r
Arbeid adelt
DE BELANGRIJKSTE
NIJVERHEID.
ARM WETJE
De Vlaamsche Betooging Vergaderingen
Landbouwweekblad
Elektriciteit
op de Boerderij.
i
Geloof in 't
ZONDAG 28 OOGST 1921.
Prijs 10 centiemen
3de JAARGANG Nr 140.
Bureel en Redactie OROOTE MARKT, 8, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTA1RE CAUDRON,
Burchtstraat, 3, Aalst.
Aankondigingen volgens akkoord.
Abonnementsprijs
5,00 frank 's jaars.
Men schrijft in op ons Bureel
en op alle postkantoren.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Vele lieden en wellicht vele landbou
wers kunnen zich moeielijk een gedacht
vormen van de belangrijkheid der land
bouwnijverheid.
Er bestaan in de wereld drie voor
name bronnen van rijkdom en leven
1° De landbouw of de produkten die
op den grond groeien, met de talrijke
nijverheden die deze waren omwerken
en de dieren die van dezen grond leven.
2° De mijn-nijverheid of de voort-
brengst van den ondergrond, met hare
talrijke omwerkingen.
3° De zee-rijkdom of de visscherij.
Van dez^ drij voorname bronnen is
voorzeker de landbouw verreweg de
belangrijkste, de rijkste en de noodza
kelijkste.
Het is de landbouw, die in de wereld
't meest handen in 't werk stelt en meest
monden brood bezorgt die ons voort
brengt wat wij in eerste plaats niet mis
sen kunnen eten.
Om U een klein beeld te geven wil ik
met U even rondgaan in dorpen en ste
den.
Op den buiten hangt bijnaalles uitslui
tend van den landbouw of het is hier
bijna de eenige nijverheid. Gaat naar de
stad en beziet de winkelhuizen en maga
zijnen
In de bakkerij komt alles van den
landbouw het graan in de beenhou
werij van vee, in de kleerstofwindel
van vlas, het katoen of de wol in de
specerij winkelalles van den landbouw
van hier en elders.
In de herberg zelf komt het bier en
de genever van graan en hop en de fijne
dranken van suiker en meer andere land-
bouwprodukten,
De fruit- en groenten winkel, evenals
de tabakmagazijnen, alles van den land
bouw.
In de velo- en automagazijnen komt
alles van de mijnindustrie, uitgenomen
de caoutchouc die van planten komt.
Alleen het ijzermagazijn en de machi-
nehalle hebben hun bestaan te danken
aan de mijnen, evenals de goudwinkels,
de lood-, zink- en koperwerkhuizen.
Ik zou dan ook gerust mogen zeggen
dat de landbouwnijverheid in heel de
wereld de bijzonderste tak is en dat hij
als dusdanig zou dienen aanzien en aan
gemoedigd te worden.
In on» land ongelukkiglijk schijnen de
groote meesters dit niet goed te weten,
want naar den landbouw wordt van
hoogerhand weinig omgekeken.
Nochtans heeft de oorlog aan ons
België, evenals aan vele andere landen,
geleerd en op 't hart gedrukt, hoe groot
het gewicht is van den landbouw in den
lande, Meest alle landen van Europa
hebben begrepen dat het princiep voor
verstandige staathuishoudkunde bestaat
in een zoo klein mogelijken invoer van
vreemde produkten die voor hun bijna
uitsluitend landbouwwaren zijn.
Zij hebben er dus op aangestuurd om
zooveel mogelijk op eigen grond voort
te brengen en zoodoende véle kapitalen
in 't land te houden die er anders uitgin
gen in verwisseling van vreemde waren.
Reeds gedurende den oorlog heeft
Engeland alles in 't werk gesteld om het
land te doen bewerken bosschen, hei
den en moerassen werden in bouwlan
den herschapen en groote premiën wer
den voor de voortbrengers uitgeloofd,
benevens een loonende prijs voor hunne
waren. Duitschland gebruikte zijne oor
logsgevangenen om beken en vaarten
te graven, die het water der moerassen
afvoerden, dewelke zij vervolgens in
weiden en bouwlanden omwerkten.
In Italië werd alles in 't werk gesteld
bijzonderlijk na den wapenstilstand om
het land onafhankelijk te maken van
vreemden invoer van levensmiddelen.
Frankrijk is nog wel het land waar
de landbouw het meest wordt aange
moedigd en beschermt. Het gevolg is
dat dit land, dat zoo wreed door den
oorlog werd geteisterd bijna zoover is
gekomen, dat de invoer van vreemde
granen nul is.
Terwijl verleden jaar dagelijks duizen
den tons in den haven binnenstoomden
met alle eetwaren, vind ik heden dat
deze invoer nietig is.
Ziehier een tabel van de invoer van
eenige waren in België en Frankrijk in
het tijdstip van 1 Juli tot 19 Augusti
1921 inzakken.
Tarwe
Bloem
Maïs
Haver
Gerst
België
563.000
39.000
72.000
71.000
50.000
Frankrijk
86.000
3.000
27.000
000
000
Men ziet hier dat België op landbouw
gebied nog veel te doen heeft om aan
zijne dichte bevolking een weinig eten
te verschaffen en de invoer te beperken.
Het zou dienen de landbouw op alle ma
nieren aan te moedigen zooals Frankrijk
doet.
Ongelukkiglijk is het hier juist ver
keerd.
In Engeland bestaat sinds 20 jaar een
wet op de verbetering der gronden
kwam ze hier en werden de boeren aan
gemoedigd en ondersteund, dan zouden
duizenden hectaren onvruchtbare moe
rassen, heidelanden, natte en stijve gron
den in vruchtbar? en vruchtdragende
velden veranderen.
Van die wet kwam nog geen woordje
spraak
Men spreekt reeds dertig jaar van
eene pachtwet ons parlement heeft
ernstiger zaken te doen
Engeland bepaald voor vele produk
ten, zooals voor hop, een loonende prijs
om de boeren aan te moedigen in Bel
gië spreken ze niets anders als van hoog
ste prijzen.
Engeland's brouwers mogen vreemde
hop invoeren, wanneer de inlandsche
opgekocht is in België komen de duit-
sche hopzakken met honderde wagons
te gelijk binnen gerold.
Frankrijk beschermt de boeren met
hooge tolrechten op vreemde waren
België werpt zijn geld met grepen over
den Oceaan om vreemde waren te
koopen en laat zijn eigen landbouwnij
verheid in den steek.
Belgie's grond kan het dubbel voort
brengen met hoogere hulp, met goede
landbouwwetten en genoegzame be
scherming.
Ongelukkiglijk hebben onze wetge-
gevers weinig tijd om zich daarmee be
zig te houden.
De eenige bezorgdheid der overgroote
massa is niets anders dan eigen verhef
fing, eigen baat en een onafgebroken
strijd om de beste brokken weg te slab
ben in den politieken schotel.
Een raad van landbouwers bestaat er
niet, zoolang we geene landbouwka-
mers hebben.
Goede wetten krijgen we eerst wan
neer we ons sterk vereenigen en onzen
kop recht houden in plaats van te knie
len voor al die politieke kwakzalvers
Voor de welvaart en de rijkdom des
lands, is het noodig dat er ernstig naar
den landbouw wordt omgekeken.
SANDER.
Onschatbaar zijn de diensten door de
elektriciteit aan het menschdom bewe-
zen zij heeft een ware onwenteling
teweeggebracht in de nijverheid en in
allerhande uitbatingende nijverheid
vooral wist van deze uitvinding gebruik
te maken om hare voortbrengst te ver
menigvuldigen ten bate van hare geld
kas niettegenstaande het niet zeldzaam
verminderen van de menschelijke werk
krachten. Dit wordt wel eens lichtzin
nig als een slechte kant van de elektrici
teit voorgesteld, dat zij menigmaal werk
lieden uit de fabrieken heeft geweerd
door hun werkkracht te vervangen door
motorkracht.
Op onze dagen wordt de elektriciteit
eene onuitputtelijke bron van wonder
bare hulp, men gebruikt ze sedert lang
als motor- en lichtgevende kracht, ja
zelfs al als genezende of herstellende
kracht.
Over enkele dagen hebben de Ver-
eenigde Staten een der grootste schepen
in zee gelaten dat gedreven door de
elektriciteit de baren van den Oceaan
doorkruist. Vele uitvindingen zijn we
van dien kant nog te verwachten. In
onze moderne wereld was de elektrici
teit als een noodzakelijkheid geworden.
Wat de elektriciteit eigenlijk is zullen
we nu maar niet trachten te beantwoor
den, evenmin als we ons willen laten
afleiden in loutere bespiegelingen over
hare mogelijke toekomst.
Wij willen ons houden aan twee pun
ten de electriciteit als motorkracht en
als lichtgevend middel op de boerderij.
Op het laatste Congres der Belgische
landbouwers te Brussel, werd door een
afgevaardigde uit het Luxemburgsche in
den Koninklijken Cirkus een werkwaar-
dige pleitrede gehouden, ten voordeele
van de elektrificatie van den buiten. De
exploitatie of uitbating van elektrici
teitsfabrieken is gewoonlijk in hauden
van machtige maatschappij Stad, Pro
vincie en Gemeente kunnen met die
maatschappijen kontrakten sluiten ten
voordeele van de inwoners soms ge
beurt dit ook wel ten nadeele van de
bevolking. De ondernemende maat
schappijen schrikken er niet voor terug
nadeelige kontrakten ter onderteekening
voor te leggen daarom moeten zij die
een kontrakt aangaan goed toezien wat
ze te onderteekenen krijgen er valt wel
eens op te passen Indien kontrakten,
b. v. door een gemeente, worden aan
gegaan, zou door de maatschappij een
zekere kontrool moeten toegestaan wor
den, zoodanig dat zich geen gevallen
voordoen waarin de verbruikers in toe
standen geplaatst worden dat natuur
lijk alles ingezien de voortgebrachte
kracht of stroom min winstgevend is
dan bijvoorbeeld die van stoom of gas,
anders heeft men om zoo te zeggen geen
reden om te veranderen.
Als we nu willen spreken over het
gebruik van de elektriciteit op de boer
derij, mogen wij ons voor onze streek
bijna uitsluitelijk beperken tot de elek
triciteit als lichtgevend middel. Noch
tans kan gewezen worden op hare mo
torkracht voor wat waterputten, dorsch-
machines, molens enz. betreft, dat na
tuurlijk meest in landbouwbedrijven
grooter dan die welke men gewoonlijk
ten onzent vinden zal.
In Vlaanderen zijn we nogal achteruit
tegenover Wallonië voor wat de elek- i
trificatie aangaat. Op 't eerste zicht zou
men gaan denken dat het hier gaat om
een bevoordeeling vanWalen tegenover
Vlamingen in dit geval bestaan er mij
dunkens geen redenen om zoo iets te
denken. Zeker is het opmerkelijk dat
het Vlaamsche land, alhoewel door
gaans merkelijk dichter bevolkt, door
gaans slechter, veel slechter zelfs, voor
zien is van elektriciteit dan vele veraf-
gelegene Waalsche steden en dorpen.
Ik meen de voornaamste reden hierin
te vinden Het hoofddoel dier maat
schappijen is geld te winnen, nu in de
zelfde voorwaarden zou het Vlaamsche
land voor die elektriciteitskompagnien
winstgevender moeten zijn dan het
Waalsche land, maar de Walen zijn ons
vóóruit op gebied van practisch voor
uitzicht. Wij Vlamingen en bijzonder
wij Vlaamsche boeren zijn gewoonlijk
wederspanniger en staan wantrouwend
tegenover nieuwe uitvindingen.
Elektrisch lichtEen der schoonste
hedendaagsche uitvindingen ge draait
aan een knop en uw huis staat in volle
klaarte, overal waar ge wilt, van op uw
rommelzolder tot in uw patattenkelder,
zonder gevaar voor brand, zonder dat
de lucht er door bedorven wordt. Hoe
veel brandstichtingen en andere onge
vallen werden door het gebruik van
gas-, petrool-, karbuur- en ander licht
niet veroorzaakt Mochten die onge-
lukkigen, die soms in de schrikkelijkste
folteringen bezweken zijn van petrool-
branden en gasverstikkingen, onder ons
weerkeeren, hoe zouden die voor de
elektriciteit pleiten
In ons land zou geen enkel dorp meer
mogen gevonden worden waar geen
draden van elektriciteit de straten door
kruisen, geen enkel huis waar van deze
uitvinding geen gebruik gemaakt wordt.
Doch dan vragen we ook aan die heerep.
van de elektriciteitsfabrieken, dat zij, dié
ons, boeren, gewoonlijk uitgeven voor
al wat leelijk is, omdat een ei en een
patat nu meer kost dan vóór den oor
log ons aan menschelijken prijs licht
en motorkracht verschaffen en ons eer
lijke kontrakten voorleggen, dan zal men
ons niet moeten verwijten achteruitkrui
pers, dompelaars en wantrouwigen te
zijn, dan zal weldra ook over heel het
Vlaamsche land een net van draden ge
spannen worden, die licht en kracht
zullen leveren aan al de menschen van
goeden wil.
Maar een uitbating mag geen uitbui
ting worden, daar komen we met kracht
tegen op
H. KLOPTEROP.
Zij hebben geld, zij hebben goed,
Zij hebben macht en overmoed,
En hooger steun en baat
Dies willen zij ons Vlaandren gansch
Naar hunnen zin en op zijn fransch
Zij zwoeren 'tin hun haat
Wij hebben maar ons ideaal,
De liefde voor ons Moedertaal,
Een liefde trouw en echt
Een harde kop, een sterke vuist,
Het bloed dat door ons adren bruischt.
En 't willen van ons recht
Zoo staan wij dreigend vóór elkaar
Het recht alhier, het onrecht daar
Aan wie de zegepraal
Ik aarzel niet maar ik beslis
'k Geloof in 't recht, dat Godlijk is,
En in ons Ideaal
Fons Van de Maele.
JJ
De Werkman gaf een artikel ge
titeld Onze Landbouwers waarin
door volksvertegenwoordiger Van op
den Bosch gehandeld werd over het
pachtwetvoorstel Van Dievoet, hetwelk
op de bureelen der Kamer van Volks
vertegenwoordigers werd neergelegd.
In gezegd artikel staat o. a. te lezen
Van Dievoet heeft zijn kindje laten
slapen en met de ontbinding der Kamers
wordt het begraven.
Over het bedoeld pachtwet-ontwerp
werd in den tijd, en nu nog soms, zoo'n
drukte gemaakt, dat velen het maar
moeilijk zullen slikken, wat volksverte
genwoordiger Van op den Bosch er
over neerschreef.
Wat al vooruitzichten werden ook
niet gemaakt op Van Dievoet's arm
wetje Hoeveel onrechtvaardigheid
zou er worden door te niet gedaan en
hoeveel dwingelanden zou het schier
machteloos maken Hoeveel bange da
gen zou het niet wegcijferen en hoe zou
het boerenvolk er ruimer door leven
Maar 'c schijnt dat dit alles zal te loot
gaan en versjacherd worden onder de
drukke bedrijvigheid die er de laatste
maanden heerschte in het Belgisch par
lement... en in het vaarwater der groot-
politiekers.
Wis en zeker zou er onder de hui
dige wetgevers wel eens geharreward
geweest zijn, zou zij over het al of niet
doorgaan der wet in den afgeloopen
zittijd hadden moeten beslissen.
Maar wezen wij gerust't kwam zoo
ver niet Zelf werd er niet eens ernstig
op gewezen welke ellendige toestanden
de hoogdringendheid der wet noodza
kelijk maakten.
Het ware nochtans van groot belang
geweest, hadde ons boerenvolk eens
kunnen nagaan, wie in werkelijkheid
zijne vrienden zijn.
Maar daar nijpt de schoen niet Ge
wichtige dagen staan voor de deur, het
vroegere systeem moet worden in meer
passende kleeren gestoken of 't wordt
opzij gezet. Om de groote massa nog op
sleeptouw te nemen, hoeven de beloften
in direkteren vorm gedaan te worden.
Maar 't blijven toch beloften En een
neergelegd wetsontwerp van zoo n be
lang voor ons boerenvolk, is toch Wel
een mooi fundament.
Wie dan nog beloverswoorden niet
zal gelooven, zal men met uitdagenden
blik den wet-tekst met datum van neer
legging voor oogen houden. Wie dan
nog zal twijfelen aan de goede trouw
van zijn zegman. zal men wel allerlei
lieve benamingen weten naar 't hoofd
te slingeren.
Maar eene groote waarheid is het dat
al de landbouwvrienden der Kamer
schijnen vergeten te hebben, dat die
wet al twintig jaar wordt gevraagd en
er hoogst noodig is en dat ze bijgevolg
vóór alles diende besproken en gestemd
te worden.
De kommeeren zeggen dat zé nog
langen tijd dienen moet voor kiespropa-
ganda.
Intusschen blijven de ongelukkige toe
standen voortduren tot schade en last
van den landman en der samenleving.
De Vlamingen hebben dus verbod
gekregen te betoogen voor hun heiligste
recht. Burgemeester Max heeft de betoo
ging verboden uit franschdolle haat te
gen het Vlaamsche volk.
Dus wij betooging niet op 28 Oogst.
HOFSTADE. Zondag 4 Septem
ber algemeene vergadering na de Mis
van 8 uren, bij Frans De Smet Uitdee-
ling der nieuwe lidkaarten. Laatste in
schrijving voor Krugers, Industrie en
Roode Star, enz.
1
'AM<aa:esnt»aau&
