REDT U 1
ZELVEN
Landbouwweekblad
Arbeid adelt
Het huishoudkundig leven
in 't buitenland.
Begpooting van handboam
Hoe een boomgaard
aangelegd
m m
ROND EEN
ANTWOORD.
LUCHT EN WATER-
a JB
^g jg - JV
moet steeds de
icus zijn van
alle landbouwers.
^g m mg
Spaar- en Leenbank.
Ontusi^eling
ZONDAG 9 APRIL 1922.
Prijs 10 centiemen.
4de JAARGANG Nr 171.
I
Abonnementsprijs 5,00 frank 's jaars.
Men schrijft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie GROOTE MARKT, 8, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTAIRE CAUDRON, Aalst.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Voor en door de
Landbouwers
Hoe de samenwerkende landbouw-
maatschappijen de huishoudkundige
ontwikkeling van een land kunnen
bevorderen.
Denemarken is misschien wel het bij
zonderste land van Europa, waar gedu
rende de vijf-en-twintig laatste jaren de
landbouwsamenwerking zich het meest
uitgebreid heeft. Hedendaags heeft de
Deensche landbouw een zuiver commer
cieel karakter gekregen. Belangrijk feit
grootendeels te danken aan de samen
werkende maatschappijen.
Vroegere jaren bracht dit klein land
eene groote hoeveelheid graangewassen
voort en voerde er dan ook jaarlijks uit
voor eene zeer belangrijke som. Maar
sedert 1882 was de toestand gansch om
gekeerd. De invoer van granen behaalde
veruit de bovenhand op den uitvoer.
Reeds dan had Denemarken begrepen,
wat de concurrentie der groote landen
van Europa, beschouwd als graanuit-
voerders, kan teweeg brengen.
Om niet te lijden te hebben van dien
dreigenden wedijver, heeft Denemarken
zijn toevlucht niet genomen, tot zekere
middelen aangewend in verschillige lan
den van Europa. Dit land heeft niet ge
tracht de prijzen der granen te doen dalen
door het heffen van tolrechten maar
gansch eenvoudig, de Deensche land
bouwer heeft voor een groot deel ver
zaakt aan de bewerkingen die voor hem
te weinig winstgevend waren, en heeft
trapsgewijze de voortbrenging en den
uitvoer vermeerdert van andere land
bouwproducten, als boter, spek, eiers,
die voor hem belangrijke winsten moes
ten verwezenlijken.
Deze ontwikkeling, die groote moei
lijkheden meebracht, heeft zich gelukkig
voorgedaan, dank aan de stichting en
uitbreiding der samenwerkende land-
bouwvereenigingen. Juist hierin ligt een
huishoudkundig feit van uiterst groot
belang, waarop wij de aandacht onzer
lezers willen trekken.
De boter is de voornaamste uitvoer
artikel voor Denemerken.Rond de jaren
1880 berekende men den uitvoer op
ruim 10 millioen kilos per jaar. Reeds in
1890 klom dit cijfer tot 40 millioen kilos
en sedert enkele jaren heeft den uitvoer
het cijfer bereikt van meer dan 100 mil
lioen kilos. Een groot deel dezer boter
wordt naar Engeland uitgevoerd.
Deze verhooging van opbrengst heeft
zich voorgedaan terzelvertijd dat de in
richting van samenwerkende melkerijen
zich ontwikkelde, waarvan de eerste ge
sticht werden rond de jaren 1880 en die
men reeds in zeer groot getal aantrof in
de jaren 1886 tot 1900.
Hedendaags bestaan er 1210 samen
werkende melkerijen, die jaarlijks meer
dan 600 millioen kronen boter vervaar
digen, wat bijna de gansche botervoort-
brengst van Denemarken is.
Want van honderd eigenaars van
melkkoeien zijn er 88 aangesloten in die
melkerijen, en de melk van 92 p. h. van
al de bestaande melkkoeien wordt in die
instellingen bewerkt.
Wat vooral wonder schijnt te zijn, dat
het de grootste landbouwexploitaties
zijn, die het minste deelnemen aan de
samenwerking, en dat het de melk is
voortkomende van middelmatige en
kleine boerderijen, die bewerkt wordt in
de samenwerkende melkerijen. Dit wordt
nochtans uitgelegd door het feit dat al
die melkerijen bijzondere schoone uit
slagen hebben opgeleverd voor de kleine
eigenaars, die vroeger een soort boter
vervaardigden minderwaardig in prijs
en in hoedanigheid in vergelijking van
deze die voortkwam van de groote boer
derijen. Ook nog de boter, beter bewerkt
zijnde in de samenwerkende melkerijen
dan in de private, wordt aan een hooge-
ren en winstgevendere prijs verkocht.
Daarbij dank aan de toezichtsmaatschap-
pijen, die veel bijdragen tot de land
bouw- en huishoudkundige opvoeding
van den kleinen landbouwer is de melk-
opbrengst bij deze laatste in groote maat
gestegen hetgeen ook veel bijdraagt tot
verbetering van den toestand der kleine
eigenaars.
Daarbij nog, om de melkerijen in de
beste en voordeeligste voorwaarden te
voorzien van de noodige machienen en
toebehoorten, heeft men eene Maat
schappij van Samenaankoop voor Deen
sche melkerijen ingericht die over
groote werkplaatsen beschikt en die
voor het dienstjaar 1920 een handelscij
fer van 4 millioen en half kronen ver
wezenlijkt heeft.
De samenwerking is ook den Deen-
schen landbouwer komen helpen om zijn
boter op de vreemde markten te verkoo-
pen, bijzonder op de Engelsche markt
men heeft voor den uitvoer maatschap
pijen gesticht die een zeker getal melke-
kerijen omvatten en die zonder behulp
van verschillende tusschenpersonen de
boter der aangeslotene landbouwers,
rechtstreeksch op de markt verkoopen.
Denemarken is niet alleen een landge-
worden van groote melkopbrengst
terzelvertijd heeft de zwijnenkweek er
zeer toegenomen. Immers deze twee
feiten staan in nauw verwantschap, ver
mits de voeding dezer dieren zeer spaar
zaam gemaakt wordt, door 't gebruiken
van den afval voortkomende uit melke
rijen.
Gedurende de laatste dertig jaren
waren boter en spek de twee bijzonderste
artikels van den Deenschen uitvoer. De
inrichting van samenwerkende slacht-,
huizen waarvan de eerste opgericht is
1897, en die hedendaags, reeds ten ge-
talle van 46 zijn, bevorderde zeer deze
zaak, Op onze dagen worden 80 p. h.
der zwijnen bestemd voor den uitvoer,
in de samenwerkende slachthuizen ge
dood, en nadien verkocht door samen
werkende uitvoermaatschappijen.
Ook de eieren nemen op de statistiek
van Denemarken uitvoer, een der eerste
plaatsen nevens de boter en het spek.
Daar ook nog moeten wij de goede en
weldoende uitslag van de samenwerking
bemerken.
Een zeker getal maatschappijen, voor
doel hebbende den uitvoer van eiers,zijn
in Denemarken opgericht. Iedere maat
schappij bestaat uit afdeelingen die op
hunne beurt bestaan uit tien leden ten
minste, en die zich aan de maatschappij
verbinden voor één jaar. Ieder lid moet
zijn gekochte eieren teekenen met zijn
nummer, en met het nummer zijne afdee-
ling.
Ieder afdeeling is gelast met het inza
melen der eieren bij zijne leden en moet
ze onmiddellijk naar dichtst bijgelegene
maatschappij sturen, waar de inpakking
geschied. De inpakkingsbureelen zien de
eieren na ieder goedgekeurd ei wordt
geteekend met den stempel der maat
schappij. De eieren die bij middel van
't licht gekeurd niet goed bevonden*
zijn, worden dan op eene bijzondere
manier onderzocht, en de nummers ge
leverd door medewerkers op wien eene
berisping te doen valt, worden aan den
voorzitter der maatschappij meegedeeld,
die beslist of er een boet moet opgelegd
worden. De verwezenlijkste winsten
worden op 't einde van 't jaar uitgedeeld
aan ieder lid in evenredigheid van het
getal afgeleverde eieren.
Samenwerkende melkerijen, samen
werkende slachthuizen, samenwerkende
maatschappijen voor den uitvoer van
eieren, ziedaar de bijzonderste vormen
waaronder de landbouwsamenwerking
in Denemarken zich voordoet. Wij heb
ben het nuttig en belangrijk gevonden
deze breedvoerig te beschrijven, omdat
wij zoo de gelegenheid gehad hebben te
bemerken en te leeren, hoe eene welin
gerichte samenwerking ten eerste een
land toelaat een erge krisis in de voort-
brengst te doorworstelen en ten tweede
hoe die samenwerking de huishoudkun
dige ontwikkeling van een land steunt
en bevoordeeligt.
Redt U Zeiven
Wij herinneren nogmaals onze leden
dat de Spaar- en Leenbank hare diensten
biedt aan al degene die er kunnen ge
bruik van maken, voor het plaatsen en
leenen van geld.
Wij aanvaarden geld op 't zicht, 't is
te zeggen dat alle dagen mag terugge
vraagd worden aan eenen intrest van
3,60 °/o vrij van tegenwoordige belasting,
en op een jaar, 't is te zeggen dat alle
jaren kan teruggevraagd worden aan
4 °/o vrij van belastingen.
Wij leenen geld tegen borg of pand
aan 5 vrij van lasten.
Verdere inlichtingen kunnen dagelijks
bekomen worden op ons bureel, Zee-
bergkaai (magazijn) in den voormiddag
van 9 tot 11 ure.
Landbouwers maakt gebruik van deze
zekere en gemakkelijke geldplaah ;nn. en
van de voordeelige en gemakkelijke
ontleening van geld. Stipte geheimhou
ding verzekerd.
Door een onzer volksvertegenwoor
digers werd er bij den bevoegden mi
nister op gewezen, dat de taksen die de
gemeente-besturen mogen heffen, om
zich uit hun neteligen finantieelen toe
stand op te helpen, voor het grootste
deel de landbouwers treffen, dat deze
laatste ruim hun deel te betalen hebben
der belastingen en dat door die gemeen
tetaksen dat deel met 50 zelfs tot 100
zou verhoogen en hieruit dus een groote
onrechtvaardigheid zou voortspruiten.
Het antwoord van den minister luidde
alsvolgtDe huidige gunstige toestand
waarin de landbouw verkeerd waar
uit dus uitsluitend de landbouwers voor
deel halen verrechtvaardigt ten volle
die op hun alleen wegende onrecht-
streeksche belastingen.
Voor wie goed toeziet en snapt wat
er tusschen de regels staat, zegt dit ant
woord het volgendeOch kom de
boeren hebben geld gewonnen bij de
vleet, nog dagelijks doen ze het, dus is
het maar heel juist dat zij veruit het
meest betalen. Zij hebben al dat geld
gewonnen, winnen alle dagen nog veel
geld en dus mogen wij hun wel dwingen
wat meer te betalen dan anderen, recht
vaardigheid komt hier zoo nauw niet
van pas.
Eens te meer zegt ons een dergelijk
antwoord, dat men er in Brussel de
meening op nahoudt, dat al de boeren
de laatste jaren rijke menschen zijn ge
worden. Zooveel en zoo onophoudend
werd er op ons geschreeuwd en ge
scholden, zulke bewijzen werden gele
verd door boulevards-boeren en contro
leurs-inlichtingen, dat men ons als de
boom des levens ten geschenke geeft
aan 't ministerie van belastingen.
Omdat wij een paar goede boerenja-
ren achter den rng hebben, maakt men
ons aansprakelijk voor 't goed doen van
ontzaggelijke schulden en voor ons is
gelijkheid een doode letter.
Als men ons, landbouwers, nog zoo
veel doet betalen naar evenredigheid
onzer inkomsten tegenover anderen, wat
moet men dan doen met de 50, 100 tot
200 winst die aan de groote aandeel
houders van "Sociétés anonymes jaar
lijks wordt uitbetaald, in aanmerking
nemende dat wij ons beetje winst ver
dienen in slavenwerk en spaarzaamheid,
terwijl de groote geldmannen hunne
winsten opstrijken met het zweet en
ontbering van anderen in dierlijke over
daad.
Wat moet men dan doen met de mil-
lioenen die werden gewonnen tijdens
den oorlog door de Coppée's en O
Hoeveel soortelijke aanhalingen zou
den wij niet kunnen aanhalen, om het
optreden van onze regeering aan de
kaak te stellen.
Hoe duidelijk blijkt hier ook de be
langstelling van 't Belgisch parlement
jegens de landbouwers en jegens..." de
gelijkheid I Die menschen leven in de
zalige zekerheid dat de volgende verkie
zingen nog jaren achter zijn. Voor ern
stige oppositie van wege de boeren hoe
ven ze niet te vreezen, het verleden
staat borg dat de boeren zich gemakke
lijk laten scheren.
Hard Labour.
Van heden af zijn in het magazijn de
landbouwboekjes Het Stroo als Vee
voeder prijs 0,25 fr. en Gezondheid
en Ziekten van het Pluimgedierte prijs
0,35 fr. te bekomen. De landbouwers,
die er begeeren, kunnen ze zich daar
aanschaffen.
Hierbij geven wij een kort overzicht,
van het ingediende verslag, door de
onderzoekskommissie bij het neerleggen
der begrooting van landbouw voor
1922.
De aangevraagde kredieten beloopen
27.560.866 fr. De kommissie gelast met
het onderzoek bestond uit de heeren
graaft KintdeRoodenbeke, baron Delia
Faille d'Huissse, Baudrux, Beauduin,
Bessier, Braffart, Dams, de Kerkhove
d'Ousselgem, baron de Moffarts, Du
Four, Polet, Verbrugge en Limage, de
laatste was verslaggever.
In korte trekken werd er in het ver
slag opgewezen dat de toestand van den
landbouwer zeer valsch werd beoordeeld
door de openbare opinie, en dat het geld
winnen bij ons landbouwers op verre na
niet was wat er in 't algemeen door niet-
boeren werd van gezegd.
Ten andere was de oorlog, en de
daarop eerstkomende jaren, voor ons
boeren gunstig, de naaste toekomst
schijnt zooveel te nadeeliger te zullen
zijn, en deze die onophoudend trachten
uit de tot hiertoe schijngunstigen toe
stand van den landbouw, reden te put
ten, om die winsten door wetten en tak
sen uit de boeren hun zakken te halen,
mag wel eens worden gewezen op som
bere tijden, die zich voor den Bel
gischen landbouw in de eerstkomen
de jaren voorspiegelt.
Énkele nadere beschouwingen moeten
dit verduidelijken
Het Belgisch trekpaard had eene
wereldberoemdheid veroverd. De kweek
van het Belgisch werkpaard, waarvan
er vóór den oorlog meer dan om
50.000.000 franken werden verkocht,
staat zoo goed als onherstelbaar vernie
tigd. Zoowel in Amerika als in Holland
in Frankrijk als in Duitschland is onze
uitvoer belemmerd. Ten andere de
groote steden, de groote nijverheid en
handelsondernemingen, die vóór den
oorlog onze paarden opkochten en ge
bruikten, maken nu allen bijna uitsluitend
nog gebruik van auto's. Daarenboven,
landbouwers, gedwongen door het te
kort aan handwerkers, nemen zelf meer
en meer hun toevlucht tot met motor
bewegende werktuigen.
Op gebied der veeteeltuitbating is
weinig verwezentlijkt op den weg van
den vooruitgang, Wij beschikken over
geen enkel zuiver ras. Onder opzicht
van melk en botervoortbrengst, hebben
wij niets dat eenigzins bijzondere aan
moediging verdient. De invoer van
boter, vee en vervroren vleesch weegt
maar op onze inlandsche voortbrengst.
De teelt der graangewassen, vanzoo'n
groote uitbeiding en van zoo'n massale
gewicht in den landbouw staat voor een
groote crisis.
De inzake belastingen genomen be
slissingen scheppen voor de landbouwers
een haast onuitstaanbare toestand.
In een woord, de vooruitzichten voor
ons landbouwers zijn geenszins rooskleu
rig. Wij moeten trachten zoo ruim
schoots mogelijk, door aan de hand lig
gende middelen die toekomst zoeken te
verbeteren.
Dit kunnen wij door vooreerst, ter
plaats het landbouwonderwijs uit te
breiden, door ruime tegemoetkoming.
Dan nog moeten wij in België zooveel
mogelijk de kweek en het gebruik aan
moedigen van uitgelezen zaai- en plant
goed. Verhooging der Voortbrengst per
hectare is alleen in staat de voortbrengst
kosten te verminderen en de loonender
uitslagen voor den kweeker te geven.
Geleid en aangemoedigd door dezen
die voor plicht hebben het te doen,
moeten onze veeteelers de voortbrengst
hunner dieren verhoogen.
Een zeer krachtige hefboom om den
vooruitgang van den landbouw te be
vorderen is de volmaking der landbouw-
vereenigingen wij moeten deze helpen
en steunen opdat zij hun maatschappe-
lijken rol zouden goed mogen en kunnen
volbrengen.
Tot daar het verslag. Menig belang
rijk punt werd aangeraakt, nog talrijker
en meer belangrijk zijn de punten die
onverlet gelaten. Op de voornaamste
oorzaak van den tegenwoordigen land-
bouwkrisis werd haast niet gewezen
namelijk de reactie van de regeering.
In 't volgende nummer zullen wij zien,
waaraan de verslaggever te kort kwam.
Hard-Labour.
DE BEMESTING,
Potasch is onontbeerlijk voor de fruit
boomen zij werkt weldadig op vruchten
en zaden, geeft kloek hout en verhoogt
het weerstandsvermogen van den boom.
De kleur der vruchten, hun smaak als
ook de geur wordt er voordeelig door
gewijzigd. Wie potasch gebruikt krijgt
krachtige, vruchtbare boomen en fruit is
van allereerste hoedanigheid.
Vele hoveniers, fruitkweekers en land
bouwers ondergingen door het gebruik
van potaschzouten zeer onaangename
verrassingen en denken sedertdien over
hun werking alles behalve goed. Wan
neer ik hooger zegde dat de potasch on
ontbeerlijk was voor de fruitboomen dan
wilde ik geenszins zeggen dat alle pot
aschzouten even goede uitslagen ople
verden. Het onverkeerd gebruik van
sommige onder hen gaf voorzeker aan
leiding tot dieonaangenameverrassingen.
Daarom zal 'k er mij in dit artikel bijzon
der op toeleggen om al de gebreken van
ieder potaschzout zoo klaar mogelijk in
't daglicht te stellen om, zoo doende, u
te doen beseffen op welke manier ge te
gen het doelmatig gebruik der potasch-
mesten zondigen kunt.
In 't algemeen komt voor de potasch
zouten de snelheid der werking niet in
aanmerking, vermits ze allen oplosbaar
zijn maar sommige kunnen min of meer
schadelijk werken naar gelang het tijd
stip waarop men ze toedient, den aard
van den grond of het te bemesten gewas.
Kaïniet is afkomstig uit de rijke pot-
aschmijnen van den Elzas en voorna
melijk rond Stassfürt in Frankrijk. Kaïniet
bevat 12,4 °/o potasch. In vergelijking
met de g^idere potaschzouten is deze
meststof maar arm aan potasch noch
tans, zoo we de prijslijstan per eenheid
vergelijken kost ze weinig en 't is mis
schien ook wel daarom dat ze algemeen
in gebruik is bij den algemeenen land
bouw en door velen ook voor de boo
men aangeprezen wordt. Ik raad noch
tans deze meststof niet ten zeerste aan,
tenzij in zandgronden omdat ze het vocht
goed vasthoudt en bijgevolg den voch
tigheidsgraad der zandgronden verhoogt.
Buiten potasch bevat deze meststof
ook een tamelijk groote hoeveelheid
chloor die nadeelig werkt op den groei
der planten. Nochtans kan men de
chloor onschadelijk maken met die mest
stof vroeg toe te dienen dus altijd in den
laten Herfst voor de boomen. Inderdaad
de chloor verbindt zich gemakkelijk met
kalk en vormt den chloor kalk die oplos
baar is en naar den ondergrond door
zijgt. In den winter is het watergehalte
grooter dan in andere seizoezen en niet
zelden is de kaïniet tegen het begin der
Lente, reeds van chloor ontdaan, wél te
verstaan als de ondergrond goed door
dringbaar is. Op weiden, in lichte zand
achtige, goed doordringbare gronden is
kaïniet aanbevelenswaardig. In kleigron
den is zijn gebruik niet aan te raden
want de soda er in bevat zal de gronden
nog natter, nog harder en dichter maken.
Bij de fruitboomen zou dit laatste aller-
noodlottigste gevolgen kunnen hebben,
want de meeste ziekten vinden hun oor
sprong in het overtollig nat. Oppassen
is de boodschap.
Kaïniet bezit bovendien een groot
wateropslorpingsvermogen iets wat ons
aanzetten moet hem in een drooge plaats
te bewaren en hem maar aan te koopen
onmiddelijk voor zijn gebruik. De suiker
rijkheid der beeten en de bloemrijkheid
der aardappelen kunnen door zijn ge
bruik verminderen en gedurende de
droogte zoo hij, vooral in zware gron
den, het ontkiemen der zaden tegenwer
ken.
Sylviniet is insgelijks herkomstig uit
de rijke potaschmijnen van den Elzas.
Deze meststof komt veel in gebruik om
dat ze goedkoop is, meer potasch bevat
dan kaïniet 14 en nagenoeg dezelfde
uitwerksels heeft.
Chloorpotasch trekt men te Stassfürt
uit de ruwe zouten als Carnaliet en Kie-
seriet door opeenvolgende kristalisatie's
Hij bevat van 75 tot 98 °/0 chloorpot
asch wat overeenstemt met een inhoud
van 46 tot 58 potasch
Chloorpotasch werkt sneller dan kaï
niet, bevat min keukenzout, mag vroeg
in de Lente worden toegediend en is bij
zonder aan te raden op zware kleigron
den. Zijn groot wateroptrekkingsver-
mogen zal ons aanzetten ze, op een
drooge plaats, te bewaren.
Potaschsulfaat of zwavelzure potasch
komt ook uit de mijnen van Stassfürt
en namelijk door het zuiveren van kaïniet.
Zij bevat 50 potasch en van 2 tot 4%
keukenzout. Zij heeft de bijtende be-
standdeelen der andere potaschzouten
door ontbinding verloren en mag dus,
terecht, als het beste potaschzout be
schouwd worden. Gebruikt ze maar in
Lente want ze werkt snel. Voor vlas,
aardappelen, tabak en andere planten
gevoelig aan bijtende potasch, is ze dan
ook ten zeerste aan te bevelen.
In t algemeen worden de potaschzou
ten diep ingewerkt en vermits potasch
goed door den grond weerhouden wordt
mag men er groote hoeveelheden ineens
van toedienen, zoo bijvoorbeeld 50 tot
100 gr. per m2 kaïniet of sylviniet,20 tot
30 gr. per m2 voor chloor- of zwavelzure
potasch.
L. HAEMS,
Landbouwvoordrachtgever.
K Alvorens de zaden aan den grond toe
te vertrouwen, zorge de landbouwer
dat de bodem goed los weze, opdat de
lucht, de warmte en de vochtigheid er
gemakkelijk toegang vinden, opdat de
zaadjes in een midden komen waar ze
gemakkelijk kunnen kiemen, waar de
tengere wortels, die van lieverlede in
getal en in afmetingen toenemen, zonder
bezwaar tusschen de fijnste aarddeeltjes
kunnen indringen, zich eraan kunnen
hechten, zich verder in alle richtingen
kunnen vertakken en voedsel zoeken.
Lucht, De plant ademt in al hare
deelen, zoowel in het wortelstelsel dat
zich in den grond bevindt, als in het tak
ken- en bladergestel, die zich in de lucht
verheffen.
Om het indringen der lucht in den
bodem te bevorderen, dienen niet enkel
de voorbereidende grondbewerkingen,
die de zaaiïng voorafgaan (ploegen,
grondbreken, eggen enz ook de her
haalde onderhoudswerken tijdens den
groei der gewassen uitgevoerd, (eggen,
schoffelen, hakken, krabberen enz.) zul
len er grootelijks toe bijdragen. De ver
luchting van den grond immers is van
het hoogste belang de lucht begunstigd
de ontbinding der meststoffen, hitst de
salpeterzuurgisting aan, bereidt de
andere voedende stoffen, phosphoor-
zuur, potasch en kalk, ter opname als
plantenvoedseltevens bevat zij stoffen,
zuurstof, stikstof, koolzuur en andere,
die onontbeerlijke voedingsbestanddee-
len voor de planten zijn.
Water. Opdat de zaden kunnen
Hemen, en opdat de daaruit ontsproten
planten verder in leven kunnen blijven,
behoort de grond ook voldoende voch
tigheid te bezitten. Het water speelt der
halve een gewichtigen rol in den plan
tengroei.
Buiten dat het de planten voedsel
verschaft, door zijn samenstellende
elementen, de zuurstof en de waterstof,
doordringt het tevens hunne weefsels
waardoor deze buigzaam worden, lost
de voedingsstoffen in den grond op en
voert ze in alle deelen der plant rond,
voorziet in de gedurige uitwaseming of
uitdamping langs de bladeren, door het
uitwasemende vocht te vernieuwen en te
vervangen, regelt daardoor den warmte
graad van den grond en beschut daar
door de planten tegen de hevige hitte,
begunstigt de vermurwing des bodems,
wijzigt zijn natuurkundige en scheikun
dige samenstelling, bevordert de ont-
bing der meststoffen, enz.
De onmisbare rol van het water over
wegend, beseft men van zelf de nood
zakelijkheid den grond diep en zorgvul
dig om te werken, om hem toe te laten
een groote voorraad water op te nemen,
dat later in tijd van droogte, dank aan
de haarbuiskracht naar boven komt en
de planten het noodige vocht voor was
dom en rijpwording verschaft.
Stilstaand of overtollig water is echter
nadeelig het vormt als eene afsluiting
aan de lucht, belemmert de werking van
de zuurstof tusschen de aarddeeltjes,
werkt de ontbinding der meststoffen te
gen, stoort of vernietigt soms de kie-
•'W'
