Yereeniging of redding.
Het nieuws der weel.
Minister De Bruyn
en de Margarine.
DE ERFENISWET.
Priester DAENS-penning.
Voor de vlag van Wetleren.
Broedermoord te Denderwindeke.
Zeventig maal op honderd kan de werkman
de preuf door de rechtbank geëischt niet voor
brengen. Lokalen zijn veranderden de werklie
den aarzelen getuigenis te geven uit vrees voor
werkverlies.
En dan de onkosten van onderzoek, die de Pro
Deo niet begrijpt, de traagheid der proceduur, en
de lasten de betwijfelbare gevallen.
B. V. een machinist in dienst op zijne locomo
tief wordt door de ontploffing van eene stoombuis
blind geslagen.
Om eene vergoeding te bekomen moet hij een
gebrek van maaksel kunnen bewijzen door den
vervaardiger bedreven hij moet een gebrek van
fabrikatie aan die buis vaststellen die in duizend
stukken gevlogen is
Men werpt op dat er in de Kamer door den
achtbaren heer Nyssens een wetsvoorstel over de
Vergoeding t egen werkongevallen neerge
legd is.
Het ontwerp raakt het grondbegin der verant
woordelijkheid niet aan. Het stelt lusschen tus-
schen patroons en den werkman een soort van
voorbeding, krachtens hetwelk alle ongeval, dat
niet aan de vrijwillige fout van een der beide par
tijen ligt, den patroon verplicht den werkman
te vergoeden, in eene mate die den helft van zijn
dagloon niet mag te buiten gaan.
Dit ontwerp heeft voor groote verdienste dat
het eene vergoeding verzekert voor de ongeval
len veroorzaakt door louter toeval of door gebrek
aan vooruitzicht of voorzichtigheid van den werk
man.
Maar onder voorwendsel dat het ontwerp op de
vergoeding aangekondigd zij, moet er in het
werkkontrakt over de waarborg gezwegen wor
den.
De kas tegen werkongevallen zal nog uitblij
ven vooraleer aan het daglicht te komen, indien
het niet geheel en gansch misvormd wordt.
Wij zouden ten minste willen, met de heeren
Carten de Wiarten Cie, die een amendement aan
het art. 0 van het werkkontrakt lubben neerge
legd dat de patroon, tenzy hij bewijze.dat
het ongeval aan een vreemde oorzaak te
wijten is die hem niet ten laste kan ge
legd worden, verplicht zij den werkman
schadeloos te steUen voor de gevolgen
van alle werkongeval, en dat ondanks
alle tegenstrijdige overeenkomst.
Die omkeerii g van bewijsleveriug, hoe meer
men nadenkt, kornt overeen met den geest en
den tekst van hel burgerlijk wetboek.
Voor den voorbijganger" die gekwetst wordt,
spruit het recht tot vergoeding uit de wetzelve.
Voor den werkman ontstaat dit recht uit het
werkkontrakt, dat van den kant van den
baas de verplichting voorziet over de veilig
heid en gezondheid van het werk te waken.
Nu dan, in zake van verplichtingen aangaande
een kontrakt, is het de creancier (die in dees ge
val de werkman is) enkel het contrakt en diens
niet-uitvoering (aangaande de voorwaarden van
veiii0iieid eu gezindheid, dus het ongeval) vast
stellen. Dit gedaan, i-: het. aan den schuldenaar
t_dit is de patroon), goed te maken dat hij vreemd
,saan die niet-uitvoering en de oorzaak hem niet
mag loegoweten worden. Kan hij bewijzen dat
de werkman eene fout begaan heefi, of het on-
gevcl aan een louter toeval is te wijten... hij is
ontslagen van alle schadeloosstelling, zooniet,
is hij eene vergoeding schuldig.
Die omkeering van de bewijslevering is
is dus eene klaarblijkelijke waarheid, evenals
het een groot uitwerksel zal hebben in het be
lang van den werkman.
In ons artikel van Zondag laatst zegden wij
dat, wil men 't bedrog met de margarine beslrij
den, er volstrekt iets bij 't maken van de marga
rine moet verwerkt worden, ten einde, alle koo-
pers van boter en vooral de boterkoopmans in
staat te stellen, van in de boter die zij knopen de
margarine te ontdekken op eene gemakkelijke
en weinig kostelijke manier, eu dit met
hetgeen in de margarine gemengeld is, te voor
schijn te doen komen.
Welnu het ontdekken van met sesamer-olle
verwerkte margarine is niet gemakkelijk en
moet weeral veel kosten, zegden wij, terwijl het
tegenovergestelde waar is indien de margarine
phénolphtalëïne moet inhouden.
En d3t bewijzen wij vandaag.
De scheikunde is onder andere de kennis van
de uitwerkselen die te weeg gebracht worden
door het samenbrengen, aanraken of vermengen
van verschillige bestar ddeelen of stoffen. Die uit
werkselen kunnen onder andere eene verande
ring zijn van de kleur, den geur, de vastheid, de
vloeibaarheid, den smaak en ook van de wezen
lijke natuur van een of van de twee stollen die
men bijeenbrengt. Al die uitwerkselen staan ge
kend en geboekt en volgens het samenbrengen
van zekere gekende stoffen, inet eene andere, dit
of dat uitwerksel heeft, kan men met zekerheid
zeggen welke die andere stof is.
Welnu veronderstel zuivere boter en boter die
vervalscht is met margarine waarin sesamer-olie
werd verwerkt.
Wat moet men bij die twee soorten boter doen
om te weten welke de vervalschte is en welke de
zuivere
Slaat al de vakboeken open of raadpleegt om
'teven welken apotheker ot scheikundige en ge
zult zien, dat er maar twee dingen kunnen ge
bruikt zijn
ofwel een mengsel van chloor-zuur met kan
dijsuiker, in de verhouding van omtrent een vin
gerhoed cliloorzuur (met 1,18 dichiheidsgraad)
legen 5 of lOcentigramineu suiker
oiwel een mengsel vau chloorzuur met 4 of 2
druppels alcool, waarin 2 ten honderd phenol
ph kléine is.
't Is gelijk welke van de twee middels men bij
deslalen boler doet, de zuivere boter zal hare
kleur behouden, maar de vervalschte boler zal
purperiood uilslaaD, omdat er sesamer-olie in is.
Maar
Wi« heeft die juiste mengsels in ul s en wie
kan ze dus gebruiken Niemand, tenzij de
apothekers en de scheikundigen. Zelfs
heeft een der beste scheikundigen vau Brussel
verklaard dat het tweede mengsel, dat hij acide
chlorhydrique furfurolé noemde niet te vin
den nog bij geen 2 apothekers op 40.
Daarer boven bekomt men dezelfdepurperroode
kleur door't vermengen van het eerste middel
(chloorzuur en suiker) met zekere van de beste
olijfolie. Dus is bette voorschijn komen van die
purperroode kleur geen volstrekt bewijs dat er
sesamerolie in de margarine en dus in de boter fs.
Daaruit blijkt dus 4° dat die middels niet on-
faalbaar zijn en 2° dat om ze ie gebruiken men de
hulp moet inroepen van scheikundige laborato
riums of apolhel^^^.n bijgevolg dubbel en dik
betalen voor ie^^Bderzoek dat men wil doen.
Kan dat wel nrmig zijn voor 't volk
Volstrekt niet
Kan en zal de eerlijke winkelier bij iederen
aankoop van boter dat onderzoek doen doen en
betalen Geen een en nochtans is 't noodig,
anders zijn ze blootgesteld iederen keer ver
valschte boter te koopen en voort te verkoopen
eu dus gestraft te worden.
De commissie in 96 door Minister De Bruyn
aangesteld, dus zijne commissie, vroeg topn
reeds dat de laboratoriums van den slaat koste
loos tei beschikking zouden gesteld worden van
de boter handelaars.
Welnu, niet alleen de eerlyke handelaars of
winkeliers moeten kunnen, zonder kosten to
doen, wet-n wat ze koopen, waar al het volk
en iedere huisvrouw moet dat t urmen doen,
omdat er zoo schrikkelijk vele winkels zijn die
zelf margarine in hunne boter meDgelen.
Zal minister De Bruyn nu al de laboratoriums
vau den staat kosteloos ten dienste stellen van
Jan en alleman Wel ze zouden ge.en tijd genoeg
hebben al werkten ze dag en nacht! Of zal hij al
de apothekers verplichten gratis voor niet de
boter van Jan en alleman te onderzoeken Maar
ze zouden hem dan toch ten minste in de maan
wenschen oiwel zal hij ze dwingen mits beta
ling? En met welk geld zal hij dat doen
Uwe sesamerolie, mijnheer de minister, deugt
dus nietVolstrekt niet
Wat er moet zijn in de margarine, dat is phe-
nolphtaleïne
Dn waarom
Omdat de phenolph'.aleïne en dus de margarine
die er inhoudt, kan ontdekt worden door iets
dat niets kost en dat iedereen in huis heeft,
tol de armste menschen loc, iets dat ieder koop
man in zijn zak lean steken als hij naar de markt
traaf, en dat iets is doodeenvoudig een brokske
sel de soude, die al wat de phenolphtaleine al
was het maar aangeraakt heeft, in 't purperrood
kleurt, zouder falen en zonder den minsten
twijfel
Hebben wij dan geen overschot van gelijk, als
de vos De Bruyn belooft sesamerolie in de marga
rine te doen verwerken, uit al onze krachten te
roepen
Boeren past opBoeren wacht uw?
ganzen
(Vervolg)
De minder jarige die den ouderdom van 46 jaar
niet bereikt heeft, kan geenszins beschikken.
Nochtans, bij huwelijkskontrakt zal de vrouw
haren echtgenoot kunnen begiftigen met alles
waarover de wet aan den meerderjarigen eclitge
noot toelaat te beschikken, indien zij de toestem
ming en bijstand heeft dergenen, wier toestem
raing voor de geldigheid van haar huwelijk ver
eischt wordt.
Ik spreek hier alleen van de vrouw, daar zij
alleen op den ouderdom van 15 jaar in het huwe
lijk mag treden de man slechts om 18 jaar
Buiten dit geval zal zelts de minderjarige, die
den ouderdom van 46 jaar bereikt heeftslechts
bij testament kunnen beschikken, en zulks alleen
lot beloop der 4/2 van het gedeelte waarover de
meerderjarige beschikken mag!
Maar hij zal geen legaten kunnen maken ton
voordeele van zijn voogd. En zelfs meerderjarig
geworden, zal hij onbekwaam blijven dezen laat
sten te begiftigen, zoolang de voogdijrekening
niet voorafgaandelijk gesloten en aangezuiverd
zal zijn.
Nochtans Iaat de wet, met het oog op de kin
derlijke genegenheid, de beschikkingen in deze
beide gevallen toe, wanneer de voogdijschap door
de ouders of grootouders bekleed wordt.
De geueesheeren, apothekers en geestelijken,
die eenen persoon zullen gediend hebben gedu
rende de ziekte waarvan hij sterft, zijn onbe
kwaam de beschikkingen te genieten welke hij
gedurende deze ziekte te hunne behoeve mocht
gemaakt hebben.
Zelfs de schikkingen in voordeel van den vader
of de moeder, van de afstammelingen of van den
echtgenoot van hoogergenoemde onbekwamen
gedaan, zijn nietig.
Z'j i og enkel gezegd, om dit kapitel te sluiten,
dat de gehuwde vrouw, die geene giften onder
levenden kan doen zonder de bemachtiging van
haren man, dien bijstand met noodig heeft om bij
uitersten wil (testament) te beschikken.
Eindelijk voor wat de onechte kinderen be
treft dient er nog opgemerkt te woroeu, dat deze
uit de schikkingen hunner ouders, die hen er
kend hebben niets mter kunnen genieten dan
hetgeen hun door de wet is toegestaan, zooals
wij dit hooger hebben vastgesteld.
Van wege vreemie personen, kunnen zii alles
genieten wat wettig kind genieten kan.
Errata: In het artikel van 5 Maart 1.1. leze
men, 2'le kolom. 22* lijn, (vaderen moeder uitge
zonderd) ln plaats van (vaderen moeder).
En verder: Laat de overledene nu slechts
in eene lime opgaande bloedverwanten na..., in
in slede van Daar de overlede nu slechts...
Zie ons mengeiwerk op de 4r bladz.
Verscheidene artikels uit plaatsgebrek
verschoven.
Maatregelen worden genomen om DE
KLOK ie vei spreiden langs Ophasselt en llel
dorgem. Vrienden, helpt or.s. Vele handen ma
ken licht werk.
Voor 't laatste, beste lezers, zal ik u trachten
te bewijzen hoe oneindig groot de voordeelen
zijn van vereeniging voor de werkende klas.
Altijd zijn de werklieden de speelbal geweest
der grooten, jaren lang heeft men ze naar wille
keur behandeld eu onder 't juk der ouverdionde
ellende gehouden.
Doch wanneer men eenen blik werpt in de
school des levens, 't is te zeggen, in dn. geschie
denis, zal men weldra zien, dat onze voorvaders
zicli altijd goed van hunnen plicht hebben ge
kweten, om l.unne vrijheid le behouden en
tevens hunnen toestand ie verbeteren.
Van in do vroegste tijden vindt men, dat «ie
oude Belgen vereenigd waren om het dwangjuk
der Romeinen af te weren.
Ten tijde der middeleeuwen slichtten de werk
lieden ambachten, nceringen on vakverenigin
gen om hunnen arbeid te beschermen.
Alsdan vormden de werklieden in 't algemeen,
maar bijzonder de werklieden van hetzelfde vak
eene "are familie zij hadden elkander liefde.
ware hioedermin heerschte lusschen de leden der
ambachten.
Dan was het niet toegelaten de, vrouwen en
kinderen aan de concurrentie prijs te geven,
zooals nu het geval is.
De verenigingen waren zoo sterk, dat zij wet
tige rnacht verkregen door den invloed dien zij
op het bes'uur uilo«Henden.
De gilden hadden h-d r chl bezittingen te heb
ben zij bezaten molens, landerijen en mochten
giften en legaten ontvangen.
De inkomsten welke zij verwierven, werden
voornamelijk gebruikt voor ziekelijke en afge
sloofde werklieden. Ook in tijden van tegenspoed
ontvingen de gildeleden troost en liu'p en zoo
mochten zij de toekomst zonder aDgst te gemoet
gaan.
Doch de Fransche Revolutie met hare ramp
zalige gevolgen heefi deze sclmone instellingen
vernietigd het werd aan het volk verboden nog
voortaau bijeen le komen opdat zij niet meer
ond«-r elkander hunne belangen zouden kunnen
bespreken.
Die machtige en nuttige werken welke in de
middeleeuwen opgebouwd zijn, werden opeens
verbrijzeld en 't volk was opnieuw overgeleverd
aan de dwingelanden.
De burgerij, die vöör de revolutie beloofde met
de werklieden te leven als broeders, had weldra
haren plicht vergeten.
Doch na eene eeuw onder den klauw van deze
roofvogels gelegeu te hebben, gevoelt men lang
zamerhand dat de lijd daar is, om de lessen der
geschiedenis te herdenken en uitspraak te dosn
over het aangedane onrecht.
Waarom zouden de werklieden malkander niet
steunen
Waarom zou hij die ziet dat het niet goed gaat,
dat de kinderen le vroeg naar de fabriek gesleurd
worden, dat de eer der dochter daar iu gevaar
is, dat de vronw te veel van hare kinders wordt
ver wijderd, Jat de werkman alhoewel hij werkt
van 's morgens tot laat tn den avond nochtans
niet voldoende wint om te voorzien in zijne nood
wendigheden, waarom zou hij niet mogen mid
dels zoeken en zich vereenigen om eene macht
te vormen
Waarom zou luj aan zijnen meester niet mogen
zeggen Gij wint te veel zonder te arbeiden, ter
wijl ons slavenwerk ons nog geen eten verschait.
Wanneer wij zien dat de dieren der aarde
hunne voeding ontvangen, de vogels die in de
lucht vliegen met pluimen overdekt en iu staat
zijn hunne joDgen ie voeden, terwijl de werk
man onbekwaam is zijne nadomelingschap te
kleeden en het onderhoud te verschaffen, dan
moeten wij alle middels aanwenden om dien toe
stand te verbeteren.
De wet kan daar oneindig veel aan verhelpen,
maar de vereeniging is sterker dan de wel als
zij door de werklieden wel begrepen wordt.
Door 't vernietigen onzer gilden is 't Vlaamsch
volk arm en slaaf geworden. Door de kloeke
vereeniug van 't Engelsch volk bereikt er de
welvaart een toppunt zooals in geen ander land
in Euiopa.
De werkman heeft dus de natuurlijke plicht
vereenigingen te stichten. Hij mag den moed in
de kloefen niet laten zinken, omdat ons gouver
nement jegens de vereenigiDg zoo stiefmoederlijk
handelt; maar hij rnoel integendeel sterker
dan ooit werken om andere mannen in de Kamer
te krijgen, die de werkmansbonden op vasten
grond zullen vestigen.
Daarin alleen ligt de redding.
J. Praet.
Ontvangen in DE KLOK
Totaal fr. 310,61
UIT TEMSCHE Omdat bijna geheel onze
bevolking Priester Daens tracht te zien en
hem te hooren spreken. 0,50
Opdat Priester DaeDS alle onrecht hem aan
gedaan, verduldig zou verdragen, zooals O.
H. Jezus-Christus deed 0.50
Opdat wij goed weder zouden hebben op den
dag van Priester Daens' bezoek in Temsche 0,50
Onvervaard, 0.20
UIT TURNHOUT. Hulde aan den heer
Jan&sens 0.50
Woest, Woest 1 wat wordt gij ferm afgerost 1 0.50
Recht is recht Bravo 1 Grimaar, Gij hield den
woestaard bij het haar I 0.50
Woeste zweeg gejijk een visch 1 terwijl Gri-
mard zijn bol aan 't wasschenis. 0.50
Hoe kan dat toch zijn dat het werkvolk zijn
stem geeft aan zulk een venijn 0.50
Mechelaar, groot en klein, wil toch priester
Daens genegen zijn. 0.50
UIT WETTEREN. Trots alle listen, trots
allen dwang, doen wij in Wetteren grooten
vooruitgang 0.10
Dit zult gij zioD, bruinisten op Sinksendag, wan
neer wij inhuldigen ons groene vlag. 0.10
Dan zullen alle weldenkende menschen, den
edelen priester welkom wenschen,wiens|kleed
gij, o conservateur, door slijk en modder hebt
gesleurd 0.10
Eene oude vrouw uit Muvlem 0.15
UIT HELDERGEM. Rondgehaald 3.51
Tot betering der Woestislen vau Heldergem 0.15
Opdat de jongens van de Mot bij de Woestisten
zouden een saus botermelk krijgen per jaar 0.25
Ik doe met de Daensen, eene oude weduwe 0.40
UIT DENDERWINDEKE. - Omdat het
vrouwvolk hier zoo geren haring eet, als
z'hem voor niet hebben 0.50
Rondgehaald na het zingen van het lied, als
kloeke strijders blijven wij aan uwe zijde 0.75
UIT NINOVE. 0.30
UIT HERENT Van Jan opdat mannen
die anders op een vol jaar in geene herberg to
zien zijn, in tijd van liiezinger ook maar zou
den uitblijven 0.25
Trakteeren ze dan aan Pieter en Pauwel het is
enkel uit kiesbelang. 0,25
Opdat Pieter en Pauwel dus zouden verstaan
dat men moet kiezen volgens overtuiging
niet omdat men een glas bier krijgt. 0.25
Omdat het een frank zou zijn voor onzen kloek
moedigen Volksman. 0.25
Eenige Demokaten van Herent. 1.00
Opbrengst 84,84
Pr. De Pelsmaecker, advokaat te Brussel 5.00
Rondgehaald in het lokaal na het zingen van
mijn arbeid door C. V. S. 0.50
UIT CALCKEN Omdat de Calckenaren
zoo smakelijk gepeuzeld hebben aan den April
visch, zij vonden er geen graten ia 0.50
Omdat onzen jonnen haan, die nog in zijn schel
pen zit, onzen ouden al wil overkraaien. 0.50
Omdat de kiezers van Kalken den al te hevigen
jongen haan in zijn schelpen zouden laten zit-
ten\vroetelen t"t rust en vrede der gemeente 0.50
Opdat de kazakkeerdersmeerderheid geen stok
ken meer in 't wiel zouden steken. 0.50
Een wreede moord, een broedermoord heeft
Zondag namiddag, deze achtbare gemeenle in
op-chndding gebracht.
Ten einde onze Ijzers goed in te lichten, heb
ben wij de gehuren zelf onderhoord en ziellier
wat zij vertollen
Sedert eenigen tijd lepfden de gebroeders Leo
Sterck en Domien Sierck, Leiden steenbakkers,
in twist.
Die twist was ingekomen door eene onnoozel-
heid. Z'hadden 'neo oven steen gezet te Meer
beek en gedurende 't werk eenige halve tonnen
bier gedronken met 't volk. Leo had die betaald,
terwijl Domien van zijnen kant steen kreeg van
zijnen broeder.
liet is de rekening van dien steen eo dat bier,
die ruzie deden ontstaan en aanleiding gaven tot
dien vreeselijken mansslag.
Volgens de getuigenis van de vrouw van het
slachtoffer bedroeg het verschil arme 3 fr.
Arme 3 frank
Zondag oatmddag, rond 4 uren, kwam Leo bij
Domien, die herberg houdt, opnieuw den dwars
drijver spelen. Ouder zijne vest hield hij eene
oude bajonet vei borgen die verscli geslepen was.
Er was niemand iu huis dan een heer van
Herin nes.
Op 'i eerste wcor l van Domien trok Leo het
vret-selijk moordtuig te voorschijn. Domien
deinsde nog eenige passen terug, maar Leo plofte
hem 't lemmer in den buik, ouder de ribben,
zoodat het door de lever tot in de maag drong en
het slachtoffer nederstortte.
Leo geleek na dit schelmstuk aan een razende
beest en 't was slechts met bovenmenschelijke
moeite dat men hem 't wapen kon ontnemen.
Seffens was de roep van de moord door het
dorp verspreid. Mannen en vrouwen kwamen
jammerend toegeloopen, want Domien Sterck was
een allemansvriend, die van iedereen geerne
werd gezien.
De ongelukkige leefde nog. Voorzichtig werd
hij to bed gelegd en den doktoor verwittigd.
't Was M. Deurbroeck die hel urm slachtoffer
zijne beste zorgen toediende.
Eilaas, de wonde was doodelijk...
's Anderdaags om 40 uren was Domien Sterck
een lijk. 5 kinderen en een troostelooze weduwe
laat hij achter.
De moordenaar werd aangehouden en door M.
Carlier naar Ninove gevoerd, vanwaar hij 's au
derdaags naar Oudenaarde is overgebracht.
Al 't volk was te been om het monster te zien.
Van na zijnen lotersdag, zegde ons een deftig
man, heeft hij niet meer gedocht. Hij heefi wel
40 veroordeelingen ondergaan. Eeos in een ge
vecht werd hem een oor afgebeten en 's ander
daags hing ze aan 'nen boom genageld...
Woensdag heeft de begrafenis plaats gehad
onder een grooten toeloop. Da rouw was hart
roerend.
Mannen van Galcken, in 't kort zal
smid Lamnrcctit u eens de waarneid komen zeg
gen over 't pensioen. Hij zou er eenige tegen
sprekers willen aantreffen
Mechelen. De genaamde Pulser, ajusteur
wonende Jodenstraat, verliet de danszaal Lie
KoP7.aal op St. Pietersberg. Nauwelijks buiten
of hij werd door vier kerels welke achter een
hoek op loer stonden, aangevallen en tegen den
grond geslagen zi] overlaadden hem met stam
pen en slagen, tot zij op de vlucht gedreven wer
den dooreen paarpolicieagenten.
Antwerpen. Dinsdag stond heel de buurt
nab'i de tleieuilialsche vaart in rep en roer.
Langs alle kanten hadden sameuschollingen
plaats en de volksvrouwen vertelden de schrik
wekkendste feiten.
Zooals altijd in dergelijke gevallen, waren de
verhalen zeer uiteenloopend.
Eindelijk vernamen wij dat een meisje een pak
je aau den boord der llerentalsche vaart had
neergeleg'l en dan gevlucht was.
Personen uit den omirek die de juffer gezien
hadden gingen hot pakje openen en vonden er
het lij je in van eon pasgeboren !Knd. De been-
les van het wich jwaren aan elkaar gebonden en
de armpjes met eene koord op den rug vastge
maakt.
Er werd eene vrouw aangehouden, doch de
getuigenissen van de personen welke deze be
schuldigden, kwamen niet overeen eu de ver
dachte is terug moeten in vrijneid gesteld wor
den. liet lijkje werd naar het St. Elisabethgast-
huis over gebracht.
