Arbeid adelt
Volksonderwijs.
Veevoeder, i
Over Veevoeder
ONZE REIS
NAAR FRIESLAND
1
De SchatkistbonTderTviuntherstelling
Landbouwweekblad
In Memoriam
ZONDAG 7 OOGST 1921.
Prijs 10 centiemen.
3de JAARGANG Nr 137.
Bureel en Redactie GROOTE MARKT, 8, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTAIRE CAUDRON,
Burchtstraa-t, 3, Aalst.
Aankond gingen volgens akkoord.
Abonnementsprijs
5,00 frank 's jaars.
Men schrijft in op ons Bureel
en op alle postkantoren.
Deze week werden wij pijnlijk getrof
fen door het verlies van een onzer beste
mannen, een onzer wakkerste propa
gandisten, de goede vriend
LEON DE CLERCQ,
van Nieuwerkerken, Schrijver van den
plaatselijken bond zijner gemeente en
hoofdagent onzer Onderlinge Brand
verzekering.
Geboren den 13 Juni 1878 is hij den
2 Oogst aan de liefde zijner beminden
onttrokken, eene weduwe en twee min
derjarige zonen achterlatende.
Hij was een ijverige en werkzame
strijder voor Redt U Zeiven de
knapste agent en hoofdagent onzer On
derlinge Brandverzekering.
Zijne achtbare Weduwe, zijne lieve
Kinderen verliezen alles in Hem, wij
verliezen een onzer beste officieren.
Vrijdag 5 Oogst vergezelden wijHem
naar zijne laatste rustplaats en stuurden
Hem een roerend Vaarwel toe.
Dat Hij in vrede ruste bij den Heer
(Vervolg)
Wij hebben van de gelegenheid ge
bruik gemaakt om onze planters ter
plaats en op struik te koopen. De Eer
stelingen waren reeds ver uitgeroeid, de
Eigenheimers daarentegen staan nog in
vollen bloei.
Van de eerstgenoemde kochten wij
drie soorten 1° eene partij van goed
gekeurd veld met cijfer 9; hiervan koch
ten wij de tamelijk groote planters (de
kleine en heele dikke bleven er uit/. Dit
zijn de duurste en ook volgens de onder
vindingen der Friesche boeren veruit
de beste voor de goede opbrengst.
2° Van dezelfde partij de kleine plan
ters met doorsnede van 32 tot 42 milli
meters deze kosten minder als de eer
sten, alhoewel zij de schoonste planters
zijn.
3° Wij kochten ook eene partij wel
gelukte en op denzelfden grond als de
eerste gegroeide eerstelingen, die niet
gekeurd waren. Dezen kunnen ook wel
met vertrouwen geplant worden en kun
nen wel zoo goed zijn als de eersten,
alhoewel de keuring ons meer vertrou
wen inboezemt.
Het beste veld Krugers van ruim 6
hectaren, goed gekeurd met cijfer 9 von
den wij op een afgedijkte polder. Wij
hebben heel de partij gekocht, al de
knollen uitgenomen de heele dikke.
Eene tweede en derde partij op den
zelfden grond en eveneens als de voriga
goedgekeurd met 9 en 9 1/2 punten op 10
werd op staanden voet gekocht. Wij
kunnen onze leden verzekeren dat wij de
beste velden van Friesland naar onze
streek zullen verhuizen, en dat wij van
deze puike planters van eene hooge op-
brenst zullen verzekerd zijn.
De prijzen voor de Krugers zijn rede
lijk en alles doet voorzien dat de aard
appelen in prijs zullen stijgen. Wij den
ken dus goed gewerkt te hebben met
reeds van nu af te koopen in elk geval
zullen we de beste waar hebben die er
bestaat en misschien wel de goedkoop
ste O. C.
i.
Deze twee laatste jaren is men in
België, gelijk overal elders, aan 't pra
ten en aan t schrijven gegaan over de
zoo belangrijke kwestie van het lager
onderwijs. Eindelijk heeft men toch in
gezien dat hier in Wallonië zoowel
als in Vlaanderen de toestand effen
af erbarmelijk is.
In 1914 werd het onderwijs verplich
tend en in 1921 wordt het nog altijd
niet toegepast, zoodanig dat de Minister
zich verplicht ziet deze wet te verscher
pen. Naar mijn gedacht is de wetgever
hier met het verkeerde middel begon
nen. De scholen en het onderwijs zelf
beter inrichten was een eerste plicht.
Slechts dan als men alle andere verbete
ringsmiddelen had aangewend om de
school degelijk en door 't feit zelf aan
trekkelijk voor de jeugd te maken, had
men tot deze reeds verstrengde wet zijn
toevlucht moeten nemenwant er is
veel gevaar bij al degenen die van
den toestand van ons onderwijs iets af
weten zullen dit graag bekennen dat
deze laatste maatregel niet tot een beter
schoolbijwonen, althans niet tot een
beteren uitslag van het onderwijsbijdra
gen zal. Ik wil natuurlijk van de uitzon
deringen niet gewagen, die zullen er
altijd bestaan, ik bedoel voornamelijk de
schooljeugd in 't algemeen.
Het grootste perhonderd der bevol
king zal na de lagere school geen onder
richt meer genieten, de lagere school is j
dus hun hoogeschool en moet hen zoo- I
veel mogelijk alles geven wat zij door
't leven aan wetenschappelijke begrip
pen zullen noodig hebben dat onder
wijs zal hun eenigste richtsnoer en licht
baak wezen. Dit is voorwaar een zen
ding die ons inziens nooit hoog genoeg
zal geschat worden. Zoolang het koste
loos onderwijs van laag tot hoog niet
zal bestaan, moet de lagere school dus,
in de ver uit meeste gevallen, in de mo-
gelijkhaid gesteld worden alles te geven,
wat het in de beste voorwaarden geven
kan.
Op verschillige gemeenten zijn voor
uitziende besturen er toe overgegaan
betere schoollokalen in te richten en een
talrijker onderwijzend personeel aan te
stellen en dit reeds met de beste uitsla
gen, daarbij mogen nochtans wat
dikwijls het geval is de leermiddelen,
de schoolvoorwerpen voor onderwijzer
en leerlingen ntet vergeten worden. Het
is waarlijk verwonderlijk dat men hier te
lande langs dien kant, onder de bena
ming van spaarzaamheid, vrekkig durft
te zijn terwijl nochtans een goede school,
zelfs door de eenvoudigste menschen,
aanzien wordt als iets onontbeerlijk, iets
dat niet genoeg kan geprezen worden.
Hoe dikwijls hoort men niet zeggen
in t leven was ik maar weer jong om
te kunnen leeren of had ik maar de
gelegenheid gehad om naar de school te
gaan Nu dat de tijden veranderd zijn,
nu dat eenieder naar de school mag en
moet gaan, waarom zouden de besturen
niet alles in 't werk stellen om het onder-
wjjs zelf op zijn hoogste punt te bren
gen. Wij hebben in Vlaanderen een
heele schaar flinke onderwijzers, waarom
die menschen niet bijgestaan in hun
lastige taak, waarom ze niet geraad-
i pleegd over wat zou kunnen gedaan
worden voor het onderwijs Want men
mag er van overtuigd wezen dat zij allen
met de beste gedachten bezield zijn en
zoo er soms onder hen gevonden wor
den, die er in t plat Vlaamsch ge
zegd hun zolen aan vagen, dan ligt
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
dit meestal aan de kwaadwilligheid of de
onverschilligheid van de besturen.
Laat ons hopen dat de nieuwe ge
meentebesturen, bezield met een meer
moderne geest, voor goed met den
ouden slenter zullen afbreken en de
klare wegen van de huidige beschaving
zullen inslaan. De onderwijzers worden
nu niet meer uit de gemeente- maar uit
de Staatskas betaald wat er langs dien
kant gespaard wordt mag niet enkel be
steed worden aan het reinigen van
grachten en het onderhouden van stra
ten en wegen, het moet eerst en vooral
aangewend worden tot de verbetering
van ons volksonderwijs.
Die in die richting willen werkzaam
zijn, zullen hun arbeid, zoo niet onmid
dellijk, dan toch in een zeer naaste toe
komst rijkelijk beloond zien en zullen
door het volk dat hen verkozen heeft
met dankbaarheid begroet en geprezen
worden als vaders van hun volk. Want
het doel van een bestuur moet zijn het
volk dat onder zijn gezag staat zoo ge
lukkig mogelijk te makendaarvoor
moeten dan ook alle mogelijke midde
len aangewend worden het uitstekend-
ste middel daartoe is zeker het onder
wijs, dat zelf tot doel heeft den mensch
zoo gelukkig mogelijk te maken, in zede
lijken, verstandelijken en stoffelijken zin
gesproken.
Sommige zullen misschien verwon-
over deze kwestie handelen dan verge
ten zij toch dat ons blad streeft en
strijdt voor de algeheele ontwikkeling
van onze landbouwersklas, zij het dan
ook voor stoffelijke of geestelijke ver
betering.
In het vervolg van dit artikel zullen
wij spreken over den vierden graad en
over het landbouwonderwijs in de la
gere school van af het eerste jaar tot in
den vierden graad inbegrepen.
Ik denk dat we daarna zullen belang
wekkende besluiten kunnen trekken en
dat het vele menschen zal verwonderen
hoe ver men reeds met de gebrekkige wet
op het gebruik van het Vlaamsch in de
besturen, die verleden week in de Ka
mer gestemd werd, zal kunnen geraken.
Dat dus allen die kunnen bijdragen
tot de verbetering van ons volksonder
wijs, doen wat ze kunnen ten bate van
ons volk.
Wie geeft wat hij heeft, is waard dat
hij leeft
Wie doet wat hij kan is een eerlijk
man
KLOPTEROP. i
Het Veevoeder wordt duur en zeld
zaam.
ZEMELEN zijn er op verre na niet
genoeg in ons land. Frankrijks invoer is
bijna nul en uit Amerika kunnen wij de
eerste booten met zemelen eerst in Sep-
tember verwachten.
Er loopt een gerucht als zoude er in j
de Coöperatief te Brussel een opslag
komen van 5 of 10 fr. de 100 kilos op
al den afval (zemelen, kriel, kortmeel).
Wij doen ons best om alles op te
koopen. Wij zijn er in gelukt Fransche
zemelen en kortmeel te bestellen die
binnen een tien of veertiental dagen zal
hier zijn. De prijs is hooger als deze ge
wone zakken zijn er inbegrepen.
Wij raden de leden aan alles te koo
pen wat ze maar krijgen kunnen, kort
meel of kriel zoowel als zemelen, de
opslag komt er zeker.
COCOSKOEKEN gelden van 80
tot 85 Ir. op wagon Antwerpen, ver
wacht binnen 10 dagen. Wij zijn er in
I
gelukt nog 20 ton te koopen, die reeds
in magazijn Aalst en Burst zijn. Deze
koeken zijn licht beschadigd door de
kalanders, doch zijn droog en zeer ge
zond.
Deze kunnen wij verkoopen aan 66 fr.
de 100 kos. zakken inbegrepen. Dit is
zeer goedkoop en de minderwaarde of
schade is hier rijkelijk vergoed. Men
mag ze gerust koopen.
MAIS. Het goedkoopste voeder is
heden wel maïs, alhoewel ook alle voor
uitzichten in eenige weken eenen opslag
doen voorzien. Vele landbouwers koo
pen maïs om te doen malen, hetgeen
zeer aan te raden is en een goed voeder
geeft. Bijzonderlijk is het aan te bevelen
in mengeling met lijnmeel, rogge- of
gerstenmeel en zemelen.
Indien alle landbouwers meer maïs
meel voederen en min lijnmeel en zeme
len, dan zou dit misschien de groote op
slag van het laatste kunnen tegenhouden,
welke heden tot ongehoorde prijzen
komen en nog opklimt, evenals de stij
ging der zemelen en alle afval.
Maïs is heden zeer goedkoop. Land
bouwers profiteert ervan
ROGGE en GERST zijn in opslag.
Op de beurs te Brussel werd de rogge
verhandeld tegen 69 a 71 fr. gerst 66 tot
68 fr. de 100 ks. Inlandsche haver werd
reeds gedaan aan 70 tot 75 fr.
Deze bons uitgegeven na den Wapen
stilstand zullen betaalbaar zijn op 1 De
cember 1921. Nochtans, om uitbetaald
te kunnen worden moeten zij tusschen
10 en 23 dezer maand in de Nationale
Bank neergelegd, ten einde gestempeld
te worden. Zij kunnen terug afgehaald
worden eene maand later. Een niet ge
stempelde bon kan niet uitbetaald, maar
zal verplichtend vervangen worden
door eenen nieuwen bon op 5 jaar
(dus betaalbaar op 1 December 1926)
en zal weer intrest geven aan 5
(de fiscus zal van den nieuwen intrest
2 afhouden/. De bezitters der bons
welke niet uitkeerbaar zijn in geld maar
welke door de nieuwe soort zullen ver
vangen worden, zullen op 1 December,
buiten den verworven intrest, nog eene
premie van 5 °/o der nominale waarde
der bons genieten.
Deze te verwisselen bons mogen in
de Nationale Bank neergelegd worden
van af 5 September.
N. B. Al wie dus gaarne hebben zou
dat zijne Schatkistbons uitbetaald zou
den worden, moet deze doen stempelen
tusschen 10 en 23 Augustus. Al wie lie
ver heeft dat zij niet uitbetaald worden,
moet anders niets doen dan ze afgeven
in de bank.
De hevige droogte die alhier heerscht
dreigt eene ware ramp te worden voor
onzen veeteelt. Sedert het stichten van
het Observatorium van Ukkel werden
dergelijke droogte en hitte nimmer waar
genomen. Verleden Donderdag steeg de
thermometer tot 36°5 in het lommer.
Hopen wij dat een milde regen wel
dra zal toelaten loof in overvloed te
zaaien.
Van nu af aan zien de boeren zich
verplicht gedurig nijverheidsprodukten
aan te koopen om hun vee te voeden.
Koeken en zemelen (gruis) worden meest
gevraagd. Het ware te wenschen dat al
onze boeren bewijzen gaven van oor
deelkunde bij die aankoopen. Hoeven
wij te zeggen dat dit altijd het geval niet
is en dat sommige voedingsstoffen,
schier de beste en nochtans de duurste
niet, in zekere streken volkomen onge
bruikt blijven. Aan 't werken schiet het
bij onze boer nimmer te kort, maar de
oude slenter, de routine blijft bij ve
len almachtig. Men doet wat men vroe
ger zien doen heeft, zonder zich te be
kommeren of geene betere doenwijze
zou te pas komen. Dergelijke houding
sluit voorbedachtelijk alle vooruitgana
buiten.
Een klein voorbeeld de lijnkoeken
of het lijnmeel. Vele boeren kennen of
willen geene andere koeken kennen dan
lijnmeelkoeken. Wij loochenen de voe
dingswaarde en den gunstigen invloed
der lijnkoeken niet, verre van daar, doch
er bestaan andere koeken, even gezond,
beterkoop die binst den zomer vastere
en wellicht fijnere boter verschaffen dan
lijnkoeken en die nochtans weinig ge
vraagd worden en die zelfs, in vele ge
meenten, schier onbekend zijn. De uit
slag hievan is dat de prijs der lijnkoeken
op ongehoorde wijze stijgt. Om die ver
keerde handelwijze te keer te gaan,
denken wij het geraadzaam nogmaals
een korten uitleg te geven over de bij
zonderste voedingsstoffen ons door de
nijverheid verschaft.
Eerst en vooral dienen we na te gaan
uit welke stoffen^ een volledig voeder
bevatten
1°) Eiwitstoffen of stoffen waarvan de
samenstelling veel gelijkt op die van het
wit der eiers (albumine)
2°) De koolhydraten zooals suiker,
zetmeel en ameldonk.
3°) De vetten zooals de olie-soorten
van zekere vruchten enz. enz.
4°) Minerale zouten zooals kalk,
phosphoor. keukenzout enz., dikwijls
van groot belang.
Men denkt dat, voor groeiende en
melkgevende dieren, een kgr. eiw tstof
zooveel voedingswaarde bezit a) als 4
kgr. Koolhydraten (zetmeel of suiker,
b. v.)
b) Dat een kgr. vet de weerde heeft
van 2,4 kgr. koolhydraten (zetmeel of
suiker).
Dit punt vastgesteld, vergelijken wij
de voedingswaarde van 100 kgr. ara-
chide of aardnotenkoek met de waarde
van 100 kgr. lijnkoek.
Honderd kgr. arachide bevatten
1° 40 kg. verteerbare eiwitstoffen of
40 X 4 160 kg. zetmeel.
2° 8,3 kg verteerbaar vet of 8,3 X
2,4 20 kg. zetmeel,
3° Ongeveer 21 kg. verteerbare kool
hydraten. t Is te zeggen de weerde van
160 X 20 -f- 21 201 kg. zetmeel.
100 kgr. lijnkoek bevatten
1° 28,8 kg. verteerbaar eiwit of 28.8
|X I - H5 kg. zetmeel.
2° 8 kg. vet of 8 X 2,4 19 kg. zet
meel.
3° 25 kg. koolhydraten.
't Is te zeggen 115jff- 19 ff 25 159
kg. zetmeel'
Dus hebben 100 kg. arachide de
weerde van 201 kg. zetmeel.
En 100 kg. lijnkoek hebben de weer
de van 159 kg. zetmeel.
De arachide geldt te Antwerpen, per
5000 kg. ongeveer 80 fr. de 100 kg. Bij
gevolg kost de evenwaarde van 1 kg.
zetmeel in den arachide 80 verdeeld
door 201 of ongeveer 40 cent.
En in den lijnkoek (P. W.) die 83 fr.
koste, 83 159 52 cent.
In andere woorden, wanneer de
aardnoten-koek 80 fr. kost, zou de lijn
koek er ongeveer 64 mogen kosten. Het
besluit hiervan is, dat elke verstandige
boer niet uitsluitelijk zijn toevlucht zal
X.
T KOOR NBL OEM
r\or-A Tij A^t. "O- i/^,t
