,i===\
ORGAAN DER CIHRISTENE VOLKSPARTIJ.
-I
Alles voor en door het volk
Zondag 26 Februari, meeting
van Priester Daens, in 't lokaal
der Christen Volkspartij te Ninove.
||-
DE PACHTEN.
Testamenten...
Genever.
2'agt en kribbelt al wat ge wilt,
'k ga sparen voor een pensoen
De loonen hier en elders.
De nieuwe jachtwet.
Werkkontrakt Werkongevallen.
rdereSSe°„,sT.,3te"blU" hBl
TWEEDE JAARGANG, Np 13
5 CENTIEMEN HET NUMMER.
ZONDAG 26 MAART 1899.
DE KLO
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden 0,80 fr.
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
De Christene Democratie zal de redding zijn
der volkeren. Leo XIII.
ANNONCENPRIJS per drukregel
Gewone annoncen o,i5; dikwijls herhaalde bij overeenkomstvonnissen o,5o
reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij. Ongeteekende brieven worden geweigerd.
Wij verwachten veel volk. Als 'tweer
een beetje lukt, zal 't schrikkelijk zijn.
Wij zetten de vrienden aan, om 't hall
3 aan te statie post te vanen tegen dat
Priester Daens afstapt.
Vandaar trekken wij naar 't Kerk
plein, waar de meeting plaats heeft.
Na de meeting, pleziertochtje rond
de stad en verorbering van een glas
lekker nat.
Welkom dus I
In het zweet uws aanschij'ns zult
gij uw brood eten.
Dat is de wet der menschheid.
De werkman geelt zijn zweet.
De pachter ook.
En geen van beiden, noch pachter
noch werkman, krijgen brood, o 1 ten
brood genoeg ,rocr hen en
hunne familie.
De werkbaas steelt het zweet van
den arbeider door de hongerloonen,
die hij' toewerpt.
De eigenaar rooft 't zweet en 't leven
van den boer door 't afpersen van hoo-
ge pachten.
Beiden, werkbaas en eigenaar, zon
digen tegen de rechtveerdigheid; hunne
doenwijze roept wraak van God en de
menschen.
Wat eischt de rechtveerdigheid in
't bepalen der pachten wij' zeggen, de
Rechtveerdigheid, en niet, de
menschlievendheid. :t Miskennen
der rechtveerdigheid dwingt tot resti
tutie of weergaaf.
Vooreerst, alvorens er spraak zijn
kan van pachten voor den heer, heelt
1de pachter recht op de verschotten
die hij gedaan heeft voor zaaisel, vet
ten en verdere bebouwing. De pachter
heeft te zijnen nadeele het land verrijkt;
de rechtveerdigheid eischt dat hij ver
goeding bekome.
2) Boven vet en zaaisel, steekt de
pachter nog in 't land zijn eigen zweet
en arbeid alle arbeid moet beloond
worden. Heeft de pachter daghuren
betaald aan werklieden, die daghuren
moeten hem worden weergekeerd.
Heeft hij het land zelf bewerkt met zijn
lamilie, dan heeft hij rechtop een vol
doende loon voor hem en de zijnen.
De landbouwer, die handenarbeid
doet, zoo staat er geschreven, moet de
eerste van de vruchten der aarde ge
nieten.
Op de waarde van den oogst moet
dus afgetrokken worden 1) de ver
goedingvoor bebouwing, 2) de vergoe
ding van den arbeid van den pachter
en zijn familie. Na dien aftrok, en dan
alleen kan er sprake zijn van de pach
ten van den eigenaar.
Eerst aan den boer zijne uitgaven
weergekeerd, een behoorlijk leven aan
den veldslaal verzekerd, en dan mag
er gezorgd worden voor de brandkas
van den heer.
In wat verhouding?
Hier gelden geene vaste regels.
In de middeleeuwen, in vele s'reken,
gal men, na aftrok voor onkosten
en arbeid de 3/4 van den overschot
der opbrengst aan den eigenaar 1/4
bleef aan den pachter, die zoo middel
vond om een oordje voor kwa dagen
weg te leggen.
Ziedaar wat dc rechtveerdigheid
vraagt in t vaststellen der pachten
Ziedaar de christene leer, lijk ze door
de godgeleerden wordt onderwezen
Die leer heelt men vergeten. Men
verrijkt zich door wraakroepende zon
den, daar ligt het schreeuwend kwaad.
Velen durven dat kwaad niet aanra -
ken, zelfs ni^t noemen, uit schrik, uit
ontzag, ja, zegt men, om wille van den
vrede En terwijl gaat de broodroo-
verij van den eenen christen mensch
door den anderen immer voort, en de
zwcetdruppelen van den wroeter roe
pen de stral in van God
De Christene Volkspartij' kent noch
doekskens noch omwegen. De waar
heid voor alles Alle misbruiken
schandvlekken, alle uitbuiterij brand
merken, zorgen voor de vrijheid, de
rechten, het brood van burger en werk
man, dat is haar doel Eens met de
hulp van 't volk zal zij dat doel berei
ken Roeland.
Onze lezeis weten dat M. Karei Woeste een Ge
luksvogel is. Zoo heeft een doove kwezel, met
wiehij op geen honderd staken verwant was hem
eens een vet testament achtergelaten. (Wij we
ten nut meer of het een kasteel, een oud man
nekenshuis of een fabriek was).
Maar volgens het schijnt heeft hij nu een ander
stuk spek in 't zicht.
Nu zouden al de werklieden van Ninove van
zin zijn hem in hun testament te zetten.
Men spreekt van huizen, stukken 'lai d, zelfs
hier en daar van een klein kasteel, maar bovenal
van eene ontelbare menigte spaaiboekjes, welke
de gelukzalige wellustelingen van den arbeid in
dt-ze gouden tilden van welvaart en overloed
hebben verzameld.
Een correspondent van den Couhrier verze
kert ons, dat zijne groene excellentie eens naar
Ni novo zou willen afzakken, om te we'en wat or
van is, maar dat hij verlegen is van de sneeuw
ballen.
Wij hebben hem geantwoord De voorzich
tigheid is de mode van den potcelijnwinkel.
Flip.
Niet te betwijfelen is 't, dat de genever schrik
kelijk veel kwaad doet aan de werkmansklas.
De zuurgewonnen penningen verteren in
drank, thuis vrouw en kinderen met den honger
in de kaken, de gezondheid in den grond boren,
zich verheesten naar ziel en lichaam, is dat dé
taak niet van den genevelist 0, ik weet wel wat
hiertegen opgeworpen wordt Da rijken zuipen
champagne, zij zwemmen in de plezieren van
den drank, en wij, arme duivels mogen geen
borreltje di iok-nTwee argumenten stooten die
redeneering overhoop. Een rijke.mag sparen, een
arme moet. Doen sommige rijke rnensehen meer
dan hun paart in 't zuipen, geven zij bewijzen
van wulpschheid en verkwisting, daarin mag de
arme man toch geene reden zoeken oin zijne
eigene verlaging van karakter te verschoonen.
Neen, slechte voorbeelden inroepen, om ods vrij
verlof te geven, te roeren en te wroeten inde
moddergoot van onzen tijd, dat is niet toegeloten.
Om de geneverplaag, den kanker van ons volk,
te bevechten, heeft de slaat een reddend middel
't monopool van den genever doch eer we dat
krijgen, kunnen de drij-vierden van België go
alcoliseerd zijn. Nog'ne keer, die nalatige lui
huid onzer wetgevers, mag ons niet onverschillig
maken tegen den genoveiduivel. Wij moeten
hem bevechten overal en altijd. Zonder kracht-
inspai.niug brengt men niet- te wegc dat deugt.
Hier is'i. weer z.oalsin ander ge\allen Willen
is kunnen met vlijt en spoed vervormt men ee
wereld.
Op de meeting te Boom, zei Hector Le-
bon De wet up het werkcontract is een holle ton:
ze klinkt hard, maar er zit niets in... Zoo is 't
k Heb thuis 5 kleine bengels... Mijn .Tefken,
rr. n oudste heeft verleden week zijn perste com-
11 ie g- daan en mijn jmtrstp, mün Fleerken. is
ut t. n kwajen.. Ja, "kga sparen voor myn
P'.nsicen.
Vroeger zat ik met groote lasten... 'I Pèteken
vaq de vrouw* op r!en hals... Wij hadden voor
li' n wel een troksken van den Arme, maar nog
zijn zout niet... 'nen drinkpenning... Wij hebben
er wat meè afgezien... De vrouw werkte haar
bhiid on krom., 't is 'och heuren ouder., 'k deed
00.: mijn devoören... maar w en konden er niet
ko nen.. Armoë en ellende ziekteen droefheid.t
Gc-llof, nu ligt. hij tn 't gasthuis, nu kunnen we
w r asem scheppen en... sparen voor ons
pensioen...
vent ge mijn vrouw Een stevige deerne, niet
w -.r Wat geel van vel en diep van oogen,
va als ze nog in "^vlasfabriek werkte,., maar
an-lers een kloéke deerne.. En toch, mensch, ze
lin t aan de vallende ziekte... 't Is wreed, om ze
so ns to zien liggen... Sappigheid, zegt de dok-
to< 0... Van kloeken aard, maar niet wel gevoed
in npur felste jaren..,, bit mensch moet de kloekte
he hen een stuksken vleescb, een kommeken
sb. de sopp, een eiken op lijd en stond, maar,
oil -as, kau een werkman dat geven
Sn toch ga ik sparen voor mijn pen
sioen
■'ja, nu ben ik er hoven op! Geen doktoor
m r vnnr mijn Tin'neken, ons .letken 'ne jongen
nu# dikke braaien en ons Fteërkpn links 'ne.fel-
vaj.i kant Ziet die stoebbers eens na Dat rijdt
ei: ravot hun brock van do billen, vecht en slaa'
komt thuis met 'ne bloedneus, breekt kloefen ca
ruiten... Echte Nerviers Of die kleine duivels
mij geen en last veroorzaken Pardjiek, dat ge
loof ik wel... last en onkost. veel onkost. gcdu'ig
oncost, maar toch ga ik sparen voor mijn
pensioen
Dat is mijn woord
Anderen laten zich afschrikken door de ontel
bare lasten die 'ne werkmensch hoeft, maar ik
lach hun vierkant uit... Ik laat ze Hutten achter
't pensioen der democraten.. Ik roep met Woeste,
Bethune en heel deu reesem Vivan de lijfrent-
kas, die 50 jaar in den grond gezeten heeft, maar
g<; ukkiglijk weer ontgraven is... Ha, ha, ba...
Wie kan er beter tegen dan ik Win ik geen 3
fr. 40 daags, op mijn gemak? Ja, ja, met niet
veel te werken, in 't fabriek van M. Woeste, Leu
genaar en Compagnie... Mijn vrouw wint haren
kost en 'ne zilveren Lowie, met den baron zijn
voorsch-aolen en schabben to wasschen... L- gt
die winst 'ne keer te zaraen, doet er onzen onkost
af van huishuur, vuur licht, eten, onderhoud
w'hehben overvloed... overvloed... Ja, ja, Vivan
de Lijtrentkas
Moeten mijne kinderen op d'andere staau wa
tertanden, moet mijn vrouw verkwijnen als eon
bloem in den herfst, moet ik de stem van vader
in de ziel versmachten, wat geeft het aan die
rijke smachthalzen... Ik zal dan toch vooruit
ziende, spaarzaam, ordelievend zijn geweest.
0 .werklieden, als ge wilt braaf, en deugd
zaam, en waarlijk christen zijn, geen democraat,
laat u pluimen en plunderen als hoenderen en
denkt van usv leven op geene pensioenkas meer
't Gedacht alleeu is zonde...
liet a: lu idsoflicie der Vereenigde Staten heeft
con statistiek opgemaakt der middelmatige
loonen, welke te Luik, Puriis, Londen, New-Vork
en San I- rancisco, door timmermans, meubel
makers, letterzetters, smeders, metsers, schilders
enz. zijn gewonnen.
Te Luik won men /an 1870 tot 1878 3.34 van
1879 tot 1887, 3,03 van 188S lot 1896,|3,70
Te Pariis van 1870 tot 1878, 6,19 van 1879
tol 1887, 9,6van 1888 tot 1896, 7,32.
Te Londen van 1870 tot 1878, 8.75 van 1879
tot 1887, 9,0 jvan 1888 tot 1896 8,10
Te New-York: van 1870 tot 1878 12,81 van
1879 tot 1S87, 14,-43 van 1888 tot 1-96, lö 27
Te San-Francisco van 1870 tot 1878, 10 06-
van J879 tot 1887 18.59; van 1888tol 1S9G, 15.21
't Is klaar dat de prijs der eetwaren van de
eene plaats tot do andere verschilt; 't ware wen-
scbelnk daaromtrent ook een statistiek te bezit
ten. Doch van i.u al kunnen wij verklaren dat in
België in evenredigheid de kleinste loonen wor
den betaald.
Dat M. Woeste die cijfers eens aanhale in de
Kamer, het zijn de eenige die te pas komen.
Uit eene briefwisseling van Het Volkrecht
knippen wij het volgende:
«Met waar genoegen vernemen wij dat er ein
delijk een voorstel is neergelegd betreffende de
WRziginder jachtwet. Hewel het wordt hoog*
lijd dat er aan die hatelijke wet eene verandering
to'gebracht worde. Maar wat zal de nieuwe
jacht we' zijn ?de dagbladen geven eene onjuiste
Inlichting ofwel zijn zij zelf slecht ingelicht
moest men deze laatste gelooven, dan zal de wet
van nul en geener weerde zijn.
Ten 1°, het zal toegelaten zijn aan alle verbrui
kers van land het wild konijn te vangen en uit te
roeien en hij mag* zelf een derde persoon met
de/.e zorg gelasten
Ten 2', de schade door het wild konijn veroor
zaakt ordt verdubbeld, en de boer zal maar
eene klacht in te dienen hebbeD bij den vrede
rechter om dezelve te bekomen, enz. enz.
Dit is allemaal welmaar wat zullen de kasteel-
heeren daarvan zeggen, zij die de konijnen liever
Zien dan den boer 1 Dat er eens een boer begint
met konijnen te vangen, of dat bij eens begint
schadevergoeding te vragen aan zijnen meester,
lie heb. er van de konijnen dai hij eens begint
bil zai onmtd iellijk zijn paspoort zien gereed
maken en de beer zal liever al zijne landerijen
zten braak liggen gelijk het nu al reeds gebeurt
in verschtllige gewesten en wij zullen er vet bii
varen met de nieuwe jachtwetde ondervinding
zal ons leeren dat de nieuwsoorlige jachtwet zal
dienen 0111 den boer uil le buiten en onderlinge
twisten te verwekken.
Als gij dc konijnenplaag wilt Ie keer gaan
heeren wigevers, zegt dan maar kortweg, het
"T '«cotooid worden eu het mag
gedood worden waar hel zit, en dal door Jan en
alleman.
Jan Van Sul.
N. d.Red. - Alhoewel wij niet gansch met
onzen korrespondent instemmen, daar de eigen
dom zijne rechten heeft, nemen wij dien 00 en
keuren zijne opmerkingen goed ondervinding
heeft ons geleerd dat de plagerijen die den boer
teisteren waarlijk verbazend zijn
Dat de belanghebbenden spreken.
In de overeenkomst die de werkman met ziin
moester simt is wel een der belangrijkste en ken.
schetsende tijdstippen het werkongeval
Nu het wetsvoorstel over de arbeidsovereen
komst der regeering, waarover men thans in de
Kamer eene bespreking houdt, zegt niets van
het werkongeval. e TS van
't ls waar, art. 9 legt aan den ondernemer de
verplichting op met eene vaderlijke waakzaam
heid, ondanks alle .egenstrijdige overeenkomst
te zorgen dal bel werk m betamelijke voorwaar'
den van vmhgheid on gezondheid geschiede
,..aar wanneer men de bekrachtiging deier
bepaling zoekt, dat ts de waahbohc die den na!
troon verplicht overde veiligheid ende gezo™.
"lom. daarover bl'ifI liet ontwerp
Dit is eene ongelooflijke leemte in het outwero
en niemand kon die tot nu toe verrechtvaar-
Toen het gouvernement zijne meening deed
kennen om hel artikel betreflende de vaststelling
der verantwoordelijkheid weg te faTen in def
hoogeren arbeidsraad, verzetten M.M Prios en
Dejace zich hevig daartegen.
Een werkkontrakt zonder schikkingen over
de verantwoordelijkheid zou een ware misval
wezen zegde M. Dejace. «usvai
Si. Prins zegde van zijnen kant Indien het
ontwerp de gevolgen van de verantwoordelijk-
Inderdaad, het is niet te begrijpen dat mende
arbeidsovereenkomst door de wet bepaie zonde?
ca tmen een harer belangrijkste zijden zou o?
heldoren do verantwoordelijkheid en de waal-
borg der ongevalion. Wanneer het burgerlijk"
wetboek zich met de opdracht, het bewÏÏn
vorlmreo of vervoeren van zaken die het ran?'
m°>-nv—eeokomst uitmaken, bezig houdt
hunne minste bijzonderheden d.
gevolgen van het verhes of schade die de raak
leden heefl?"61^ uilmaak?g£
In het onderhavig ontwerp niets daarvao
Daags na de stemming der wet geschiede er
een werkongeval. "ieae er
liet slachtoffer moet het bewijs leveren
het ongeval, hoe het ineenzit •»- n
mag toegeschreven worden.
Wie weet er niet op welke onrechtvaardige eo
hatelijke gevolgen zulk stelsel uitkomt
en waaraaD het
