Een brief van Priester Daens.
ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Mie M'riómf
van M. Woeste.
La Justice Sociale.
He Pensioenkas
2 Jaargang, Nummer 2.
5 CENTIEMEN ET NUMMER.
Zondag, 8 Januari, 1899
Alles voor en door het volk!
DE K.LOE
De CHRISTENE DEMO KR A TIE ztU
de redding zijn der volkeren.
LEO XIII.
ABONNEMENTSPRIJS, vooraf betaalbaar
Een jaar2,50 fr.6 maanden 1,50 fr.3 maanden0,80 fr.
Men schrijft lo bij P. Van Scï)Uyler)bet»cjt), Uitgever,
Kerkplein, 12, te IVInovc en in alle Postkantoren van 't land.
Alle briefwisselingen vrachtvrij te zenden aan
P. Yan Scbuylenbergh.
Ongeteekende brieven worden geweigerd.,
«NNONCENPBIJS PER DRUKREGEL, vooraf betaalbaar
Gewone, 15 centiemen, dikwijls herhaalde, Lij overeenkomst.
Vonnissen 50 centiemen Reklamen 0,75 centiemen.
De Christene lielde is waarlijk cene
schoone en heilige zaak.
Gisteren hoorde Priester Daens, in
geschil met zijn bisschop, het meeren-
deel onzer katholieke gazetschrijvers
naar hem bassen en de banbliksems
der Kerk over zijn hoofd roepen.
Vandaag dat de arme priester getrof-
len is, doen onze hooge rechters hem
voor hunne bank verschijnen, daar zij
diep ernstig zich al vragen, terwijl
zij overvloedige krokodillentranen ver
gieten, ol Priester Daens zijn kleed niet
zal uiispelen.
Wat goede klucht, niet waar, zoo de
brave priester, in de kaart spelende
van zïjne vijanden, er zooverre toe
kwam, dergelijke dwaasheid te.begaan.
Wees daarover onbezorgd goede
zielen
Daens is priester, en een deugdzaam
en waardig priester zooals hij van
daag is, meent hij morgen te blijven.
Want het is van noode dat het zeer luid
gezegd worde Indien Daens getroffen
is. 't en is niet om de heilige wetten van
den godsdienst, wiens bedienaar hij is,
te hebben overtreden de Vlaamsche
ocvöTktng w>.-et zuiks en daarom 'zal zij"
hem trouw blijven.
De Vlamingen weten dat zoo hun
Pastoor Daens getroffen is, zijne
priesterlijke weerdigheid ongeschon
den blijft.
Hij heeft dan werkelijk cene eerloos
heid begaan, die schreef dat Priester
Daens in dezelldc verhouding zich be
vond als een afgeschrabt advokaat.
Degeschrabte advokaat is vervallen,
omdat hij de regels van zijn beroep
overtreden heeft en de waardigheid van
het order heeft aangetast.
Wat heeft M. Daens gedaan Als
politiek man en niet als priester heelt
hij de volkszaak voorgestaan over wel
ke men hem den grootsten lof moet
zeggen, hoewel zijn politiek van louten
niet vrij bleef 't Is wel den politieken
man die in den priester vverd getroffen.
En evenwel, is de priester evenals
wij allen geen burger, in 't genot van
de volheid zijner burgerlijke rechten
Heelt de katholieke partij, niet altijd
de onafhankelijkheid der geestelijk
heid tegenover den Staat verdedigd
Waarom dan dien kreet door een deel
der katholieke pers tegenover eenpries
ter geheven, die nooit een regel ge
schreven of een gedacht verdedigd heeft
strijdig met de leering of de zedeleer
van den Godsdienst
Is die mar. een oproermaker
Ais politiek man offerde hij zijn
mandaat op, op het bevel van zijnen
bisschop. Hij verliet den strijd uit
onderdanigheid. Hij zegde vaarwel aan
zijne trouwe Vlamingen. Hij stemde
erin toe in een klooster van Schaarbeek
te gaan, waar het verlicht en vredelie
vend initiatief van Z. II. den Kardinaal
Aartsbisschop van Mechelen hem de
rust verzekerde.
Zulke zelfverloochening scheen aan
Priester Daens ten minste de rust te
moeten wedergeven en hem in een be
hoorlijken toestand herstellen.
Daar is niets van 'geweest.
Er waren christene moeders, die
de goede zusterkens der Visitatie be
dreigden, dat zij hunne kinderen uit
het gesticht zouden trekken, als Pries
ter Daens voortging er zijne mis te
lezen.
--v-f
Het schijnt dat Z. H. Kardinaal
Goossens in de oogen dier godvruch
tige door politiek verblinde mensch-
kens ongelijk had, en dat hij aan die
weerspannige schapen verergernis had
gegeven, met aan een onberispelijkon
priester toe te laten de heilige myste
riën in het klooster der Poststraat te
celebreeren.
Ziedaar hoe die godvruchtige zielen
den eerbied verstaan, verschuldigd aan
de priesterlijke weerdigheid en het bis
schoppelijk gezag.
Ha We zouden gewild hebben dat
zij den armer, priester hadden gezien
zoo als wij hem hebben gezien töen hij
ons zijn besluit kwam meedeelen.
Wij wenschen'aan al dezen'die hem
't zij door haat of door onwetenheid
vervolgen, zulkVeene zedelijke kracht
inde pijnlijke opgenblikken der opof
fering: men wierd gewaar wat het
voornemen Van den priester aan den
mensëh.gekost had. 't Was eene ver
scheuring," doch de onderwerping was
volkomen.
Weinig gewoon aan den politieken
strijd, had hij waarlijk geleden in de
schandelijke twisten waar de laagste
hartstochten vrijen teugel vieren. Hij
zag de zijnen ten onder brengen, zijn
politiek ideaal bijna als eene ketterij
aanklagen. Dit was te veel.
Het was niet genoeg christene huis
moeders zouden zijne wijkplaats ont-
eeren om hem er met hun wrok na te
zetten.
Dat zij dan hun deel in de verant
woordelijkheid dragen van de gebeur
tenissen die zij hebben verwekt.
In afwachting, bepalen wij ons tot
een eenvoudig feit. De ultra-conser-
vateurs hebben niet opgehouden eene
ontembare, bijna wilde hardnekkigheid
aan den dag te leggen tegenover de de-
mokraten. Ondanks de bisschoppelij
ke vermaningen die den vrede aan de
katholieken aanbevolen en de persoon
lijke pennetwisten, kwaadaardige aan
tijgingen onderelkander verboden,heb
ben de erge bewaarders, en onder deze
de allereerste M. Woeste, niet opge
houden, alle geschillen te verbitteren.
Zeker blad, dat eens door M. Woeste
werd betiteld als het groot behouds
gezind orgaan, dreef den eerbied voor
het bisschoppelijk gezag zoover te ver
klaren, dat de bisschoppen in zake van
politiek onder zero kunnen staan.
De demokraten behalve cenige zeld
zame uitzonderingen, hebben altijd en
nog de eendracht gezocht. PrièSier
Daens bood van in 1896 zijne aftreding
van volksvertegenwoordiger aan in ;t
belang van de bevrediging der geesten
hij offerde in 1898 zijn mandaat op.
En ondanks dat triomfeert M. Woeste
Hij alleen beheerscht dekatholieke par
tij.
Zijn er rampen noodzakelijk om al
ler oogen te openen
Le XX4Siècle, heeft op 1 Januari, van Pries
ter Daens den volgenden nieuwjaar gekregen.
Aalst, 30 Dccomber 4898.
Heer Opsteller,
Ik dank u voor den wijzen raad welken gij mij
geeft en ik zal hem teeneraaal volgen.
Ik ben gereed om den laalsten tocht te door
loopenen tot het einde don Poolsehen priester
Stojalowsky na le volgen.
Wil alleenlijk opmerken dai ik uooil reden ge
geven heb tot eene veroordeeliog oi censuur van
de congregatie van het 11. Officie, dat ik nooit
iets gezegd, geschreven of gedaan heb dat oneer
biedig wasvoor de bisschoppen of andere kerke
lijke overheden dat het n" .1 mij ook niet aan
gaat, cn dat ik nooit de inderdictie heb verbroken
met de Mis in 't opene veld te lezen, zooals de
opgcschorsle priester Stojalowsky eens deed.
Ik zal u daarenboven doen opmerken, dat, of
schoon priester Stojalowsky met opschorsing
getroffen was,men er nooit heeft op gedacht hem
van 7.1:ne burgerrechten to berooven.
Ziehier ten anderen tot stichting uwer lezers,
de besluiten van het alperneen comiteit vau
't Christen Socialism van Galicië, toen priester
Stojalowsky, in Mei 1897, naar Rome gezonden
werd
i° Om den godsdienstvrede te herstellen, zal
zal hij zich bereid verklaren om uit het demo
cratisch programma alles te wisschen wat zoo
strijdig zijn met de leering der Kerk, en hij zal
alles aannemen wat men van hem zal kunnen
eischen, voor. het godsdienstig belang.
Indien men ecbier van hem eischte, zooais
de bewaarders /.eggen en openlijk schrijven, dat
h i verzake aan zijn politieke werking en aan het
besuur der partij, hij kan die voorwaarde strij-
dijsmef het welzijn der volks/aak niet aannemeu.
■0 >r hun eerste besluit willen de christene de-
mcüfaten hun geloof en hunne onderwerping
aaifdc Kerk betuigen.
Dp beweegreden van het tweede besluit is, dat
er geene kwestie is van het geloof, maar van de
verlangens en de eischen der conservatieve partij
naar welke een katholiek zich niet moet schik
ken.
Indien gij over deze kwestie nog juister ophel
deringen verlangt, ben ik bereid ze u tot stich
ting uwer lezers te vérschafl'en.
Gelief dit antwoord op uw artikel van 28 II. in
te lasschen en aanvat rd mijne hartelijke groe
ten
A: Datcns, priester.
Als de boer opstaat, als hij met stielgenooten
bonden sticht ter behertiging zijner belangen,
als hü in de kiezingen voor wetgevende verga
deringen slechts dezen zijne stemme geven wil,
die nevens de hemelsche goederen ook zijne
stofi'elijke belangen kent en zinnens is ze te be-
liertigen, dan doel hij slechts wat het gezond
raenschenversland hem voorschrijft en handelt
daarbij naar de echte en ware begrippen der
katholieke maatschappelijke leer. '1 Is onreclit-
veerdig van die pogingen als kortzichtige be-
langenpolitiek uit te schelden.
Door gedwongene redevoeringen over wel
willendheid en gewetensvolle zorg voor zijne
belangen laat de boer zich niet meer stil leggen.
Hij wil iets bepaald en vatbaar weten, waarmee
men hem heipen kan. Met aanwijzing op da
zoogenaamde kleine middels is hij ook niet meer
tevreden te stellen. Want hij weet g« heel goed
dat die middeltjes den boerenstand niet ophelpen
kunnen.
Wie schrijft dat?
De geleerde priester P. OberJörlïer, een der
kloeke strijders van het katholiek centrum van
Duitschlaud.
Er. dan zijn er onnoozelaars die moord en
brand roepen als men eens aan den zetel vau
een volksfopperdurfi rammelen
Snijdt die woorden uit en plakt ze op uwen
spiegel, vrienden.
Verslag van P. VAN SOHUYLKN BKRGH
Jp Tiet Congres dor Democraten, to Antwerpen.
De nieuwe lucht welke over België heenwanit.
en onweerstaanbaar overal binnendringt, had
ook zekeren dag een spleetje gevonden in onze
Hoogere Lundskauier en de mulle hersenkas ge
zuiverd van vele onzer bewarende Vertegen
woordigers.
Sedert de stichting van ons Koninkrijk België,
had men in ons Parlement uitnemend wel de be
langen der hoogere klassen behartigd.
Ministers en sabelsL-pers, bureel ratten van allen
aard, cours spel- en vrouwen minnaars werden
herdacht.
Do oude zwoeger bad men vergelen...
't W as een oudePaus.cn ceh jonge Keizer die
gersukt werden door I10I lot van don afgesloofden
voor!brenger eu huuno slem tot zijne bescher
ming verhieven.
Ook in België,waarde voi.slcrs der kamers door
het olk waren opengezet, weerklonk hun woord
eu vie,'op goeden grond.
Met innige voldoening zagen wij het vervelend
uitzicht ouzer vischwijven-pohliek veredelen
.iet p'diti*rk peil verhoogeu de wapens werden
ie ei ,?iegd en het algemeen belang, bet lot der
oud' zwoegers, prikkelde alle geesten.
't Was toen dat minister De Smet in de kamer
uitriep Wij moeten geld zoeken voor het werk
manspensioen.
Ongelukkiglijk werden slronkelsteenen in den
weg gerold.
Instede van bespoedigd, zooals naar elks mee-
ning noodzakelijk was, werd dit menschlievend
werk door de volksvijanden beknibbeld, uitge
steld, verdaagd, zoodat de lange rei van alge-
sloofJe zwoegers, in wier verflauwde oogen een
vonk van hoop had geglimd,het hoofd moedeloos
lieten nederzinken.
Is het ontwerp dan voor goed verloren
Velen zouden het wenscben.
't Is immers een last, denken zij, op dan rug
der rijke standen, 't Is een groot leger van slaven
dat wordt vrij gemaakt. En dat willen ze niet.
Anderen, die z;ch partijgangers der pensioen
kas noemen, willen het denkbeeld misvormen.
Z'j willen een pensioenkas maken, waarvan de
sleutel alleenlijk met goud te koop is en voor wel
ke duizende werklieden zouden staan waterlan
den.
Een groote plicht weegt op de werkers, op de
burgers, op de wetgevers en voornamel jk op de
partijen.
Het ontwerp verwerpen, daarvan kan geene
spraak meer zijn. Het ministerie dat zulke mis
daad durft begaan, zou zich zelf aan de galg tee
kenen.
Het ontwerp misvormen, mag niet. Men raag
den wroeter niet treffen die ongeluk had niet
genoeg loon ontvangen, om zich den sleuth
eener misvormde pensioenkas aan te koopen.
Er moet dus gezocht worden naar een gehe.
dat aan de verwachting des volks voldoet naar
eene instelling die waarlijk vaderlandsch raag
heeten, die de oude werklieden onder hare vol
doende bescherming neemt en de klimmende
werk-en'spaui Ziiamlieid van ons volk aan prik
kelt.
Op dien voet, M M., moeten wij ons richten.
Moest onze bespreking ertoe leiden eenen draak
met zeven koppen op ons program te plaatsen,
we zouden onzen lijd deerlijk beklagen.
Om kort en recht naar de kwestie te gaan, stel
len wij de volgende vraag
Heeft de Belgische werkman recht op een
pensioen vanwege den Staat
En wij antwoorden zonder aarzelen JA.
Moet hij, persoonlijk, niet geldelijk bijdragen
tot dit pensioen
En nogmaals zonder aarzelen klinkt ons ant
woord NEEN.
Maar dat is socialism, hooren wij uitroepen.
Laat ons redeneeren
De natuur schrijft als onschendbaren grond
regel voor, dat de werkman genoeg moet win
nen voor hem en zijn gezin, voor de dagen van
ziekte of krankheid, cn eindelijk ook voor den
dag waarop hij zijne laatste krachten aan den
arbeid heeft geschonken en ia zijnen onderhoud
niet meer kan voorzien.
Wint de werkman in België zulk loon
Neen Het getal der uitverkorenen is zoo bit
ter kleiu, dat het in de massa der uitgebuitten
verloren gaat.
De Belgische werkman ontvangt zijn vol
komen loon niet. De concurroncie ontneemt er
hem een deel van en de Staat gedoogt dat. De
Staat verklaart zich onmachtig en onbevoegd en
laat vrijen teugel aan de concurrencie.
Nemen wij zijne redens aan, Mijne Heeren.
Nemen wij aan dat gendarm de Staat b
dengene kan vastgrijpen, die een stuk meubel
onder de waarde Inkoopt, ea hij den woekeraar
moet laten begaan, die den arbeid van den wer
ker onder de waarde afperst.
Doch dan heeft de Staat voor dubbelen plicht
den ónlblooten workman bij te springen als
hem de arbeidskrachten zijn begeven en die
toomelooze concurrencie in den persoon van hare
plichtvergetende genieters aan te spreken, opdat
zij denafgoslootden. voortbrenger, den steun en
veraaugenamer van huDnen levensstand, geen
iotlaleu sleepen,, gel ijk aan dit van eeacn dolen
den hond.
Dat Is geen verderfelijk socialismus, Mijne Hee
ren 't is eene rechtmatige restitutie. Wélke de
Maatschappij aan den ullgebuitte verschuldigd is,
Mijne Heeren. wij gelooven niet dat de tegen
strevers van het pensioen door don Staatzoo
blind zijn als ze wel schijnen.
Huldigt onze huidige Samenleving niet zelve
dit princiep
Zien zij niet dagelijks onze weeshuizen, onze
gestlèhten voor oogeneesbaren, voor oude man
nen en oude vrouwen voor hunne oogen opre
zen Eu wat zijn die instellingen anders dan
staatspensioenen aan weezen, oogeneesbaren en1
ouderlingen geschonken
't I? waar, om die pensioenen te k innen ge-
