REDT U
ZELVEN
flrbeid adelt
BRIEF VAN NONKEL WISIÜS
Inschrijving voor
Zaaigranen.
flog het inpakken en
verzenden van fruit
Landbouwweekblad
Herinnering.
Boerenbond van Aalst en omliggende
Nog 'n woord over Vrouwenbeweging
moet steeds de
leus zijn van
alle landbouwers.
J-fet jMoel^js dep Qoepin
ZONDAG 10 SEPT. 1922.
Prijs 10 centiemen.
4de JAARGANG Nr 193.
Abonnementsprijs 5,00 frank 's jaars.
Men schrijft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie GROOTE MARKT, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTAIRE CAUDRON Aalst.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Voor en door de
Landbouwers
Ik zie me verplicht de pen in d'hand
te nemen om eenige regelen te antwoor
den aan mijnen goeien vriend Stienus en
om tevens mijn gedacht te zeggen over
de toestanden der fruitteelers.
Vooreerst moet ik mijnen vriend ge
luk wenschen, omdat hij zoo rechtzinnig
zijn hart heeft geopend en rouwmoedig
bekent dat hij het, evenals de meeste
boeren mis op had, toen de besprekin
gen over de fruitverzending werden
gehouden.
In dien tijd, zooals Stienus zelf zegt en
zooals het iedereen weet, was het fruit
duur en werd er hier en daar aan hooge
prijzen verkocht. Hetgeen voor gevolg
had dat iedere fruitkweeker het goed
geloofde voor de fruithandel en niet
haastig was om iets beters te zoeken.
Iedereen dacht: als we zooveel geld kun
nen krijgen van onze vruchten waarom
ons nog wagen het zelf te verzenden en
het gevaar op te loopen er ginder min
der van te ontvangen Daarbij was het
voor de meesten een bijna onoplosbaar
raadsel en speelden reeds een weinig nijd
ook eene rol, daar ze dachten dat de
schoone vruchten evenveel zouden be
taald worden als de leelijke. En zoo
kwam het dat de meest durvenden en de
leiders het lieten steken omdat ze zagen
dat er zeer weinige voor genegen waren.
In een woord men was het niet eens
genoeg over het princiep.
Zie daar wou ik wel een woord over
zeggen, daar dit in vele zaken die boeren
en samenwerking aanbelangen eene
hoofdrol spelen.
Als er iets te doen is op dit gebied,
hoeft men eerst takkoord te zijn over
de hoofdgedachte of het princiep. Bijza
ken mogen hier geen invloed doen gel
den, want deze veranderen met den tijd
en met den wind.
Als iedereen takkoord was, of
als een deel onzer fruitkweekers t'ak-
koord was dat de beste weg om onze
fruiten met zekerheid en aan de beste
condities te verzetten, de zelfverzending
of zelfverkoop was, dan was het bela
chelijk van hen te laten misleiden door
een tijdelijke schoone prijs voor hunne
vruchten. De dag van heden is daar om
te bewijzen dat ze het mis op hadden,
want zooals Stinus het zoowel zegt, blij
ven er van al die schoone vooruitzich
ten niets over dan de harde werkelijk
heid. En wat is die werkelijkheid dat
het fruit aan de boomen blijft hangen en
dat er niet veel centen zullen van binnen
komen.
Het is zeker waar dat ook voor ons,
zoo we aan 't verzenden waren, de markt
van Engeland even ongunstig zou ge
weest zijn als voor de handelaars en dat
er geene hooge prijzen voor 't oogen-
bllk zouden betaald zijn. Maar toch zou
den we ons fruit kwijt geweest hebben
en er zou nog wel iets van terecht heb
ben gekomen, waar het heden bederft
en vergaat.
En wat meer is de eerste verzendin
gen en tot over een drietal weken waren
goed de markt was hoog en de hande
laars hebben er veel geld aan verdiend,
zeker wel het dubbele van hetgeen ze
aan de kweekers betaalden. Waren wij
de zelfverzenders geweest, dan waren
die winsten in onzen zak terecht geko
men en hadden we van ons eerste fruit
hooge prijzen en van ons laatste ook
nog iets gekregen. Nu hebben we nog
't een nog 't ander en deze die profiteer
den van de goede markt laten ons nu in
den steek.
En dat alles is onze eigene schuld
omdat we niet t'akkoord waren over
het princiep, omdat we niet geloofden in
onze oude spreuk, die nog immer waar
heid is, en nog dagelijks meer waarheid
wordt, in onze oude leusRedt U
Zeiven
Voor de zooveelste maal hebben we
eene les, die ons duur te staan komt,
maar die toch nog altijd door velen zal
worden vergeten.
Want de menschen en bijzonder de
landbouwers vergeten zoo rap, zoo rap,
dat men wel eindelijk zou gelooven aan
een oud spreekwoofd De boeren
moeten bedrogen worden of ze zijn niet
tevreden
Daar zou ik U nog een treffend bewijs
kunnen van geven, een feit dat ik dees
week zelf heb bestatigd. Mijn buurman
Jef heeft reeds twee jaar vervolgens el
lendig slecht plantgoed gekregen van
anderen. Verleden jaar tierde de man als
een bezetene en riep dat iedereen het
hooren wilde dat men hem had bedro
gen. Twee maand nadien kocht hij terug
bij denzelfden en ook dit jaar is hij niet
minder gefopt. Weet gij wat die man
over acht dagen heeft gedaan, nadat hij
reeds twee jaar achtereen honderde fran-
ken schade heeft geleden met het slecht
I plantgoed Hewel, die mensch heeft
hem doodeenvoudig weerom voor 300
kilos laten inteekenen
Ja, ja, lach niet, want hij dreef de co-
medie nog verder. Hij heeft gezien dat
mijne partijen met Krugers en Industrie
van Redt U Zeiven, zoo prachtig staan,
daarom heeft hij bij mij 400 kilos van
mijn velden besproken, om zeker te zijn
van toch goede te hebben toekomend
jaar
En als ik hem vroeg waarom hij zij n
plantgoed niet bestelde in Redt U Zei
ven, dan trok de sukkel de schouders op
en monkelde Ik ben ik het daar gewoon
te nemen Gewoon u te laten foppen,
zei ik Ik wilde niet verder mijn ver
stand steken in dien dompelaar, en be
loofde hem van mijn plantgoed te geven, I
denkende er een werk van bermhertig-
heid mee te doen.
Maar, potverdekke, nu ben ik van
mijnen thema afgeloopen, en ben van
't fruit in de patatten gevallen, 't Was
enkel om U te bewijzen hoe dom, hoe
onverstaanbaar onnoozel dat sommige
lieden zijn.
Dus we moeten over de hoofdgedach
ten t'akkoord zijn is het noodig dat we
samenwerken Zoo ja, dan moeten we
het altijd doen en voor alle zaken, of het
gemakkelijk of moeielijk, of de vooruit
zichten goed of minder goed zijn. Het
einde moet ons altijd de beste uitslagen
geven, want niemand kan tegen ons als
we het eens zijn en elkander helpen.
Maar hier rijst de groote vraag Zul
len we het wel eens geraken Zal de
macht der boeren wel degelijk het top
punt bereiken en komen waar ze komen
kan en komen moest Ik twijfel eraan,
want zien we niet rondom ons dat er
zoovele lieden zijn die van den morgend
tot den avond loopen, zeeveren, liegen
en lasteren om onze macht te breken, om
onze hoofdmans te belasteren en ons op
alle manieren van elkander te trekken.
Dit tal van menschen, aan het werk dat
ze leveren te zien, moeten rijkelijk be
taald worden, en door wie worden ze
betaald Door personen die er alle be
lang bij hebben dat de zuivere boeren-
macht gebroken wordt, om met de ver
brokkelde massa naar willekeur te kun
nen leuren
En toch gaan de oogen niet open
toch zijn er altijd lieden nog honderd
maal gefopt, voor de honderd en eenste
maal willen probeeren of het nu niet zal
beter zijn.
En tegen dat alles vermogen de raad
gevingen van eenen ouden filosoof zeer
weinig, alleen de gedachte dat de jonge
re, meer geleerde boerenklas meer ver
stand zal hebben, vervult hem met hoop.
En wat staat er dus nu te doen met
ons fruit. Ik heb mij nu onmiddelijk in
verband gezet met den Bestuurder van
onzen bond, die op zijne beurt naar mid
delen uitziet.
Voor 't oogenblik is de hemel nog
zwart, en mogen we zeggen wij hebben
de kans verkeken De markt van Enge
land gaat slecht, door den overgrooten
aanvoer van fruit en daarbij kunnen
we nooit meer in orde geraken voor
zelfverzending daar korven en vaten
niet meer kunnen gereed zijn.
In 't binnenland is de vraag klein,
daar ons land te veel fruit heeft voor
eigen gebruik, eri er niettegenstaande
nog massas van vreemde fijne fruiten
binnenkomen, die ons de concurentie
aandoen
Voor de vruchten die onmiddellijk
weg moeten, is het dus geraadzaam ze
op onze kleine markten of aan de win
kels te verkoopen, indien ze ten minste
de arbeidskosten kunnen opbrengen
Voor de fruiten die bewaren, die kun
nen we best in kuilen evenals beeten
wegleggen, daarvoor betalen ze ons wel
een goede prijs in den Winter. En voor
toekomende jaar
Dit is een raadsel die we zelf moeten
oplossen, nadat we ons geweten hebben
onderzocht en bevonden hebben dat we
genoeg bij de ooren zijn getrokken. Zijn
we het niet genoeg dan laten wc ons
nog een jaarken foppen
Beste groeten aan alle verstandige en
klaarziende boeren
NONKEL WISIUS.
In De Koornbloem van 27 Oogst
wezen wij op de in België bestaande
wanverhoudingen ten nadeele der land
bouwers in zake sociale wetgeving. Die
verhoudingen die zoo schreeuwend te
gen alle rechtvaardigheid indruischen in
ons maatschappelijk leven geven wel het
beste bewijs dat onze Belgische boeren
tot nog toe van wege onze wetgevers
met eene tergende onverschilligheid
worden bejegend.
Nog steeds moet voor ons de eerste
stap gedaan worden. Wij staan nog hul
peloos blootgesteld aan de willekeur van
grondeigenaars die met eene steeds ver
der gaande dwingelandij de in hunne
macht liggende heerschappij tegenover
ons botvieren.
De jongste Kerstdag en vooral de
laatste kiesperiode toonden heel duide
lijk hoe wij nog gekneld liggen onder
den hiel van sommige hartelooze eige
naars. Niet alleen doen zij hunne huur
ders naar believen veel te hooge pacht
prijzen betalen, maar daarenboven ge
bruiken zij het Kerstdagwapen om hun
ne boeten hunne politieke grillen te doen
voldoen. Onze politieke vrijheid willen
ze aan banden leggen en dringen ons
hunnen wil op. Om zulks te doen, zetten
ze ons voor de keuze ofwel naar hunne
gegevens te handelen, ofwel broodroof,
want broodroof is het de landbouwer
huurder op 1-2 dagen zijn land te ont
nemen waarop hij voor zich en zijn
kroost het dagelijksch brood moet ver
dienen.
Vroeger werd er in dit blad meerma
len op gewezen hoe hatelijk sommige
eigenaars te werk gaan om hunne huur
ders geweldige hooge prijzen te doen
betalen, alle lasten die zij van rechtswege
moeten betalen hunne huurders op den
nek te duwen en hoe zij 50 tot 100 per
honderd huurverhooging met terugwer
kende kracht toepassen durven.
Tegen dit alles staat de boer machte
loos. Jaren reeds werden ons groote
verbeteringen toegezegd. Verleden jaar
bijv. zagen wij tallooze landbouwvrien-
den als paddestoelen uit den grond op
rijzen.
Pachtwetontwerpen werden opge
steld, op de bureelen der Kamer neerge
legd en de bespreking ervan in de eerste
dagen der Kamerzittingen als eene on
overkomelijke zekerheid toegezegd.
Geen enkele politieke partij was er
toen die niet een groot landbouwpro
gramma had opgesteld. Geen enkele
dergenen die toen moesten de hulp van
ons boerenvolk verwerven die ons niet
veel heeft beloofd en bij hoog en laag
heeft gezworen dat wij niet langer als
onderdrukte en minderwaardige men
schen mochten bejegend worden. Tot
zelfs de socialisten, die vroeger niets
kenden, niets zagen dan werklieden-be
langen, waren onze vrienden geworden
en zouden voortaan voor onze belangen
ook in de bres staan.
Sindsdien is bijna een jaar verloopen
en hebben wij van dit alles nog slechts
de vage herinnering. De Kamer ging in
verlof met het zalige bewustzijn dat ze
nog drie jaar hetzelfde zou doen en dus
gedurende drie jaren hare leden gerust
hun mandaat zouden kunnen voort uit
oefenen.
Van de ons gedane beloften, van de
sociale ontvoogding die men voor ons
ging verhaasten kwam niets terecht.Zoo
weinig zijn ze in getal, onze vrienden
van toen, die tot nog toe in de Kamer
een gebenedijd woord in ons voordeel
hebben gesproken. Zelfs de zoogezegde
Standsvertegenwoordigers die hier
en daar naar de Kamers werden ge
stuurd, schijnen heelemaal vergeten dat
ze op de eerste plaats de belangen moe
ten behartigen en verdedigen van den
stand die zij zeggen te vertegenwoor
digen.
Maar die Standsvertegenwoordi
gers hier en daar door de landbouwers
gestemd, dienen op de eerste plaats
hunne partijbelangen. Om oogenver
blinding gaven zij zich uit voor stands-
vertegenwoordigers en God weet hoe-
vele duizenden boeren zich daardoor
hebben laten bij den neus leiden.
In den brief van Nonkel Wisius van
vandaag zegt deze schersend het oude
spreekwoord De boeren moeten be
drogen worden of ze zijn niet tevreden
en in dit schertsend spreekwoord steekt
een groot deel bittere waarheid. Hoe-
vele malen reeds hebben wij ons door
politieke vrienden niet laten bedriegen.
Hoevele malen reeds hebben wij ons
niet laten vleiën en verleiën door partij
programma's die reeds zoovele malen
werden vernieuwd en vervormd, pro
gramma's die enkel dienden om de goed
zakkigheid der Vlaamsche buitenlieden
uit te buiten en hunne goedgeloovigheid
te misleiden.
In de Standsorganisatie ligt het eenige
wapen dat we kunnen en moeten te
werk stellen, willen wij niet steeds op
den achtergrond geduwd worden. Maar
dan moeten wij de woorden meer op
den keper beschouwen en alles wat in
die organisatie voorkomt en er de wer
king van beïnvloed meer naar de letter
toepassen. Alle politieke kleur of denk
wijze moet voor onze boeren meer bij
zaak worden. Politiek op den buiten is
meestal zoo kleinzielig, zoo dorpsachtig.
Of we geel, blauw, rood of groen zijn
in ons binnenste is heelemaal hetzelfde,
in ons stoffelijk, dagelijksch leven zijn
we boer en als hoofdzaak mogen we
slechts onze boerenbelangen dienen,om
dat daar voor ons alles is gelegen. De
politieke kleur geeft ons nog minder ze
delijke verheffing, maar kan ons enkel
leiden tot broederhaat en verbrokkeling
van onze macht die we als sterkveree-
nigde onzijdige boeren op de politiekers
kunnen uitoefenen.
Hard Labour.
In 't hart van Aalst, wat wonder kans
Wilt raden, vrienden, wat ik vond
't Beroemde bier van Wielemans
In 't gasthof van den Boerenbond.
Die Boerenbond is schoon en pret,
De baas me schijnt een deftig man,
Bazin is aangenaam en net
't Is alles wat men wenschen kan.
Daar komt de burger en de boer
Daar komt de werkman en de heer
Zij worden daar als vriend en broêr.
En doen het goede bier veel eer.
Want 't bier van Wielemans is goed,
Het schuimt en mierelt in het glas,
't Verheugt den geest en kweekt goed
[bloed
Ik wist niet dat 't zoo smaaklijk was.
't Doordringt den mensch geheel en'
[gansch
Dat bier, zoo zuiver, zoo gezond,
Dat beste bier van Wielemans
In 't gasthof van den Boerenbond.
Die Boerenbond, zoo schoon, zoo pret
Ik wensch hem veel geluk en kans,
Waar heer Hector zijn bier verzet,
Zijn beste bier van Wielemans.
Een Vlaandernaar.
Er wordt van heden af ingeschreven
voor veredelde zaaigranen recht
streeks uit Engeland ingevoerd, die zul
len geleverd worden vóór 20 September.
Men kan aanvragen alle soorten van
tarwe en roggeonder andere Wil-
helmina, Dubbele standupp, Dattel tar
we voor rogge Petkus.
Schrijft onmiddellijk in die voornemens
zijn van zaaigranen te veranderen. Daar
wij de beste soorten, van volledige zui
verheid en kiemkracht leveren, bewijzen
de geleverde zaaigranen van de vorige
jaren.
Alle poging, welke strekt om den
stoffelijken welstand van den landbou
wer te verbeteren, is lofwaardig. Is er
wel iemand die zoo weinig beloond
wordt, in evenredigheid met de moeite
aangewend, dan onze boeren? Waarom
zouden we dan aarzelen het verzenden
van fruit naar Engeland te doen Is 't
de vrees voor mislukking die ons terug
houdt
Lukken moet het en lukken zal het
als landbouwer en verzender hand in
hand gaan en onderling in elkander het
grootste vertrouwen hebben. De land
bouwer mag niet uit het oog verliezen,
dat indien hij van zijaen kant niet alles
doet wat hem te doen staat om de ver
zending in de meest voordeelige voor
waarden te kunnen doen en alzoo de
markt te veroveren, hij werkt tegen zijn
eigen interest en de mislukking recht-
streeksch in de hand werkt. De verzen
der moet ook alles doen wat in zijn
macht is om 't gereedschap en de te be
reiden hoeveelheid, zoo spoedig moge
lijk aan den landbouwer te bestellen, op
dat deze met alle gemak zich op den
vastgestelden tijd kunne in gereedheid
brengen. Laat ons dit alles eens beter
verklaren.
Gewoonlijk beschikken we in onze
boomgaarden over een te groot aantal
variëteiten, waaronder er zijn die de ver
zending moeielijk kunnen onderstaan en
andere waar hoegenaamd geen vraag
naar is. Onze landbouwers, wanneer ze
dus boomgaarden aan te leggen hebben,
zouden alleen deze variëteiten mogen
kweeken, die eene groote handelswaarde
bezitten.
Ik heb die in vorige artikels allen
reeds omstandig beschreven, doch ware
't misschien niet slecht ze voor appelen
en peren nog eens op te sommen.
AppelenBorovitsky, Gravenstein,
Reine des reinettes, Reinette du Canada,
Belle fleur de Brabant, Reinette grise
d'Hiver.
Peren Callebasse a la reine, de Kei
zerin, Double Philippe, Fondante de
Charneu, Conseiller a la cour, Besi de
Chaumontel.
'k Noem er slechts zes, er zijn nog
vele andere soorten die goed zijn voor
den handel, doch wanneer men er te
veel noemt is men allicht geneigd er te
veel in den boomgaard te brengen, want
vergeet niet dat twee of drie goede vol
staan. De landbouwer mag het dus den
verzender niet ten kwade duiden zoo
deze er aanhoudt slechts de variëteiten
met groote handelswaarde in de le cate
gorie te rangschikken en al de overige
te verzenden als 2e of 3e kwaliteit.
Om goed te zijn zou de landbouwer
aan den verzender ook, daar of omtrent,
moeten weten te zeggen, ten minste een
maand op voorhand, over welk een hoe
veelheid te verzenden fruit hij beschikt,
dan kan de verzender, in evenredigheid
met de commande's welke hij ontvangt
en de hoeveelheid fruit aangegeven, al
les goed en redematig verdeelen en or
dentelijk regelen. Zoo de landbouwer
niet over den noodigen tijd beschikt om
zijn fruit zelf te plukken, of zoo hij vreest
het niet behoorlijk te kunnen dóen, dan
kan dé verzender een plukker aanstel
len. Het dagloon door deze verdient,
wordt den landbouwer aangerekend.
Een schatter gaat bij de aangesloten
leden eens nazien of ze niet te verre bo
ven of te verre beneden de aangegeven
hoeveelheid zijn gebleven.
In een vorig artikel heb ik geschreven
dat de samenwerkende maatschappij
over het noodige materiaal moet be
schikken en dit op tijd bij den landbou
wer hoeft te zijn. Een acht dagen op
voorhand dient deze laatste te weten
welke hoeveelheid fruit hij moet in ge
reedheid brengen, dan kan hij al de noo
dige voorzorgen nemen om gereed te
zijn en de maatschappij in geen moei
lijkheden te brengen. Leden die niet aan
de overeengekomen voorwaarden zou
den voldoen, worden zonder mededoo-
gen uitgesloten, wel te verstaan, als er
kwade wil of ikzuchtige berekeningen
zouden te bespeuren zijn.
Het fruit mag nooit in zakken naar de
bergplaats gebracht worden, de maat
schappij hoeft daarvoor over het noo
dige aantal manden te beschikken. Het
fruit in zakken aangebracht verliest te
veel van zijn uitzicht om nog aan de
noodige vereischten van een goed ver
zorgde verzending te voldoen.
Het uitlezen moet ook streng gebeu
ren, niet alleen de geschondene of reeds
van bederf aangetaste fruiten dienen
verwijderd, maar zelfs verneutelde, mis
vormde en niet aan 't oog voldoende. In
de vaten worden ze zacht ingelegd, want
zoo ik ze daar te Landegem van op 1 m.
hoogte zag in de vaten vallen, bestond
er in mij wel wat vrees of ze soms niet
geblutst of ontsteeld zouden zijn. Het af
dekken der vaten moet ook zacht gebeu
ren en indien he* dan toch met een ha
mer moet geschieden, kan een weinig
papier, stroo of wol, het schenden der
vruchten beletten. Om veel geld te ma
ken, om de mededinging der handelaars
te weren, dient er met veel zorg te werk
gegaan.
L. HAEMS,
Landbouwvoordrachtgever.
Reeds meermalen is in De Koorn
bloem van vrouwenbeweging geschre
ven, en niet ten onrechte. Ons meisjes
worden stilaan bewust van 't werkelijk
leven en verlangen gretiger naar 'n hoo-
ger schooner toekomst.
Het zal hen dus wel aangenaam zijn.
verhoop ik te vernemen hoe de Eerw.
Pater Callewaert hierover spreekt in
zijn werk De Sterke Vrouw van
Vlaanderen De maatschappelijke
vernieuwing van dezen tijd, die den
vorm heeft aangenomen van een vreed
zame revolutie, heeft ook gebaard, wat
men in de filosofische taal het feminisme
en in de sociologische taal de vrouwen
beweging is gaan noemen. Hoe nieuw
die hedendaagsche stelsels of bewegin
gen ook voorkomen, de zedenkundigen
en de geschiedkundigen weten dat zij
maar andere schakeeringen zijn van
vroegere strevingen. De godienstige
mensch echter betreurt het met recht, dat
zoovele bewegingen in het leven worden
geroepen om zeker idealen te" verwerke
lijken,welke de godsdienst van zelf reeds
lang zou verwerkelijkt hebben, waren de
menschen van de leer en de daad der
christelijkheid persoonlijk en maatschap
pelijk doordrongen geweest. Omdat men
niet van en door den godsdienst leeft
vergeet men dat elke doelmatige ver
nieuwing moet beginnen met de ver
nieuwing der ziel. Men komt plots te
staan voor het feit van een onrecht, een
ellende of een wantoestand. Men wil
verbeteren, veranderen, vernieuwen en
men beweegt hemel en aarde, men
sticht bonden, maatschappijen, tijdschrif
ten. Men houdt meetingen, men slaakt
protesten. Maar zoo dikwijls slinger
vuist men in de lucht, of vecht men te
gen windmolens. Waarom omdat men
niet zoekt naar den wortel van h^t on
recht, van de ellende van den wantoe
stand. Omdat men den wortel niet kent
van de ziekte, noch gansch het mensche-
lijk samenstel van de zieke, plaastert
en kwakzalvert men almaardoor. Omdat
men de geneeskracht van het christen
dom niet kent, zoekt men naar nieuwe
wegen, in zake menschelijke opvoeding,
ontvoogding, lotsverbetering en dies
meer.
Ook dit geldt voor de vrouwenont
voogding en opvoeding. Eenerzijds, om
dat men de ware leer van het christen
dom vrijwillig of onvrijwillig niet kent
of die gekende leer principieel of feitelijk
verafschuwt anderszijds, omdat men
die ware leer niet wil of niet durft toe
passen daaruit komt het dat de meeste
bewegingen in onzen tijd, in twee kam
pen worden gesplitst of beter gezegd,
dat de gezonde waarheid en deugdelijk
heid van eene beweging, zich eene bed
ding moet graven tusschen de twee
vijandelijke oevers.
Het eene kamp vecht met de verblind
heid van het geweld, en ziet niet in dat
juist de godsdienst alles wat eerlijk, waar,
goed en schoon is behartigt, in de juiste
maat van het recht en redelijkheid. Het
andere kamp schoort zich met de logheid
en de behoudsgezindheid en met den
wapenkreet van geloofsverdediging,
tegen het nieuwe en ziet niet in dat de
RNBL
