken. Maar hier deed
zich nu een verschijnsel voor, dat de
gewilde coalitie van alle gevestigde
machten tegen het Vlaamsche nationale
recht wel in een schril licht plaatste.
Van den wetgever afgedwongen taal
wetten worden door het parlement wel
aangenomen en afgekondigd, maar in 9
gevallen op 10 worden ze niet nageleefd,
erger zelfs, ze worden door de overheid
zelf, die aan de toepassing de hand moet
houden, geaboteerd. Een teekenend voor
beeld is wel wat er met de na den oorlog
uitgevaardigde wet op het taalgebulk iu
bestuursaangelegenheden gebeurde. Deze
Taafken Plroen was zeer ongelukkig.
Wat scheelt er aan, vroeg zijn vriend
Mlel. Ge ziet er zoo droefgeestig uit.
Och I antwoordde Taafken; lk heb drij
weken geleden ne keer ierm sampanje
gedronken. Daar kunt ge nu toch geen
last meer van hebben, zei Mlel. Toch
wel, antwoordde Taafken, want ik heb
daarjuist de rekening ontvangen.
Dorus Lepo ging vragen of hij met
Marleken Hemelscboon mocht trouwen.
Hoor ne keer jongen, zei de vader van
Mirleken, hedde gij geld? Meneer, zei
Dorus; Ik kom niet om uw dochter te
kropen, ik kom om met haar te trouwen.
En elacle I gaat maar ne keer rond,
vooral In de groote steden. De speelman
is er zoo rap van 't dak. In de schriftuur
staat ergens een spreuk multl sunt
vocatl, panel verl electi. Dat wil zeggen
veel zijn er geroepen, maar weinigen zijn
er uitverkoren. En bij 't ontvangen van
't z.'vende sacramentje zal 't zoo ook wel
zijn. Met dat alles is er nu ne keer serjeus
sprake van een laks te zetten op de jonk
mans boven de 25 jaar die nog niet
getrouwd zijn. Hewel, ik durf wedden dat
er veel getrouwde lappen zijn, die gaarne
dien taks zouden betalen. Gij misschien
ook, Spectator, zegt Stance. Waarop
Spectator antwoordt dat zwijgen Winter
en Zomer goed is.
Klaas Kloefers was ne keer naar
Brussel gegaan voor affaires. Hij w;
een spijshuis binnengegaan en hij kreeg
daar een teiloor patatten met gestoofde
kool en sosiesen. Niet ver van Kloefers
zat daar een kat te miauwen. Heeft dat
beest honger vroeg Kloefers aan
dienster. Neen, zei de serveuse. Waarom
miauwt ze dan zoo vroeg Kloefers weer.
Van verdriet 1 was 't antwoord, omdat
haar zuster In de sosiesen zit.
De boeren zitten tegenwoordig met
de handen in 't haar. Ze weten niet hoe
ze den oogst gaan rijp krijgen. Ge kunt er
van zeggen wat ge wilt maar ge zoudt
geld geven om tegenwoordig ne keer de
zon te zien. 't Is nog wonder dat de
franskiljons niet zeggen dat het de schuld
is van de flaminganten dat er zooveel
regen valt.
In Japan mag een meisken op haar
trouwdag voor 't eerst haar man kussen.
G ;durende de vrijazie mag daar niet ge
kust worden. Ge kunt er van zeggen wat
ge wilt, maar
Ginder in 'tjapansche land,
Is het vrijen" niet plezant.
Want ik zeg, geloof me vrij,
Een kusken hoort er bij.
Stance mompelt iets waarvan ik het
fijne niet snap. Maar kussen zijn beten
van den duivel, zei de pastoor. Waarop
Kirllentje dacht ze mogen mij dikwijls
bijten.
Vlzenieken zat bij meneer den
paster in den biechtstoel en Vizenleken
d :ed wat zelfs de keunlng zelf moet doen,.
Vizenleken liet iets vliegen... op de zoks-
k-ns. Maar meneer de paster had het
b amerkt en zei vrouwken, ge hebt uw
ihterpoortje open gelaten. Is da waar
ep Vizenieken verschrikt uil;och Heere..
in zijn mijn kiekens voorzeker de straat
d en weg was Vizenleken. Spectator,
■gt Stance, nu Is 't wel voor vandaag.
We zullen dan rap
Het moleken doen zwijgen
Om het met Stance niet
Weer aan den stok te krijgen.
Spectator Snufpelatok.
Trekking Tombola
Vlaamsche Harmonie Brussel
WINNENDE NUMMERS:
4341 5853T 252 913 4637 3918
3859 1220^.1755 2817 4142 1753
5871 5931 4131 2076 7 4771
5774 5977 1692 18 682 4647
2617 2039 1562 4288 2494 708
3748 1332 3540 1644 4622 678
1369 1326 3248 2042 5087 3672
1606 5956 3432 2861 5694 3423
358 2761 334 5849 2262 1651
1383 4094 4643 2073 3981 394
4043 1646
Winnende n,s voor de omslager.14 141
De prijzen mogen lederen dag afgehaald
worden in 't lokaal, uiterlijk tot 21 Oogst
wet beoogde de vervlaamsching van de
bestuurslichamen in Vlaanderen. Maar
toen hei er op aankwam om voor de niet
naleving een sanclie-te voorzien, wel
gerde de Kamer dat te doen, hierin geleid
door de coalitie van Walen en franskil
jons (afvallige Vlamingen) Zoodot men
o,, den huldigen dag In de meest gema
tigde Vlaamsche dagbladen als de staats-
kaïholleke Standaard het liberale
Laatste Nieuws of de socialistische
Volksgazetschier dagelijks klachten
over de onbeschaamde overtreding van
de wet kan lezen.
De Universiteit te Gent.
Wat er met de Universiteit te Gent ge
beurde is eveneens beteekenlsvol. De
strijd voor de vernederlandsching van die
universiteit ls sinds jaren vóór den oorlog
het zinnebeeld van den strijd voor de
geestelijke herwording van het Vlaamsche
volk geweest. Het was inderdaad al te
schreeuwend onrechtvaardig, dat in den
Belgischen eenheidsstaat twee rijksuni
versiteiten bestonden, die belde als onder
wijstaal het Fransch hadden. De meest
eenvoudige eisch van distributieve recht
vaardigheid eischte, dat de Genische
(midden in het Vlaamsche land gelegen 1)
het Nederlansch als onderwijstaal zou
hebben. Wel trachtte men dien rechtvaar-
digheidseisch af te wijzen onder het be
spottelijk voorwendsel, dat het Neder-
landsch geen kultuurtaal zou zijn. Maar
hierop antwoordden de flaminganten uit
die dagen met het zegevierend bewijs van
de zulver-Nederlandsche universiteiten in
In plaats van te Rozcndael wer
begroetingsdag dit jaar gebonden t«.
da. Dat kost aan hen die er heenga*»
16,50 meer
Laat ons maar dadelijk zeggen dal1
de bezoekers niet heeft berouwd. De h>.
LEERZAAM
jchte en ten onrechte wordende
ïtesyndlkale organisaties verweten
ïuipers te zijn.
Zoo algemeen willen we dat verwijt
.iet maken, doch steeds hielden we staan
n heeft «tegen wil en dank» en 't gaat
naar den trein
Met het gele bloempje in 't knopsgat, 't
gele bloempje dat ons met een lach, en
een handdruk en een hartelijk welnom
wordt gegeven door den vriendelijken Dr
Minnaert, die ons hier kwam afhalen.
De stugge Hollandsche gendarmen van
daareven komen ons een goeje reis toe-
wenschen en 't gaat nu rechtstreeks door
de Noord Brabantsche Kempen. Flink
bebouwde landouwen met aardappelen,
rogge, haver, sulkerbeeten, allerhande
groenten begroeid, mooie wetlanden met
bont vee.. Enkele ketken met ranke toren
spitsen, eenzame boerenhoven, hier en
daar een mastbosch 't Kempen land door
taaien arbeid van eeuwen omscbapen.
Breda I We stappen uit i... Het station
is een lang, houten gebouw, wel zindelijk
maar armoedig. Een drietal politieagenten
vriendelijk, beleefd «Niet stoeten, niet
zingen, niet vlaggen 't Blijde weder
zien van alle die Vlaamsche bannelingen
in Holland, al dadelijk bewolkt met dat
verbod tot in 't gastvrije Nederland toe,
de Belgische dwingeland zijn slaven niet
last I Veel oude bekenden Heuvelmans,
Vernietiwe, Tack, Splncemaille, Lam-
brechts, Waternaux, Heynderickx, An-
germllle, Wannijn.De Cneudt.De Bouvé,
Martens, en nog veel, veel anderen, allen
stralend van vreugde en gezondheid.
Aldoor dit heerlijk park naar het prach
tig hotel De Schuur vlak in 't park ge
legen, Daar, In die mooie en prachtige
vergaderzaal wordende vlaggen ontpf old
wordt er gezongen, wordt er geredevoerd.
Een geestdriftig welkom door Dr Min
naert, een fllnkbesiagene rede vanj.de
Bouvé, een strijdlied van Ward Hermans!
De dese teurs, de ter-dood-veroordeel
den Charpentler en Haessaert worden
toegejuicht, gevierd; bij pijp en pint
wordt de kennismaking verinnigd, nieu
we vriendschapbanden gesmeed en dan in
groepjes of op z'n eentje gekuierd in de
mooie Hollandschestaa.
Wat ons al dadelijk in 't oog valt Is de
kraakzindelijke propreteit van destraten
en de hulzen, de buitengewone breedte
van de bijgangen. Wij bezoeken de reus-
achiige kerk een gebouw in zuiver Bra
bantsche gothiek dat moet dagteekenen
v3n het begin der XVI' eeuw Daarin het
eenig schoone grafmonument vanEngle-
bert van Nassau I O. L.V.tsouder waar-
demannenhuis moet opgericht zijn In de
17c eeuw.
Breda liet op de Marke, een rivier die
uit Antwerpen komt ;hetls met degroo,te
waterwegen verbonden döor het Wilhy-
mina-kanaal. bevaarbaar voor schepen
van 600 ton.
Er is te Breda fabricatie van lucfers,
chocolade en suikergoed, machines. Alles
wijst er op een zekere welstand; vooral
treft hier, bij alle standen, maar vooral
bij den minderen man, de schoone
manieren, de mooie taal vrij van alle
lompe termen, de zedigheid in houding en
omgang. Alles aantoorend dat men hier
gaat en beweegt te midden van een mooi
ere beschaving.
Wat is er voor ons volk hier veel te
leeren i
Wanneer, helaas, wanneer?
Te 4 u 38 vertrekken we na aan allen
geen vaarwel, maar een hoopvol tot
weeromziens te hebben geroepen. Mor
gen staan we, elk op zijn eentje en ver
van mekaar, terug in den harden kamp
voor Vlaanderen.
L. Van op oen Bosch.
Huiduitslag
Huidwonden
dadelijk verzachting en
spoedige genezing door
Doos 4 en 7 1/2 frank, Tube 12 fr.
In alle Apotheken.
Noord Nederland, die aan den hoogsten
eisch van het universitaire onderwijs be
antwoorden. En verder met het grondbe
ginsel van de moderne pedagogie, dat het
onderwijs van laag tot hoog in de eigen
moedertaal moet gegeven worden.
De oorlog is dan uitgebroken op het
oogenblik, t-jen die strijd om de verne
derlandsching van de universiteit Gent
een hoogtepunt had bereikt. En dan is de
bezetting van België door Duitschland
gekomen. Misschien zou de beweging,
die men aktivisme genoemd heeft, niet
ontstaan zijn, indien aan het front en
onder de Belgische uitgeweken, niet
duidelijk gebleken was dat al wie over
maatschappeiijken en financieelen invloed
beschikte nu maar voor goed met de
Vlaamsche beweging wilde gedaan ma
ken. Hoe dat ook zij, het is een feit, dat
het aktivisme losgekomen Is als reactie
op de aanvallen van legenstanders van
het Vlaamsche recht die niet ontwapen
den, en op wijfelmoedlge houding van de
Belgische regeering, die wel het bloed-
oifer van 80°/o Vlaamsche soldaten
durfde te elschen, maar vergat dat offer
te vergelden door strikte rechtvaardig
heid tegenover het Vlaamsche volk te
betrachten.
Vele Vlamingen en van de besten onder
de intellectueele leiders, hebben de ver
nederlandsching van de Gentsche univer
siteit met behulp van den bezetter door
gevoerd. Zij heeft twee jaren bestaan en
voor het eerst aan de Vlaamsche jeugd
de waarheid leeren begrijpen van hel
universitaire onderwijs in de volkstaal.
lander8che gendarmen, stug en stijl lijk ;at die organisaties, bij gemis aan vrij-
velen van de onze, zien onze eenzelvige jn dienf staan van een zleldoodend
heidskaarten na ze moeten nota's ncmervjregjem en dat zij de gevangene zijn van
en op een register de namen opschrijven le€n oude reactionaire politieke partij,
van die «krawatten» uit Vlaanderen, <'leav0igend staaltje zal dit eens temeer in
de activisten gaan bezoeken. Helaas, errAjjcpt stellen,
zijn W een paar honderd én 't gaat niet, 1 ijvien herinnert zich nog hos de Belgi-
Een Incidentje met Ward Hermans, die 1 Aje regeering, die In 1920 bestond uit
Vlaming opgeeft, als nationaliteit, een.'-VoijeKen, liberalen en socialistenge-'
ander met Iemand die na «Belg» gescbre- ^ODgendoor hare kolossale versplllin-
Jn aan leger, oorlogsmateriaal, vlieg
azen, enz., het stieltje begon dat nader-
Hnd werd voortgezet, namelijkmeer
Htasiingen leggen.
paattegen ontstond In de arbeiders
rijgen een gezond verzetde werklieden
Jonden het terecht overdreven dat belas-
*ngen werden gelegd op het loon, zelfs
in wanneer het niet volstond om behoor
ijk te leven.
Hier en daar werd daartegen de strijd
jgevat. Het alg. chr. Vakverbond ver-
leelde die strijd en stemde in zijne
gadering van 5 October 1920 volgende
[órde
Overwegende
dat dringende redenen van vader-
Islievenden en nationalen aard ieder-
verplichten inde mate zijner middelen
ie te helpen aan de heropbeuring van
fct land;
^b) dat de waardigheid van de werkende
Sis vereischt dat de arbeiders zich niet
jttrekken aan dien plicht, maar dat zij
Qkommerd wezen hem geheel en gansch
«vervullen
jt) dat de beroepseer wil dat de arbeid
<M edelmoedig zijn deel drage van de
Isten en de verantwoordelijkheden in het
Mheer der openbare zaken
)i) dat de krlstene arbeiders zich but-
té; de wet niet willen stellen door voor-
rehten die niet met hunne waardigheid
ofcreenstemmen
j dat de Staat belangrijke sommen
beft moeten uitgeven en nog uitgeeft om
dè. onderstand aan de werkloozen.de
otiierdomspensloenen enz. te verzekeren,
en iet diensvolgens maar recht is, dat de
kljrse welke van die voordeelen (werk-
iobheld en armoe N. v. d. R.) geniet den
Stat helpe de schulden te betalen die in
hatr belang (en 't oorlogsmateriaal dan
N;/. d. R.) aangegaan zijn
Cft dat het van belang is niet uit het oog
te verliezen dat de last door de nieuwe
wetopgeiegd, voor een groot getal werk-
lled'n gevoelig verlicht wordt ('t werk-
voft krijgt el genoeg N. v. d R.) door de
afsfyiafling van ander belastingen zo «als
persoonlijke belasting, deze op de huur
waarde, de deuren en de vensters, mobi-
llej enz.
g) dat onze werklieden die zich voor
de versterking hunner syndikale, (zonder
dewélke ze van honger kreveerden N. v,
d. R.) mutualistische en coöperatieve wer
ken zulke groote opofferingen getroost
hebben bewijs zullen willen van dezelfde
krachtdadigheid voor de heropbeuring
van het land (sic,)
Dat in één woord wij de persoonlijken
en algemeenen dienstplicht willen om den
vrede te veroveren zooals wij hem gewild
hebben om den oorlog te winnen.
Besluit in Princiep
(en ook in practijk N. v. d. R.)
a) al zijn Centrale en Nationale zoo
wel gewest verbonden en plaatselijke ver
eeniglngen aan te zetten zich volgens de
tegenwoordige dagorde te gedragen
b) zich te verzetten tegen elke bewe
ging die voor dael zou hebben de wer
kende klas af te leiden van hare waardig
heid en haar plicht in zake belastingen
c) al de christen vereenlgde werklieden
aan te zetten een ijverige propaganda te
voeren om de wet door hunne werkgezel
len te doen aannemen.
Vraagt dat in de toepassing der wet enz.
Daarop volgt nu een smeekbede aan de
regeerders, om toch een beetje mensche-
lijk te zijn.
Eerst levert het alg. chr. Vakverbond
zijn troepen en zegt hen betalen en braaf
zijn. Als men de zweep over uwen rugge
legt dat de bloedige striemen er blijven
Instaan, aan.het Belgisch vaderland den
ken en niet roeren I Eu dan wendt het
zl.ch lot de meesters, opdat zij In al hunne
hoogheid toch een beetje medelijden zr
den betuigen met de artjie wroeters, d;
zij onmogelijk afstand kpnnen dogn v
de eeuwenoude theorie der kath. gods-
geleerden over het noodlge levensloon,
dat door een minimum van levensoood-
wendlgheden vereischt wordt I
Wij vragen het den lezerKan het
reactionairder Zou Het Nieuws van den
Dag, of een Polleken Segers of een M
Despret die motie kunnen verbeteren
En daarin ligt de heele geest der Chr
Vakbeweging 1
Moet het ons dan verwonderen dat zij
aangesloten it bij de staatskath. partij
KORTRIJK
Het Rechtis wekelijks te verkrijgen
vanaf Zaterdag-namiddag om 4 uren in de
gazettenhuisjes aan de Statie en op de
G oote Markt (aan de Post).
Onzen volksvertegenwoordiger, M.
Van op den Bosch houdt zijne gewone
zitdagen, in het lokaal der Kristene Volks
partij te Kortrïjk, den laatsten Zondag
van iedere maand, van 2 tot 4 ure nam.
Steunfonds voor ons blad
Het Recht
Sweveghem 5,00
Moescroen 5,00
Deerlijk: R. Vanderschelden, A. V.,
geven wekelijks 1 fr.; R. Declercq, H.
Caveye, J. Verstraete, A. V. E., geven
wekelijks 0,50.
Van Alfred Terrijn 1,00
Van J. T. 2,00
Gelieve alle steun voor het blad te zen
den of af te geven aan Remi Vander
schelden.
Vrienden, geeft steun aan uw blad eri
brengt abonnenten aan.
Op Zondag' 31 Juli, uitbetaling der
broodjetons. Voor Heule in het lokaal
Helpt Elkander Heule Plaats, van 10
tot 11 uur 's morgens. Voor Kortrïjk van
af 3 tot 6 uur 's namiddags in het lokaal
Helpt Elkander Casinoplaats 11.
Het Beheer.
Binnen kort bal voor de leden van
Helpt Elkander.
Met 1 Oogst 1927 zullen de", bureelen
van het Staatskommissariaatbij de
rechtbank van oorlogsschade, overge
bracht worden van de Doornijkstraat - - -
de Leopoldstraat, nr 4.
Op Zondag 7 Augustus, om 3 1/2 uur,
speelt het Vlaamsche Volkstooneel in het
openluchttheater der Abdijkaal te Kortrijk
De Nieuwbakken Edelmanklucht
et dans van Molière.
Op 21 Juli ging de eerste opvoering
door in een stadspark van Brussel. Het
was een overweldigend succes. Staf
Bruggen, in de leuke rol van Jourdaln,
overtrof zich. Hij tooonde zich een blij
spel acteur van eersten rang. De lach
was onbedaarlijk en de grootste kniesoor
>u er Dij uitgeproest hebben.
Een toeschouwer schreef aan het be
stuur van het Openluchttheater der
Abdij kaai
U zult veel genoegen beleven ar
Nieuwbakken Edelman 'tis een der
beste vertooningen van het Volkstoo
neel.
Kaarten 10, 7 en 4 fr, in het Vlaamsch
Huis te bekomen.
Zitting van den gemeenteraad van 25 Juli.
2. Eene grondvergunning van ,3m2
wordt toegestaan op St janskerkhof voor
begraafplaatsen der echtgenooten Theo
Herman-Vandeghinste.
3. De raad keurt de plannen goed van
Baneel Ferdlnant voor het bouwen van 2
werkmanswoningen, Dam.
4. De raad stemt een bijgevoegde be
paling aan de taksverordering op de
danspartijen, waardoor danspartijen inge
richt met een liefdadig doel of alleen toe
gankelijk aan leden der Inrichtende maat
schappij van taks vrijgesteld worden.
5. De raad keurt de beraadslaging goed
der onderstandscommissie waardoor het
bedrag vastgesteld wordt der borgtocht
van den ontvanger.
6. Begrooting der onderstandscommissie
Verdaagd.
7. De raad keurt de rekening goed der
kerkfabriek Ste Godelieve voor het jaar
1925, met een overschot van fr. 264,60
De begrooting voor het jaar 1927 wordt
goedgekeurd in evenwicht der ontvangsten
en der uitgifte.
8. Dè raad keurt de begrooting 1928
van het laboratorium van scheikunde
gped in evenwicht der ontvangsten en der
uitgaven tot de som van 81 342,20 fr.
9. De rekening 1927 voor het stedelijk
en van zijn vereffenden invloed.
Die hoogeschool Is door de terugkee-
rende Belgische regeering weggevaagd,
in Warschau kon de verpoolschfe univer
siteit, onder de Duitsche bezetting ont
staan, haar onderwijs na den oorlog in
eigen taal voortzetten. Dat bleek in Bel
gië niet mogelijk. In Polen was dat eer
volksbelang dienen, in België heette het
landverraad.
Indien men het van Belgische zijde
eerlijk met de rechten der Vlamingen
meende, dan was nu wel het oogenblik
geschikt om dat te bewijzen. Immers,
waar de bezetter de gerechtigheid diende
door aan de Vlamingen toe te laten hun
eigen Nederlandsche universiteit op te
richten, daar mocht men van de Belgische
regeering toch wel verwachten dat ze
deze universiteit in sland zou houden, al
was het dan ook maar als vergelding
voor het bloedoffer van 80 °/o Vlamingen
op het IJzerfront.
Hoe jammerlijk echter bleef zij in
gebreke I Niet zij alleen evenwelook
sommige Vlaamsche leiders, die het hlsto
rische uur lieten voorbijgaan en niet
wisten te doen wat de soclaal-demokraten
wel dedente elschen waarop zij
spraak mochten maken.
Pas drie jaar na den wapenstilstand
werd er een wet aangenomen, waarbij
aan het vraagstuk der Vervlaamsching
van de Gentsche hoogeschool een totaal
onvoldoende oplossing werd gegeven.
Nadat herhaalde malen reeds wetsont
werpen van vernederlandsching bi] de
Kamer van volksvertegenwoordigers wer-
brandweerkorps wordt goedgekeurd met
n tekort van 4.177,93 fr.
10. De raad keurt de begrooting 1927-
1928 der tuinbouwschool goed, in even
wicht der ontvangsten en der uitgaven tot
de som van fr. 3.352,50.
11De raad keurt de bijgevoegde be-
grooting 1927 voor St Jozefs Vrije Be»
roepschool tot een bedrag van f r. 58.350 in
ontvangsten en in uitgaven.
12. Wijziging aan hei ontwerp van in
richtingswerken van stadsbibliotheek wor
den goedgekeurd.
13. De raad keurt de aanbesteding
goed der wei ken voor uitbreiding van St
Jaiskerkhof.
14. De raad stemt eene som van fr.
160.000 als tusschenkomst der stad In de
vniming van het kaoltaal noodlg tot het
inrichten van autobusdiensten in het
Kortrijksche door de Nat. Maatschappij
van buurtspoorwegen.
15. De raad voor het jaar 1927 een bij
voegend krediet van: a) 3.499,20 fr. voor
de Nijverheidsschool, b) 17.037,06 voor
dc beroepschool.
16. De raad aanvaardt het ontslag der
Hoeren Anckaert en Vandenberghe, als
leeraars aan de stedelijke beroepschool.
17. De raad aanvaardt het ontslag van
m Clement L. als lid van de Stedelijke
gc zondheldskommlssle.
SlaatsfulPtiouuiscliool KorlrljH.
UITSLAG DER EXAMENS
A) Eindexamen met diploma.
1) Van de Gaveye Odlel Plttem.
Met onderscheiding
2) Mlile Gerard, Belleghem.
3j Vanden HeedeRenè, Vijve St. Baafs.
4) Casier Gerard, Iseghem.
B) Voorbereidend examen voor Tuin-
bc uwlesgeuers.
Met onderscheiding
1) Bultheel Andr., onderw., Lendelede.
2) Broeder Arnold (Cannaert A.) Heule,
3) Lippens M. hoofdonderw., Wacken.
4. Lecluyse Albr. id. Vijve St. Baafs.
Ter gelegenneld van Kortrijk-Kermis,
buitengewone vrije prijskamp voor de
ZOTTEBOL gegeven door de stede
lijke Zotteboldersbond met medewerking
van het gemeentebestuur ten lokale
Helpt Elkander bewoond door |os.
B ilcaen. Casinoplaats, nr 11, op Zondag
28 Oogst 1927.
150 frank prijzen.
Eerste prijs 50 fr.tweede 30 derde
25 vierde 20 vijfde 15 zesde 10 frank.
Voorwaarden De prijskamp zal be
ginnen om 8 uren 's morgens. De inschrij
vingen sluiten om 10 uren 's avonds.
Het bestuur van de Stedelijke Zotte
boldersbond is gelast met het nazicht van
het spel. De inleg is bepaald op 0,50 fr.
per inschrijving, rechtgevende op drie
schoten te bollen.
De inschrijvingen worden in het lokaal
Helpt Elkandervan nu af aangeno
men, ieder liefhebber mag ook aan dezen
prijskamp deelnemen.
De verdere voorwaarden zijn zooals de
gewone prijskampen.
Tentoonstelling uan metaal-Kunstwerken.
De provlncialecommisaie voor handel
en nijverheid, richt gedurende de maand
Augustus een provinciale tentoonstelling
in van kunstbewerking der metalen.
De tentoonstelling heeft plaats van 7
tot 28 Augustus in het Provinciaal Hötel,
Gioote Markt. Brugge en zal kostelijk
toegankelijk zijn.
Uit de verzameling van het tentoonge
stelde zal een duidelijk beeld op te maken
zijn van den toestand der hedendaagsche
metaalbewerking op kunstgebied (bijzon
derlijk ijzer en ook koper), en daar ook
eene afdeellng van oudere kunstvoorwer
pen in metaal voorzien ls, zal door de
tegenstelling eene vergelijking mogelijk
zijn die in alle opzichten belangrijk even
als leerrijk zal zijn. Daarbij zal eene af-
dceling techniek en vakonderlcht voor
zien zijn, zoodat alwle eenigzins belang
steit in de ontwikkeling van de metaal-
kunstbewerking, hier eene gelegenheid
zal vinden om zich een volledig denkbeeld
te vormen over den toestand en de moge
lijke ontwikkeling dezer nijverheid.
Vermelden wij tevens, dat gedurende
deze tentoonstelling voordrachten ovet
kunst in de metaalbewerking zullen ge
geven worden.
Deze tentoonstelling moge de noodlge
b langstelling bekomen opdat de kunst
bewerkingder metalen van daaruit nieuwe
siuwkraebt en nieuw leve putte tot groo-
ter ontwikkeling, ons voljt ten bate.
den ingediend, die oorspronkelijk de in
tegrale vernederlandsching voorstelden
in alle faculteiten en scholen, werd ten
slotte in 1923 een totale verminking van
de ontwerpen door den toenmaligen
minister van Kunsten en Wetenschappen,
Nolf, namens de regeering voorgesteld
als de definitieve oplossing, want de
minister verklaarde daarbij uitdrukkelijk,
in een memorie van toelichting voor de
Senaatsvergadering van 4 Juli 1923, dat
deze oplossing de regeering ontsloeg van
eene belofte onmiddellijk na den oorlog
plechtig door haar afgelegd de gelijk
heid in rechte en in feite tusschen Walen
en Vlamingen te verwezenlijken. Dat
ontwerp is wet geworden en het stelt de
studenten voor de volgende keuze ;.ofwel
'n onderwijs voor de 2/3 Fransch en voor
1/3 Nederlandsch, ofwel omgekeerd. In
elk geval dus tweetaligheid.
Deze wgt beteekende voor Vlaanderen
verdere verdrukking. De Vlaamsche stu
denten van Gent gaven een klinkende
afkeuring der wet door boycott, die ze
met algemeenheid van stemmen In hun
organisaties uitriepen, en die uitsluitend
gericht is tegen de verdere bestendiging
van een tweetalig onderwijs aan de Geni
sche universiteit.
Op dit oogenblik ls er geen Vlaming,
zelfs niet de meest gematigde, die de zoo
genoemde Nolfwet geen misbaksel acht,
van pedagogisch en politiek standpunt uit.
Zelfs de katholieke staatsman, de alles
behalve Vlaamschgezinde, eerder
Vlaamschhatende Renkln, moet het in
1927 bekennen.
Zoo heeft de wetgeving van den Bel
gischen eenheidsstaat de Vlamingen niet
gegeven wat sommigen er langen tijd
toch nog van verwacht hadden de
gelijkheid in rechte en in feite met d«
Walen En hoe kan het anders, als de
Walen met een handvol Vlaamscne rene-
g; ten of verfranschte Brusselaar*, de
Vlamingen automatisch in de minderheid
biengen? Ook in de meest volstrekte
dcmokratle ls de helft pluséén maar
beslissend.
In verband met de bovenaangehaalde
universiteitskwestie betreffende staatson
derwijs, kunnen wij, kathplleke Vlamin
gen, niet nalaten er met spijt in het hart
op te wijzen, dat tot op dezen dag, onze
katholieke Alma Mater ook nog geen
bevredigende oplossing heeft weten aan
de hand te doen wat de vernederland
sching van haar katholiek universiteits
onderwijs betreftde gelijkstelling van
het Nederlandsch en het Fransch in het
administratief leven en op de academische
plechtigheden der hoogeschool.
En toch is het een zeer gerechtvaar
digde eisch van het katholieke Vlaande
ren, dat de overgroote meerderheid van
zijn zonen naar Leuven stuurt om hun
hoogere studies te voltrekken.
Nu zijn er die zullen beweren.dat de
Vlaamsche beweging van onder den oor
log de noodlge hervormingen na den
oorlog voor de Belgische regeering heeft
bemoeilijkt. Laten we kort ons standpunt
ten opzichte van deze Vlaamsche oorlogs
actie bepalen. ('t Vervolgt.)
